30 jaar mondialisering

Het Amerikaans handelstekort is in 2021 letterlijk geëxplodeerd: het steeg met 27 procent tot een bedrag van 859 miljard dollar. Het hoogste peil dat het land ooit gekend heeft. Dat deficit is het resultaat van een 30 jaar lange mondialisering die toe te schrijven is aan Amerikaanse reuzen zoals Amazon, Walmart, de autosector en de farmaceutische industrie, met daarbovenop de zware gevolgen van de gezondheidscrisis.

Zo’n deficit is uiteraard slecht voor de groei van het land, want het betekent dat het land verarmt. Maar dit jaar verergerde de situatie nog door de nieuwe consumptiegewoonten en de gezondheidscrisis die verantwoordelijk zijn voor de chaos die de wereldwijde bevoorradingsketens verstoort. Daardoor ontspoorde de inflatie in heel wat landen. En de perverse effecten op de financiële markten werden sinds enkele weken duidelijk zichtbaar.

Winnaars

Voor China, Duitsland, Vietnam, Mexico en heel wat andere landen is dat dan weer een goede zaak. Die landen boekten tegenover de Verenigde Staten een stevig overschot: +355 miljard dollar voor China, +108 miljard dollar voor Mexico, +91 miljard dollar voor Vietnam en +70 miljard dollar voor Duitsland. De mooie prestatie van Vietnam is deels te verklaren doordat China via dat land bepaalde goederen vervoert om de door Donald Trump ingevoerde Amerikaanse taksen te omzeilen.

Als we de cijfers meer in detail analyseren, stellen we ook vast dat Amerikaanse goederen en diensten absoluut niet in hetzelfde schuitje zitten en dat het onevenwicht zeer groot is.

De dienstensector in moeilijkheden

De VS zagen immers het surplus op hun handelsbalans voor diensten in 2021 met meer dan 5 procent terugvallen tot het laagste niveau in bijna 10 jaar: de invoer van diensten steeg met 16 procent terwijl de uitvoer slechts met 8 procent groeide. Het moet gezegd dat de exportcijfers voor diensten ook de uitgaven van buitenlandse toeristen op Amerikaans grondgebied bevatten, alsook die van buitenlandse studenten. Twee posten die door de pandemie en de reisbeperkingen zwaar getroffen werden. Maar de cijfers liegen er niet om.

Goederen: een gat van 1.000 miljard dollar

Voor goederen verslechterde het deficit met 18 procent tot meer dan 1.000 miljard dollar. Dat is nooit eerder gezien! De uitvoer steeg iets sneller dan de invoer (+23 procent tegenover +21 procent), maar dat is voornamelijk het gevolg van de sterke stijging van de prijs van aardolieproducten, gas en producten afkomstig van de petrochemie. Die producten exporteerden de Verenigde Staten vorig jaar massaal: de uitvoer ervan steeg op een jaar tijd met meer dan 50 procent!

De invoer van goederen steeg dan weer met 21 procent. Vooral door de explosieve inhaalbeweging van de vraag van Amerikaanse consumenten na een jaar van lockdown en vrijheidsbeperkingen. Maar ook door de koortsachtige aankopen (vanuit het buitenland) die 2021 kenmerkten. Daardoor ontstonden wereldwijd monsterfiles in de havens. Vervoersexperts bevestigen dat het nog verschillende maanden zal duren voor de situatie normaliseert.

We kunnen daaruit alleen besluiten dat het probleem van het Amerikaans handelstekort belangrijk blijft en gevolgen heeft voor de hele wereld, maar dat met een beetje geluk het einde van de pandemie, op zijn minst tijdelijk, een halt zal toeroepen aan deze neerwaartse spiraal. Als de Fed erin slaagt de vraag af te remmen door de basisrente in 2022 meerdere malen te verhogen, zal de koopwoede van de Amerikaanse gezinnen ook afnemen en zal de ‘goederen/diensten’-mix normaliseren.