Prijzen rijzen (en dalen)

Sticky prices?

De auteurs van de studie berekenden dat prijzen gemiddeld elke vijf maanden veranderen. Dat betekent dat maandelijks ongeveer 20% van alle winkelprijzen wordt aangepast. Tijdelijke promoties maken hier maar een klein deel van uit, in de overgrote meerderheid van de gevallen gaat het over permanente aanpassingen. Achter dit gemiddelde gaat echter een complexere realiteit  schuil. Verse voedingsmiddelen krijgen elke 3 maanden een nieuwe prijs, voor diensten duurt dat typisch 27 maanden*.

In twee derde van de gevallen gaat het om prijsstijgingen. De gemiddelde grootte van een aanpassing (stijging of daling) is 12%. Ook hier zijn er grote verschillen tussen de productcategorieën. Voor levensmiddelen is de verhouding prijsstijgingen/prijsdalingen ongeveer drie op twee. Bij diensten neemt de prijs in 90% van de gevallen toe *.

Een kwestie van timing

De auteurs onderzochten ook op welk moment van het jaar prijsschommelingen zich voordeden. Het valt daarbij op dat er meer aanpassingen gebeuren in de eerste maanden van het jaar en in oktober. Opnieuw zijn er verschillen per productcategorie. Zo zal het niet verbazen dat voor kledij de introductie van zomer- en wintercollectie een effect sorteert in respectievelijk april en oktober.  In de Horeca zien de auteurs vooral prijswijzigingen bij de start van een nieuw jaar en na de zomervakantie.

In de studie wordt specifiek gekeken naar de prijszetting in de nasleep van de financiële crisis (2008-2009). Daarbij valt op dat er minder prijsstijgingen en meer –dalingen werden aangekondigd. Ook lag de gemiddelde (absolute) grootte van de dalingen in die periode hoger dan deze van de stijgingen.  Deze aanpak, op basis van micro-data, kan ons op termijn meer inzicht geven in de impact van vraag- en aanbodschokken.

* hierin speelt de samenstelling van de steekproef evenwel een belangrijke rol. Volgens de auteurs: “Er wordt rekening gehouden met alle noteringen in de restaurants en cafés – waar de prijsaanpassingen onderhevig zijn aan zogenoemde menukosten –, de kapsalons en de woondiensten (loodgieter, elektricien, enz.) waarvan de prijzen zelden veranderen. De prijzen van diensten die vaker kunnen veranderen, zoals telecommunicatie, reizen of culturele diensten, zijn daarentegen niet in de steekproef opgenomen.”