De economische groei: afremmen of helemaal uit de bocht?

De komende weken wegen de afstandsmaatregelen opnieuw op de economie. Maar die begon al eerder af te koelen. Het bbp steeg in het derde kwartaal nochtans al boven het pre-coronapeil uit. Dat gebeurde een stuk sneller dan in sommige andere Europese landen (zie deze eerdere bijdrage).

De volgende stap richting normalisering van de economische groei is ingezet. Maar het traject oogt erg bochtig. De private consumptie herstelde zich vorig kwartaal, als laatste van alle bbp-componenten (zie deze eerdere bijdrage). De toenemende besmettingen tegen een achtergrond van dalende consumentenvertrouwen, dreigen onze uitgaven opnieuw af te remmen.

Consumptie op niveau, e-commerce blijft groeien

Op basis van de geaggregeerde uitgaven van onze eigen retailklanten, kunnen we de consumptiepatronen sinds de start van de pandemie in kaart brengen. Onderstaande grafiek toont hoeveel we wekelijks spendeerden in vergelijking met de overeenstemmende week in 2019.

Zoals eerder bericht, zaten we terug op pre-coronaniveau vlak voor de zomer van dit jaar. Tijdens de eerste weken van de vakantie was er zelfs sprake van een ‘pent-up demand’: we lieten massaal het geld rollen nadat we veel van onze gebruikelijke uitgaven, bijvoorbeeld op restaurant of in fysieke winkels, in de voorgaande kwartalen niet konden doen*.

Nadien stabiliseerden de uitgaven. De voorbije weken leken de cijfers zelfs te normaliseren. Het lijkt echter maar een kwestie van tijd voor de toegenomen aanwezigheid van het virus opnieuw roet in het eten gooit. Dat gebeurde ook tijdens de vorige golven van het virus. Onderstaande grafiek toont hoe onze consumptie afnam telkens er meer covidpatiënten intensieve zorgen kregen.

Dit wijst erop dat we onze uitgaven al begonnen uit te stellen toen we ons meer zorgen maakten over covid, eerder dan te wachten op toegenomen overheidsmaatregelen. Dat het consumentenvertrouwen - een belangrijke voorspeller van de gezinsconsumptie - in november al zijn laagste peil sinds april bereikte, staaft ons vermoeden dat er een nieuwe vertraging zit aan te komen.

Vooruitzichten

Nieuwe (strengere) maatregelen voor de kerstperiode, na weken van snel stijgende besmettingen: dat scenario kennen we nog van ruim 12 maanden geleden. Toen kromp de economie ook tussen oktober en december.

Vandaag is onze nowcast (zie deze eerdere bijdrage) voor het vierde kwartaal van 2021 een kwartaalgroei van 0,3%. Dat is een fikse vertraging ten opzichte van de 2,0% waarmee het bbp toenam tussen juli en september. Deze voorspelling houdt rekening met de nieuwe opstoot van het virus, door onder meer het consumentenvertrouwen mee te nemen. Opvallend is dat de voorspelling van het model niet kan uitsluiten dat er in het vierde kwartaal een krimp van de economie zou plaatsvinden. Er bestaat met andere woorden een belangrijk neerwaarts risico rond onze verwachting voor Q4.

Voor het volledige jaar 2021 zien we de groei uitkomen op 6,1%. De eerste maanden van 2022 zou de economie nog erg te lijden hebben onder het virus, waarna de groei opnieuw zou versnellen tegen de tweede helft van het jaar. Voor heel 2022 komen we zo op een groei van 3,1%.

* Een interessante studie van de Nationale Bank over ons spaargedrag gaat hier dieper op in. Aangezien het spaargeld vooral toenam bij de gezinnen met hogere lonen, lijkt de kans eerder klein dat dat geld op korte termijn opnieuw de consumptie tijdelijk hoger zal gaan stuwen.