Stablecoins: travellercheques of drankbonnetjes?

We betalen bij de bakker met cash geld of met de kaart. Dat is best handig. We hoeven ons brood niet te ruilen voor een mooie trui, een lift met de wagen of een interessant opiniestuk. De toegang tot De Markt Voor Brood vereist dus een bankrekening. Of toch minstens het biljet dat zoonlief meekrijgt, wanneer hij op zondagochtend om verse croissants mag gaan.

Betaalmiddel = toegangsticket

Cash en kaart zijn goed ingeburgerd, maar op sommige markten gebruiken we ook andere betaalmiddelen. Neem bijvoorbeeld De Markt Voor Leuke Zomervakanties. In het pre-eurotijdperk kochten we voor de afreis naar het zuiden nog travellercheques. Daarmee konden we eenvoudig de lokale hotelier betalen, zonder blootstelling aan de bokkensprongen van de peseta en de lire.

Met kerst krijgen we shoptegoed op een kaartje. We kopen vliegtickets met onze opgespaarde airmiles. En nog niet zo lang geleden spendeerden we lustig drankbonnetjes op zomerfestivals.  

Dat laatste voorbeeld verduidelijkt hoe het betaalmiddel toegang verleent. Op De Markt Voor Lauw Bier In Plastic Bekers Op Een Stoffige Wei kunnen we namelijk énkel betalen met de lokale drankbonnetjes.

Nieuwe markten

De naamsverandering van een van de grootste bedrijven ter wereld maakt het duidelijk voor wie dat na twee jaar Zoom-meeten nog niet wist: in de toekomst zal een nog groter deel van ons leven zich digitaal afspelen. En bij die groeiende virtuele wereld horen ook nieuwe, digitale markten.

De Markt Voor Een Nieuwe Uitrusting Van Je In-game Avatar was altijd al digitaal. Maar de opkomst van unieke tokens (non-fungible tokens of NFT’s) zorgt er nu voor dat veel fysieke zaken, zoals kunstwerken, finaal in digitale vorm op die nieuwe markten terecht kunnen komen.

Er zijn zeker vraagtekens bij de geloofwaardigheid van cryptofanatici. Maar het is nu eenmaal wel zo dat het gehele domein een enorme aantrekkingskracht uitoefent op veel vaak jonge en getalenteerde mensen. Zo’n concentratie van menselijk kapitaal zal onvermijdelijk leiden tot innovatie en waardecreatie, en dus ook tot nieuwe markten die de economische groei danig kunnen versnellen.

Ongelijke toegang

Op dit moment zijn die markten niet toegankelijk voor het overgrote deel van de bevolking. Het begrijpen en verkrijgen van de vereiste betaalmiddelen is té complex. Daar proberen slimme ondernemers verandering in te brengen door eigen stablecoins te lanceren. Dat zijn digitale munten waarmee we toegang kunnen krijgen tot die nieuwe markten.

Zo worden stablecoins zoals Tether gebruikt om andere, vaak veel volatielere cryptomunten te verhandelen. Ze zijn – zelfverklaard – gedekt door financiële activa, waardoor de waarde vastgeklikt zou zijn aan die van klassieke valuta. Maar zonder regelgevend kader en transparante audits geeft dat weinig zekerheid. Uitgevers van stablecoins zijn immers vooralsnog geen gereguleerde entiteiten, zoals banken.

Concurrerende munten

Stablecoins die geen 100 procent dekking kunnen aantonen, zakken op termijn onder pariteit. Gebruikers zijn immers niet bereid een hele dollar of euro te betalen voor de imperfecte belofte dat ze die kunnen terugkrijgen. Dat is vergelijkbaar met de hoge risicopremie op bijvoorbeeld Argentijns staatspapier.

Andersom zouden andere stablecoins ook boven pariteit kunnen uitstijgen.

Een dollar in stablecoin, die met één muisklik onmiddellijk kan worden overgeschreven, is meer waard dan de klassieke dollar, waarbij eenzelfde transactie meerdere dagen kan duren. Net zoals de travellercheque een meerkost rechtvaardigde omwille van de extra beveiliging, die het tweehandtekeningensysteem toen nog inhield.

Stablecoins die elkaar beconcurreren op een vrije markt, zouden finaal tot een stabiel aanbod kunnen leiden. Ook de minder geïnformeerde gebruiker kan vanaf dan gebruik maken van die overgebleven coins, die een kritische massa wisten te overtuigen. De weg daarnaartoe ligt evenwel bezaaid met ‘rug pulls’, cryptobans en andere obstakels die het vertrouwen kunnen kelderen.

Wanneer de vrije markt niet volstaat

De travellercheques werden irrelevant voor de Europese toeristen op het moment dat de ECB de euro introduceerde. Herhaalt de geschiedenis zich straks?

In de jaarlijkse BIS-bevraging gaven alvast 86 procent van de centrale bankiers aan te werken aan een eigen digitale munt. De recent gelanceerde eNaira (Nigeria) en de zanddollar (Bahama’s) zetten in op een verschuiving van cash naar digitaal. Dat is een sterke usecase voor digitale munten uitgegeven door centrale banken (central bank digital currencies of CBDC’s), in regio’s waarin weinig mensen zelfs maar een zichtrekening hebben.

De échte shift voor de Westerse wereld zal er echter een zijn waarbij banken hun rekeninghouders voorzien van een geloofwaardige digitale munt. Een basisaanbod door een gereputeerde organisatie kan de digitale markten en de welvaartwinsten die er kunnen ontstaan veel sneller toegankelijk maken voor de grote massa.

Tot dan is voorzichtigheid geboden in de immature stablecoinmarkten. Want wie heeft er graag nog drankbonnetjes over wanneer de muziek stopt?