Bij de publicatie van zijn boek ‘De Winnaarseconomie’ in juni 2017 onderzocht Koen De Leus, Chief Economist bij de bank BNP Paribas Fortis, of de Belgische beursgenoteerde en niet-beursgenoteerde bedrijven klaar waren voor de digitale revolutie. Toen hadden 4 op de 5 bedrijven al een plan klaar om zich voor te bereiden op die revolutie of ze hadden dat plan zelfs al uitgevoerd. In de industriële sector was dat niet eens de helft van de bedrijven.
Een derde van de industriële bedrijven vond zelfs dat ze geen plan nodig hadden. En in tegenstelling tot bij de vorige revoluties is de dienstensector deze keer vlugger getroffen dan de industriële sector.
Uit deze nieuwe enquête blijkt dat de meerderheid van de bedrijven hard werken aan hun digitalisering. Een derde van de bevraagde Belgische bedrijven (33%) denkt nog niet klaar te zijn voor de digitale revolutie. Dat geldt volgens hen ook voor de helft van hun toeleveranciers en hun klanten (54%).
Een stijgend budget voor digitale projecten
De voorbije twee jaar hebben bijna alle bedrijven (94%) hun budget voor informatietechnologie verhoogd. Vier op de vijf bedrijven voorzien dat budget nog te verhogen in de komende jaren. Voor meer dan een derde van die bedrijven beperkt de impact van die investeringen in nieuwe technologieën (artificiële intelligentie, datamanagement, internet of things) zich echter tot bijkomende kosten. Iets meer dan de helft (55%) van de bedrijven begint toch een efficiëntiewinst te voelen.
“Na meer dan tien jaar van aanhoudende productiviteitsdaling ligt zo, eindelijk, een geleidelijke stijging in het vooruitzicht”, zegt Koen De Leus. “Dat is positief voor het groeipotentieel op lange termijn van de Belgische economie. Het stemt overeen met de toename van het aantal gewerkte uren, die beperkt zal zijn als gevolg van de vergrijzing, en met de productiviteitsgroei.”
Volgens het onderzoek is het vinden van personeel met de geschikte kwalificaties een grote uitdaging voor de Belgische bedrijven. De voorbije maanden hebben werkgeversorganisaties de alarmbel geluid voor een dreigend tekort aan werknemers die aan de eisen voldoen, vooral op het gebied van informatie- en communicatietechnologie (ICT). De enquête toont inderdaad aan dat drie kwart van de bedrijven de voorbije twee jaar meer personeel aangeworven heeft dat opgeleid is in informatietechnologie. Evenveel bedrijven kondigen aan dat ze dat ook de komende twee jaar zullen doen. “Het huidige tekort zal in de nabije toekomst enkel toenemen”, voorspelt Koen De Leus.
Nieuwe herstructureringen en jobverlies?
Eén op vier bedrijven (23%) meent dat digitalisatie en automatisatie de komende jaren nog tot extra herstructureringen en afvloeiingen zullen leiden. Een kwart geeft aan reeds herstructureringen en afvloeiingen te hebben doorgevoerd.
“De oproep voor een aanpassing van ons onderwijssysteem is duidelijk. Maar ook de bedrijven steken het best de handen uit de mouwen”, onderstreept Koen De Leus. “Nieuwe technologieën vergen nieuwe vaardigheden, ook van het huidige personeel. Meer dan de helft van de bedrijven beseft dat en verhoogde de voorbije jaren het opleidingsbudget. Levenslang leren wordt beschouwd als een van de voorwaarden om de komende jaren niet als verliezer uit de bus te komen in deze ‘war for talent’-omgeving. Die één op twee moet de komende jaren hoger.”
En wat met de concurrentieslag in deze digitale wereld? Zitten we in een winnaarseconomie waar de digitale reuzen met het leeuwendeel van de winsten gaan lopen? Volgens het onderzoek meent 61% van de ondernemingen dat als gevolg van de digitalisering een nieuwe antitrustwetgeving nodig is. Voor nog eens 30% volstaat een beperktere bijsturing. Ook de te rigide regels op de arbeidsmarkt moeten volgens sommigen dringend aangepast worden.