De inflatiejungle

Als er één onderwerp is dat iedereen het afgelopen jaar heeft beziggehouden, dan is het wel de inflatie. Die heeft sinds het einde van de pandemie het dagelijks leven van zowel gewone burgers als bedrijfsleiders drastisch veranderd.

België kent dus een negatieve inflatie? Echt waar?

Bij nader inzien is het een echte jungle van cijfers. En het is niet gemakkelijk om daarin je weg proberen te vinden.

We hebben een paar grafieken gemaakt om een duidelijker beeld te krijgen van wat er gebeurd is. In de eerste grafiek hebben we de evolutie van verschillende klassieke maatstaven voor prijsinflatie uitgezet. De totale inflatie, zoals die al sinds mensenheugenis wordt gemeten. De kerninflatie, die de prijsstijging exclusief voedsel- en energieprijzen meet. De geharmoniseerde inflatie, een Europees concept dat is ontstaan in het kader van het project om de eenheidsmunt te creëren. Het was immers nodig om de inflatie te kunnen vergelijken in de verschillende landen die kandidaat waren voor de euro. En tot slot de gezondheidsindex. Die wordt gebruikt om lonen, huurprijzen en alle sociale uitkeringen te indexeren.

Deze eerste grafiek toont aan dat de geharmoniseerde inflatie in België in oktober spectaculair is gedaald tot -1,7%. Dat is inderdaad het laagste cijfer sinds de rampzalige financiële crisis van 2009. Uit de grafiek blijkt ook dat de andere maatstaven voor inflatie positief blijven. In sommige gevallen zelfs veel te positief. Dat is het geval voor de kerninflatie die op jaarbasis nog altijd meer dan 6% bedraagt. Daardoor is België een van de slechtste leerlingen van de eurozone.

Alleen in België?

We wilden weten of de geharmoniseerde inflatie in heel Europa negatief was. Daarom maakten we een tweede grafiek. Die toont aan dat België de uitzondering is met dat negatief cijfer. Dat is vrij opvallend, want Frankrijk, bijvoorbeeld, heeft een inflatiecijfer van ruim 4,5% en dat van Duitsland bedraagt 3%. Hoe komt België dan aan dat cijfer?

Een verklaring ervoor ligt in de daling van de energieprijzen (elektriciteit, gas en stookolie), terwijl de voedselprijzen nog altijd sterk stijgen (+9%). Dat is althans wat Statbel aangeeft, de organisatie die die cijfers publiceert. Het lijkt in ieder geval moeilijk te geloven dat de energieprijzen in België zoveel meer dalen dan elders. In die mate zelfs dat de geharmoniseerde inflatie daalt terwijl ze overal elders in Europa positief blijft.

Deflatie is niet voor morgen

We zijn zeker nog niet klaar met de inflatie. Dat is duidelijk. Ook al lijkt de in 2022 bereikte piek ver achter ons te liggen. België kent vandaag nog geen negatieve inflatie en niemand verwacht dat dat de komende maanden wel zo zal zijn. Wat de centrale banken ons vertellen, gaat wel die richting uit. En dat lijkt volkomen logisch. Aan de andere kant kunnen we ons afvragen of geharmoniseerde inflatiecijfers wel echt nuttig zijn als ze zoveel specifieke concepten bevatten dat ze leiden tot berichten die voor de meesten onder ons onbegrijpelijk zijn. 

Een jungle van cijfers!