Consumptie: meer diensten, minder goederen?

Midden 2022 pas bereikte ons consumptievolume opnieuw het precovidpeil. De verhoopte boost, in navolging van de historisch grote loonindexatie begin 2023, bleef finaal uit. Met een toename van 1,4% lag de stijging van de private consumptie vrijwel exact op de langetermijntrend. Het waren dan ook de bedrijfsinvesteringen die de jaargroei vooral moesten ondersteunen.

Kleinhandel

Maar wanneer we inzoomen op de kleinhandel – een belangrijk onderdeel van de private uitgaven – zien we een verontrustender beeld. In nominale termen stijgt de omzet van die sector rustig verder. We spendeerden, met andere woorden, met zijn allen meer bij kleinhandelaars dan in het verleden.

Gecorrigeerd voor inflatie ontstaat er echter een heel ander verloop. Dan blijkt dat in volumetermen (en uitgemiddeld) de afzet van de kleinhandel al ruim 3 jaar een dalend verloop kent. Het volumepeil ligt goed 5% lager dan voor de coronapandemie. Dat is het laagste peil in ruim 10 jaar.

Desondanks blijft de vertrouwensbarometer voor de hele handel (incl. groothandelaars en automobielverkopers) het beter doen dan in de rest van de economie. Ook ligt het relatieve aantal faillissementen er lager.

In haar recentste BCM-rapport, helpt de Nationale Bank van België (NBB) ons ook de schijnbare kloof tussen flinke groei in private consumptie en afnemende volumes in de detailhandel te verzoenen. Gezinnen zouden een steeds groter deel van hun uitgaven toespitsen op diensten, in plaats van op goederen.

Die claim kunnen we staven met Eurostat-cijfers. Wanneer we de aan dienstverlening gerelateerde consumptie-uitgaven identificeren, blijkt dat het aandeel ervan voor ons land tussen 2014 en 2022 flink steeg van 53% naar 58%. Opvallend, gedurende dezelfde periode bleef dat aandeel vrijwel constant in zowel onze buurlanden als de rest van de EU.

Is dat een tijdelijk fenomeen of volgen straks ook de andere (Europese) landen? Dat zal de toekomst moeten uitwijzen. Goed voor onze economie is het alvast wel. De Belgische dienstverleners droegen flink bij aan de economische groei de voorbije kwartalen.