In de 32e aflevering van de podcast ‘Stand van Zaken’ hebben Chief Economist Koen De Leus en Chief Strategy Officer Philippe Gijsels het over hun zopas verschenen boek ‘De nieuwe wereldeconomie’. Ze praten meer bepaald over deze onderwerpen:
In deze synopsis vatten we de belangrijkste ideeën uit aflevering 32 samen.
Zin in meer informatie? Beluister de podcast dan – in het Nederlands – via de gebruikelijke kanalen.
Koen en Philippe leggen uit waarom de wereld op een kantelpunt staat. De tijd van lage inflatie en lage volatiliteit ligt achter ons. We varen op de woelige baren van een perfecte storm van klimaatverandering, conflict en onzekerheid. Maar er is ook hoop. Technologie kan ons een weg bieden uit de klimaatverandering, maar niet zonder een wereldwijde klimaattaks. De combinatie van artificiële intelligentie met kwantumcomputers belooft een productiviteitsboost van 10 procent per jaar.
Tot zover de korte inhoud, tijd voor de synopsis.
De wereld staat op een kantelpunt. De makkelijke jaren zijn voorbij. Tussen pakweg 1989 en 2007, dus ongeveer van de val van de Berlijnse muur tot net na de grote financiële crisis, beleefden we de ‘Great Moderation’. Een periode van geringe volatiliteit, lage inflatie en lage rente. Die relatief zorgeloze periode is voorgoed voorbij.
We zitten al middenin een perfecte storm, met de eerste voelbare gevolgen van de klimaatverandering, multipolaire spanningen en oorlogen. China bedreigt de VS in zijn hegemonie. Europa moet kiezen en zal verliezen. De budgettaire beslommeringen van het VK en de reactie van de markten daarop, zijn een voorbode van meer en erger. We merken ook volop de gevolgen van de vergrijzing in de westerse landen, met tekorten op de arbeidsmarkt.
Maar er is ook hoop: er zijn oplossingen voor het klimaat. Volatiliteit op de markten biedt ook kansen. Technologie kan helpen het klimaatprobleem onder controle te krijgen en de productiviteit een boost te geven.
De gevolgen van de klimaatverandering zullen voor de groeilanden veel erger zijn dan voor de ontwikkelde landen. Maar de groeilanden hebben onvoldoende middelen om de broodnodige transitie naar een koolstofneutrale economie te maken.
Een koolstoftaks volgens de principes van Rajan Raghuram, de voormalige gouverneur van de Indische centrale bank, is de beste oplossing. Het leidende principe daarbij is dat landen die meer dan het wereldgemiddelde per persoon uitstoten, moeten betalen. Landen die minder uitstoten dan het gemiddelde, krijgen zo meer middelen. Een dergelijk systeem moedigt grote vervuilers aan om hun economie te decarboniseren (zodat ze in de toekomst minder moeten betalen), terwijl het kleine vervuilers de middelen geeft om dat ook te doen.
Alle ontwikkelde landen samen zouden zo per jaar 100 miljard dollar in een fonds storten (10 dollar per ton CO2 boven het wereldgemiddelde maal het aantal inwoners). Dat overheidsgeld kan vervolgens als hefboom gebruikt worden om garanties te geven en geld uit de privésector aan te trekken. Een hefboom van 9 voor 1 is realistisch. Dan spreek je dus over een potentieel aan investeringen van 1.000 miljard dollar per jaar voor klimaattransitie in de groeilanden.
De klimaatproblematiek zal ten dele opgelost worden door gedragsverandering. We zullen anders leven en reizen. De economie wordt circulair en meer biologisch. Maar uiteindelijk verwachten we het meeste heil van innovatie en technologie. Batterijen kunnen de wereld redden. Hopelijk komen er ook belangrijke doorbraken in het rendement van hernieuwbare energie. En misschien lost kernfusie alsnog haar oude belofte in.
Technologie kan ook dé gamechanger zijn voor productiviteit. Tegen 2030 verwachten we al een productiviteitstoename met één procentpunt door artificiële intelligentie. En als we erin slagen om AI met kwantumcomputers te combineren, voorspellen sommige slimme koppen een productiviteitstoename van 10 procent per jaar gedurende enige tijd. Dat zou de productiviteitsafname door de vergrijzing goedmaken.
Op een scharnierpunt in de geschiedenis is het essentieel om de juiste keuzes te maken. De enige zekerheid in de markten van de komende jaren is dat ze volatiel zullen zijn. Maar dat biedt ook kansen. Beleggers kunnen zich de vraag stellen: waarvan zullen we over tien jaar meer nodig hebben dan nu? Zo kom je al gauw bij halfgeleiders, robotica, cyberbeveiliging, hernieuwbare energie en zeker ook bij de grondstoffen die nodig zijn om de transitie naar een duurzamer energiesysteem te realiseren. Momenten waarop zulke waarden tijdelijk terugvallen, kunnen koopkansen zijn.
DISCLAIMER
Dit is een synopsis van de podcast Stand van Zaken, opgenomen op 20 november 2023. De opinies in die podcast en in deze samenvatting zijn die van de presentator en de geïnterviewden, en geven niet noodzakelijk het standpunt van BNP Paribas Fortis weer.