Menu
BNP Paribas Fortis Awards
14.10.2022

BNP Paribas Fortis: Kunst als blikvanger in de nieuwe hoofdzetel

In de nieuwe hoofdzetel van BNP Paribas Fortis, gelegen aan de Warandeberg, krijgen kunst en cultuur een centrale plaats. De bank beschikt over een collectieve ruimte die ter beschikking wordt gesteld van partnerverenigingen en voor tentoonstellingen.

Openingstentoonstelling in samenwerking met UCLouvain

In de nieuwe hoofdzetel van BNP Paribas Fortis is er een ruimte voor verenigingen en tentoonstellingen. Deze nieuwe collectieve ruimte werd ingehuldigd op 17 september met de tentoonstelling ‘Institutions & the City: The Role of Architecture’ gerealiseerd door architectuurstudenten van de LOCI-faculteit van UCLouvain, onder de coördinatie van Cécile Vandernoot, Gérald Ledent en Emilie Bechet.

Hoe definiëren we een instelling? Wat kunnen instellingen vandaag en in de toekomst betekenen? Hoe speelt de architectuur een rol in de oprichting, identificatie en bestendiging van deze sociale structuren? Deze vragen worden gesteld door de architectuurstudenten die door BNP Paribas Fortis werden uitgenodigd om deel te nemen aan het tweehonderdjarig bestaan.

De geschiedenis van de hoofdzetel van de bank, gelegen aan de Warandebergstraat 3, volgt namelijk al tweehonderd jaar op een verrassend getrouwe manier de geschiedenis van de Brusselse instellingen. Abstractie makend van de grijze energie die bij deze opeenvolgende verbouwingen werd verbruikt, is de instelling nu de uitdaging aangegaan om een nieuwe duurzame en passieve hoofdzetel te bouwen die in de stad is verankerd. Het is duidelijk dat de instelling dezelfde challenge heeft opgenomen als haar buren, en dan vooral de verbinding van de meer officiële bovenstad met de eerder op arbeid gerichte benedenstad.

In Brussel werd de natuurlijke topografie inderdaad gebruikt om machtsverhoudingen tot stand te brengen. Politieke, gerechtelijke en religieuze instellingen werden snel gevestigd op de hoogten, beschut tegen het water en de stemmingen van het volk. Geleidelijk aan, in de 19e eeuw, kreeg een systeem van wegen vorm. Zo ontstond het Koninklijk Tracé, dat zich vestigde op de heuvelrug van de valleien van de Zenne en de Maalbeek. De tentoonstelling ‘Institutions & the City: The Role of Architecture’ onderzoekt de strategieën, die in de loop der tijd door verschillende instellingen aan het Koninklijke Tracé werden opgelegd, om een duurzaam onderdeel te worden van de sociale orde van het land.

Op basis van de grafische productie en reflecties van architectuurstudenten, vormt deze tentoonstelling een gelaagd transversaal onderzoek. Daarbij worden de manieren van functioneren, soortgelijke ruimtelijke reacties en verrassend gelijklopende veranderingsprocessen blootgelegd. Het is duidelijk dat via de architectuur nieuwe relaties met institutionele ruimten kunnen worden gecreëerd om een beter samenleven mogelijk te maken in een tijd waarin de sociale, politieke en culturele referentiekaders zich vernieuwen en diversifiëren.

De tentoonstelling loopt van 17 september tot 13 november 2022 en is open op woensdag, donderdag, zaterdag en zondag van 11 tot 18 uur. Toegang gratis. Ingang via Twaalfapostelenstraat 3, 1000 Brussel.

 

BNP Paribas Fortis Artistic Talent Award

Tijdens de bouw van de nieuwe hoofdzetel Warandeberg werden twee wedstrijden georganiseerd om de hedendaagse artistieke creatie in België te bevorderen en toegankelijk te maken voor een breder publiek. De winnende kunstwerken zijn ondertussen te bewonderen en worden op 17 oktober officieel ingehuldigd.

Met de BNP Paribas Fortis Artistic Talent Award deed de bank een oproep tot kandidaten voor de creatie van een kunstwerk om de patio's 'Jules Wabbes' en 'Victor Horta' te verfraaien enerzijds  en een grote binnenmuur te bekleden anderzijds. Deze ruimtes bevinden zich in openlucht maar wel binnen de muren van het gebouw. De twee patio’s zijn toegankelijk voor publiek van maandag tot en met vrijdag tijdens de kantooruren.

Individuele wedstrijd

BNP Paribas Fortis ging op zoek naar een contextueel kunstwerk dat zich laat inspireren door de omgeving: de stad Brussel. Het werk moest deze context weerspiegelen en een toegevoegde maatschappelijke, culturele, duurzame en esthetische waarde bieden en de identiteit van het nieuwe gebouw versterken.

Het selectiecomité van de BNP Paribas Fortis Artistic Talent Award, bestaande uit professionals uit de kunst- en designwereld, koos het werk ‘Dressage pour un monument et sa petite garniture de radis’ van kunstenaar Gert Verhoeven.

Over het kunstwerk Dressage pour un monument et sa petite garniture de radis

Refererend naar het idioom van het monument - de sokkel, het marmer, het brons en ook de bijhorende heroïek als ornamentiek - gaat het kunstwerk een dialoog aan met de andere monumenten in de stad en daarbuiten.

We weten dat de geschiedenis zich al eens durft te vergissen of dat de betekenis van monumenten met de tijd evolueert en monumenten hun representatiewaarde durven te verliezen.

Daarom fungeert dit monument als een meta-monument.

Het kunstwerk bestaat uit twee delen en is opgesteld in de twee patio’s van het gebouw Warandeberg. Het kunstwerk in de patio Jules Wabbes bestaat uit een zwarte granito sokkel/kolom vervaardigd uit vooral grijze en zwarte marmersoorten gedolven uit de laatste Belgische marmergroeve van de firma De Merbes-Sprimont. Op de kolom staat een bronzen uitvergroting van een aardse radijsknol, verdraaid en verdroogd, passend bij de no-nonsense ontwerpen van Jules Wabbes, de internationaal erkende interieurarchitect uit de naoorlogse periode die instond voor de inrichting van de voormalige lokettenzaal en kofferzaal van de bank.

Het kunstwerk op de patio Victor Horta bestaat uit een roze granito sokkel uit vooral roze en rode marmers uit dezelfde marmergroeve. Deze kolom draagt een blow-up van een door insecten aangevreten radijsblad, passend bij de florale ornamentiek en gebogen lijnen uit de art nouveau, de architectuurstijl waarmee architect Victor Horta Brussel internationaal op de kaart zette.

De hoogte van de sokkels bedraagt 165 centimeter, de gemiddelde grootte van een mens. Door de gewone mens als maat te nemen, wordt de traditionele rol van een monument -namelijk de verering van een persoon voor zijn zogenaamde kwaliteiten en die boven een normaal persoon uitstijgt-, op de korrel genomen door de  unstenaar. Uitgevouwen benaderen zowel de knol als het blad de grootte van ongeveer 165 centimeter.

De titel bevat een duidelijke verwijzing naar de keuken waarin smaken nooit objectief zijn maar persoonlijk, veranderlijk en cultureel bepaald. Ook speelt hij met de dubbele betekenis van het woord ‘dressage’ (verfraaiing en dressuur) en het woord ‘garniture’ (garnering en omhulling) waardoor de relevantie van het monument vandaag in twijfel wordt getrokken. Inhoudelijk bevat het werk een kritische bevraging van de geschiedenis.Wie staat er op de sokkel? Wie heeft het recht om op de sokkel te staan en vooral hoelang zal hij er blijven staan?

Voor de realisatie van het werk werden zowel nieuwe technologieën (3D-scan en 3D-print) als oude ambachten (granito en bronsgieten) gebruikt. Op deze manier verwijst het werk zowel naar de toekomst als het verleden.

Collectieve wedstrijd

BNP Paribas Fortis wilde ook het Engelse Binnenplein, een ruimte in het nieuwe gebouw aan de Warandeberg 3 in Brussel, verrijken met een kunstwerk. Het gaat om een gang aan de buitenzijde, afgebakend door een betonnen muur van 40 meter lang en 11 meter hoog. Het Engelse Binnenplein is zichtbaar in vooraanzicht, over meerdere verdiepingen, door het personeel.

Met dit kunstproject wilde de bank de Brusselse kunstscène een impuls geven en stond deze wedstrijd exclusief open voor de kunstenaarscollectieven en kunsthogescholen in Brussel.

De collectieve wedstrijd werd gewonnen door Etablissement d'en face met het kunstproject van

Gijs Milius. Het fresco voor de muur van het Engelse Binnenplein werd uitgevoerd door studenten van La Cambre, onder coördinatie van Gijs Milius.

Over het kunstwerk “De schimmen van Ravenstein”

Tijdens de afbraak en wederopbouw van het gebouw Warandeberg (2015-2022), was de bouwput aan de kant van de Ravensteinstraat afgeschermd met grote houten panelen. Om de eentonige panelen op te vrolijken werd een 40-tal street artists ingezet, die de omheining versierden met een zeer eclectische reeks portretten. De geportretteerde gezichten werden in die periode het gezicht van de Ravensteinstraat.

Rechtover, op nr.32 van de Ravensteinstraat, bevindt zich de kunsttentoonstellingsruimte Etablissement d’en face, voor wie de portretten het uitzicht werd. Hun bezoekers en vooral medewerkers raakten nogal vertrouwd met de kleurrijke personages. Toen het nieuwe Warandeberggebouw eenmaal was voltooid, verdwenen de schuttingen met de portretten en zo hebben de meeste werknemers van BNP Paribas Fortis nooit de kans gehad om die gezichten aan te schouwen.

Toen BNP Paribas Fortis een oproep deed om hun 400 m² grote binnenmuur kunstzinnig te verrijken, zag Etablissement d’en face hierin een kans om de zielen van een aantal van de hen zo bekende streetartportretten een tweede leven te geven. Kunstenaar en Etablissement d’en face-lid Gijs Milius gaf het project vorm. Op zijn beurt rekruteerde Milius acht jonge kunststudenten van de afdeling schilderkunst aan La Cambre - Alizée Clavaud, Louise Lemmens, Lucien Lyon, Ximena Maldonado, Thaïs Marquet-Ellis, Mahaut Rey, Mirabelle Tjeega en Morgane Trebus- die hun eigen vorm gaven aan de portretten.

Onder Milius’ begeleiding interpreteerden de jonge kunstenaars de geesten van de inmiddels verdwenen personages, die ooit vanaf de omheining naar buiten keken. Dit keer zweven de gezichten over een suggestief landschap in het Engelse Binnenplein, waar ze terugkijken naar de werknemers.

BNP Paribas Fortis 200 jaar : Fresco Het Kosmische Bal

Dit kunstwerk werd door Bozar besteld bij Marie Mahler en Gaspard Ryelandt en geschonken aan BNP Paribas Fortis voor haar tweehonderdste verjaardag. Bozar wilde de 200ste verjaardag van zijn trouwe cultuurpartner vieren en bedanken voor haar niet aflatende steun. Het werk weerspiegelt de kracht van kunst en de diversiteit van de kunsten en de talrijke bezoekers die sinds de opening in 1929 de weg naar Bozar vonden. Het kunstwerk verwijst ook expliciet naar de Art Nouveau, waaraan Bozar een tentoonstelling zal wijden in 2023, het jaar dat helemaal in het teken zal staan van deze beroemde historische kunststroming.

De kunstenaars hebben bloem- en architectuurmotieven gebruikt, geïnspireerd op de Art Nouveau, weliswaar met een hedendaagse toets. Op dezelfde manier werd het kleurenpalet, dat gebaseerd is op een licht en natuurlijk spectrum zoals sienna en oker, gecombineerd met meer levendige kleuren, zoals goudgeel en het groen aanwezig in het logo van BNP Paribas Fortis.

Silhouetten van allerlei aard en uit alle tijdperken nemen plaats in deze decoratieve structuur. Dankzij het symmetrische aspect van de beelden rond het centrale muziekinstrument – dat zich omvormt tot een vertakkend en bloemrijk geheel – ervaart de toeschouwer een beweging van expressie die zowel geconcentreerd is in de melkweg die in het centrum van het fresco wordt voorgesteld, als zich naar buiten uitbreidt door de plantaardige elementen die uit de trompetten tevoorschijn komen. Het geheel symboliseert zo de dynamische diversiteit van het programma van het Paleis voor Schone Kunsten en zijn vele bezoekers, en verwijst naar de kracht van de natuur en het mysterie van het leven via deze "energie van komen en gaan" en voortdurende beweging.

Het fresco is geschilderd met Paonlin-verf, een minerale verf op basis van caseïne die al bijna 100 jaar wordt vervaardigd door de firma LINCKX en zoon in Brussel.


Over de kunstenaars

Gert Verhoeven (1964, Leuven)beschouwt zijn werk niet als het resultaat van een creatief proces, maar meer als een instrument om de plaats van kunst in een sociale omgeving te onderzoeken. Zijn complexe, cryptische oeuvre bestaat uit tekeningen, video’s, installaties en sculpturen. Hij staat kritisch tegenover de (kunst)geschiedenis, die volgens hem te determinerend is. Verhoevens kunstwerken zoeken naar ontsnappingsmogelijkheden in de kunst en het leven. Ze volgen geen vast patroon; hij verwerpt het kiezen tussen ‘ja’ en ‘nee’, tussen mogelijkheden en niet-mogelijkheden. Verhoeven wil alle mogelijkheden openhouden en neemt daarom afstand van de categorieën en definities uit de kunstgeschiedenis. Op een ironische manier relativeert hij zichzelf en probeert hij het onderbewustzijn aan te spreken. Verhoevens werk is een spel met de identiteitsconstructie, de clichés van subjectiviteit en de beperkingen van interpretatiemodellen.

Gijs Milius (1985, Utrecht) - woont en werkt in Brussel Het oeuvre van Gijs Milius omvat tekeningen en schilderijen, maar ook sculptuur, video, tijdelijke installaties en geluidswerken. Veel van zijn werken zijn gericht op het ontmoeten en het uitwisselen van ideeën, hoewel de uiteindelijke vorm van het werk zeer divers kan zijn. Milius richt zich op de vreemdheid die het opmerkzame en sociale wezen beroert. Hoe iets overkomt of wordt gezien, door zowel de omgeving als het iets zelf, en hun conflict met verlangens naar hoe het zou horen. Zoals de conflicten tussen verbeelding en werkelijkheid, worden deze ingezet als dissonanten om van te genieten, alsof het ene niet zonder het andere kan bestaan. Hun interacties kunnen de vorm aannemen van onze dagelijkse relatie met onze stad, als toeschouwer in een tentoonstellingsruimte, of de personages in zijn werken en de denkbeeldige ruimte waarin ze zich bevinden. Dit idee resulteert in uiteenlopende werken, variërend van tijdelijke installaties in de stedelijke openbare ruimte, tot vreemde sculpturen in tentoonstellingscontext, tot tekeningen in oliepastels van landschappen en interieurs – soms met personages die zich pijnlijk bewust lijken te zijn van het onnatuurlijke van hun omgeving. Hoewel deze tekeningen eerst bekoorlijk zijn, door hun kleurgebruik en vormelijke beeldtaal, stralen ze een zeker onbehagen uit. Er lijken ongedefinieerde wendingen te zijn die het publiek zowel ongemakkelijk als vrolijk maken. Naast zijn praktijk als kunstenaar maakt Milius deel uit van de organisatie van de ‘artist-run space’ Etablissement d’en face, werkt hij op verschillende muziekprojecten en treedt hij zo nu en dan op als gastdocent bij kunstacademies.

website www.gijsmilius.info

Over Etablissement d’en face

Al 30 jaar speelt de ‘artist-run space’ Etablissement d’en face een belangrijke rol in het Belgische en internationale kunstlandschap. EDF is een non-profitorganisatie die ruimte, energie, tijd en ideeën biedt voor de realisatie en presentatie van werk van beeldende kunstenaars. Het diverse activiteitenprogramma wordt gemaakt door een samenwerkingsverband van een tiental kunstenaars en curators (Danai Anesiadou, Ryan Cullen, Olivier Foulon, Steinar Haga Kristensen, Margot van Heusden, Jean-Paul Jacquet, Gijs Milius, Margaux Schwarz, Harald Thys, Michael Vanden Abeele, Etienne Wynants). Per jaar worden er ongeveer zes tentoonstellingen gehouden, uiteenlopend van wereldwijd gevestigde tot debuterende kunstenaars.
website www.etablissementdenface.com

Marie Mahler en Gaspard Ryelandt zijn twee auteurs-illustratoren die al meer dan tien jaar werkzaam zijn op het gebied van strips en jeugdboeken. Ze maken deel uit van het illustratiecollectief Cuistax, dat een tweetalig fanzine voor Brusselse kinderen, artistieke workshops, collectieve tentoonstellingen en muurschilderingen heeft ontworpen. Marie en Gaspard ontmoetten elkaar in 2019 tijdens de creatie van een fresco dat het collectief, op verzoek van Bozar, ontworpen heeft op de palissade die zich op dat ogenblik tussen het Paleis voor Schone Kunsten en het gebouw van BNP Paribas Fortis bevond en die de bouwwerkzaamheden aan de nieuwe hoofdzetel van de bank aan het zicht onttrok. De twee kunstenaars besloten toen hun krachten te bundelen en hun gezamenlijke projecten uit te breiden. Nadat ze samen een caravan hadden geschilderd voor een openlucht kunstparcours, ontwierpen ze een fresco van 500 m² voor het Station Meiser in Brussel. Het Kosmische Bal is hun meest recente realisatie.

 

 

Galerie

Press Team

Tools