Zijn de witte boorden bedreigd?

De arbeidsmarkt is sinds de pandemie grondig veranderd: naast verslechterde arbeidsomstandigheden en te lage lonen, zien we dat tal van sectoren vandaag onder een personeelstekort lijden. Bij nader inzien zijn het vooral de fysieke beroepen zoals vrachtwagenchauffeurs, verpleegkundigen, zorgverleners en mensen in de horeca die de voorbije twee jaar uit hun sector stapten. Die beroepen worden ook wel blauwe boorden genoemd. Dat in tegenstelling tot de witte boorden die eerder kantoorjobs uitoefenen.

De crisis bedreigt de witte boorden

In de VS heeft de hoop op een duurzaam herstel van de post-pandemie-activiteiten en de angst voor een tekort aan arbeidskrachten tal van bedrijven ertoe aangezet massaal aan te werven uit vrees de juiste profielen niet meer te kunnen vinden als de groei herneemt. De galopperende inflatie van 2022 en de oorlog in Oekraïne hebben de situatie echter volledig veranderd en velen hebben nu een teveel aan arbeidskrachten. Vooral dan bij de witte boorden in het middenmanagement. Door de toenemende dreiging van een aanzienlijke vertraging van de economie of zelfs van een recessie, hebben tal van bedrijven al ontslagen aangekondigd. Dat is onder meer het geval bij Walmart, Black & Decker, Netflix, en zeer recent ook bij Twitter en Meta.

Uit een recente peiling door KPMG bleek trouwens dat 51 procent van de ondervraagde CEO’s overweegt hun personeelsbestand de volgende maanden in te krimpen. Vooral dan voor kantoorjobs, want in de fabrieken blijft er, ondanks soms aanzienlijke loonsverhogingen, een groot tekort aan arbeidskrachten. Slechts weinig bedrijven zijn van plan om hun arbeiders te ontslaan, want daar is zowat overal een tekort aan. Dat geldt in mindere mate voor het middenmanagement dat zijn rol sinds de pandemie zou hebben zien afnemen. Heel wat zaakvoerders zijn immers tot het besef gekomen dat het eigenlijk wel makkelijk was om belangrijke koerswijzigingen door te voeren op basis van beslissingen van het topmanagement, zonder de steun van het middenmanagement voor de uitvoering ervan.

En nu?

De Amerikaanse werkloosheidsgraad bevindt zich op zijn laagste peil sinds 1974 en de lonen blijven stijgen. Daardoor wordt een tweede inflatiegolf onvermijdelijk. Het is dus absoluut noodzakelijk de inflatie af te remmen door de rentevoeten te blijven verhogen tot de economie vertraagt.

De vraag naar blauwe boorden blijft uiterst groot. Vooral nu de Amerikaanse economie weer massaal industrialiseert met het oog op een verminderde afhankelijkheid van de rest van de wereld (chips uit Taiwan …). Het valt wel te verwachten dat sommige witte boorden zich gaan heroriënteren nu ze geconfronteerd worden met een onzekerdere professionele toekomst.

Ook in Europa?

De markt zal zich aanpassen, zoals zo vaak gebeurt in de VS. Het valt nog af te wachten welke wending de Europese arbeidsmarkt zal nemen. Ook die heeft af te rekenen met dezelfde schaarste aan blauwe boorden als de Verenigde Staten, terwijl in Europa de arbeidskrachten minder flexibel en minder aanpasbaar zijn.