Wat met de Belgische begroting?

De Hoge Raad van Financiën publiceerde eerder dit jaar haar traditionele nota. In dit document worden de financieringsbehoeften van de overheid voorgesteld. De meest recente versie gaat uit van een verslechtering van het begrotingssaldo van -0.8% van het BBP in 2018 tot -1.7% voor dit jaar.

De ontvangsten, die in 2018 éénmalig werden verhoogd door vervroegde voorafbetalingen, vielen volgens het HRF in 2019 met bijna één procentpunt terug. Ook de volgende jaren zouden inkomsten dalen en uitgaven stijgen, waardoor het tekort tegen 2022 op kan lopen tot 2.3% van het BBP. 

Kleur bekennen

Eerder dit jaar rekende het planbureau voor wat de macro-economische impact zou zijn van de voornaamste beleidsprioriteiten voor elk van de dertien partijen die op dat moment vertegenwoordigd waren in de Kamer van volksvertegenwoordigers. Het planbureau berekende onder meer hoe de overheidsuitgaven zouden veranderen mocht één van die partijen het volledig voor het zeggen krijgen*.

Wij gebruikten deze gegevens** om een onder- en bovengrens aan het begrotingstraject voor de komende jaren te simuleren, op basis van de op dit moment meest waarschijnlijke coalities. Onderstaande grafiek toont hoe zelfs het meest gunstige scenario tot een vergroting van het tekort zou leiden. Een “worst case”-scenario brengt ons in 2020 al over het Europese maximum van 3%, waarna er in 2021 een tekort van 3.4% van het bbp zou volgen. De échte moeilijke onderhandelingen, die met de Europese begrotingswaakhond, moeten dus nog komen***.

____________________________
* Opvallend: tien van de dertien partijen hebben een duidelijke stijging van de overheidsuitgaven voor ogen.

** Disclaimer van het planbureau: “Gezien bepaalde door de politieke partijen voorgestelde maatregelen wegens technische redenen niet binnen de doorrekening konden worden meegenomen, kan het onderzochte scenario in bepaalde gevallen onevenwichtiger lijken dan wat door de politieke partij beoogd werd.”

*** Nu reeds zouden de onderhandelaars aan het bekijken zijn welke flexibiliteit Europa hen wil verlenen.Het rapport van de HRF vermeldt dat er mogelijks een afwijking van 0.5% van het beoogde verbeteringstraject kan worden toegestaan. Dit zou een toepassing zijn van de “structural reform clause”, waarbij de nieuwe regering kan verwijzen naar hervormingen in de pensioenen, belastingen, arbeidsmarktbeleid en overheidsadministratie.