Rentestijging: en dan?

De Amerikaanse rentetarieven zijn al enkele maanden beetje bij beetje aan het stijgen. Vorige week overschreden ze opnieuw de grens van 3%,  met alle – soms onverwachte – gevolgen van dien voor de financiële markten.



De classieke ekonomische theorie tegengesteld

Volgens de economische theorie die we op de universiteitsbanken leerden, is een stijging van het rendement op staatsobligaties slecht nieuws voor de beurs. Om bij stijgende langetermijnrente zijn geld in de beurs geïnvesteerd te laten, eist de belegger een hoger rendement op de aandelen. En aangezien het rendement van een aandeel het omgekeerde van de price/earnings-ratio is, betekent dat een daling van de beurskoers. Een stijging van de langetermijnrente is dus slecht voor de beurs. Tot zover de theorie!

Vorige week klom de Amerikaanse langetermijnrente naar haar hoogste peil sinds 7 jaar en toch is de beurs omhoog gevlogen, naar een nieuwe recordhoogte.

Wat is er aan de hand?

Als de Amerikaanse (kortetermijn)rente, zoals iedereen voorspelt, blijft stijgen, wat mogen we dan verwachten?

De voorbije dagen stuurde de Amerikaanse centrale bank herhaalde keren berichten de wereld in en gaf ze aan de inflatie te willen bestrijden. Dat zal onvermijdelijk tot nieuwe renteverhogingen leiden, wellicht woensdag al, of President Trump dat nu leuk vindt of niet. Er is trouwens sprake van nog drie of vier renteverhogingen.

Welk scenario volgt?

De langetermijnrente is beginnen stijgen in anticipatie op de inflatie, als reactie op de goede werkgelegenheidscijfers en de daaruit voortvloeiende loonsverhogingen. De geloofwaardigheid van de Amerikaanse centrale bank is buitengewoon groot, zodat we mogen aannemen dat de langetermijntarieven niet al te veel meer zullen stijgen. Dat is een belangrijke factor voor de verdere economische groei, want in dit stadium zou een te snelle en te sterke stijging van de langetermijnrente de financiering van de (privé- en overheids)schulden en de toegang tot het kapitaal bemoeilijken. In volle handelsoorlog zou een dergelijk scenario zeer ongelegen komen, want de gevolgen voor de groei zouden rampzalig kunnen zijn.  

De langetermijnrente zal wellicht niet veel stijgen aangezien de appetijt van de investeerders is teruggekomen.

Maar de kans bestaat dat de langetermijntarieven niet veel zullen stijgen, want ze zullen afgeremd worden door een belangrijke corrigerende factor: de appetijt van de beleggers. Bij 3% wordt de Amerikaanse obligatiemarkt weer aantrekkelijk. Uit de recentste cijfers over de Amerikaanse schuld in buitenlands bezit blijkt dat de buitenlandse schuldeisers netto-kopers waren, ondanks de terugplooiing van de Chinezen, die de belangrijkste buitenlandse schuldeiser van Uncle Sam vormen. De Amerikaanse schuld is voor 64% in handen van buitenlanders, tegenover 42% voor Duitsland en 36% voor Frankrijk. Aangezien de meeste andere grote centrale banken pas in het stadium zijn waarin ze aankondigen hun aankopen van overheidspapier stop te zetten, mogen we redelijkerwijze aannemen dat de vraag naar de Amerikaanse schuld stevig zal blijven. Het lijkt dan ook weinig waarschijnlijk dat de langetermijnrente de komende weken veel meer zal stijgen. Dit is goed nieuws voor de VS ekonomie ....