Het grootste staatsfonds ter wereld verandert van koers

Het noorden dient vaak als voorbeeld… Wanneer je enkele uren in de straten van Oslo of Stockholm rondwandelt, merk je meteen een aantal cultuurverschillen op: een klas van 24 kleutertjes op uitstap wordt bijvoorbeeld door 3 kleuterjuffen begeleid. Bij ons zijn dat er één of twee! Wil je de trein nemen van de luchthaven naar het centrum van Oslo? Dat is er supereenvoudig: iedere 10 minuten brengt een kraaknette trein je er zonder enige vertraging heen. In de stad hebben elektrische auto’s een eigen baanvak. En aan de oevers van de Fjorden zie je massa’s vaders met hun baby wandelen, want zij hebben er een (verplicht) vaderschapsverlof van… 6 maanden. Dat is trouwens wat in Oslo het meeste opvalt: het aantal kinderbuggy’s en baby’s…

Op tal van vlakken nemen de Scandinavische landen het voortouw. Maar laten we een van de Noorse pareltjes even van wat dichterbij bekijken, namelijk het staatsfonds GPFG. Dat fonds werd in de jaren ’90 opgericht. Het heeft tot doel de welvaart van de huidige en toekomstige generaties in stand te houden. Hoe? Door de verhouding rendement/langetermijnrisico te maximaliseren en tegelijk oog te hebben voor duurzame economische ontwikkeling. Met €850 miljard activa is GPFG het grootste staatsfonds ter wereld. 63 procent daarvan is belegd in aandelen, 34 procent in obligaties en 3 procent in vastgoed. En dat wereldwijd. Het is aanwezig in het kapitaal van 9000 ondernemingen in ruim 80 landen en vertegenwoordigt 1,3 procent van de wereldwijde beurskapitalisatie. Het beheer van het fonds gebeurt door de Noorse Centrale Bank, in tandem met de minister van Financiën.

Het fonds heeft onlangs aangekondigd zijn beleggingsbeleid grondig te zullen wijzigen. Zo zal het in de toekomst vermijden om in obligaties te beleggen. Tot nu bestond het obligatiegedeelte uit staatsobligaties in verschillende munten. Bedoeling daarvan was om het risico te spreiden. Maar het fonds heeft recentelijk aangekondigd dat dat beleid uiteindelijk niet afdoend was. Voortaan gaat de obligatiebenchmark uitsluitend bestaan uit staatsobligaties in USD, EUR en GBP met een looptijd van 10 jaar. Gedaan dus met de bedrijfsobligaties in Yen en munten van groeilanden. En ook gedaan met obligaties op zeer lange termijn. Die beslissing betekent niet dat het fonds vanaf morgen niet meer in zulke activa gaat beleggen. Maar op termijn is dat zeker het geval, want de beleggingen gaan de benchmark onvermijdelijk volgen.

Beleggers in obligaties overal ter wereld houden die beslissing nauwlettend in de gaten, want het Noorse fonds is ontzettend groot: €275 miljard in totaal, waarvan €120 miljard belegd is in papier dat het fonds niet meer in zijn benchmark wil behouden.

De beslissing ligt in lijn met de aankondiging een tijdje geleden dat het fonds het aandelengedeelte in de portefeuille van 60 naar 70 procent wilde optrekken. De beslissing is een gevolg van het gevoel (en de vaststelling) dat een internationale spreiding van het fonds op de aandelenmarkten veel meer winst oplevert dan via obligaties. Het fonds is ook van mening dat de risico’s niet verminderen door op het vlak van obligaties te spreiden in munten.

Eens die beslissingen effectief doorgevoerd worden, gaan ze overal ter wereld veel turbulentie teweegbrengen. Iets wat de spelers op de obligatiemarkten zeker met argusogen zullen volgen.

En wat als andere grote beleggers beslissen om het Noors voorbeeld te volgen…