Er is iets gaande in de oliewereld

De wereldkaart van olieproducerende landen is door de sterke opkomst van de Noord-Amerikaanse producenten volop in verandering.

Alle ogen van de wereld zijn gericht op de vergaderingen van de OPEC-landen. Telkens wordt gevreesd dat die productieverminderingen zullen aankondigen met de bedoeling de prijs op te krikken. Maar de VS en Canada zijn verantwoordelijk voor een spectaculaire verandering van dat olielandschap. Samen produceerden ze in 2023 meer olie en gas dan om het even welk land ter wereld, met inbegrip van het Midden-Oosten. De VS verhoogden in één jaar tijd hun productie van ruwe olie met 8 procent. Hun aandeel in de wereldwijde productie steeg in zes jaar tijd van 11 naar 16 procent. Daardoor presteren ze ver boven het niveau van Saoedi-Arabië, dat in 2023 een productiedaling kende en slechts goed was voor 11 procent van het totaal. Ook Canada heeft zijn olieproductie opgekrikt. Daarmee wordt het de grootste buitenlandse olieleverancier van de VS en de op drie na grootste olieproducent ter wereld.

Is dat goed nieuws?

Ja, want het grote aanbod is een meevaller voor de consumenten. Daardoor konden de olieprijzen namelijk dalen. Nauwelijks drie maanden geleden, toen het conflict in Israël uitbrak, kostte olie nog 90 dollar per vat. Vandaag is dat minder dan 75 dollar. Die situatie vermindert ook het gewicht van de OPEC in de markt. En dat is een goede zaak gezien het gespannen geopolitieke klimaat dat al enkele maanden heerst. Zo zag de OPEC, die elf landen groepeert waaronder Rusland, haar aandeel in de wereldwijde olieproductie dalen tot een ongeziene 50 procent. Maar opgelet, Amerikaanse schalieolie is niet oneindig. En wat vervuiling betreft, is de productie ervan verre van onbesproken. Let ook op voor het feit dat de afhankelijkheid in de wereld daardoor verandert. Zo ligt het lot van Europa minder in handen van de OPEC, maar wordt de afhankelijkheid tegenover Noord-Amerika groter. En dat is des te vervelender omdat Europa voor zijn lng-bevoorrading al sterk afhangt van de VS.

En voor het klimaat?

Die situatie is uiteraard geen goed nieuws voor de energietransitie. Want zoals we weten is de beste manier om op een dag zonder olie te kunnen, de prijs zozeer te verhogen dat de consument olie de rug toekeert. De deelnemers aan de COP28 zullen niet blij zijn met het nieuwe scenario …

Wel staat vast dat we op korte termijn niet zonder olie kunnen. De cijfers van het Internationaal Energieagentschap bevestigen dat elk jaar opnieuw. Zo bereikte de wereldwijde vraag naar olie in 2023 een nieuw record van 105 miljoen vaten per dag. Ongezien!

We weten ook dat de wereldeconomie in 2024 op een wankel evenwicht zal balanceren. Want we krijgen te maken met de gevolgen van de rentestijgingen van 2022 en 2023. Die zullen onvermijdelijk overal leiden tot een groeivertraging. Een stijging van de olieprijzen kunnen we in dit stadium dus missen als kiespijn. In Europa zijn al enkele landen in een recessie beland. En ook andere landen dreigen daaraan ten prooi te vallen.

Alleen goed nieuws op korte termijn

De veranderende oliemarkt is dus op korte termijn ongetwijfeld goed nieuws. Maar op de langere termijn is dat minder het geval. Want we weten dat wanneer olie (relatief) goedkoop is, de motivatie om alternatieve energie te ontwikkelen sterk afneemt.

Wordt vervolgd.