Een complex stelsel van vergelijkingen met meerdere onbekenden in Europa

Al meteen na zijn overwinning wordt de toekomstige Franse president met de economische realiteit geconfronteerd: de jongste werkloosheidscijfers zijn slecht en het tekort op de betalingsbalans was nog (bijna) nooit zo hoog, wat erop wijst dat de Franse economie met een echt concurrentieprobleem kampt en de groei achterophinkt. Dus komt het erop aan in de komende parlementsverkiezingen een meerderheid te behalen die het mogelijk maakt de noodzakelijke hervormingen door te voeren om al die problemen op te lossen.  

Frankrijk boekte over het eerste kwartaal een zwakke groei, vooral in vergelijking met de andere landen. De bijgevoegde grafiek illustreert zeer goed de trend van de voorbije jaren. Daaruit blijkt dat Frankrijk het systematisch minder goed deed dan Duitsland en dat het land er niet in geslaagd is zijn economie de heilzame boost te geven waarvan landen zoals Spanje en Portugal konden profiteren.

De Europese Commissie zal binnenkort commentaren geven over de verwachtingen voor 2017 en 2018, in een globale context van betere vooruitzichten voor de eurozone dan enkele maanden geleden. Hoewel de verwachte groeicijfers voor Frankrijk en Duitsland niet zo ver uit elkaar liggen, is de achterliggende economische realiteit wel zeer verschillend. Zo rekent de Commissie voor Duitsland op een overschot op de lopende rekening van de betalingsbalans in de buurt van 8% van het BBP, en voor Frankrijk op een tekort van ongeveer 2,5%. Ook de evolutie van de overheidsschuld is veelzeggend: voor Duitsland komt de grens van 60% van het BBP binnen bereik, terwijl Frankrijk moeite heeft om onder 95% te komen. Het lijdt geen twijfel: de arbeidsmarkt en de belastingen moeten dringend hervormd worden.  Angela Merkel heeft trouwens pas bevestigd dat ze, hoewel ze zich verheugt over de verkiezingsoverwinning van Emmanuel Macron, niet van plan is zich clement op te stellen als het om begrotingsdiscipline gaat: Frankrijk heeft zijn begrotingstekort in 2016 niet tot 3% van het BBP kunnen beperken en ziet niet goed hoe het daar in 2017 wel in zou kunnen slagen, maar het moet op geen voorkeurbehandeling vanwege de Europese autoriteiten rekenen.

De markten reageren weliswaar opgelucht sedert zondag, maar je kunt ervan op aan dat er nog obstakels op de weg zullen liggen. Het wordt namelijk een hele klus om hervormingen op gang te brengen, zowel in Frankrijk als in heel Europa. Het zal erop aankomen een oplossing te vinden voor deze tegenstrijdige uitdagingen: de Franse economie hervormen en toch ook de overheidsfinanciën saneren; ‘meer Europa’ realiseren en toch Duitsland naar meer groei en minder soberheid leiden.

Een moeilijke combinatie van uitdagingen, met veel onbekende elementen …