De inflatoire spiraal is in gang gezet

De hoogte van de inflatiecijfers voor de maand november in de Verenigde Staten verrasten omdat ze een 40 jaar oud record overschreden! We moeten al teruggaan tot 1982 om zulke hoge prijsstijgingen te zien! De publicatie van deze indicator die op enorm veel belangstelling kan rekenen, verstoort de toestand aanzienlijk. In die mate dat de Amerikaanse centrale bank haar plannen voor de afbouw van haar steun aan de economie, grondig moet herzien, want de machine slaat duidelijk op hol.

Producentenprijsindex (PPI) in detail

Nog belangrijker is de vaststelling dat de cijfers echt door het dak gaan. Dat blijkt duidelijk als je de cijfers analyseert en kijkt naar wat zich op alle niveaus van het productieproces afspeelt. De verschillende stadia stemmen overeen met de fases waarin de grondstoffen geleidelijk omgevormd worden tot eindproducten die de consument koopt.

Het Bureau of Labor publiceert de prijsevolutie van de industriële productie gedurende vier stadia in de productieketen. En in elk stadium zien we duizelingwekkende prijsstijgingen. Die weerspiegelen de problemen van de bottlenecks die kenmerkend zijn voor de wereld waarin we leven.

Prijsstijgingen die worden doorgerekend

De grafiek toont de stijgingen die in vier stadia worden vastgesteld, en doet ons de omvang van het probleem begrijpen. In stadium 1 stijgen de prijzen met 20,8 procent, in stadium 2 bedraagt de stijging meer dan 28 procent. In stadium 3 is dat 20 procent en in stadium 4, als het product is afgewerkt, bijna 13 procent. Kortom, de stijgingen worden van stadium tot stadium doorgerekend, om uiteindelijk te stranden in het eindproduct dat wordt verkocht aan de eindconsument. Die ondergaat de stijging van de consumptieprijzen (Consumentenprijsindex). Met een stijging van 7 procent tegenover een jaar geleden, sneuvelt daarmee in november een 40 jaar oud record. Het is dat cijfer dat de hele wereld zich zal herinneren. Maar het feit dat die stijgingen zo makkelijk worden doorgerekend in alle stadia van de productie, kondigt onvermijdelijk ook toekomstige inflatoire druk aan.

Stijgende prijzen van de diensten

Sinds de herstart van de economieën begin 2021, werd vooral gepraat over de bottlenecks in de bevoorradingsketens en de oplaaiende grondstoffenprijzen. Maar het nieuwe gegeven waaraan slechts weinigen gedacht hadden, is dat ook de prijzen voor de diensten zouden stijgen. Die houden nochtans geen verband met de schaarste aan halfgeleiders of met de transportkosten.

We zijn geëvolueerd naar een wereld waar ook de dienstverleners hun prijzen kunnen verhogen zonder te moeten vrezen de klant te verliezen. In de VS zijn de prijzen voor de productie van diensten op één jaar met meer dan 7 procent gestegen. De grafiek geeft zeer goed de kracht van dat fenomeen weer. Deze indicator bevat de prijs van de productie van diensten van allerlei aard, zoals vakantieverhuur, makelaarskosten op de beurs, diensten aangeboden door luchtvaartmaatschappijen of diensten aangerekend door transportbedrijven, en vele andere.

We mogen besluiten dat we in 2021 zijn geëvolueerd naar een duidelijk meer inflatoire wereld. En dat is ongetwijfeld slechts een begin, want de producenten kunnen hun prijzen makkelijk doorrekenen aan de consumenten. De Fed heeft dat goed begrepen en spreekt zich dan ook veel krachtiger uit over verminderde steun aan de economie via een versnelde intrekking van de bedragen die hij maandelijks in het financieel systeem pompt.

De volgende inflatiecijfers gaan dus stevig onder de loep worden genomen, want de snelheid waarmee die zich terug gaan normaliseren, zal het beleggerssentiment in 2022 allicht beïnvloeden.