BIT: een duwtje in de rug

Nudging

Nobelprijswinnaar economie Richard Thaler hielp BIT mee oprichten in 2010. Thaler en Cass Sunstein maakten met hun boek “Nudge” uit 2008 de inzichten uit de gedragseconomie toegankelijk voor het grote publiek. Net zoals die andere nobelprijswinnaar Kahneman met het onvolprezen “Thinking Fast Slow” deed, documenteerden ze uitgebreid de velen “biases” of vooroordelen die de menselijke rationaliteit benevelen.

Waar Kahneman vooral de man in de straat wijzer wilde maken, richten Thaler en Sunstein zich met “Nudge” op bedrijven en (overheids-)organisaties. De titel verwijst dan ook naar het “duwtje in de rug” dat volgt uit de ontwikkeling van een zogenaamde keuze-architectuur^. Die moet de gebruiker (een klant of een burger of…) er toe aanzetten de “juiste” keuze te maken.

Gedragsexperimenten

BIT boekt de voorbije 12 maanden interessante resultaten. Voor één van de experimenten schreven de onderzoekers snelheidsovertreders een brief waarin ze het waarom van de snelheidsbeperkingen toelichtten. Tijdens de zes daaropvolgende maanden daalde het aantal recidivisten met 20%.

Daarnaast installeerde bit grote panelen in ziekenhuizen, om de consumptie van gesuikerde dranken te proberen verminderen. De borden vestigden de aandacht op de hoge hoeveelheid suiker in sommige frisdranken. Interessant is dat daarop niet het aantal gekochte frisdranken afnam maar dat er wel een verschuiving van het aankoopgedrag richting de “gezondere” dranken plaatsvond.

Ook op het gebied van pensioenfinanciering werden er mooie resultaten behaald. BIT onderzocht het notoir complexe pensioenstelsel in het VK. Het vatte de voornaamste inzichten samen in een eenvoudige pensioen-paspoort. Gebruikers van zo’n paspoort toonden zich veel pro-actiever in het beheer van het eigen pensioen, met vermoedelijk ook beter financiële keuzes tot gevolg.*

Meer is beter?

De onderzoekers leggen in hun rapport vooral de nadruk op de schaalbaarheid van de behaalde resultaten. Verschilde experimenten kende mooie resultaten binnen een beperkte steekproef. Die zouden nu moeten worden uitgerold, ook over de landsgrenzen heen.

Wat dat betreft is BIT op de goede weg. Er werden verschillende projecten opgestart in samenwerking met de overheden in alle uithoeken van de wereld.  In Mexico stuurden de BIT-onderzoekers een eenvoudig sms’je naar bijna 750 000 KMO’s, 2 weken voor de deadline van hun belastingsaangifte. Daarop nam het aantal aangiftes toe met meer dan 20%.

Het is duidelijk dat de inzichten van Kahneman en Thaler een  potentieel gigantische impact kunnen hebben op de maatschappij. Hoe beter de onderzoekers de menselijke psyche kunnen doorgronden, hoe beter ze er immers op kunnen inspelen ten dienste van het collectief. Maar het kan ook anders.

Veel bedrijven zouden maar wat graag over deze kennis beschikken om hun producten nog gerichter aan de man te brengen. Om nog maar te zwijgen van gehaaide politici die er verkiezingen mee proberen winnen. Goed dat het BIT er alvast zo transparant over communiceert.

 ^ Ook Kahneman hield zich de voorbije jaren bezig met de praktische uitwerking van zijn theoretische inzichten. The Greatest Good heeft met Gary Becker en Steven Levitt nog enkele andere academische grootheden in de rangen maar verder is er weinig bekend over het bedrijf.

* Thaler zou er voor gezorgd hebben dat ruim 30 miljard dollar extra pensioenfondsen werden aangelegd de voorbije tien jaar dankzij automatische inschrijvingen, een rudimentaire vorm van “Nudge”.