Amerikaanse banken in rep en roer

Dat nooit meer?

We dachten dat zo’n situatie zich nooit meer zou voordoen en toch lijkt de geschiedenis zich te herhalen. Sinds het faillissement van Silicon Valley Bank eind maart 2023 zijn de ogen wereldwijd op de banken gericht. En elk moment wordt voor een ongeluk gevreesd. We moeten toegeven dat de berichten verontrustend zijn, want sinds het Californische verhaal hebben de markten nog drie andere banken fors door elkaar geschud. En wel in die mate dat de Amerikaanse overheid, die als geen ander vreest voor een nieuw Lehman Brothers-debacle, te hulp moest snellen. Wie had zich zo’n fragiele situatie kunnen inbeelden? In enkele uren tijd sloegen de klanten in paniek en namen ze massaal geld op. Daardoor kelderden de beurzen en werden allerlei manoeuvres in gang gezet om een ineenstorting te voorkomen. Zo werd First Republic Bank in allerijl door JP Morgan overgenomen waardoor de grootste bank van het land veranderde in een echte mastodont.

Gedacht werd dat de Amerikaanse banken veel beter gecontroleerd werden. Niemand had zich ook kunnen voorstellen dat het klantenbestand van sommige onder hen zo weinig gediversifieerd was dat enkele individuen alle anderen konden meesleuren. Een schokkende vaststelling!

Wiens schuld?

De stijging van de rentevoeten verklaart ook deels het probleem, want de financiering van de banken is plots duurder geworden. Tegelijkertijd werden verschillende onder hen in de tang genomen door leningen op lange termijn die net voor de rentestijging waren toegekend, zonder dat het renterisico correct werd afgedekt. Een grote vergissing.

Te veel inflatie voor een koerswijziging

Met een onderliggende inflatie die in april steeg tot meer dan 5,5 procent blijven de prijsstijgingen bovendien problematisch. Het valt dus te vrezen dat de centrale bank haar restrictief monetair beleid nog een tijdje zal moeten aanhouden, waardoor tegelijk verhinderd wordt dat de spanning in de banksector afneemt. De banken zijn sinds enkele weken trouwens van koers veranderd. En het risico op een ‘credit crunch’ – het doelgericht beperken van de kredietverstrekking – bedreigt vandaag de hele Amerikaanse economie. Er is ongetwijfeld niet veel meer nodig om de recessievrees, die al zeer aanwezig is in de hoofden van tal van bedrijfsleiders, te voeden. Ook al lijken de consumenten er momenteel in te blijven geloven.

Maar één ding is zeker: de Amerikaanse overheid moet absoluut met oplossingen komen om te verhinderen dat de geschiedenis zich herhaalt. Door vandaag de deposito’s boven 250.000 dollar te garanderen? Of door de liquiditeitsverstrekking aan de banken uit te breiden om te vermijden dat ze activa met verlies moeten verkopen? Dat alles zal gevolgen hebben die vandaag moeilijk te bevatten zijn. Maar niets doen is geen optie. Wordt vervolgd.