KGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-01-012023-12-31iso4217:EURKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-01-012022-12-31KGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-12-31KGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-12-31KGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31KGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:PreviouslyStatedMemberifrs-full:IssuedCapitalMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:SubordinatedEquityInstrumentsMemberifrs-full:PreviouslyStatedMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMemberifrs-full:PreviouslyStatedMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:TotalCapitalAndRetainedEarningsMemberifrs-full:PreviouslyStatedMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:ReserveOfGainsAndLossesFromInvestmentsInEquityInstrumentsMemberifrs-full:PreviouslyStatedMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:ReserveOfChangeInFairValueOfInFinancialLiabilityAttributableToChangeInCreditRiskOfLiabilityMemberifrs-full:PreviouslyStatedMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:ReserveOfRemeasurementOfDefinedBenefitPlansMemberifrs-full:PreviouslyStatedMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:ChangesInAssetsAndLiabilitiesRecognisedDirectlyInEquityThatWillNotBeReclassifiedToProfitOrLossMemberifrs-full:PreviouslyStatedMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberifrs-full:IssuedCapitalMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:SubordinatedEquityInstrumentsMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberbnpparibasfortissanv:IAS19MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberbnpparibasfortissanv:IAS19MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:TotalCapitalAndRetainedEarningsMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberbnpparibasfortissanv:IAS19MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:ReserveOfGainsAndLossesFromInvestmentsInEquityInstrumentsMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberbnpparibasfortissanv:IAS19MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:ReserveOfChangeInFairValueOfInFinancialLiabilityAttributableToChangeInCreditRiskOfLiabilityMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberbnpparibasfortissanv:IAS19MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:ReserveOfRemeasurementOfDefinedBenefitPlansMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberbnpparibasfortissanv:IAS19MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:ChangesInAssetsAndLiabilitiesRecognisedDirectlyInEquityThatWillNotBeReclassifiedToProfitOrLossMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberbnpparibasfortissanv:IAS19MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:SubordinatedEquityInstrumentsMemberifrs-full:IFRS17Memberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMemberifrs-full:IFRS17Memberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:TotalCapitalAndRetainedEarningsMemberifrs-full:IFRS17Memberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:ReserveOfGainsAndLossesFromInvestmentsInEquityInstrumentsMemberifrs-full:IFRS17Memberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:ReserveOfChangeInFairValueOfInFinancialLiabilityAttributableToChangeInCreditRiskOfLiabilityMemberifrs-full:IFRS17Memberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:ReserveOfRemeasurementOfDefinedBenefitPlansMemberifrs-full:IFRS17Memberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:ChangesInAssetsAndLiabilitiesRecognisedDirectlyInEquityThatWillNotBeReclassifiedToProfitOrLossMemberifrs-full:IFRS17Memberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:SubordinatedEquityInstrumentsMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberifrs-full:IFRS9MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberifrs-full:IFRS9MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:TotalCapitalAndRetainedEarningsMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberifrs-full:IFRS9MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:ReserveOfGainsAndLossesFromInvestmentsInEquityInstrumentsMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberifrs-full:IFRS9MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:ReserveOfChangeInFairValueOfInFinancialLiabilityAttributableToChangeInCreditRiskOfLiabilityMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberifrs-full:IFRS9MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:ReserveOfRemeasurementOfDefinedBenefitPlansMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberifrs-full:IFRS9MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:ChangesInAssetsAndLiabilitiesRecognisedDirectlyInEquityThatWillNotBeReclassifiedToProfitOrLossMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberifrs-full:IFRS9MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:SubordinatedEquityInstrumentsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:TotalCapitalAndRetainedEarningsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:ReserveOfGainsAndLossesFromInvestmentsInEquityInstrumentsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:ReserveOfChangeInFairValueOfInFinancialLiabilityAttributableToChangeInCreditRiskOfLiabilityMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:ReserveOfRemeasurementOfDefinedBenefitPlansMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:ChangesInAssetsAndLiabilitiesRecognisedDirectlyInEquityThatWillNotBeReclassifiedToProfitOrLossMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-01-012022-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-01-012022-12-31bnpparibasfortissanv:SubordinatedEquityInstrumentsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-01-012022-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-01-012022-12-31bnpparibasfortissanv:TotalCapitalAndRetainedEarningsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-01-012022-12-31ifrs-full:ReserveOfGainsAndLossesFromInvestmentsInEquityInstrumentsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-01-012022-12-31bnpparibasfortissanv:ReserveOfChangeInFairValueOfInFinancialLiabilityAttributableToChangeInCreditRiskOfLiabilityMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-01-012022-12-31bnpparibasfortissanv:ReserveOfRemeasurementOfDefinedBenefitPlansMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-01-012022-12-31bnpparibasfortissanv:ChangesInAssetsAndLiabilitiesRecognisedDirectlyInEquityThatWillNotBeReclassifiedToProfitOrLossMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-01-012022-12-31ifrs-full:ReserveOfRemeasurementsOfDefinedBenefitPlansMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-12-31bnpparibasfortissanv:SubordinatedEquityInstrumentsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-12-31bnpparibasfortissanv:TotalCapitalAndRetainedEarningsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-12-31ifrs-full:ReserveOfGainsAndLossesFromInvestmentsInEquityInstrumentsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-12-31bnpparibasfortissanv:ReserveOfChangeInFairValueOfInFinancialLiabilityAttributableToChangeInCreditRiskOfLiabilityMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-12-31bnpparibasfortissanv:ReserveOfRemeasurementOfDefinedBenefitPlansMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-12-31bnpparibasfortissanv:ChangesInAssetsAndLiabilitiesRecognisedDirectlyInEquityThatWillNotBeReclassifiedToProfitOrLossMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-01-012023-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-01-012023-12-31bnpparibasfortissanv:SubordinatedEquityInstrumentsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-01-012023-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-01-012023-12-31bnpparibasfortissanv:TotalCapitalAndRetainedEarningsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-01-012023-12-31ifrs-full:ReserveOfGainsAndLossesFromInvestmentsInEquityInstrumentsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-01-012023-12-31bnpparibasfortissanv:ReserveOfChangeInFairValueOfInFinancialLiabilityAttributableToChangeInCreditRiskOfLiabilityMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-01-012023-12-31bnpparibasfortissanv:ReserveOfRemeasurementOfDefinedBenefitPlansMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-01-012023-12-31bnpparibasfortissanv:ChangesInAssetsAndLiabilitiesRecognisedDirectlyInEquityThatWillNotBeReclassifiedToProfitOrLossMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-12-31bnpparibasfortissanv:SubordinatedEquityInstrumentsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-12-31bnpparibasfortissanv:TotalCapitalAndRetainedEarningsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-12-31ifrs-full:ReserveOfGainsAndLossesFromInvestmentsInEquityInstrumentsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-12-31bnpparibasfortissanv:ReserveOfChangeInFairValueOfInFinancialLiabilityAttributableToChangeInCreditRiskOfLiabilityMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-12-31bnpparibasfortissanv:ReserveOfRemeasurementOfDefinedBenefitPlansMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-12-31bnpparibasfortissanv:ChangesInAssetsAndLiabilitiesRecognisedDirectlyInEquityThatWillNotBeReclassifiedToProfitOrLossMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMemberifrs-full:PreviouslyStatedMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:FinancialInstrumentsAtFairValueThroughEquityMemberifrs-full:PreviouslyStatedMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:FinancialInvestmentsOfInsuranceActivitiesMemberifrs-full:PreviouslyStatedMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMemberifrs-full:PreviouslyStatedMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:ChangesInAssetsAndLiabilitiesRecognisedDirectlyInEquityThatMayBeReclassifiedToProfitOrLossMemberifrs-full:PreviouslyStatedMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMemberifrs-full:PreviouslyStatedMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMemberifrs-full:PreviouslyStatedMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:PreviouslyStatedMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsCumulativeEffectAtDateOfInitialApplicationMemberbnpparibasfortissanv:IAS19MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:FinancialInstrumentsAtFairValueThroughEquityMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsCumulativeEffectAtDateOfInitialApplicationMemberbnpparibasfortissanv:IAS19MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:FinancialInvestmentsOfInsuranceActivitiesMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsCumulativeEffectAtDateOfInitialApplicationMemberbnpparibasfortissanv:IAS19MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsCumulativeEffectAtDateOfInitialApplicationMemberbnpparibasfortissanv:IAS19MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:ChangesInAssetsAndLiabilitiesRecognisedDirectlyInEquityThatMayBeReclassifiedToProfitOrLossMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsCumulativeEffectAtDateOfInitialApplicationMemberbnpparibasfortissanv:IAS19MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsCumulativeEffectAtDateOfInitialApplicationMemberbnpparibasfortissanv:IAS19MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsCumulativeEffectAtDateOfInitialApplicationMemberbnpparibasfortissanv:IAS19MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsCumulativeEffectAtDateOfInitialApplicationMemberbnpparibasfortissanv:IAS19MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsCumulativeEffectAtDateOfInitialApplicationMemberifrs-full:IFRS17MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:FinancialInstrumentsAtFairValueThroughEquityMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsCumulativeEffectAtDateOfInitialApplicationMemberifrs-full:IFRS17MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:FinancialInvestmentsOfInsuranceActivitiesMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsCumulativeEffectAtDateOfInitialApplicationMemberifrs-full:IFRS17MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsCumulativeEffectAtDateOfInitialApplicationMemberifrs-full:IFRS17MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:ChangesInAssetsAndLiabilitiesRecognisedDirectlyInEquityThatMayBeReclassifiedToProfitOrLossMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsCumulativeEffectAtDateOfInitialApplicationMemberifrs-full:IFRS17MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsCumulativeEffectAtDateOfInitialApplicationMemberifrs-full:IFRS17MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMemberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsCumulativeEffectAtDateOfInitialApplicationMemberifrs-full:IFRS17MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsCumulativeEffectAtDateOfInitialApplicationMemberifrs-full:IFRS17MemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMemberifrs-full:IFRS9Memberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:FinancialInstrumentsAtFairValueThroughEquityMemberifrs-full:IFRS9Memberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:FinancialInvestmentsOfInsuranceActivitiesMemberifrs-full:IFRS9Memberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMemberifrs-full:IFRS9Memberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:ChangesInAssetsAndLiabilitiesRecognisedDirectlyInEquityThatMayBeReclassifiedToProfitOrLossMemberifrs-full:IFRS9Memberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMemberifrs-full:IFRS9Memberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMemberifrs-full:IFRS9Memberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:IFRS9Memberifrs-full:IncreaseDecreaseDueToChangesInAccountingPolicyRequiredByIFRSsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:FinancialInstrumentsAtFairValueThroughEquityMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:FinancialInvestmentsOfInsuranceActivitiesMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31bnpparibasfortissanv:ChangesInAssetsAndLiabilitiesRecognisedDirectlyInEquityThatMayBeReclassifiedToProfitOrLossMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472021-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-01-012022-12-31ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-01-012022-12-31bnpparibasfortissanv:FinancialInstrumentsAtFairValueThroughEquityMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-01-012022-12-31bnpparibasfortissanv:FinancialInvestmentsOfInsuranceActivitiesMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-01-012022-12-31ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-01-012022-12-31bnpparibasfortissanv:ChangesInAssetsAndLiabilitiesRecognisedDirectlyInEquityThatMayBeReclassifiedToProfitOrLossMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-01-012022-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-01-012022-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-12-31ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-12-31bnpparibasfortissanv:FinancialInstrumentsAtFairValueThroughEquityMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-12-31bnpparibasfortissanv:FinancialInvestmentsOfInsuranceActivitiesMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-12-31ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-12-31bnpparibasfortissanv:ChangesInAssetsAndLiabilitiesRecognisedDirectlyInEquityThatMayBeReclassifiedToProfitOrLossMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472022-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-01-012023-12-31ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-01-012023-12-31bnpparibasfortissanv:FinancialInstrumentsAtFairValueThroughEquityMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-01-012023-12-31bnpparibasfortissanv:FinancialInvestmentsOfInsuranceActivitiesMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-01-012023-12-31ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-01-012023-12-31bnpparibasfortissanv:ChangesInAssetsAndLiabilitiesRecognisedDirectlyInEquityThatMayBeReclassifiedToProfitOrLossMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-01-012023-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-01-012023-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-12-31ifrs-full:ReserveOfExchangeDifferencesOnTranslationMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-12-31bnpparibasfortissanv:FinancialInstrumentsAtFairValueThroughEquityMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-12-31bnpparibasfortissanv:FinancialInvestmentsOfInsuranceActivitiesMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-12-31ifrs-full:ReserveOfCashFlowHedgesMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-12-31bnpparibasfortissanv:ChangesInAssetsAndLiabilitiesRecognisedDirectlyInEquityThatMayBeReclassifiedToProfitOrLossMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMemberKGCEPHLVVKVRZYO1T6472023-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMemberiso4217:EURxbrli:shares
KLAAR VOOR JOUW WERELD
BNP PARIBAS
FORTIS JAAR-
VERSLAG 2023
Inleiding
BNP Paribas Fortis is een naamloze vennootschap (NV), opgericht en bestaande onder Belgisch recht, met maatschap-
pelijke zetel in Warandeberg 3, 1000 Brussel en geregistreerd onder nummer BE BTW 0403.199.702 (hierna de ‘bank
of ‘BNP Paribas Fortis’ genaamd).
Het jaarverslag 2023 van BNP Paribas Fortis omvat zowel de geauditeerde geconsolideerde als niet-geconsolideerde
jaarrekeningen, voorafgegaan door het verslag van de Raad van Bestuur, het bericht van de Raad van Bestuur en een
verklaring van deugdelijk bestuur, inclusief de samenstelling van de Raad van Bestuur. De geauditeerde geconsolideerde
jaarrekening 2023 van BNP Paribas Fortis, met de vergelijkende cijfers over 2022, en opgesteld in overeenstemming met
de International Financial Reporting Standards (IFRS) zoals die zijn aanvaard binnen de Europese Unie, worden gevolgd
door de geauditeerde niet-geconsolideerde jaarrekening 2023 van BNP Paribas Fortis, opgesteld in overeenstemming
met het Belgisch koninklijk besluit van 23 september 1992 op de jaarrekeningen van kredietinstellingen.
Het jaarverslag 2023 van BNP Paribas Fortis is verkrijgbaar in het Nederlands, het Frans en het Engels. De engelse
versie is de originele en de andere versies zijn officieuze vertalingen. We hebben alles wat redelijkerwijs mogelijk is
gedaan om verschillen tussen de taalversies te vermijden, maar als er toch verschillen zijn, dan heeft de engelse
versie voorrang.
Er wordt van uitgegaan dat de informatie in toelichting 8.k ‘Consolidatiekring’, met aanvulling van de informatie
in het verslag van de Raad van Bestuur en in de verklaring van deugdelijk bestuur, overeenstemt met de vereiste
informatie als vermeld in artikel 168, §3 van de Belgische wet van 25 april 2014 op het statuut van en het toezicht
op kredietinstellingen.
Alle bedragen in de tabellen van de geconsolideerde
jaarrekeningen staan in miljoenen euro, tenzij anders
aangegeven. Alle bedragen in de tabellen van de
niet-geconsolideerde jaarrekeningen staan in dui-
zenden euro, tenzij anders aangegeven. Omdat de
cijfers afgerond zijn, kunnen er geringe verschillen
optreden met al eerder gepubliceerde cijfers. Er zijn
bepaalde herclassificaties gedaan met betrekking tot
de jaarrekeningen van het voorgaande jaar zodat ze
vergelijkbaar zijn met dit jaarverslag.
In de geconsolideerde jaarrekening verwijst
BNP Paribas Fortis naar de geconsolideerde situatie van
BNP Paribas Fortis NV, tenzij anders aangegeven. In de
niet-geconsolideerde jaarrekening verwijst BNP Paribas
Fortis naar de niet-geconsolideerde situatie van
BNP Paribas Fortis NV, tenzij anders aangegeven.
Alle informatie in het jaarverslag 2023 van BNP Paribas
Fortis heeft betrekking op de geconsolideerde en
niet-geconsolideerde jaarrekening en bevat niet de con-
tributie van BNP Paribas Fortis aan de geconsolideerde
resultaten van de Groep BNP Paribas, die te vinden
zijn op de BNP Paribas website: www.bnpparibas.com.
Dit jaarverslag 2023 is een reproductie van de officiële
versie van het jaarverslag 2023 van BNP Paribas Fortis
dat is opgesteld in ESEF (European Single Electronic
Format) formaat en beschikbaar is op de website:
www.bnpparibasfortis.com.
4
INHOUDSTAFEL
5
Inleiding 3
BNP Paribas Fortis geconsolideerd jaarverslag 2023 9
Verslag van de Raad van Bestuur 10
Inleiding door de Voorzitter en de CEO 10
De economische context 12
Core Business 13
Maatschappelijke verantwoordelijkheid van BNP Paribas Fortis 20
Bijkomende informatie 23
Veranderingen in de consolidatiekring 23
Kredietrating van BNP Paribas Fortis per 13/02/2024 23
Toekomstgerichte uitspraken 24
Toelichting bij de evolutie van de resultatenrekening 24
Toelichting bij de evolutie van de balans 26
Liquiditeit en solvabiliteit 28
Voornaamste risico’s en onzekerheden 28
Bericht van de Raad van Bestuur 29
Verklaring inzake Corporate Governance 30
BNP Paribas Fortis geconsolideerde jaarrekening 2023 43
Resultatenrekening op 31 december 2023 44
Overzicht van het nettoresultaat en wijzigingen van activa en verplichtingen
opgenomen in het eigen vermogen 45
Balans op 31 december 2023 46
Kasstroomoverzicht op 31 december 2023 47
Overzicht van wijzigingen in het eigen vermogen 48
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 2023 51
1 Samenvatting van de belangrijkste grondlagen voor financiële
verslaggeving toegepast door BNP Paribas Fortis 52
1.a Toepasbare grondslagen voor financiële verslaggeving 52
1.b Segmentrapportering 52
1.c Consolidatie 53
1.d Omrekening van transacties in vreemde valuta 57
1.e Financiële verslaggeving in economieën met hyperinflatie 57
1.f Rentemarge, commissies en opbrengsten van overige activiteiten 58
1.g Financiële activa en financiële verplichtingen 59
1.h Materiële en immateriële vaste activa 70
1.i Leaseovereenkomsten 71
1.j Activa aangehouden voor verkoop en beëindigde bedrijfsactiviteiten 73
1.k Personeelsvoordelen 73
1.l Op aandelen gebaseerde beloningen 75
1.m Voorzieningen gerapporteerd onder verplichtingen 75
1.n Actuele en uitgestelde belastingen 75
1.o Kasstroomoverzicht 76
1.p Gebruik van schattingen in de voorbereiding van het jaarverslag 77
6
2 IFRS 17 en IFRS 9 impact van de eerste toepassing 79
IFRS 17 en IFRS 9 impact van de eerste toepassing op de balans op 31 december 2022 79
3 T
oelichting op de resultatenrekening
op 31 december 2023 81
3.a Nettorentebaten 81
3.b Commissiebaten en -lasten 82
3.c Nettowinsten op financiële instrumenten tegen reële waarde met
waardeveranderingen in de resultatenrekening 82
3.d Nettowinsten op financiële instrumenten tegen reële waarde met
waardeveranderingen in het eigen vermogen 83
3.e Nettobaten uit overige activiteiten 84
3.f Overige algemene bedrijfskosten 84
3.g Risicokost 84
3.h Nettowinsten/verliezen op overige vaste activa 92
3.i Vennootschapsbelasting 93
4 Segmentinformatie 95
4.a Operationele segmenten 95
4.b Informatie per operationeel segment 96
4.c Land-per-landrapportering 97
5 Toelichting op de balans op 31 december 2023 98
5.a Financiële instrumenten tegen reële waarde met waardeveranderingen in de
resultatenrekening 98
5.b Financiële afdekkingsderivaten 100
5.c Financiële activa tegen reële waarde met waardeveranderingen in het eigen
vermogen 104
5.d Bepaling van de reële waarde van financiële instrumenten 104
5.e Financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs 115
5.f Dubieuze kredieten (Stadium 3) 117
5.g Schulden tegen geamortiseerde kostprijs aan kredietinstellingen en klanten 118
5.h Schuldbewijzen en achtergestelde schulden 118
5.i Actuele en uitgestelde belastingen 119
5.j Overlopende rekeningen en overige activa/verplichtingen 120
5.k Deelnemingen in ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode
wordt toegepast 121
5.l Materiële en immateriële vaste activa en vastgoedbeleggingen 124
5.m Goodwill 125
5.n Voorzieningen voor risico’s en kosten 127
5.o Saldering van financiële activa en financiële verplichtingen 128
5.p Overdrachten van financiële activa 130
7
6 Krediet en garantieverbintenissen 133
6.a Verstrekte en ontvangen kredietverbintenissen 133
6.b Door ondertekening verstrekte garantieverbintenissen 133
6.c Effectenverbintenissen 134
6.d Overige garantieverbintenissen 134
7 Verloning en personeelsvoordelen 135
7.a Personeelskosten en personeelsvoordelen 135
7.b Voordelen na uitdiensttreding 135
7.c Andere voordelen op lange termijn 141
7.d Ontslagvergoedingen 141
8 Bijkomende informatie 142
8.a Voorwaardelijke verplichtingen: juridische geschillen en arbitrage 142
8.b Bedrijfscombinaties en verlies van controle of significante invloed 142
8.c Minderheidsbelangen 143
8.d Activa aangehouden voor verkoop 145
8.e Significante beperkingen in dochterondernemingen, geassocieerde
ondernemingen en joints ventures 146
8.f Gestructureerde entiteiten 146
8.g Bezoldigingen en voordelen aan de bedrijfsleiders van BNP Paribas Fortis 149
8.h Andere verbonden partijen 153
8.i Financiële instrumenten per looptijd 155
8.j Reële waarde van financiële instrumenten tegen geamortiseerde kostprijs 156
8.k Consolidatiekring 158
8.l Vergoedingen betaald aan de statutaire bedrijfsrevisoren 165
8.m Gebeurtenissen na de verslagperiode 166
Risicobeheer en kapitaalvereisten 167
1 Risicobeheerorganisatie 169
2 Risicometing en –categorieën 172
3 Kapitaalvereisten 174
4 Krediet- en tegenpartijkredietrisico 177
5 Marktrisico 182
6 Soeverein schuldenrisico 185
7 Operationeel risico 186
8 Compliance- en reputatierisico 187
9 Liquiditeitsrisico 188
8
Verslag van de erkende commissaris 191
BNP Paribas Fortis jaarverslag 2023 (niet-geconsolideerd) 199
Verslag van de Raad van Bestuur 200
Toelichting bij de evolutie van de balans 200
Toelichting bij de evolutie van de resultatenrekening 201
Voorstel tot bestemming van het resultaat van het boekjaar 202
Informatie over transacties met verbonden partijen 203
BNP Paribas Fortis jaarrekening 2023 (niet-geconsolideerd) 205
Overige informatie 211
BNP PARIBAS FORTIS
GECONSOLIDEERD
JAARVERSLAG 2023
10
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
Verslag van de Raad van Bestuur
Inleiding door de Voorzitter en de CEO
2023 was voor onze bank een bewogen jaar. We hebben belangrijke stappen gezet in de uitvoering van
onze strategie met een focus op groei, toegankelijkheid en duurzaamheid. We bereidden de fusie van bpost
bank voor en voltooiden die met de succesvolle migratie van de klantenrekeningen in januari 2024. We
zetten ook sterke financiële resultaten neer, zowel in onze bankactiviteiten als in onze gespecialiseerde
dochterondernemingen. Bovenal hebben de teams van BNP Paribas Fortis zich ten volle ingezet om onze
meer dan 4,7 miljoen Belgische klanten bij te staan.
We werkten tegen de achtergrond van aanhoudende geopolitieke instabiliteit. De oorlog in Oekraïne duurt
voort en aan de grenzen van Europa staken nieuwe gewapende conflicten de kop op. Die samenloop van
crisissen leidde tot onzekere energiebevoorrading, langere bevoorradingsketens, hogere grondstofprijzen,
protectionisme, inflatie en snel stijgende rentevoeten. Daardoor kwamen de industriële en de particuliere
activiteiten in onze thuismarkt onder druk te staan.
BNP Paribas Fortis slaagde erin het positieve momentum te behouden en goede financiële resultaten voor
te leggen. De geconsolideerde nettowinst bedroeg 3.095 miljoen euro, 1% minder dan in 2022. De inkomsten
stegen met 9% tot 10.551 miljoen euro, vooral dankzij hogere rente-inkomsten in België en hogere inkomsten
bij Arval, TEB, BGL en Leasing Solutions. De bedrijfskosten stegen met 8%, voornamelijk als gevolg van de
inflatie. Onze geconsolideerde kosten-batenratio verbeterde tot 52,1%, tegenover 52,6% vorig jaar, dankzij een
positief schaareffect van 1,0%. Onze CET1-kapitaalratio van 16,2% en liquiditeitsratio van 118% illustreren
de soliditeit van de bank. Dankzij onze goede resultaten en sterke solvabiliteit kunnen we de projecten
van onze klanten en de Belgische economie financieren en investeren in onze strategische initiatieven.
De uitrol van onze strategie voor 2025 is volop aan de gang. Twee van de belangrijkste stappen in dat traject
zijn de integratie van bpost bank in BNP Paribas Fortis en de lancering van een volledig nieuw aanbod
rond dagelijks bankieren. Met het bpost bank-project dat de migratie van 3 miljoen klantenrekeningen op
22 januari 2024 omvatte – meer dan 80.000 uren voorbereiding, de opleiding van 2.270 bpost-medewerkers
en de mobilisering van 700 medewerkers tijdens het fusieweekend – hebben we de basis gelegd voor
het toegankelijkste retailnetwerk in België. Heel wat medewerkers van beide banken hebben het beste
van zichzelf gegeven om de fusie voor te bereiden en af te ronden en om de ruim 1 miljoen klanten en
300 medewerkers van bpost bank te verwelkomen.
Met over-the-counterbankdiensten in 656 postkantoren op centrale locaties, deskundig advies op afspraak
in BNP Paribas Fortis-kantoren, 16 Client Houses die corporate- en privatebankingdiensten combineren,
het bank- en verzekeringsnetwerk van Fintro en de basisbankdiensten van Nickel – dat al meer dan
400 verkooppunten heeft – kunnen we elk type klant een gepersonaliseerde service op maat bieden.
In dezelfde maand als de fusie lanceerden we onze Easy Go Packs en Easy Guide Packs, die goed werden
onthaald. Met die twee modulaire packs kan elke klant de manier van interageren met de bank, de gebruikte
producten en het advies van multidisciplinaire teams finetunen.
Voor woonkredieten versterkten we onze franchise door de kredietmakelaars Krefima en Demetris samen
te smelten in het nieuwe merk BNP Paribas Fortis Credit Brokers. BNP Paribas Fortis Credit Brokers streeft
naar groei door het beste van twee werelden te combineren en biedt onze woonkredieten aan via een
netwerk van meer dan 600 makelaars.
Het aantal digitale interacties steeg op jaarbasis. Daarmee blijft onze Easy Banking App (EBA) de belangrijkste
toegangspoort tot onze producten en diensten, in aanvulling op persoonlijke afspraken in onze kantoren.
Onze klanten zijn ook steeds enthousiaster over de integratie van diensten van derden in onze app. Om
onze rol als financiële vertrouwenspartner verder te versterken, bieden we aanvullende diensten van
derden aan in vier ecosystemen: Move, Live, Pay en Work. Zo willen we de beste klantervaring bereiken,
11
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
in lijn met onze strategie. De onderscheiding van BNP Paribas Fortis door Euromoney als ‘Beste Belgische
bank in digitale oplossingen’ in 2023 en, nog belangrijker, de gemiddelde waardering van 4,6/5 die onze
klanten aan onze app geven, zien we als een aanmoediging dat we met de uitbreiding van onze digitale
hub op de goede weg zijn.
We blijven ons bekommeren om de kwetsbare klanten voor wie het tempo van de digitale transformatie
te hoog ligt en we ondersteunen hen met coaching om onze kanalen optimaal te gebruiken voor hun
specifieke behoeften. We zijn de drijvende kracht achter DigitAll, een coalitie van meer dan 110 bedrijven
en organisaties die zich inzetten voor meer digitale inclusie in België.
Naast digitale toegankelijkheid moedigen we ook sociale inclusie aan door groeikansen te creëren via aan-
gepaste financiering. We integreerden de gespecialiseerde microleningen van microStart in het commerciële
aanbod van BNP Paribas Fortis om hun bereik te vergroten en gaven ruim 600 medewerkers opleiding in
microleningen. Samen met Matexi lanceerden we HappyNest, een formule waarbij kandidaat-kopers een
duurzame energiezuinige nieuwbouwwoning huren en na enkele jaren de kans krijgen om die te kopen. We
kenden Inclusio een sociale lening van 15 miljoen euro toe voor de herfinanciering van zijn activiteiten op
het gebied van betaalbare huurwoningen, huisvesting en zorg voor mensen met een beperking, en sociale
infrastructuur.
We dragen ook ons steentje bij aan de transitie van de maatschappij naar een duurzamere manier van
werken, wonen en zich verplaatsen. Dat doen we onder meer door aantrekkelijkere tarieven aan te bieden
voor energieleningen. Maar ook door via ons Sustainable Business Competence Centre bedrijven te voorzien
van expertise over het milieuvriendelijker maken van hun productiemethoden en producten, en door de
elektrificatie van het Belgische wagenpark aan te moedigen dankzij de leasing- en financieringdiensten
van Arval en Leasing Solutions. In 2023 was bijna een derde van de geregistreerde voertuigen van Arval
geëlektrificeerd (waarvan bijna de helft 100% elektrisch) en we streven tegen 2026 naar een wagenpark
dat voor twee derde geëlektrificeerd is.
Onze strategie blijft gericht op het bouwen aan een duurzame bank waar mensen en technologie centraal
staan. Alles wat we doen is op die principes gebaseerd: onze investeringen in IT en artificiële intelligentie
om nieuwe producten en de klanttevredenheid te verbeteren, de diversificatie van onze distributiekanalen
en de uitbreiding van onze app met innovatieve diensten.
Al jaren evalueren we de doeltreffendheid van onze initiatieven met de Net Promoter Score (NPS), die de
klantervaring meet. De scores voor de klantsegmenten Private Banking en Corporate Banking zijn over de
hele lijn zeer hoog en liggen aanzienlijk boven het marktgemiddelde. Ook Priority-klanten geven ons zeer
goede scores, terwijl de NPS-resultaten van retailklanten erop vooruitgingen. Daarbij haalden de klanten
de expertise van onze medewerkers aan als een belangrijke factor om ons aan te bevelen.
Onze ambitie om een financiële dienstverlener te zijn die de behoeften van de klant altijd vooropstelt,
zou niet mogelijk zijn zonder de toewijding en flexibiliteit van al onze collega’s. De afgelopen maanden
hebben veel van hen gevergd, maar al met al zijn ze blijven focussen op onze klanten. We willen hen dan
ook graag bedanken voor hun inspanningen en zijn ook dankbaar voor het vertrouwen dat onze klanten
zowel bestaande als nieuwe – in onze bank blijven stellen.
Max Jadot Michael Anseeuw
Voorzitter van de Raad van Bestuur Chief Executive Officer
12
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
De economische context
In 2023 leed de Belgische economie onder de naschokken van
de Russische invasie in Oekraïne in februari 2022 en zette de
groeivertraging zich voort. Uiteindelijk steeg het Belgische bbp
toch met 1,5%, na een groei van 3,3% het jaar ervoor. Gelukkig
daalden de energieprijzen, die in het najaar van 2022 hun
hoogtepunt hadden bereikt, geleidelijk aan in de loop van 2023,
waardoor de inflatie vrij opmerkelijk afnam. België begon het
jaar met een inflatie van 8% en eindigde in december op 1,4%.
Aangezien de prijsstijging van het ene jaar op het andere wordt
berekend, verklaart een basiseffect die opmerkelijke daling. De
energieprijzen zijn niettemin gedaald: een MWh gas zakte van
350 euro in oktober 2022 tot minder dan 50 euro in december
2023, terwijl de elektriciteitsprijs daalde van 800 tot 100 euro.
Tegen de verwachtingen hield de bbp-groei stand dankzij de
consumptie-uitgaven. Die profiteerden van het behoud van de
koopkracht van de burgers. Dat werd mogelijk gemaakt door het
mechanisme van de automatische indexatie van lonen en sociale
uitkeringen. In veel landen waar zo’n mechanisme niet bestaat,
tastten de spectaculaire prijsstijgingen de koopkracht van de
burgers sterk aan. Dat verklaart waarom de Belgische economie
in 2023 beter standhield dan haar buren. Zo zagen Duitsland en
Nederland hun economische groei veel sneller vertragen dan
België en sloten ze 2023 zelfs af in een recessie.
In België is het consumentenvertrouwen trouwens het hele jaar
door gestaag verbeterd, gedreven door de duidelijke daling van
de energieprijzen, de zekerheid dat de koopkracht behouden
blijft en de positieve dynamiek op de arbeidsmarkt. De sterke
binnenlandse vraag verklaart daarentegen de verslechtering van
de buitenlandse rekeningen van het land, aangezien de export
duidelijk te lijden had onder de onvermijdelijke verslechtering
van het concurrentievermogen van de bedrijven in een dergelijke
inflatoire context.
Zoals overal ter wereld heeft de bouwsector het moeilijk door de
stijgende rentes. En hoewel de prijzen van residentieel vastgoed
in België niet zijn gedaald, is het aantal vastgoedtransacties wel
sterk afgenomen. De prijsstijgingen, die in 2021 een piek van
meer dan 8% hadden bereikt in een volledig euforische markt,
vertraagden aanzienlijk om 2023 af te sluiten op slechts +1%. De
stevigheid van de residentiële vastgoedmarkt werd dus bevestigd,
aangezien de rentestijgingen in veel landen vaak leidden tot
prijsdalingen, maar niet in België.
De arbeidsmarkt bleef relatief goed georiënteerd, ook al steeg
de werkloosheidsgraad licht vanaf het derde kwartaal. Het
ondernemersvertrouwen is eerder verslechterd in de loop van
de maanden, waarschijnlijk vanwege de hogere kredietkosten
en de verslechtering van de geopolitieke context in het Midden-
Oosten sinds 7 oktober 2023. Jobs zijn moeilijker te vinden omdat
bedrijven zich zorgen maken over hun concurrentievermogen en
vooruitzichten. De werkloosheidsgraad van 5,6% blijft de aan-
houdend grote kloof tussen de vacatures en de werkzoekenden
maskeren. Dat is het geval in veel landen waar de COVID-pandemie
in heel wat sectoren heeft geleid tot een andere kijk op werk. De
lijst van knelpuntberoepen blijft lang, van de bouwsector en de
gezondheidszorg tot de transportsector en de detailhandel.
De Verenigde Staten kwamen er goed vanaf dankzij hun energie-
onafhankelijkheid. Zij vingen het Russische gastekort in Europa
snel op vanaf het begin van de oorlog in Oekraïne. Sindsdien
verkopen ze indrukwekkende hoeveelheden vloeibaar gas tegen
extreem hoge prijzen, wat miljarden dollars winst oplevert.
Het mag niet verbazen dat de enorme prijsstijgingen overal in de
wereld ook de rentes de hoogte injaagden: in de Verenigde Staten
bleef de Fed zijn belangrijkste richtrente vorig jaar optrekken,
van 0,25% in maart 2022 naar 5,5%. In Europa kwamen er tien
opeenvolgende renteverhogingen verspreid over meer dan vijftien
maanden, waardoor de depositorente van de Europese Centrale
Bank van 0 naar 4% klom. Tegelijk bleef de hoeveelheid liquiditei-
ten afnemen die in het banksysteem werd geïnjecteerd als gevolg
van de coronacrisis. Daardoor zijn de balansen van de belangrijk-
ste monetaire instellingen gekrompen. Die afbouw bemoeilijkte
wel de taak van de overheden bij de financiering van hun tekort,
omdat ze voor hun staatsobligaties een beroep moesten doen op
andere kopers dan de centrale bank. Zo ontstonden er spanningen
in de Verenigde Staten, want daar verslechterden de overheids-
financiën vooral door de economische steunmaatregelen van
president Biden om de inflatieschok op te vangen. Dat verklaart
deels waarom de Amerikaanse langetermijnrentes in de eerste
helft van 2023 verder stegen, terwijl ze in Europa stabiliseerden.
2022 werd gekenmerkt door een buitengewone stijging van de
langetermijnrente, wat wereldwijd een heuse ineenstorting van
de obligatiemarkten teweegbracht. 2023 was duidelijk rustiger,
met rentevoeten die in het eerste deel van het jaar globaal stabiel
bleven, vooraleer ze soms opvallend begonnen te dalen vanaf
het moment dat er lagere inflatiecijfers werden gepubliceerd. De
laatste weken van 2023 merkten we zowel op de obligatie- als op
de aandelenmarkten een echte euforie. Veel beleggers begonnen
immers te wedden op het moment waarop de centrale banken
hun beleidsrente zouden beginnen te verlagen.
13
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
De versoepeling van de langetermijnrentes is goed nieuws voor
het beheer van de overheidsfinanciën, die nog altijd gekenmerkt
worden door een te groot tekort en een schuld van ruim 105%
van het bbp.
De Belgische banksector ten slotte is het afgelopen jaar zijn rol
blijven spelen in de financiering van de economie, ook al heeft
de rentestijging het tempo van de kredietgroei aanzienlijk ver-
minderd. Dankzij de kredietgroei beliepen de uitstaande kredieten
1
Cijfer zonder de 600.000 actieve klanten van bpost bank en Fintro-klanten.
aan particulieren en bedrijven in 2023 respectievelijk 253 en
153,3 miljard euro. Op jaarbasis betekent dat een stijging van
1,5% voor kredieten aan particulieren en 4,5% voor kredieten aan
bedrijven. Dat is duidelijk minder dan in 2022, toen de kredie-
ten met meer dan 8% waren gestegen. Het blijft niettemin een
correct cijfer gezien de zeer onzekere economische context en de
oplopende kredietkosten.
Core Business
BNP Paribas Fortis
BNP Paribas Fortis bestrijkt zowel de Commercial, Personal
Banking & Services (CPBS) als Corporate & Institutional Banking-
activiteiten (CIB) van de BNP Paribas Groep in België. Op
31 december 2023 werkten er in België in totaal 10.351,5 VTE
bij de bank.
Commerciële Bank in België
De activiteiten van Commerciële Bank in België van BNP Paribas
Fortis omvatten een aanbod van bankdiensten voor een gevari-
eerde klantenkring van onder meer particu lieren, zelfstandigen
en vrijberoepsbeoefenaars, kleine en middelgrote ondernemingen,
lokale ondernemingen, grote bedrijven en verenigingen zonder
winstoogmerk.
BNP Paribas Fortis is de nummer één in het segment van de
particulieren qua marktaandeel en bekleedt sterke posities in het
segment van de professionelen en kleine ondernemingen in België.
Ook in Private Banking is BNP Paribas Fortis toonaangevend in
België. Bovendien is de bank de nummer één in België in Corporate
Banking en biedt ze een volledig gamma financiële diensten aan
ondernemingen, vennootschappen uit de publieke sector en lokale
overheden. Met haar geëngageerde teams wil ze de specifieke
behoeften van haar klanten financieren en actief bijdragen aan
de ontwikkeling van de Belgische economie.
Sinds 1 januari 2023 beschikt BNP Paribas Fortis over een nieuwe,
herziene commerciële organisatie om beter in te spelen op de
verwachtingen van de klanten:
Retail Banking telt 2,9 miljoen klanten
1
en bedient particu-
liere klanten, zelfstandigen en kleine ondernemingen via een
multidisciplinair team.
Affluent & Private Banking, met 0,37 miljoen actieve klanten,
bedient via een persoonlijke relatiebeheerder particuliere
klanten met meer dan 85.000 euro activa en zelfstandige
klanten en vennootschappen die in de vrijeberoepensector
actief zijn. Privatebankingdiensten worden aangeboden
aan particulieren met een belegd vermogen van meer dan
250.000 euro. De afdeling Wealth Management binnen private
banking bedient klanten met belegde activa van meer dan
5 miljoen euro.
Corporate Banking, met 87.000 klanten, bedient bedrijfs-
klanten met complexere behoeften via een persoonlijke
relatiebeheerder (Enterprises voor kleine en middelgrote
ondernemingen en Corporate Coverage voor grote onderne-
mingen en publieke en institutionele klanten).
BNP Paribas Fortis bedient de klanten via zijn verschillende geïn-
tegreerde netwerken en sluit zo aan bij een hybride bankstrategie
die fysieke netwerken en digitale kanalen combineert:
308 kantoren (waarvan 132 zelfstandige kantoren) georga-
niseerd in vier regio’s om particuliere klanten, zelfstandigen
en kleine ondernemingen te bedienen. Dat systeem wordt
aangevuld met 193 franchises onder het merk Fintro en
656 verkooppunten in bpost kantoren.
31 Private Banking Centres waaronder een op afstand en twee
Wealth Management Centres.
Specifieke, in Brussel gecentraliseerde teams voor grote
ondernemingen, overheidsbedrijven en institutionele klanten,
aangevuld met een netwerk van 14 Business Centres in heel
België voor middelgrote ondernemingen, en specifieke, in het
netwerk van bankkantoren aanwezige relatiebeheerders voor
kleine ondernemingen binnen Corporate Banking.
14
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
Een digitaal platform vult het systeem aan met inter-
netbankieren via Easy Banking Web en Easy Banking App
(2,75 miljoen actieve gebruikers in totaal, inclusief Fintro).
Easy Banking Business is het digitale bankplatform voor
bedrijven en zelfstandigen. PaxFamilia, een beveiligd platform
met tools voor het beheer, de opvolging en de overdracht van
vermogens, telt 29.700 contracten. Het digitale aanbod wordt
aangevuld met de digitale bank Hello bank!, die meer dan
537.000 klanten heeft. Die digitale platformen worden verrijkt
door een actieve samenwerking met fintechs zoals TINK voor
de ontwikkeling van een performante budgetbeheertool.
Een netwerk van 608 bankautomaten (inclusief Fintro) aange-
vuld met het 973 geldautomaten tellende park van Batopin,
een joint venture van BNP Paribas Fortis, KBC, ING en Belfius,
elk met een participatie van 25%. Batopin installeert overal
in België neutrale CASH-punten op locaties met een grote
klantenstroom.
De bank staat ook ten dienste van haar klanten via het Easy
Banking Centre, dat tot 60.000 oproepen per week verwerkt.
De kwaliteit van de dienstverlening van BNP Paribas Fortis aan
haar klanten werd in 2023 meermaals bekroond. De bank werd
verkozen tot ‘Beste bank voor digitale oplossingen in België’ door
Euromoney, ‘Bank van het jaar in België’ door The Banker, ‘Beste
private bank in België’ door PWM-The Banker en ‘Beste bank in
België’ door Global Finance.
In 2022 werd BNP Paribas Fortis 100% aandeelhouder van bpost
bank na de overname van bposts participatie van 50%. Daarnaast
werd een exclusieve commerciële overeenkomst van zeven jaar
getekend tussen bpost en BNP Paribas Fortis. In het kader van
die overeenkomst biedt bpost in zijn netwerk van postkantoren
de diensten en producten van BNP Paribas Fortis aan. Sinds
22 januari 2024 is bpost bank opgenomen in BNP Paribas Fortis
en zijn de klanten van bpost bank toegetreden tot BNP Paribas
Fortis. Het merk bpost bank verdween uit het straatbeeld en in
de postkantoren, en werd vervangen door het merk en logo van
BNP Paribas Fortis.
Retail Banking
2023 markeerde een belangrijk keerpunt voor BNP Paribas Fortis
met de invoering van een nieuwe commerciële organisatie om
onze klanten beter van dienst te zijn door hun nieuwe dienst-
verleningsmodellen voor te stellen die beter aansluiten bij hun
behoeften. Die nieuwe commerciële organisatie is opgebouwd
rond een nieuwe klantensegmentatie binnen drie entiteiten:
Retail Banking, Affluent & Private Banking en Corporate Banking.
Concreet vertaalt dat zich voor onze klanten in de invoering van
nieuwe servicemodellen en/of solution packs.
Betere toegankelijkheid en proactieve aanpak
Het begin van 2023 werd gekenmerkt door een grote com-
municatiecampagne die zich rechtstreeks richtte tot alle
retailbankingklanten. Ze kregen uitleg over wat er verandert in
het dienstenaanbod en over hoe de multidisciplinaire teams van
de kantoren hen voor al hun bank- en verzekeringsbehoeften nog
proactiever zullen kunnen begeleiden en adviseren. Onder meer
door het gemakkelijker te maken om rechtstreeks een afspraak te
maken met experten in de domeinen waarin klanten – zowel parti-
culiere als professionele – behoefte aan begeleiding hebben. Intern
hebben de teams van kantooradviseurs geleidelijk de principes
van de Agile-methodologie geïntegreerd om een efficiëntere en
flexibelere werkdynamiek te creëren. In het Easy Banking Centre
werden de teams versterkt om onze klanten proactief oplossingen
voor te stellen.
Tot slot hebben we de ontwikkeling van nieuwe digitale oplossin-
gen voortgezet, zowel op onze site, Easy Banking Web, waarvan
de inhoud volledig werd bijgewerkt, als in onze Easy Banking App,
met onder meer het loyaltyprogramma Easy Cashback.
We hebben onze inspanningen op het vlak van digitale inclusie
voortgezet via de herlancering van digitale workshops in de kan-
toren, alsook ons preventiewerk op het gebied van phishing- en
frauderisico’s. We hebben nieuwe content en artikelen ontwikkeld
op onze publieke website en gecommuniceerd via e-mailcampag-
nes. Daarnaast hebben we ook een nieuwe berichten gepubliceerd
op Facebook en Instagram.
In september werd de communicatie over de nieuwe Easy Guide-
en Easy Go-packs gelanceerd waarmee particuliere klanten het
type rekeningen en kaarten kunnen kiezen, maar ook het soort
interacties met de bank dat ze wensen op basis van hun behoef-
ten. Eenvoudige behoeften en directe interactie met een adviseur
via de postkantoren voor Easy Go, of complexere behoeften en
begeleiding door een multidisciplinair team, op afspraak in de
BNP Paribas Fortis-kantoren voor Easy Guide. Het doel was de
klant zo goed mogelijk te begeleiden doorheen de verschillende
keuzestappen vóór de effectieve implementatie van die nieuwe
packs op 1 januari 2024.
Onze klanten vandaag en morgen beschermen
Op het vlak van verzekeringen en pensioenen hebben we onze
inspanningen voortgezet om de klanten in staat te stellen hun
goederen, hun business, zichzelf en de mensen die hun na aan het
hart liggen beter te verzekeren dankzij een meer geïntegreerde
cross-sellingbenadering, maar ook door nieuwe digitale oplossin-
gen ter beschikking te stellen om hun leven te vereenvoudigen.
Net als in 2022 konden onze klanten ook profiteren van gratis
kleine herstellingen aan hun auto dankzij de Car Repair Days, die
we samen met onze partner AG organiseerden.
15
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
Voor de professionele klanten hebben we de oplossingen van
AG verder geïntegreerd in onze portefeuille en nieuwe globale
campagnes uitgerold met de nadruk op de complementariteit
tussen krediet- en verzekeringsoplossingen, met name om hun
liquiditeiten te optimaliseren.
Onze klanten begeleiden op weg naar een duur-
zame toekomst
In een economische en maatschappelijke context die in volle ver-
andering is naar meer duurzaamheid, is onze adviserende rol meer
dan ooit van belang. Niet alleen voor de toekenning van specifieke
leningen, maar vooral ook omdat we onze klanten informeren
en begeleiden om de juiste keuzes te maken. Op het vlak van
mobiliteit hielden we bijvoorbeeld webinars en publiceerden we
artikelen met de experts van Arval om professionelen te helpen
de fiscale veranderingen beter te begrijpen.
Op vastgoedgebied organiseerden we verschillende directe cam
-
pagnes en een paid media campaign met grote zichtbaarheid in
drie golven (februari/maart, juni/juli en oktober/november; via
radio, tv, online, sociale media, digitale kanalen en affiches in de
kantoren) met focus op de financieringsoplossingen waarmee onze
klanten hun woning duurzaam kunnen renoveren en isoleren. Tot
slot lanceerden we een specifieke aanpak voor de Verenigingen
van Mede-eigenaars (VME’s) om hen te helpen bij de financiering
van projecten die bijvoorbeeld structurele en duurzame renova-
tiewerkzaamheden inhouden of gericht zijn op de verbetering van
de energie-efficiëntie.
Starters helpen om hun business op te starten
Als toonaangevende bank op de professionele markt is het
onze verantwoordelijkheid om onze rol als motor van de lokale
economie op te nemen, onder meer door jonge ondernemers te
begeleiden bij het opstarten van hun zaak.
In 2022 zijn we begonnen met een complete herziening van de
manier waarop we starters aantrekken en in 2023 hebben we
die inspanningen nog opgedreven. We herverpakten ons aanbod
volledig rond een Starter Kit die verschillende oplossingen voor
bankieren, verzekeringen, pensioenen, betaaloplossingen, maar
ook marketing en digitale tools integreert in een one-stop-shop-
benadering. Dat vertaalde zich onder meer in een volledige
herschikking van de Starterspagina’s op onze Easy Banking
Web-site, maar ook in een communicatie om dat ecosysteem
van partners en oplossingen te promoten. We hebben ook ingezet
op een betere toegankelijkheid en begeleiding tijdens de eerste
stappen van de oprichting van een bedrijf door te voorzien in een
specifiek team van specialisten in het Easy Starters Team van het
Easy Banking Centre.
We hebben ook onze media-investeringsstrategie voortgezet,
zowel voor het merk BNP Paribas Fortis als voor Hello bank!, om
onze oplossingen en benaderingen op een geïntegreerde manier te
promoten bij starters en pre-starters. Daartoe zetten we commu-
nicatiecampagnes op via radio, digitale kanalen en social media.
Voor BNP Paribas Fortis lag de focus op de onboarding begeleid
door de specialisten van het Easy Starters Team van het EBC, en
voor Hello bank! op de geïntegreerde digitale oplossing die het
mogelijk maakt om zelf een professionele rekening te openen, en
het ondernemings- en btw-nummer op te vragen in één enkele
digitale flow.
Affluent & Private Banking
Dit nieuwe klantensegment omvat voortaan onze Priority Banking-,
Private Banking- en Wealth Management-dienstengamma’s, die
gemeenschappelijk hebben dat ze allemaal gebaseerd zijn op
de bevoorrechte relatie met een relatiebeheerder. De grootste
nieuwigheid is de lancering van een nieuwe professionele aanpak
binnen die servicemodellen, zodat klanten hun privé- en pro-
fessionele behoeften nu kunnen toevertrouwen aan eenzelfde
relatiebeheerder.
Nieuwe professionele aanpak: een sterker partnership
met onze klanten
Dankzij de invoering van onze nieuwe commerciële organisatie
kunnen klanten van Priority Banking, Private Banking en Wealth
Management voortaan voor al hun privé- en professionele behoef-
ten terecht bij een en dezelfde contactpersoon. Om die nieuwe
aanpak in de markt te positioneren, werd er een communicatie-
campagne gevoerd via radio, digitale kanalen en sociale media.
Daarnaast besteden we bijzondere aandacht aan de specifieke
behoeften van de vrije beroepen en de toekomstige artsen en
specialisten. Vanaf het begin van hun studies kunnen ze van ons
speciale begeleiding krijgen om hen te helpen hun toekomst uit
te bouwen. In Brussel, Gent en Leuven organiseerden we speci-
fieke evenementen om onze oplossingen bekend te maken bij de
studenten geneeskunde.
Om de band met onze klanten nog te versterken hebben we in
2023, in een zeer volatiele marktcontext, met name door de
Oekraïense en Israëlisch-Palestijnse conflicten, de geopolitieke,
economische, financiële en maatschappelijke context nader toe-
gelicht. Daartoe ontwikkelden we nog meer content van experts
die we publiceerden op ons exclusieve platform MyExperts, maar
ook via Market-flashes als er zich bepaalde ontwikkelingen op de
markten voordeden. Eenmaal per jaar sturen we een grondige
analyse van onze economisten in de vorm van een ‘Economic
Outlook’ naar onze klanten.
16
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
Het vermogen van de klant efficiënt ontwikkelen
Om onze klanten optimaal te begeleiden bij hun beleggingsstra-
tegie, werken we regelmatig onze oplossingenportfolio bij.
In dat kader zijn we begonnen met contacteren van onze klanten
om hun onze IRIS- en Serenity-oplossingen voor te stellen nu onze
Investment Advice- en Portfolio Advice-oplossingen verdwijnen.
We stellen IRIS nu ook voor aan onze Priority-klanten. Daarvoor
ontwikkelden we nieuwe brochures en video’s die de oplossingen
nader toelichten.
In een klimaat van evoluerende rentevoeten hielpen we al onze
klanten hun vermogen samen te stellen en te optimaliseren
volgens hun profiel, op basis van de volledige cyclus van sparen
tot beleggen, ongeacht of ze nieuwe of ervaren beleggers zijn.
Onze klanten, hun gezien, hun vermogen beschermen.
Wat de bescherming van de klanten betreft, lanceerden we
nieuwe campagnes om hen uit te nodigen contact op te nemen
met hun relatiebeheerder of de verzekeringsspecialist om al hun
bestaande verzekeringen te overlopen met als doel waar mogelijk
te optimaliseren.
Wat het beheer en de bescherming van het vermogen betreft,
stelden we de innovatieve oplossing PaxFamilia voor aan klanten
die er nog geen gebruik van maakten. Ten slotte zijn we, naast
de al vermelde Market-flashes, gestart met de herziening van de
videorapportering over de prestaties van de producten in porte-
feuillebeheer, zodat ze in overeenstemming zijn met de nieuwe
richtlijnen ter zake.
Corporate Banking
Dankzij zijn goed ontwikkelde, gediversifieerde en geïntegreerde
business- en servicemodel kan de Corporate Banking-afdeling
van BNP Paribas Fortis een brede waaier van klanten bedienen.
Daartoe behoren onder meer kleine en middelgrote onderne-
mingen, Belgische en Europese bedrijven, financiële instellingen,
institutionele beleggers, overheidsinstellingen en lokale besturen.
Corporate Banking bedient een omvangrijke en gediversifieerde
klantenkring van grote en middelgrote ondernemingen en is
marktleider in die twee categorieën.
Onze Relationship Managers spelen een belangrijke rol in het
relatiemodel van Corporate Banking. Ze kunnen een beroep doen
op een breed scala aan experts in alle mogelijke bankoplossingen
om hun klanten op maat gemaakte oplossingen en diensten aan
te reiken. Binnen Corporate Banking bedient het Enterprises-
team kleine en middelgrote ondernemingen via een netwerk van
14 Business Centres; het is ook aanwezig in het hele Belgische
kantorennet om de kmo’s ten dienste te staan. Specifieke centrale
teams in ons hoofdkantoor in Brussel staan in voor de relaties
met grote bedrijven en met financiële en openbare instellingen.
Corporate Banking heeft een ruim aanbod van gespecialiseerde
oplossingen en diensten – zowel traditionele als op maat – en
doet ook een beroep op het internationale netwerk van de groep
BNP Paribas, dat meer dan 60 landen beslaat. Daardoor kan
het blijven voldoen aan de specifieke behoeften op het vlak van
financiering, transacties, investeringen en verzekeringen van zijn
klanten in België en in het buitenland.
Een financiële partner die bedrijven doorheen onze-
kerheid loodst
In 2023 bleef Corporate Banking een belangrijke rol spelen in
de ondersteuning van de Belgische economie. Onze Transaction
Banking-afdeling hielp onze klanten te navigeren doorheen een
verstoorde toeleveringsketen die te wijten was aan de geopolitieke
ontwikkelingen. Onze specialisten van Global Markets begeleid-
den onze klanten bij het afdekken van hun risico’s, zowel qua
rentetarieven en valutavolatiliteit als wat de inflatie betreft. En
onze Private Equity-teams bleven het hele jaar door investeren in
Belgische bedrijven in lijn met onze strategie voor 2025.
Een organisatie die zich aanpast om aanhoudende groei te
ondersteunen
De Corporate Banking-afdeling zette haar roadmap voor digitale
transformatie en verbetering van de procesefficiëntie verder uit.
Ze verbeterde ook haar servicemodel via de versnelde uitrol van
digitale mogelijkheden en kanalen voor contact op afstand.
Onze partnerships met EMAsphere en Climact zijn goede voor-
beelden van de manier waarop Corporate Banking zijn klanten
voortdurend meerwaarde biedt door bedrijven ook oplossingen
aan te reiken die verder gaan dan de traditionele bankdiensten.
In 2023 ging de bank ook van start met haar nieuwe commerciële
organisatie. Daardoor worden bedrijven met een specifieke rela-
tiebeheerder sinds januari 2023 door Corporate Banking bediend.
Een vertrouwde partner die bedrijven begeleidt naar
duurzamere businessmodellen
Met het Sustainable Business Competence Centre positioneert
Corporate Banking zichzelf stevig als een duurzame corporate
bank. Het hele jaar door zette het nog meer in op de begeleiding
van zijn klanten bij hun transitie naar duurzamere praktijken en
bedrijfsmodellen. Het investeerde bovendien nog meer in transfor-
matieprojecten die nodig zijn om de enorme klimaatuitdagingen en
het gebrek aan biodiversiteit aan te pakken. Bijzondere aandacht
ging daarbij naar thema’s als de energietransitie, decarbonisatie,
biochemie en de circulaire en regeneratieve economie. Corporate
Banking bouwde ook zijn expertise in het regelgevingskader van
17
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
de Europese Green Deal en de bedrijfscriteria op het gebied van
milieu, maatschappij en goed bestuur (ESG) verder uit.
Het magazine Euromoney riep Corporate Banking in 2023, voor
de vierde keer op rij, uit tot ‘Best Investment Bank in Belgium’.
Arval
Arval is een belangrijke speler in de langetermijnverhuur van
voertuigen en een specialist in mobiliteitsoplossingen. Als gespe-
cialiseerd metier dat deel uitmaakt van de afdeling Commercial,
Personal Banking & Services van BNP Paribas, staat Arval centraal
in het geïntegreerde model van de groep en van haar nieuwe merk
‘BNP Paribas Mobility’. Arval biedt zijn zakelijke klanten (van
grote multinationals tot kleine en middelgrote ondernemingen),
zijn partners en hun medewerkers en ook particulieren diensten
op maat voor hun verplaatsingen.
Eind 2023 had Arval ongeveer 8.400 medewerkers in de 29 landen
waar het bedrijf gevestigd is en verhuurde het bijna 1,7 miljoen
voertuigen (7% meer dan eind 2022) aan zijn 300.000 klanten.
Bovendien telde het wereldwijd zowat 20.000 gebruikers van
alternatieve mobiliteitsoplossingen voor een eigen wagen, zoals
autodelen, mobiliteitskaarten en fietsleasing. Arval is de op een
na grootste speler in leasing van voertuigen van verschillende
merken in Europa; het is de nummer één in Polen, de nummer
twee in Frankrijk, Spanje, Italië en België en de nummer drie in
Nederland
2
. Het kan bovendien rekenen op strategische part-
nerships dankzij de Element-Arval Alliance, wereldleider in de
sector met in totaal meer dan 4,4 miljoen geleasede voertuigen
in 56 landen.
In 2023 bleef de leasemaatschappij haar klanten innovatieve
producten aanbieden die aan hun behoeften zijn aangepast, met
name om de energietransitie van hun wagenparken te onder-
steunen. Om het gebruik van elektrische auto’s te bevorderen,
kondigde Arval de lancering aan van een nieuw aanbod: Arval
Charging Services. Dat biedt zowel bedrijven als particulieren
de mogelijkheid om een elektrische auto samen met een laad-
paal te leasen. Arval streeft ernaar 350.000 volledig elektrische
voertuigen, en 700.000 geëlektrificeerde voertuigen in totaal te
leasen tegen 2025. Zo zal het de CO
2
-uitstoot van zijn wagenpark
met 35% kunnen verminderen ten opzichte van 2020. Eind 2023
leasede Arval al ruim 166.000 volledig elektrische voertuigen, of
85% meer dan in 2022.
2
Bron: Frost & Sullivan, eind december 2022, rekening houdend met de fusie van ALD en LeasePlan die in 2023 werd afgerond.
BNP Paribas Leasing Solutions
BNP Paribas Leasing Solutions is een toonaangevende Europese
aanbieder van bedrijfsuitrusting. Het helpt bedrijven en zelf-
standigen bij de uitbouw van hun activiteit met leasing- en
financieringsoplossingen en diverse andere diensten die aan-
sluiten op hun behoeften.
De experten van BNP Paribas Leasing Solutions bieden onder-
steuning aan:
Fabrikanten van professionele apparatuur en bedrijfssoft-
wareleveranciers. Zij kunnen rekenen op exclusieve, complete
oplossingen om de verkoop via hun verdelers en distributie-
netwerken te ondersteunen en te stimuleren.
Distributeurs, dealers en integrators van professionele
uitrusting. BNP Paribas Leasing Solutions biedt hun ver-
koopondersteunende oplossingen en een brede waaier van
financiële producten en diensten waarmee ze kunnen inspelen
op de behoeften van hun klanten.
Bedrijven, lokale overheden, zelfstandigen en vrijberoepsbeoe-
fenaars. Zij kunnen bij BNP Paribas Leasing Solutions terecht
voor de financiering van hun investeringen in uitrusting.
BNP Paribas Leasing Solutions kan bogen op 70 jaar ervaring.
Daarmee staat het de spelers in de reële economie bij door
aankopen van alle belangrijke soorten professionele en bedrijfsuit-
rusting te financieren. Het gaat onder meer om uitrusting voor de
landbouw, de medische, de logistieke en de IT-sector. Het helpt
zijn klanten ook de stap te zetten naar milieuvriendelijker werken,
via de financiering van aankopen van uitrusting die dient om een
positief effect te genereren en van initiatieven in de circulaire
economie. De partners en klanten van BNP Paribas Leasing
Solutions vertrouwen op de marktexpertise, productkennis en
adviesdiensten van het bedrijf om hun groei, transformatie en
transitie naar een koolstofarme circulaire economie te bevorderen.
In 2023 kende Leasing Life, het toonaangevende leasingvakblad in
Europa, BNP Paribas Leasing Solutions de ‘Best Energy Transition
Financing Program of the Year’-award toe.
BNP Paribas Leasing Solutions bedient rechtstreeks zakelijke
klanten en maakt gebruik van het uitgebreide netwerk van
BNP Paribas om leasingoplossingen op maat aan te bieden.
Daarnaast werkt het samen met fabrikanten en hun distributie-
netwerken om hun klanten naadloze financieringsoplossingen
aan te reiken.
18
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
BGL BNP Paribas
De groep BNP Paribas in Luxemburg biedt een uitgebreid gamma
van financiële producten en diensten aan die zijn afgestemd op
de behoeften van al haar klanten in Luxemburg. Ze is bovendien
de grootste werkgever van de Luxemburgse financiële sector.
Activiteiten van BGL BNP Paribas
De Retail Banking-businessline van BGL BNP Paribas biedt haar
klanten (particulieren, professionele klanten en ondernemers)
een reeks producten en diensten aan op het gebied van dagelijks
bankieren tot financieringen, maar ook spaar- en beleggingspro-
ducten en bancassuranceproducten (verzekeringsbankieren). Ze
heeft een van de ruimste gamma’s retailbankingproducten in
Luxemburg, waaronder leasing voor particulieren.
BGL BNP Paribas Banque Privée reikt vermogende klanten die in
Luxemburg en de Grootregio wonen alomvattende en maatwerk-
oplossingen voor financieel en vermogensbeheer aan.
Wealth Management richt zich tot een internationaal cliënteel,
voornamelijk bedrijfseigenaars en -families. Het ondersteunt
hen in hun specifieke behoeften met maatwerkoplossingen voor
financieel en vermogensbeheer en ook met een reeks high-end
diensten, zoals beleggingsadvies, discretionair beheer, vermo-
gensplanning en -organisatie, activadiversificatie en -financiering.
Via zijn Corporate Banking-businessline is BGL BNP Paribas dé
toonaangevende bankpartner in Luxemburg voor grote onderne-
mingen, de publieke en institutionele sector, sociale organisaties,
vastgoedprofessionals en start-ups. Het productaanbod is onder-
verdeeld in verschillende domeinen, zoals Financing (klassieke
en projectfinanciering, overdrachten en acquisities, vastgoed),
Trade (kredietbrieven, documentaire kredieten), Cash Management
(cashpooling, tools voor multibankkasbeheer, kaarten enz.), Rate
Risk Coverage (dekking van wisselkoers- en renterisico) en Escrow
Accounts. Als onderdeel van de groep BNP Paribas geeft BGL
BNP Paribas zijn zakelijke klanten ook toegang tot alle gespe-
cialiseerde expertise en diensten van de groep voor bedrijven.
Corporate and Institutional Banking verstrekt bedrijven en
institutionele klanten producten en diensten verbonden aan de
kapitaal- en financieringsmarkten in Luxemburg.
BGL BNP Paribas Development werd opgericht in 2021 om
Luxemburgse bedrijven te ondersteunen door er minderheids-
belangen in te verwerven. Via rechtstreekse investeringen in
niet-beursgenoteerde Luxemburgse handels-, industriële en
technologiebedrijven wil de bank een rol spelen in hun plannen
voor autonome en externe groei en hen ondersteunen bij
bedrijfsoverdrachten.
Türk Ekonomi Bankası A.Ş. (TEB)
BNP Paribas Fortis is in Turkije actief via TEB, waarin het een
belang van 48,7% heeft via TEB Holding en BNP Paribas Fortis
Yatırımlar Holding A.Ş. Op 30 september 2023 stond TEB, qua
marktaandeel voor deposito’s en leningen, tiende op de ranglijst
van depositobanken in Turkije. TEB biedt er het volledige gamma
van retailproducten en -diensten van de groep BNP Paribas aan.
Retail Banking
In 2023 bleef TEB zijn producten, diensten en acties diversifiëren
en verfijnen om klantgerichte oplossingen te kunnen aanbieden.
Het breidde zijn aanbod diensten en producten ook verder uit via
zijn digitale kanalen. TEB past een methodologie toe die focust op
mensgericht ontwerp en klanttrajecten en tracht via zijn ‘advocacy
programmes’ klantinzichten te verkrijgen en te vertalen naar
interessante oplossingen. Belangrijk daarbij is de nauwgezette
opvolging van het klantgedrag en de klantverwervingskanalen.
Naast transactionele en relationele NPS-enquêtes (Net Promoter
Score) blijft TEB via ad-hoconderzoek en communicatie met de
klanten via alle kanalen inzichten verzamelen en de klantervaring
verbeteren. In 2023 registreerde het ongeveer 200.000 commu-
nicatiemomenten. In het NPS-benchmarkonderzoek dat elk jaar
onafhankelijk wordt uitgevoerd, stond TEB voor het zesde jaar
op rij in de top drie van zijn peergroup in Turkse retailbanking.
Eind 2023 bediende TEB ongeveer 2,5 miljoen actieve klanten
via zijn digitale kanalen. 87% van de persoonlijke leningen en
84% van de termijnrekeningen werd geopend via het CEPTETEB
Digital Banking Platform. In totaal werd 57% van de CEPTETEB-
gebruikers klant via een 100% digitaal wervingsproces op afstand.
CEPTETEB legde zich in 2023 verder toe op de ontwikkeling van
het digitale kanaal: het breidde zijn klantenbestand nog uit en
introduceerde nieuwe functies op zijn CEPTETEB Mobile-app.
CEPTETEB integreert de modernste technologie en innovaties.
Zo heeft het ook een chatbotplatform, TELEPATi genaamd, en Fon
Danışmanım (‘My Fund Advisor’), een geautomatiseerde, algorit-
megestuurde portefeuillebouwer voor fondsen. En bij CEPTETEB
Süper werden de klantervaring en de voordelen naar een hoger
niveau getild, waardoor het aantal klanten dat erop inlogt in 2023
met 135% steeg ten opzichte van 2022. CEPTETEB Süper is het
in de CEPTETEB Mobile-app geïntegreerde marktplaatsplatform
waar klanten snel en voordelig online aankopen kunnen doen.
Eind 2021 lanceerde TEB een termijnrekening in Turkse lira (TRY)
met valutabescherming, een YUVAM-rekening (een rekening in
TRY die niet-ingezetenen en hun bedrijven in het buitenland met
een garantie van de centrale bank tegen wisselkoersvolatiliteit wil
overtuigen om hun spaartegoeden naar Turkije te brengen) en een
termijnrekening in TRY voor de omzetting van vreemde munten/
goud. Het werd daarmee een van de eerste banken in Turkije die
19
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
die producten via een mobiele app aanbiedt. Tegen eind 2023 had
TEB een marktaandeel van 1,58% bereikt in de termijnrekeningen
in TRY met valutabescherming.
Aan retailklanten stelt TEB de Marifetli-rekening voor. Dat is een
dagelijkse termijnrekening waarmee klanten het kapitaal en de
rente elke dag kunnen herbeleggen. De rekening biedt interessante
welkomstrentes en de mogelijkheid om een hogere rente te krijgen
als ze beleggen in een gemeenschappelijk beleggingsfonds. TEB
richt zich binnen Retail Banking ook op enkele beroepsgroepen
zoals advocaten. Met zijn speciale dienstverlening en package
voor advocaten heeft TEB een marktaandeel van 18% bereikt in
Turkije onder praktiserende advocaten.
Om het bewustzijn over duurzaamheid te vergroten en de mili-
eu-impact van zijn bankactiviteiten te verkleinen, zette TEB met
verschillende businesspartners campagnes op rond vier thema’s:
mobiliteit, circulaire economie, milieu en maatschappelijke ver-
antwoordelijkheid. Met de Marifetli-rekening wordt een deel van
de inkomsten van de bank overgedragen aan organisaties die
duurzaamheidsinspanningen leveren, zoals 1% for the Planet.
Private Banking
TEB Private Banking werkte aan de verdere ontwikkeling van zijn
Angel Investment Platform. Daarmee reikt het klanten advies-
diensten aan, waaronder alternatieve beleggingsproducten en
innoverende ideeën. Het platform brengt op face-to-faceklante-
nevents ondernemers in contact met potentiële investeerders.
Zo kunnen ze met elkaar kennismaken en wordt nieuw potentieel
aangeboord voor businessdeals. In 2023 won TEB Private Banking
verschillende internationale prestigieuze prijzen. Zo ontving
het de ‘Turkey’s Best Private Bank – International’-award van
Euromoney, behaalde het voor de vijfde keer de titel van ‘Best
Private Bank in Turkey’ op de World Finance Banking Awards en
won het voor de zesde keer de prijs voor ‘Most Innovative Private
Bank’ op de International Finance Awards.
SME Banking
De aanpak van TEB voor kmo-bankieren volgt de strategie voor
groei, technologie en duurzaamheid (GTS) van BNP Paribas. TEB
streeft naar groei door zijn marktaandeel te vergroten met een
speciale focus op hoogwaardige activa, leningen tegen onderpand
en gewaarborgde leningen, bankdiensten voor lokale besturen
en start-ups. Het automatiseert meer, optimaliseert processen
en zet volop in op digitalisering om effectievere en uitgebreidere
digitale tools en aanbiedingen te creëren, zoals CEPTETEB İŞTE.
Die meermaals bekroonde mobiele applicatie van TEB biedt
kmo’s, grote bedrijven en zakelijke klanten snelle en eenvoudige
financiële transacties, waaronder dagelijks bankieren, cashma-
nagement en beleggingstransacties. TEB SME Banking reikt kmo’s
en gemeenten duurzame-financieringsoplossingen aan voor de
financiering van groene projecten op het gebied van onder meer
hernieuwbare energie, energie-efficiëntie, circulaire economie,
afvalbeheer en CO
2
-uitstootreducerende vernieuwingsprojecten.
TEB SME Banking hanteert sinds 2005 een ‘consultant ban-
king’-aanpak, waarbij het exclusieve financiële en niet-financiële
producten en diensten op maat aanbiedt aan kmo’s voor de beste
klantervaring. Naast de brede waaier aan producten, waaronder
buitenlandse handel, projectfinanciering, afgeleide producten
en leveranciersfinanciering, analyseren de 140 kmo-consultants
kmo’s niet alleen uit een financieel oogpunt, maar ook qua
productiemethoden, verkoop en marketing, organisatiestructuur,
beheerstrategie en hr-beleid.
TEB SME Banking lanceerde in 2013 zijn Start-up Business
Banking-lijn en is daarmee de eerste bank in Turkije die specifieke
diensten verleent aan start-ups met als doel het ondernemer-
schap te bevorderen. Om dat businessinitiatief te realiseren,
werden financiële en niet-financiële producten en diensten voor
kmo’s speciaal herontworpen voor technologiebedrijven. De
klantvertegenwoordigers in acht kantoren zijn grondig opgeleid
om de behoeften van start-ups en technologiebedrijven beter te
begrijpen, met bijzondere aandacht voor het cashflowbeheer, de
betalingscapaciteit, de optimalisatie van leninglooptijden, speciale
financieringsopties en gratis banktransacties.
TEB Start-up Business Banking heeft honderden start-ups gemat-
cht met bedrijven en brengt ze samen op demonstratie-events,
conferenties en speciale ‘Start-up to Corporate’-events (S2C)
om samenwerkingsmogelijkheden te vinden. TEB breidde zijn
matchmakerinspanningen ook uit naar het internet en creëerde
het online platform startteb.com, om technologiestart-ups, kmo’s,
innovatieve bedrijven en beleggers te inspireren, te verbinden en
te matchen. Op het platform bieden start-ups hun producten en
diensten aan, terwijl bedrijven hun projecten en behoeften posten,
zodat elke partij potentiële samenwerkingen kan identificeren.
De bank richtte ook TEB Start-up Houses op, eerst in Ataşehir,
Istanbul, en twee jaar later in zeven andere grote steden, samen
met de Turkish Exporters Assembly TİM. Bij TİM-TEB Start-up
Houses hebben start-ups en technologiebedrijven toegang tot
consultancy-, mentoring- en netwerkdiensten en de mogelijkheid
om potentiële beleggers en klanten te ontmoeten.
20
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
Corporate Banking
Tot de diensten van TEB Corporate Banking behoren onder meer
financiering van internationale handel, gestructureerde financie-
ring, cashmanagement, kredietdiensten en hedging van valuta-,
rente- en grondstoffenrisico’s. TEB levert zijn diensten via centra
voor buitenlandse handel met ervaren specialisten en ook via elf
Corporate-kantoren, waarvan er vijf in Istanbul zijn gevestigd. Eén
Business Centre in Istanbul richt zich specifiek op de behoeften
van multinationals.
In een snel veranderende wereld met voortdurend nieuwe techno-
logische ontwikkelingen, waar de verwachtingen en eisen van de
klant in sneltempo evolueren, zette TEB Corporate Banking zich in
2023 volop in om de productkwaliteit en de globale klantervaring
op het hoogste niveau te houden. Het deed dat door te anticiperen
op en te beantwoorden aan die veranderende verwachtingen
en behoeften van de klant. In de loop van het jaar slaagde het
erin om de klanttevredenheid te maximaliseren door via zijn
verkoopkanalen tegemoet te komen aan de diverse behoeften
van zijn klanten.
Maatschappelijke verantwoordelijkheid van
BNP Paribas Fortis
Onze aanpak op het gebied van
maatschappelijk verantwoord ondernemen is
opgebouwd rond vier thema’s:
De transitie naar CO
2
-neutraliteit
BNP Paribas trad in 2021 toe tot de Net-Zero Banking Alliance en
verbindt zich er zo toe om zijn activiteiten af te stemmen op het
traject dat vereist is om tegen 2050 CO
2
-neutraal te zijn.
In zijn tweede klimaatrapport zet BNP Paribas zijn nieuwe
doelstellingen uiteen voor de vermindering van de aan zijn
kredietactiviteiten gelinkte broeikasgasuitstoot in drie van de
sectoren met de grootste uitstoot: staal, cement en aluminium.
De sectoren landbouw, scheepvaart, luchtvaart en commercieel
en residentieel vastgoed volgen in 2024.
Natuurlijk kapitaal en biodiversiteit
BNP Paribas verbindt zich ertoe de biodiversiteit mee te helpen
beschermen door specifieke policy’s in te voeren (met name
inzake ontbossing) en door deel te nemen aan coalities zoals de
Taskforce for Nature-related Financial Disclosures. Die taskforce
publiceerde aanbevelingen om de manier waarop bedrijven over
hun biodiversiteitgerelateerde risico’s en opportuniteiten rappor-
teren te harmoniseren. Bovendien heeft BNP Paribas besloten om
tegen 2025 4 miljard euro te besteden aan de financiering van
acties die bijdragen tot de bescherming van de biodiversiteit.
Dan zal de groep al haar bedrijfsklanten beoordelen op basis van
biodiversiteitscriteria. Eind 2023 ging BNP Paribas een partnership
aan met Naturalis, een van ‘s werelds belangrijkste kenniscentra
over biodiversiteit.
Circulaire economie
Een lineaire economie genereert afval, vervuiling en een tekort
aan grondstoffen. Om de biodiversiteit te beschermen en de
klimaatverandering te bestrijden, moeten we dus een circu-
laire economie stimuleren. Door de voorkeur te geven aan het
valoriseren en weer in bruikbare staat brengen van producten
aan het einde van de levensduur, kunnen we het verbruik van
niet-hernieuwbare hulpbronnen en de afvalproductie vermin-
deren. BNP Paribas Fortis trad, samen met een andere bank,
op als Sustainability Coordinator voor een Sustainability Linked
Loan (SLL) van 400 miljoen euro voor het bedrijf Renewi. Een
SSL is een krediet zonder specifiek doel, maar waarvan het
tariferingsmechanisme gekoppeld is aan de verbetering van
ESG-prestatie-indicatoren. Renewi, dat in afvalrecycling actief
is, onderscheidt zich door zijn aanpak. Die richt zich op het creëren
van waarde uit afvalstromen in plaats van ze te verbranden of
te storten. De rentemarge op het krediet zal afhangen van het
behalen van de doelen die Renewi zich heeft gesteld: de circu-
laire economie bevorderen, de CO
2
-uitstoot verminderen en de
veiligheid van zijn werknemers waarborgen.
Inclusie
BNP Paribas Fortis spant zich in om ongelijkheid tegen te gaan en
een inclusieve samenleving te bevorderen. In een wereld waarin
de digitalisering voortdurend toeneemt, dreigt de kloof groter te
worden tussen wie de nodige vaardigheden of tools heeft en wie
niet. Daarom lanceerde BNP Paribas Fortis eind 2020 DigitAll.
Dat Belgische ecosysteem, waarvan zowel sociale organisaties en
overheidsinstanties als bedrijven deel uitmaken, bestrijdt digitale
uitsluiting. Dit jaar lanceerde DigitAll een nieuwe sensibilise-
ringscampagne om te waarschuwen voor het risico op digitale
uitsluiting van een groeiend deel van de Belgische bevolking.
DigitAll won in 2023 bovendien de tweede prijs bij de Trends
Impact Awards, in de categorie inclusie en diversiteit.
21
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
Het duurzaamheidsbeleid van BNP Paribas
Fortis draait om vijf strategische prioriteiten:
Duurzame en verantwoorde beleggingen
3
42,3% van het buiten de balans beheerd vermogen is belegd in
financiële instrumenten die het ‘Towards Sustainability’-label
van Febelfin kregen; eind 2023 ging het om een bedrag van
42,3 miljard euro. 65% van de nieuwe beleggingen in fondsen
in 2023 had betrekking op producten die aan de ‘Towards
Sustainability’-criteria voldeden.
Impact Together, het filantropische fonds dat gelinkt is aan
bepaalde duurzame beleggingen van de bank, en dat onder-
gebracht is in de Koning Boudewijnstichting, ondersteunde in
2023, op zijn eigen bescheiden manier, 40 verenigingen voor een
totaalbedrag van 4,2 miljoen euro. Daarvan werd 1,7 miljoen
toegewezen aan de structurele versterking van verenigingen die
actief zijn op het gebied van sociale inclusie. De 21 geselecteerde
verenigingen krijgen 3 jaar lang begeleiding. Het fonds biedt ook
louter financiële steun aan sociale en milieuorganisaties. Zo
kregen in 2023 14 verenigingen steun voor een globaal bedrag
van 2 miljoen euro voor hun projecten om de energie-efficiëntie
van hun gebouwen te verbeteren of om een milieuvriendelijker
mobiliteitsplan uit te voeren. In totaal ging ook 500.000 euro naar
5 organisaties die de bank al lang steunt: Natuurpunt, Natagora,
microStart, het Rode Kruis en Stichting tegen kanker.
Duurzaam vastgoed
BNP Paribas Fortis past het Europese EEM-label (Energy Efficient
Mortgage-label) toe dat het ecologische doel van hypothecaire
kredieten identificeert en valideert. De hypothecaire kredieten
met EEM-label waren eind 2023 goed voor 6 miljard euro, of 9%
van het totale bedrag aan door BNP Paribas Fortis en bpost bank
toegekende hypothecaire kredieten.
45% (overeenkomend met een bedrag van 453 miljoen euro) van
de renovatieleningen (leningen op afbetaling) waren energiele-
ningen. Dat wil zeggen dat ze energiebesparende werkzaamheden
financieren.
3 Voor beleggingen (of ‘beleggingsproducten’ in de vorm van beleggingsfondsen en beleggingsverzekeringen gebruikt BNP Paribas Fortis de volgende definities:
Duurzame beleggingen/beleggingsproducten zijn beleggingen die minstens 15% van hun samenstelling reserveren voor ecologische en/of maatschappelijke
doelstellingen.
Verantwoorde beleggingen/beleggingsproducten zijn beleggingen die rekening houden met de belangrijkste negatieve effecten op de duurzaamheidsfactoren; ze streven
geen ecologische of maatschappelijke doelstelling na of doen dat via minder dan 15% van hun samenstelling.
Voor aandelen, obligaties en gestructureerde obligaties hanteert BNP Paribas Fortis de volgende definitie:
Duurzame beleggingen zijn beleggingen waarvan de emittent een ecologische of maatschappelijke doelstelling nastreeft.
Verantwoorde beleggingen zijn beleggingen waarvan de emittent rekening houdt met de belangrijkste negatieve effecten op de duurzaamheidsfactoren.
4
Klanten van BNP Paribas Fortis NV (inclusief de kredieten van Leasing Solutions aan zijn klanten) en de Factoring-entiteiten. De ESG-kredieten maken deel uit van de
financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs (Toelichting 5.e).
In 2023 werd HappyNest gelanceerd, in samenwerking met
Matexi, een bedrijf dat actief is in vastgoedontwikkeling. Met die
formule kunnen kandidaat-kopers een energiezuinige nieuwbouw
huren en na enkele jaren aankopen. Een deel van de betaalde huur
wordt dan in mindering gebracht op de aankoopprijs.
De maatschappelijke zetel Warandeberg van BNP Paribas Fortis
in Brussel heeft een ‘Austrian Green Planet Building Award’
gekregen, een Oostenrijks kwaliteitslabel op het gebied van
duurzaam bouwen.
Sinds 2015 gebruikt de bank 100% elektriciteit uit hernieuwbare
energiebronnen in al haar gebouwen, inclusief statutaire kantoren
en regionale zetels. Sinds 2019 heeft ze haar CO
2
-uitstoot per
VTE met 55% verlaagd. Voornamelijk door in te spelen op de
energie-efficiëntie van haar gebouwen (die verantwoordelijk zijn
voor ongeveer 80% van haar directe uitstoot), de optimalisatie van
haar vastgoedpatrimonium en op de professionele verplaatsingen.
Duurzame transitie van bedrijven
Per 31 december 2023 bedroeg het totaal aan ESG-kredieten
(Environment, Social, Governance) door BNP Paribas Fortis ver-
strekt aan bedrijfsklanten
4
10,1 miljard euro (dat bedrag omvat
ook de kredieten die voldoen aan de definitie ‘Sustainability Linked
Loans’). BNP Paribas Fortis heeft voor 5,6 miljard euro kredieten
verstrekt die de duurzaamheidstransitie van bedrijven onder-
steunen via projecten op het gebied van hernieuwbare energie,
recyclage, duurzaam bouwen, renovatie en zachte mobiliteit.
BNP Paribas Fortis kende bovendien 3,5 miljard euro aan kredieten
toe aan de non-profitsector: ziekenhuizen, scholen, universiteiten,
verenigingen en sociale ondernemingen.
De ondernemingen die klant zijn bij de bank kunnen rekenen op
de expertise van het Sustainable Business Competence Centre
(SBCC) en op begeleiding ervan bij de verwezenlijking van hun
duurzame projecten. In 2023 behandelde het SBCC 67 kredietaan-
vragen voor een totaalbedrag van 330 miljoen euro aan duurzame
financieringen.
22
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
BNP Paribas Fortis wil de economie op een ethisch verantwoorde
manier ondersteunen en legde zichzelf via zijn sectorpolicy’s
strikte regels op voor financierings- en beleggingsactiviteiten in
gevoelige sectoren. Zo weigert de bank te investeren in of finan-
cieringen te verstrekken aan bedrijven die niet voldoen aan haar
voorwaarden op het gebied van mensenrechten en milieu. Voordat
ze die bedrijven uitsluit, tracht ze echter eerst met hen in dialoog
te gaan om hen ertoe aan te zetten hun praktijken te veranderen.
Van de 693 transacties die het team van Company Engagement
en Compliance in 2023 grondig heeft onderzocht, werden er 9
verworpen omdat ze niet conform de sectorpolicy’s waren.
Duurzame mobiliteit
BNP Paribas Fortis ondersteunt zijn particuliere en bedrijfsklanten
bij hun keuze voor een milieuvriendelijkere mobiliteit. In 2023
sloot de bank 1.588 financieringscontracten af voor zachtemobi-
liteitsvoertuigen: fietsen, e-bikes, e-steps, segways enz.
33% van de leningen voor een nieuwe wagen was bestemd voor
de aankoop van een auto met lage uitstoot (< 50 g CO
2
/km).
Eind 2023 bedroeg het totaal bedrag aan leningen aan klanten
van BNP Paribas Fortis voor auto’s met lage uitstoot en fietsen
169 miljoen euro.
Arval, een dochteronderneming van BNP Paribas Fortis, biedt
bedrijven operationele leasing en consultancydiensten aan om
hen te helpen alternatieve mobiliteitsoplossingen in te voeren.
Zoals de leasing van fietsen (al dan niet elektrisch) voor bedrijven
die hun werknemers een alternatieve mobiliteitsoplossing willen
aanbieden. In 2023 werden er in totaal 1.715 fietsen geleverd, wat
de totale vloot op 4.073 fietsen brengt.
Per 31 december 2023 bestond 15% van de Arval-vloot in België
uit 100% elektrische wagens, goed voor 37% van de bestellingen.
31% van de in 2023 ingeschreven voertuigen was 100% elektrisch.
Steeds meer medewerkers van BNP Paribas Fortis kiezen voor
een plug-inhybride of 100% elektrische wagen. Eind 2023 bestond
de vloot van bij Arval voor personeelsleden geleasete voertui-
gen voor 46% uit geëlektrificeerde wagens (100% elektrisch en
plug-inhybrides).
Sociale inclusie
Sociale ondernemingen hebben als doel een oplossing te bieden
voor een specifiek maatschappelijk of milieuprobleem. Ze zijn
actief in onder meer de maatwerkbedrijvensector, de kringloop-
economie en op het gebied van energie-efficiëntie. BNP Paribas
Fortis ondersteunt, adviseert, financiert en verzekert ze. Eind
2023 kregen 466 sociaal ondernemers begeleiding van de bank
en bedroegen de uitstaande kredieten aan sociale ondernemingen
119 miljoen euro.
BNP Paribas Fortis ondersteunt inclusie in het bankwezen via
microStart, waarvan het medeoprichter is. microStart verstrekt
microkredieten en bijbehorende begeleiding aan mensen die
een eigen onderneming willen starten of uitbreiden maar geen
toegang hebben tot financiering via traditionele banken. Sinds
de start van zijn activiteit in 2011 kende microStart 61 miljoen
euro kredieten toe aan micro-ondernemers, ondersteunde het
5.180 ondernemersprojecten via 7.185 leningen en droeg het bij
aan de creatie of het behoud van meer dan 9.800 banen. In 2023
werden 491 microkredieten toegekend, voor een totaalbedrag van
5,6 miljoen euro. 1.768 micro-ondernemers kregen gratis bege-
leiding van de experts van microStart. In 2023 werd microStart
geïntegreerd in het commerciële aanbod van de bank en werden
daarvoor meer dan 600 medewerkers opgeleid.
De universitaire leerstoel ‘Digitale Inclusie & Mensenrechten’ die
de VUB (Vrije Universiteit Brussel) en BNP Paribas Fortis in 2021
lanceerden, leverde zijn eerste resultaten op: een overzicht van
de digitaliseringsgraad van de diensten van 25 banken en aan-
bevelingen om de digitale ervaring van de klanten te verbeteren.
De bank voert een geëngageerd en verantwoord inclusie- en
diversiteitsbeleid. De actieplannen in de verschillende entiteiten
van de bank werpen hun vruchten af, zoals blijkt uit de afname
of zelfs het verdwijnen van bepaalde glazen plafonds.
Het multiculturaliteitsplan van de bank werd in 2023 gelanceerd.
Aan de hand van een analyse en enquête bij de personeelsleden
werd een stand van zaken opgemaakt van de multiculturaliteit
binnen BNP Paribas Fortis. De eerste initiatieven zagen het licht;
zo werden er onder meer workshops over onbewuste vooroordelen
en racistische microagressies georganiseerd.
80% van de bankmedewerkers (of 7.830 respondenten) heeft
deelgenomen aan de enquête van de groep BNP Paribas over
hun perceptie van de gedragscode en het diversiteits- en inclusie-
beleid. 92% van hen heeft het gevoel dat ze zichzelf kunnen zijn,
erbij horen en gewaardeerd worden. Die vraag kreeg, net als bij de
vorige editie in 2021, de meeste positieve reacties, wat aantoont
dat inclusie een zeer aanwezige waarde blijft binnen de bank.
De #ourjob2-campagne nodigt medewerkers uit om concreet
de handen uit de mouwen te steken voor de samenleving en
het milieu. Hun engagement werd kracht bijgezet met het
1MillionHours2Help-programma voor vrijwilligerswerk van de
groep BNP Paribas. Dat biedt elke medewerker de mogelijkheid
een halve werkdag aan vrijwilligerswerk te doen. In 2023 namen
4.357 medewerkers (van BNP Paribas Fortis en sommige entiteiten
van BNP Paribas in België) deel aan de #ourjob2-campagne. 2.837
van hen deden 11.078 uur vrijwilligerswerk. Per deelname aan
een activiteit plant de bank – via de organisatie WeForest – een
boom in een bos in Zambia dat opnieuw beplant wordt. In totaal
23
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
werden sinds 2017 meer dan 132.661 bomen geplant (inclusief
initiatieven van andere afdelingen van de bank). En voor elke
deelname aan het 1MillionHours2Help-programma financiert de
bank bovendien de herstelling van een vierkante meter natuur via
Natuurpunt of Natagora. Tot nu toe komt dat neer op 10.545 m
2
.
2.300 medewerkers namen deel aan de eerste vrijwilligersweek
in het najaar van 2023.
Het BNP Paribas Fortis Foundation Fund, dat is ingebed in de
Koning Boudewijnstichting, bestrijdt de sociale uitsluiting
van kansarme jongeren en kinderen. Via het 10 Kampioenen-
programma krijgen elk jaar tien vzw’s 50.000 euro steun gespreid
over 2 jaar. Ter gelegenheid van het vijfjarig bestaan van het
programma brachten 4 regionale evenementen de 50 vereni-
gingen samen die sinds 2018 in het kader van dat programma
werden ondersteund. Sinds 2010 heeft de stichting meer dan
15 miljoen euro geschonken aan de verenigingswereld, waarvan
844.000 euro in 2023.
In het hoofdkantoor van de bank bevindt zich sinds het najaar
het Inclusion Lab, een collectieve ruimte voor verenigingen die
betrokken zijn bij educatieve projecten voor kinderen en jongeren.
Het Women in Tech-programma van BNP Paribas ondersteunt
verenigingen die zich inzetten voor gemengdheid in de digitale
wereld. In het kader van dat programma werd een nieuw partner-
ship aangegaan met de vereniging MolenGeek. Dankzij die steun
zal MolenGeek meer werkzoekende vrouwen een opleiding van
6 maanden kunnen geven om de digitale vaardigheden te ver-
werven die ze nodig hebben voor hun professionele ontwikkeling.
BNP Paribas Fortis lanceerde in 2023 de Sustainability Academy.
Dat opleidingsplatform voor medewerkers biedt hun een brede
waaier aan opleidingen rond duurzaamheid, de strategie van de
bank ter zake en specifieke tools voor hun metier. Naar aanleiding
van de lancering van de Sustainability Academy volgde ruim 90%
van de bankmedewerkers de eerste twee opleidingsmodules.
Bijkomende informatie
BNP Paribas Fortis publiceert volledige en actuele informatie over
zijn maatschappelijk verantwoord ondernemen op zijn website
(https://www.bnpparibasfortis.com/our-commitment) en, sinds
2015, ook in een jaarverslag specifiek daarover.
BNP Paribas Fortis draagt bij aan de strategische initiatieven
van de groep BNP Paribas. Meer informatie is beschikbaar in
hoofdstuk 7 van het universele referentiedocument van de groep
BNP Paribas (‘Informatie over de economische, sociale, maat-
schappelijke en milieuverantwoordelijkheid van BNP Paribas’),
in haar rapport ‘Task Force on Climate Disclosure (TCFD)’ en op
haar website.
Veranderingen in de consolidatiekring
Informatie over de veranderingen in de consolidatiekring
wordt verstrekt in toelichting 8.b ‘Bedrijfscombinaties en
andere veranderingen in de consolidatiekring’ en toelichting
8.k ‘Consolidatiekring’.
Kredietrating van BNP Paribas Fortis per 13/02/2024
Lange-termijn
rating
Vooruitzicht
Korte-termijn
rating
Standard & Poor’s A+
Stabiel
outlook
A-1
Moody’s A2
Stabiel
outlook
P-1
Fitch Ratings AA-
Stabiel
outlook
F1+
De tabel hierboven toont de belangrijkste kredietratings en
vooruitzichten van BNP Paribas op 13 februari 2024.
Elke rating weerspiegelt de mening van het ratingbureau specifiek
op het moment dat de rating werd uitgevaardigd. Verdere uitleg
over de betekenis van deze ratings kan verkregen worden bij het
desbetreffende ratingbureau.
24
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
Toekomstgerichte uitspraken
Het dient opgemerkt dat elke uitspraak over toekomstverwach-
tingen en andere toekomstgerichte elementen gebaseerd is op
de huidige inzichten en veronderstellingen van het bedrijf en een
zekere mate van risico en onzekerheid inhouden, vooral gezien
de huidige algemene economische en marktomstandigheden.
Toelichting bij de evolutie van de resultatenrekening
BNP Paribas Fortis realiseert in 2023 een geconsolideerd netto-in-
komen toewijsbaar aan de aandeelhouders van 3.095 miljoen
euro, vergeleken met 3.136 miljoen euro in 2022, een daling van
(41) miljoen euro of (1)%.
Gelieve ermee rekening te houden dat de commentaren in dit
hoofdstuk verwijzen naar de financiële staten en bijhorende
toelichting. Voor een meer business georiënteerde analyse is het
persbericht van BNP Paribas Fortis beschikbaar op de website
van de bank. De analyse in het persbericht spitst zich toe op
de onderliggende evolutie, met uitsluiting van veranderingen
in de consolidatiekring (overname, verkoop en overdracht van
activiteiten), impact van wisselkoersevoluties en eenmalige
elementen. Als we deze effecten uitsluiten, vertoont BNP Paribas
Fortis een onderliggende stijging van het nettoresultaat voor de
aandeelhouders met 9% in vergelijking met 2022. In de opmer-
kingen in dit hoofdstuk zullen we, wanneer dat nodig wordt
geacht, verwijzen naar de veranderingen in de consolidatiekring
en wisselkoersevoluties.
Het bedrijfsresultaat bedraagt 4.775 miljoen euro in 2023, een
stijging van 530 miljoen euro of 12% ten opzichte van 2022.
De stijging is het gevolg van de hogere inkomsten ten belope
van 911 miljoen euro of 9%, een toename van de kosten met
(429) miljoen euro of 8% en een daling in de risicokosten van
48 miljoen euro of (15%).
Niet-operationele bestanddelen (het aandeel in het nettoresul-
taat van ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode
wordt toegepast, de nettowinsten/verliezen op overige vaste
activa en de goodwill) dalen met (316) miljoen euro, terwijl de
vennootschapsbelasting toeneemt met (271) miljoen euro en de
minderheidsbelangen dalen met (15) miljoen euro.
De vergelijking tussen de jaren 2023 en 2022 wordt beïnvloed
door de volgende elementen:
de zeer hoge inflatie in de Belgische, Europese en wereldeco-
nomie in 2022, die in 2023 is gedaald;
enkele wijzigingen in de consolidatiekring, waaronder met
name (a) een positief effect van een badwill van 245 miljoen
euro in 2022 ten gevolge van een verandering in consolida-
tiemethode (van vermogensmutatiemethode naar volledige
consolidatie) voor bpost bank naar aanleiding van de verwer-
ving van de resterende 50%, (b) de verwerving en volledige
consolidatie van (i) Creation Financial Services en Creation
Consumer Finance, vanaf 1 april 2023, en (ii) Terberg, dat
door Arval werd verworven, vanaf 1 december 2022 en (c) de
verandering in consolidatiemethode van vermogensmutatie-
methode naar volledige consolidatie van Arval Relsa en haar
dochterondernemingen na de verwerving van de resterende
50% van de aandelen van Arval Relsa;
wisselkoersschommelingen, voornamelijk door de waardever-
mindering van de Turkse lira ten opzichte van de euro (van
20,0 EUR/TRY in 2022 tot 32,6 EUR/TRY in 2023);
de herziening van de cijfers van 2022 (herziening van het
effect van (25) miljoen euro op de netto-inkomsten toewijsbaar
aan aandeelhouders) gelinkt aan de toepassing van IFRS 17
(verzekeringscontracten) en IFRS 9 (financiële instrumenten)
voor verzekeringsentiteiten op 1 januari 2023.
43% van de inkomsten wordt gegenereerd door bankactiviteiten in
België (voornamelijk BNP Paribas Fortis en andere entiteiten van
Commercial & Personal Banking), 40% door de Gespecialiseerde
Activiteiten bestaande uit Arval, Leasing Solutions en Personal
Finance (waaronder Alpha Credit in België en, sinds 31 maart
2023, Creation Financial Services en Creation Consumer Finance
in het Verenigd Koninkrijk), 8% door bankactiviteiten in Luxemburg
(voornamelijk BGL BNPP Paribas) en 9% door bankactiviteiten in
Turkije (voornamelijk Turk Ekonomi Bankasi (TEB)).
De netto-rentebaten bedragen in 2023 4.757 miljoen euro, een
daling van (109) miljoen euro of (2%) ten opzichte van 2022.
Zonder de veranderingen in de consolidatiekring (154 miljoen
euro) en het wisselkoerseffect ((120) miljoen euro) zijn de netto
rentebaten met (143) miljoen euro gedaald.
In België stijgen de netto rentebaten, ondersteund door marges
op deposito’s die goed standhielden, ondanks hogere herfinan-
cieringskosten en het negatieve effect van de uitgifte van een
eenjarige Belgische overheidsobligatie in het derde kwartaal van
2023, deels getemperd door hogere kredietvolumes. In Luxemburg
stegen de netto rentebaten voornamelijk door de marges op depo-
sito’s. In Turkije dalen de netto rentebaten voornamelijk door de
25
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
waardevermindering van de Turkse lira en door lagere marges.
In
de gespecialiseerde activiteiten is er een algemene daling van de
netto rentebaten als gevolg van de stijgende rentelasten bij Arval
(terwijl het merendeel van de inkomsten van Arval wordt geboekt
in ‘netto-inkomsten uit andere activiteiten’); de netto rentebaten
stijgen bij Leasing Solutions, dankzij de groei van de gefinancierde
activa en betere marges, en bij Personal Finance, dankzij de consoli-
datie van Creation Financial Services en Creation Consumer Finance.
De netto-inkomsten uit commissies bedragen in 2023 1.439 miljoen
euro, een stijgen met 18 miljoen euro of 1% ten opzichte van 2022.
Exclusief de impact van veranderingen in de consolidatiekring
(3 miljoen euro) en het wisselkoerseffect ((22) miljoen euro),
stijgen de netto-inkomsten uit commissies met 37 miljoen euro.
In België dalen de netto-inkomsten uit commissies licht door
hogere financiële vergoedingen en lagere bankkosten. In de
andere segmenten nemen de netto-inkomsten uit commissies
toe, met een sterkere toename in Turkije en in de Gespecialiseerde
Activiteiten gedreven door Personal Finance.
De nettoresultaten van financiële instrumenten gewaardeerd aan
reële waarde met waardeveranderingen via de resultatenrekening
bedragen 518 miljoen euro, een stijging met 105 miljoen euro ten
opzichte van 2022. Exclusief wijzigingen in de consolidatiekring
(2 miljoen euro) en het wisselkoerseffect ((24) miljoen euro), zijn
de nettoresultaten van financiële instrumenten gewaardeerd aan
reële waarde met waardeveranderingen via de resultatenrekening
met 127 miljoen euro gestegen.
De stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door Turkije, waarbij
TEB cliënten bediende in een context van grote volatiliteit van
wisselkoersen en rentevoeten. De resterende stijging wordt
voornamelijk veroorzaakt door Luxemburg dankzij de positieve
reële waarde-evolutie van achtergestelde effecten uitgegeven
door Cardif Lux Vie.
De nettoresultaten van financiële instrumenten aan reële waarde
met waardeveranderingen in het eigen vermogen bedragen in
2023 20 miljoen euro, hetgeen in vergelijking met 2022 een daling
is van (20) miljoen euro.
De nettoresultaten uit de afboeking van financiële activa aan
geamortiseerde kostprijs bedragen eind 2023 63 miljoen euro,
hoofdzakelijk gelinkt aan de verkoop van staatsobligaties in
België en Turkije.
De nettoresultaten uit verzekeringsactiviteiten bedragen in
2023 68 miljoen euro, tegenover 58 miljoen euro in 2022.
De netto-baten uit overige activiteiten bedragen in 2023
3.686 miljoen euro, wat 842 miljoen euro of 30% meer is dan in 2022.
De belangrijkste bijdrage wordt weer geleverd door Arval dat een
zeer goed resultaat realiseert dankzij de aanhoudende groei van
de gefinancierde vloot (+6.9%) en de nog steeds hoge prijzen van
tweedehands wagens.
De bedrijfskosten bedragen in 2023 (5.121) miljoen euro. Een
stijging van (451) miljoen euro of 10% ten opzichte van 2022.
Zonder de veranderingen in de consolidatiekring ((95) miljoen
euro) en het wisselkoerseffect (70 miljoen euro) is er een toename
van (426) miljoen euro.
De personeelskosten zijn hoger, door de gevolgen van de inflatie,
vooral in Turkije, dat nog steeds een hyperinflatie kent. De stijging
van de overige bedrijfskosten is beperkter en voornamelijk toe
te schrijven aan de groei van de activiteiten, naast het effect
van de inflatie. In België en Luxemburg wordt de stijging van de
bedrijfskosten gedeeltelijk gecompenseerd door een daling in
de banktaksen.
De afschrijvingslasten bedragen in 2023 (375) miljoen euro, tegen
(397) miljoen euro in vergelijking met vorig jaar, of een daling van
22 miljoen euro.
De risicokost bedraagt in 2023 (280) miljoen euro, of een
daling van 48 miljoen euro ten opzichte van 2022. Zonder de
veranderingen in de consolidatiekring ((71) miljoen euro) en het
wisselkoerseffect (9 miljoen euro) is er een netto afname van
110 miljoen euro.
In België is de risicokost lager dankzij lagere voorzieningen voor
stadium 1 en 2 vorderingen, die gedeeltelijk worden gecompen-
seerd door een toename in de voorzieningen voor stadium 3
vorderingen. Bij Gespecialiseerde Activiteiten zijn de risicokosten
hoger als gevolg van een toename in de voorzieningen voor
stadium 3 vorderingen, waaronder een duidelijke toename als
gevolg van de consolidatie van Creation Financial Services en
Creation Consumer Finance in 2023, deels gecompenseerd door
een daling van voorzieningen voor stadium 1 en 2 vorderingen.
In Luxemburg normaliseert de risicokost op een laag niveau in
vergelijking met een netto-terugname in alle stadia in 2022. In
Turkije is de risicokost lager, met een verlaging van de voorzie-
ningen in alle stadia in vergelijking met een hoog niveau van
voorzieningen in 2022.
Het aandeel in het nettoresultaat van ondernemingen waarop
vermogensmutatie wordt toegepast bedraagt in 2023 311 miljoen
euro, tegen 263 miljoen euro in diezelfde periode in 2022.
De belangrijkste deelnemingen zijn AG Insurance, BNP Paribas
Bank Polska en BNP Paribas Asset Management. De stijging
is voornamelijk toe te schrijven aan hogere resultaten bij
AG Insurance en BNP Paribas Bank Polska. In BNP Paribas Bank
Polska werd voor een bedrag van (105) miljoen euro een uitzon-
derlijke voorziening genomen voor geschillen met betrekking tot
hypothecaire leningen.
26
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
De nettowinst of -verlies op overige vaste activa en Goodwill
bedraagt (63) miljoen euro in 2023 tegen 301 miljoen euro in 2022.
De daling weerspiegelt voornamelijk het positieve effect van een
badwill van 245 miljoen euro in 2022 ten gevolge van een veran-
dering in consolidatie methode (van vermogensmutatiemethode
naar volledige consolidatie) voor bpost bank naar aanleiding
van de verwerving van de resterende 50%. De resterende daling
werd veroorzaakt door Turkije en Gespecialiseerde Activiteiten
als gevolg van de toepassing van IAS 29. Volgens IAS 29 met
betrekking tot de hyperinflatie in Turkije bevat de lijn resulta-
ten op netto monetaire positie die gerapporteerd worden in de
winsten of verliezen op overige vaste activa, voornamelijk het
effect van de evolutie van de consumptieprijzen index in Turkije
op de waardering van niet monetaire activa en passiva alsook
de verworven opbrengsten op de door TEB aangehouden Turkse
overheidsobligatieportefeuille die aan de inflatie gekoppeld is.
Deze daling werd gedeeltelijk gecompenseerd door het positieve
resultaat in Luxemburg op de verkoop en lease-back transactie
van een gebouw van BGL.
De vennootschapsbelasting bedraagt in 2023 (1.482) miljoen
euro in vergelijking met (1.211) miljoen euro, een toename van
(271) miljoen euro. Exclusief het aandeel in het nettoresultaat
van ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode
wordt toegepast (gerapporteerd na aftrek van winstbelastingen)
en de (niet-belastbare) badwill op bpost bank in 2022, bedraagt
het effectieve belastingtarief 31% in 2023 in vergelijking met
28% in 2022.
Het nettoresultaat toewijsbaar aan de minderheidsbelangen
bedraagt in 2023 447 miljoen euro, tegen 462 miljoen euro in 2022.
Toelichting bij de evolutie van de balans
Het balanstotaal van BNP Paribas Fortis bedraagt op 31 december
2023 373,8 miljard euro, een stijging met 23,6 miljard euro of
7% in vergelijking met 350,3 miljard euro op 31 december 2022.
Op basis van de segmentinformatie dragen de bankactiviteiten in
België voor 63% bij aan de activa, andere thuismarkten voor 24%,
de bankactiviteiten in Luxemburg voor 9% en de bankactiviteiten
in Turkije voor 4%.
Activa
Geldmiddelen en tegoeden bij centrale banken bedragen
38,5 miljard euro, een daling met (0,5) miljard euro in vergelij-
king met 31 december 2022, ten gevolge van een daling van de
deposito’s met een looptijd tot de volgende ochtend geplaatst bij
de Nationale Bank van België.
Financiële instrumenten tegen reële waarde met waardeveran-
deringen in de resultatenrekening bedragen 9,4 miljard euro, een
daling met (2,9) miljard euro ten opzichte van 31 december 2022.
Deze daling is voornamelijk zichtbaar in België bij de ‘Afgeleide
financiële instrumenten’, en wordt veroorzaakt door de evolutie
van de rentecurve die op symmetrische wijze zowel de reële
waarde van afgeleide financiële instrumenten op de actief- en
passiefzijde beïnvloedde.
Financiële afdekkingderivaten dalen met (1,1) miljard euro en
bedragen 5,4 miljard euro op de actiefzijde. De financiële afdek-
kingsderivaten op de passiefzijde dalen met (1,4) miljard euro en
bedragen 8,3 miljard euro.
Financiële activa tegen reële waarde met waardeveranderin-
gen in het eigen vermogen stijgen met 4,9 miljard euro naar
10,8 miljard euro ten gevolge van de aankoop van staatsobligaties,
hoofdzakelijk in België en Luxemburg.
Financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs bedragen
250,9 miljard euro op 31 december 2023, een toename van
9,7 miljard euro in vergelijking met 31 december 2022.
‘Leningen en vorderingen aan klanten’ bedragen 219,3 miljard
euro, een stijging met 2,5 miljard euro, vooral gerelateerd aan
de toename van hypotheek- en termijnleningen in België bij
BNP Paribas Fortis. In de andere segmenten neemt het aantal
leningen en voorschotten aan klanten globaal genomen toe. De
daling in Luxemburg wordt veroorzaakt door de termijnleningen,
terwijl de daling in Turkije te wijten is aan de waardevermindering
van de Turkse Lira. Op het gebied van Gespecialiseerde Activiteiten
is er een stijging, ondersteund door Arval, Leasing Solutions en
Personal Finance, met inbegrip van een toename als gevolg van de
verwerving van Creation Financial Services en Creation Consumer
Finance in 2023.
De ‘Leningen en vorderingen op kredietinstellingen’ stijgen
eveneens met 7,9 miljard euro in België door een stijging van de
cessie-retrocessie overeenkomsten.
De ‘Schuldbewijzen tegen geamortiseerde kostprijs’ dalen met
(0,6) miljard euro, voornamelijk in Turkije door terugbetalingen
en door het wisselkoerseffect van de Turkse Lira.
Het herwaarderingsverschil van rente-afgedekte portefeuilles
bedraagt (0,8) miljard euro tegenover (0,9) miljard euro per
31 december 2022.
27
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
Financiële investeringen voor verzekeringsactiviteiten bedra-
gen 0,3 miljard euro, stabiel ten opzichte van de situatie op
31 december 2022.
Actuele en uitgestelde belastingen bedragen 1,1 miljard euro, een
daling met (0,1) miljard euro in vergelijking met 31 december 2022.
Overlopende rekeningen en overige activa bedragen 13,7 miljard
euro per eind december 2023, een stijging met 2,3 miljard euro
in vergelijking met 31 december 2022. De stijging vindt plaats
bij Arval en in België.
Deelnemingen in ondernemingen waarop de vermogensmutatie
wordt toegepast bedragen 2,6 miljard euro een stijging met
0,2 miljard euro.
Materiële en immateriële vaste activa en vastgoedbeleggingen
bedragen 36,5 miljard euro, een stijging met 6,9 miljard euro in
vergelijking met 29,6 miljard euro op 31 december 2022. Deze
stijging was hoofdzakelijk te danken aan de groei van de gefi
-
nancierde vloot bij Arval.
Immateriële vaste activa en goodwill bedragen 1,4 miljard euro,
een stijging van 0,1 miljard euro vergeleken met 1,3 miljard euro
per 31 december 2022.
Activa aangehouden voor verkoop en daaraan verbonden ver-
plichtingen bedragen 4 miljard euro eind december 2023. De
activa en verplichtingen zijn gelinkt aan de entiteit BNP Paribas
Factor GmbH, een volledige dochteronderneming van BNP Paribas
Fortis Factor NV. De verkoop van BNP Paribas Factor GmbH aan
het Duitse bijkantoor van BNP Paribas SA wordt naar verwachting
voltooid in 2024.
Verplichtingen en eigen vermogen
Deposito’s van centrale banken bedragen 2,0 miljard euro, in
vergelijking met (0,4) miljard euro op 31 december 2022, met
een daling in België.
Financiële instrumenten tegen reële waarde met waardeveran-
deringen in de resultatenrekening stijgen met 2,8 miljard euro tot
21,3 miljard euro op 31 december 2023. De stijging, in België, is
hoofzakelijk te wijten aan de cessie-retrocessie overeenkomsten
en wordt gedeeltelijk gecompenseerd door valuta- en rentederi-
vaten voor handelsdoeleinden.
Financiële verplichtingen tegen geamortiseerde kostprijs bedra-
gen 292,8 miljard euro op 31 december 2023, een stijging met
15,3 miljard euro ten opzichte van 31 december 2022.
‘Schulden aan klanten’ bedragen 203,9 miljard euro en dalen met
8,8 miljard euro. De daling is voornamelijk zichtbaar in België en is
grotendeels toe te schrijven aan een daling van de spaardeposito’s
als gevolg van de uitgifte van een Belgische staatsobligatie. Er is
ook een daling in Luxemburg, die wordt verklaard door een daling
van de zichtrekeningen die gedeeltelijk wordt gecompenseerd
door een toename van de termijndeposito’s, en in Turkije door de
waardevermindering van de Turkse Lira.
‘Schulden aan kredietinstellingen’ stijgen met 16,6 miljard
euro, vooral in België door een toename in de cessie-retrocessie
overeenkomsten (met 26,7 miljard euro). gecompenseerd door
de daling van interbancaire leningen (met 11,4 miljard euro),
inclusief het effect van de gedeeltelijke terugbetaling van de TLTRO
voor (15,2) miljard euro. De resterende stijging was voorname-
lijk te wijten aan een toename van interbancaire leningen in de
Gespecialiseerde Activiteiten, gedreven door de financiering van
de groeiende activiteit en de verwerving van Creation Financial
Services en Creation Consumer Finance.
‘Schuldbewijzen’ stijgen met 7,5 miljard euro ten gevolge van de
uitgifte van schuldbewijzen in België en bij Arval.
De ‘Achtergestelde schulden’ bedragen 2,2 miljard euro, een daling
met (0,1) miljard in vergelijking met 31 december 2022.
Het herwaarderingsverschil van rente-afgedekte portefeuilles
bedraagt (3,9) miljard euro tegenover (5,2) miljard euro per
31 december 2022.
De actuele en uitgestelde belastingen bedragen 1,4 miljard
euro per 31 december 2023, een stijging van 0,3 miljard euro in
vergelijking met 31 december 2022.
Overlopende kosten en overige verplichtingen bedragen
12,3 miljard euro per 31 december 2023 en stijgen met 0,9 miljard
euro ten opzichte van 31 december 2022.
Technische voorzieningen en overige verzekeringsverplichtingen
bedragen op 31 december 2023 0,2 miljard euro, in lijn met de
situatie op 31 december 2022.
Voorzieningen voor risico’s en kosten bedragen 4,3 miljard euro,
een stijging van 0,5 miljard ten opzichte van 31 december 2022.
Het eigen vermogen bedraagt op 31 december 2023 25,4 miljard
euro, een stijging met 0,1 miljard tegenover 25,3 miljard euro op
31 december 2022. De ingehouden winst wordt vooral beïnvloed
door het nettoresultaat toe te rekenen aan de aandeelhouders
voor het jaar 2023 (3,1 miljard euro). Het door BNP Paribas
Fortis uitgekeerde dividend beïnvloedde de ingehouden winst
met (3,0) miljard euro.
Minderheidsbelangen bedragen 5,8 miljard euro op 31 december
2023 tegenover 5,7 miljard euro per 31 december 2022.
28
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
Liquiditeit en solvabiliteit
De liquiditeit van BNP Paribas Fortis bleef sterk met klanten-
deposito’s voor 204 miljard euro en leningen aan klanten voor
219 miljard euro.
De klantendeposito’s bestaan uit schulden aan klanten exclusief
terugkoopovereenkomsten. De leningen aan klanten zijn leningen
aan en vorderingen op klanten exclusief ‘effecten geclassificeerd
als leningen en vorderingen’ en terugkoopovereenkomsten.
De solvabiliteit van BNP Paribas Fortis bleef ruim boven de
wettelijke minima. Op 31 december 2023 bedroeg de Basel III
Common Tier 1 kapitaalratio (CET1 ratio) van BNP Paribas Fortis
16,2%. Het totaal van de naar risico gewogen activa bedroeg
129,0 miljard euro op 31 december 2023 waarvan 103,1 miljard
euro verbonden is aan het kredietrisico, 1,6 miljard euro aan
het marktrisico en 8,8 miljard euro aan het operationeel risico,
terwijl het tegenpartijrisico, effectiserings- en aandelenrisico
respectievelijk 1,3 miljard euro, 1,0 miljard euro en 13,2 miljard
euro bedroegen.
Voornaamste risico’s en onzekerheden
De activiteiten van BNP Paribas Fortis zijn blootgesteld aan een
aantal risico’s zoals kredietrisico, marktrisico, liquiditeitsrisico
en operationeel risico. Om ervoor te zorgen dat deze risico’s
geïdentificeerd en naar behoren beheerd en gecontrolleerd
worden, past de bank een aantal interne controleprocedures toe
en gebruikt ze een hele reeks risico-indicatoren, die nader worden
beschreven in het hoofdstuk ‘Risicobeheer en kapitaalvereisten’
van de geconsolideerde jaarrekening van BNP Paribas Fortis 2023
en in het afzonderlijke document ‘Pillar 3 disclosure’ 2023 van
BNP Paribas Fortis.
BNP Paribas Fortis is als verweerder betrokken bij verscheidene
claims, geschillen en rechtszaken in België en in enkele rechts-
gebieden in het buitenland, die zijn ontstaan tijdens de gewone
bedrijfsvoering van de bankactiviteit. Dit wordt nader beschreven
in toelichting 8.a ‘Voorwaardelijke verplichtingen: juridische
geschillen en arbitrage’ van de geconsolideerde jaarrekening van
BNP Paribas Fortis 2023.
29
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
Bericht van de Raad van Bestuur
De Raad van Bestuur van BNP Paribas Fortis is verantwoordelijk voor het opstellen van de geconsolideerde
jaarrekening van BNP Paribas Fortis per 31 december 2023 in overeenstemming met de International
Financial Reporting Standards (IFRS) zoals aanvaard binnen de Europese Unie en de niet-geconsolideerde
jaarrekening van BNP Paribas Fortis per 31 december 2023 in overeenstemming met de regels vastgelegd
in het Koninklijk Besluit van 23 september 1992 op de jaarrekening van de kredietinstellingen.
De Raad van Bestuur heeft op 7 maart 2024 de geconsolideerde en niet-geconsolideerde jaarrekening van
BNP Paribas Fortis beoordeeld en goedgekeurd voor publicatie.
De Raad van Bestuur van BNP Paribas Fortis verklaart dat, naar zijn beste weten, de geconsolideerde
jaarrekening van BNP Paribas Fortis en de niet-geconsolideerde jaarrekening van BNP Paribas Fortis een
getrouw en juist beeld geven van de activa, verplichtingen, financiële positie en resultatenrekening van
BNP Paribas Fortis en de in de consolidatie opgenomen verbintenissen, en dat de informatie die in deze
jaarrekening is opgenomen geen tekortkomingen bevat die het noodzakelijk maken om significant de
reikwijdte van enige verklaring aan te passen.
De Raad van Bestuur van BNP Paribas Fortis verklaart eveneens dat, naar zijn beste weten, het verslag
van de Raad van Bestuur een juist beeld geeft van de ontwikkeling, resultaten en positie van BNP Paribas
Fortis en van de verbintenissen die in de consolidatie zijn opgenomen, samen met een beschrijving van de
belangrijkste risico’s en onzekerheden waarmee zij wordt geconfronteerd.
De geconsolideerde jaarrekening van BNP Paribas Fortis en de niet-geconsolideerde jaarrekening van
BNP Paribas Fortis per 31 december 2023 zullen ter informatie en goedkeuring worden voorgelegd aan de
Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 18 april 2024.
Brussel, 7 maart 2024
De Raad van Bestuur van BNP Paribas Fortis
30
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
Verklaring inzake Corporate Governance
BNP Paribas Fortis past de ‘Belgische Corporate Governance Code 2020’ (hierna de ‘Code’) toe.
De Code is te raadplegen op https://www.corporategovernancecommittee.be/nl.
1. Naleving van de Code
BNP Paribas Fortis meent te voldoen aan de meeste beginselen
van de Code. De belangrijkste afwijking heeft betrekking op
Principe 8 van de Code “De vennootschap draagt zorg voor een
gelijke behandeling van alle aandeelhouders en eerbiedigt hun
rechten.” De reden waarom BNP Paribas Fortis niet alle bepalingen
van Principe 8 van de Code volledig naleeft, is gerelateerd aan
het aandeelhouderschap van BNP Paribas Fortis, meer bepaald
aan het feit dat BNP Paribas SA, een naamloze vennootschap
gevestigd in Parijs (75009, Frankrijk), Boulevard des Italiens 16,
en geregistreerd onder nummer 662.042.449 RCS Paris, 99,94%
van de aandelen van BNP Paribas Fortis bezit. De resterende 0,06%
van de aandelen zijn in handen van minderheidsaandeelhouders.
Desondanks communiceert BNP Paribas Fortis voortdurend met
haar diverse stakeholders via de website en andere media en ant-
woordt actief op de vragen van haar minderheidsaandeelhouders
tijdens de algemene vergaderingen van aandeelhouders.
Het Corporate Governance Charter van BNP Paribas Fortis is
beschikbaar op haar website.
BNP Paribas SA zelf is een op Euronext genoteerd bedrijf. Dit
impliceert dat BNP Paribas Fortis, haar bestuurders en personeel,
bepaalde wettelijke bepalingen aangaande de bekendmaking van
gevoelige informatie aan de markt, in acht moeten nemen. De
Raad van Bestuur van BNP Paribas Fortis is evenwel vastbesloten
de belangen van alle aandeelhouders van BNP Paribas Fortis
ten allen tijde te beschermen en zal hen de nodige informatie
en voorzieningen verschaffen om hun rechten uit te oefenen, in
overeenstemming met het Wetboek van vennootschappen en
verenigingen.
BNP Paribas Fortis heeft geen transparantieverklaringen ontvan-
gen in de zin van de Wet van 2 mei 2007 over de bekendmaking
van belangrijke deelnemingen.
2. Bestuursorganen
Raad van Bestuur
Rol en verantwoordelijkheden
In het algemeen is de Raad van Bestuur verantwoordelijk voor
BNP Paribas Fortis en dit overeenkomstig de toepasselijke wet-
geving. Meer specifiek, en conform artikel 23 van de Wet van
25 april 2014 op het wettelijke statuut van en het toezicht op
kredietinstellingen en beursvennootschappen (de ‘Bankwet’),
bepaalt en controleert de Raad van Bestuur onder andere:
de strategie en doelstellingen van BNP Paribas Fortis;
het risicobeleid (inclusief de risicotolerantie) van
BNP Paribas Fortis;
de organisatie van BNP Paribas Fortis voor het verlenen of
verrichten van beleggingsdiensten en-activiteiten;
het integriteitsbeleid;
het BNP Paribas Fortis Intern Governance Memorandum en
Corporate Governance Charter, evenals het Beleid inzake de
geschiktheidsbeoordeling.
Criteria inzake grootte en lidmaatschape
De Raad van Bestuur van BNP Paribas Fortis bestaat uit niet
minder dan vijf (5) en niet meer dan vijfendertig (35) bestuurders
(rechtspersonen kunnen geen lid zijn van de Raad van Bestuur).
Bestuurders worden benoemd voor één (1) of meerdere her-
nieuwbare termijnen, waarbij elke termijn niet meer dan vier (4)
volledige boekjaren van BNP Paribas Fortis telt.
De samenstelling van de Raad van Bestuur van BNP Paribas
Fortis dient een evenwichtige mix te zijn van (i) vaardigheden
en bekwaamheden, (ii) geslacht, (iii) leeftijd, en (iv) uitvoerende
bestuurders en niet-uitvoerende bestuurders, al dan niet onafhan-
kelijk. De meerderheid van de Raad van Bestuur mag niet bestaan
uit uitvoerende bestuurders.
Op 7 maart 2024 bestaat de Raad van Bestuur van BNP Paribas
Fortis uit zeventien (17) leden, onder wie zeven (7) vrouwen.
Verder bestaat hij uit elf (11) niet-uitvoerende bestuurders, onder
wie vier (4) onafhankelijke bestuurders in de betekenis van de
Bankwet en zes (6) uitvoerende bestuurders.
31
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
Alle bestuurders moeten in alle omstandigheden beschikken over
de passende deskundigheid en de professionele betrouwbaarheid,
vereist voor de uitoefening van hun functie. Elk van hen wordt
gepreselecteerd en beoordeeld op basis van vooraf bepaalde
selectiecriteria. Een bestuurder wordt geacht over de ‘passende
deskundigheid’ te beschikken indien hij beschikt over de vereiste
kennis, ervaring en deskundigheid en indien hij het professioneel
gedrag, gepast voor de uitoefening van het bestuursmandaat,
vertoont. Een bestuurder wordt als ‘professioneel betrouwbaar’
beschouwd als er geen elementen het tegendeel suggereren en
er geen reden is om de reputatie van de betrokken bestuurder in
twijfel te trekken.
BNP Paribas Fortis zal de geschiktheid van elke kandidaat-be-
stuurder beoordelen en evalueren (ook bij herbenoeming) alvorens
de persoon tot bestuurder te benoemen. BNP Paribas Fortis
beoordeelt elke bestuurder gedurende zijn volledige mandaat,
en voert daarnaast minstens jaarlijks een periodieke evaluatie uit.
Tenslotte vindt een herevaluatie plaats, telkens wanneer nieuwe
elementen dit vereisen.
De benoemingsbeslissing is voorts onderworpen aan een geschikt-
heidsbeoordeling uitgevoerd door de bevoegde toezichthouder.
Samenstelling
Op 7 maart 2024 is de Raad van Bestuur als volgt samengesteld:
JADOT Maxime
Voorzitter van de Raad van Bestuur. Niet-uitvoerend bestuurder.
Lid van de Raad van Bestuur sinds 13 januari 2011.
Het huidig mandaat werd hernieuwd op 20 april 2023.
Het zal verstrijken op het einde van de jaarlijkse algemene
vergadering van aandeelhouders van 2027.
ANSEEUW Michael
Voorzitter van het Directiecomité. Uitvoerend bestuurder.
Lid van de Raad van Bestuur sinds 19 april 2018.
Het huidig mandaat werd hernieuwd op 21 april 2022.
Het zal op het einde van de jaarlijkse algemene vergadering
van aandeelhouders van 2026 verstrijken.
d’ASPREMONT LYNDEN Antoinette
Onafhankelijk niet-uitvoerend bestuurster.
Lid van de Raad van Bestuur sinds 19 april 2012.
Het huidig mandaat werd hernieuwd op 23 april 2020.
Het zal op het einde van de jaarlijkse algemene vergadering
van aandeelhouders van 2024 verstrijken.
AUBERNON Dominique
Niet-uitvoerend bestuurster.
Lid van de Raad van Bestuur sinds 21 april 2016.
Het huidig mandaat werd hernieuwd op 23 april 2020.
Het mandaat zal op het einde van de jaarlijkse algemene
vergadering van aandeelhouders van 2024 verstrijken.
BEAUVOIS Didier
Uitvoerend bestuurder.
Lid van de Raad van Bestuur sinds 12 juni 2014.
Het huidig mandaat werd hernieuwd op 20 april 2023.
Het zal op het einde van de jaarlijkse algemene vergadering
van aandeelhouders van 2027 verstrijken.
BOOGMANS Dirk
Niet-uitvoerend bestuurder.
Lid van de Raad van Bestuur sinds 1 oktober 2009.
Het huidig mandaat werd hernieuwd op 23 april 2020.
Het zal op het einde van de jaarlijkse algemene vergadering
van aandeelhouders van 2024 verstrijken.
BORDENAVE Philippe
Vice-voorzitter van de Raad van Bestuur en niet-uitvoe-
rend bestuurder.
Lid van de Raad van Bestuur sinds 20 april 2023.
Het mandaat zal op het einde van de jaarlijkse algemene
vergadering van aandeelhouders van 2027 verstrijken.
de CLERCK Daniel
Uitvoerend bestuurder.
Lid van de Raad van Bestuur sinds 12 december 2019.
Het huidig mandaat werd hernieuwd op 20 april 2023.
Het zal op het einde van de jaarlijkse algemene vergadering
van aandeelhouders van 2027 verstrijken.
DE PLOEY Wouter
Onafhankelijk niet-uitvoerend bestuurder.
Lid van de Raad van Bestuur sinds 1 december 2022.
Het huidig mandaat werd bevestigd en hernieuwd op 20 april 2023.
Het zal op het einde van de jaarlijkse algemene vergadering
van aandeelhouders van 2026 verstrijken.
32
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
HARTMANN Nathalie
Niet-uitvoerend bestuurster.
Lid van de Raad van Bestuur sinds 20 april 2023.
Het mandaat zal op het einde van de jaarlijkse algemene
vergadering van aandeelhouders van 2027 verstrijken.
LECLERCQ Anne
Onafhankelijk niet-uitvoerend bestuurster.
Lid van de Raad van Bestuur sinds 21 april 2022.
Het mandaat zal op het einde van de jaarlijkse algemene
vergadering van aandeelhouders van 2026 verstrijken.
MERLO Sofia
Niet-uitvoerend bestuurster.
Lid van de Raad van Bestuur sinds 21 april 2016.
Het huidig mandaat werd hernieuwd op 23 april 2020.
Het zal op het einde van de jaarlijkse algemene vergadering
van aandeelhouders van 2024 verstrijken.
VAN AKEN Piet
Uitvoerend bestuurder.
Lid van de Raad van Bestuur sinds 3 juni 2016.
Het huidig mandaat werd hernieuwd op 23 april 2020.
Het mandaat zal op het einde van de jaarlijkse algemene
vergadering van aandeelhouders van 2024 verstrijken.
VAN WAEYENBERGE Titia
Onafhankelijk niet-uitvoerend bestuurster.
Lid van de Raad van Bestuur sinds 18 april 2019.
Het huidig mandaat werd hernieuwd op 20 april 2023.
Het mandaat zal op het einde van de jaarlijkse algemene
vergadering van aandeelhouders van 2027 verstrijken.
VARÈNE Thierry
Niet-uitvoerend bestuurder.
Lid van de Raad van Bestuur sinds 14 mei 2009.
Het huidig mandaat werd vernieuwd op 23 april 2020.
Het zal op het einde van de jaarlijkse algemene vergadering
van aandeelhouders van 2024 verstrijken.
VERMEIRE Stéphane
Uitvoerend bestuurder.
Lid van de Raad van Bestuur sinds 19 april 2018.
Het huidig mandaat werd vernieuwd op 21 april 2022.
Het zal op het einde van de jaarlijkse algemene vergadering
van aandeelhouders van 2026 verstrijken.
WILIKENS Sandra
Uitvoerend bestuurster.
Lid van de Raad van Bestuur sinds 21 april 2022.
Het mandaat zal op het einde van de jaarlijkse algemene
vergadering van aandeelhouders van 2026 verstrijken.
Tussen 1 januari 2023 en 31 december 2023 was de Raad van
Bestuur als volgt samengesteld:
JADOT, Maxime
Voorzitter van de Raad van Bestuur
ANSEEUW, Michael
Uitvoerend bestuurder en voorzitter van het Directiecomité
d’ASPREMONT LYNDEN, Antoinette
Onafhankelijk niet-uitvoerend bestuurster
AUBERNON, Dominique
Niet-uitvoerend bestuurster
BEAUVOIS, Didier
Uitvoerend bestuurder
BOOGMANS, Dirk
Niet-uitvoerend bestuurder
BORDENAVE, Philippe
Niet-uitvoerend bestuurder sinds 20 april 2023 en vice-voorzit-
ter van de Raad van Bestuur sinds 14 december 2023
de CLERCK, Daniel
Uitvoerend bestuurder
DE PLOEY, Wouter
Onafhankelijk niet-uitvoerend bestuurder
DUTORDOIR, Sophie
Niet-uitvoerend bestuurster tot 20 april 2023
HARTMANN, Nathalie
Niet-uitvoerend bestuurster sinds 20 april 2023
LECLERCQ, Anne
Onafhankelijk niet-uitvoerend bestuurster
MERLO, Sofia
Niet-uitvoerend bestuurster
33
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
VAN AKEN, Piet
Uitvoerend bestuurder
VAN WAEYENBERGE, Titia
Niet-uitvoerend onafhankelijk bestuurster
VARÈNE, Thierry
Niet-uitvoerend bestuurder
VERMEIRE, Stéphane
Uitvoerend bestuurder
WILIKENS, Sandra
Uitvoerend bestuurster
Aanwezigheid op de vergaderingen
De Raad van Bestuur vergaderde veertien (14) keer in 2023. De
aanwezigheid op deze vergaderingen was als volgt:
Bestuurder
Aantal bijgewoonde
vergaderingen
JADOT, Maxime 14
ANSEEUW, Michael 13
d’ASPREMONT LYNDEN, Antoinette 14
AUBERNON, Dominique 12
BEAUVOIS, Didier 14
BOOGMANS, Dirk 13
BORDENAVE, Philippe (sinds 20 april 2023) 8
de CLERCK, Daniel 13
DE PlOEY, Wouter 14
DUTORDOIR, Sophie (tot 20 april 2023) 3
HARTMANN, Nathalie (sinds 20 april 2023) 9
LECLERCQ, Anne 14
MERLO, Sofia 13
VAN AKEN, Piet 14
VAN WAEYENBERGE, Titia 14
VARENE, Thierry 13
VERMEIRE, Stéphane 14
WILIKENS, Sandra 14
Evaluatie van de Raad van Bestuur en van
de bestuurders
Minstens eenmaal per jaar voeren het Governance en
Benoemingscomité en de Raad van Bestuur een evaluatie uit van
de Raad van Bestuur en van alle bestuurders. Bij deze evaluatie
wordt rekening gehouden met elk feit dat de eerder gemaakte
geschiktheidsbeoordeling zou kunnen beïnvloeden, en wordt
ook nagegaan of ieder van hen de nodige tijd en inspanningen
heeft besteed om zijn mandaat naar behoren uit te oefenen. Als
onderdeel van deze jaarlijkse evaluatie worden aanbevelingen
geformuleerd inzake het beheren van en het remediëren aan
eventueel vastgestelde zwaktes.
De laatste evaluatie van de Raad van Bestuur werd afgerond
in oktober 2023 en die van de individuele bestuurders in
februari 2024.
Bezoldiging
Informatie over de totale bezoldiging voor het boekjaar 2023,
inclusief de bezoldiging, voordelen in natura en pensioenkosten,
van alle bestuurders, betaald en betaalbaar door BNP Paribas
Fortis, is te vinden in toelichting 8.g ‘Bezoldigingen en voordelen
aan de bedrijfsleiders van BNP Paribas Fortis’ van de geconsoli-
deerde jaarrekening van BNP Paribas Fortis.
Directiecomité
Rol en verantwoordelijkheden
Overeenkomstig artikel 24 van de Bankwet en artikel 21 van de
Statuten van BNP Paribas Fortis, heeft de Raad van Bestuur een
Directiecomité opgericht. De leden van het Directiecomité worden
hierna de ‘uitvoerende bestuurders’ genoemd.
Grootte- en lidmaatschapscriteria
Het Directiecomité bestaat uitsluitend uit uitvoerende bestuurders
van BNP Paribas Fortis. In overeenstemming met artikel 24, §2 van
de Bankwet moet het totale aantal leden van het Directiecomité
kleiner zijn dan de helft van het totale aantal bestuurders.
Verder moet het Directiecomité het aantal leden beperkt houden
om ervoor te zorgen dat dit comité effectief en met de vereiste
flexibiliteit werkt.
Vermits alle leden van het Directiecomité als effectieve leiders
beschouwd worden, gelden bovenop de geschiktheidscriteria die
in het algemeen worden opgelegd aan bestuurders, bepaalde bij-
komende geschiktheidscriteria. De beslissing om een uitvoerende
bestuurder al dan niet te benoemen, behoort tot de bevoegdheid
van de Raad van Bestuur, die zich zal steunen op een aanbeveling
34
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
van het Governance en Benoemingscomité. Deze beslissing is
verder onderworpen aan een geschiktheidsbeoordeling door de
bevoegde toezichthouder.
Samenstelling
Op 7 maart 2024 is het Directiecomité als volgt samengesteld:
ANSEEUW Michael
Uitvoerend bestuurder en voorzitter van het Directiecomité
BEAUVOIS Didier
Uitvoerend bestuurder
de CLERCK Daniel
Uitvoerend bestuurder
VAN AKEN Piet
Uitvoerend bestuurder
VERMEIRE Stéphane
Uitvoerend bestuurder
WILIKENS Sandra
Uitvoerend bestuurster
Andere comités van de Raad van Bestuur
Artikel 27 van de Bankwet bepaalt dat de Raad van Bestuur vier
(4) comités dient op te richten: een auditcomité, een risicocomité,
een remuneratiecomité en een benoemingscomité.
Het bestaan van deze comités beperkt geenszins de bevoegdheid
van de Raad om, indien en wanneer nodig, nog meer comités ad
hoc op te richten met het oog op specifieke aangelegenheden.
De Raad van Bestuur heeft van dit recht gebruik gemaakt om
onder andere een ad hoc comité op te richten dat is samenge-
steld uit drie (3) bestuurders en voorgezeten wordt door een
onafhankelijk bestuurder en dat, wanneer nodig, beoordeelt of
een voorgenomen transactie binnen het toepassingsgebied van
artikel 72 van de Bankwet valt en nagaat of de voorwaarden van
dit artikel zijn nageleefd.
Dit recht wordt door de Raad van Bestuur ook gebruikt wanneer
het, overeenkomstig het intern governance beleid, in het kader van
intra-groepstransacties een Special Board Committee samenstelt
(cfr. rubriek ‘Informatie over transacties met verbonden partijen’).
Elk bestuurscomité heeft een adviserende rol ten aanzien van de
Raad van Bestuur.
Met uitzondering van het ad hoc comité dat vergadert in het kader
van artikel 72 van de Bankwet en onder zijn leden de Chief Risk
Officer telt, die een uitvoerend bestuurder is, zijn alle leden van de
andere comités niet-uitvoerende bestuurders. Bovenop de vereiste
competenties van toepassing op niet-uitvoerende bestuurders,
dient de voorzitter van een comité tevens te voldoen aan de
vereisten nodig om zijn taken te vervullen.
De lidmaatschapsvereisten voor leden van een comité zijn
dezelfde als deze voor de andere bestuurders.
De benoeming van comitéleden steunt verder op (i) hun specifieke
bekwaamheden en ervaring, naast de algemene basiscompeten-
ties die vereist zijn voor iedere bestuurder, en (ii) de noodzaak dat
elk comité, als groep, over de bekwaamheid en de ervaring dient
te beschikken die nodig zijn om de taken te vervullen.
Een apart comité (het Governance en Benoemingscomité – zie
verder), ziet erop toe dat deze vereisten nageleefd worden.
In het kader van deze evaluatie neemt het Governance en
Benoemingscomité het vormingsprogramma, zoals door
BNP Paribas Fortis voorgelegd aan elk nieuw lid van een comité,
mee in overweging.
De vier (4) comités werken volgens onderstaande organisatie.
Auditcomité (AC)
In overeenstemming met artikel 27 van de Bankwet is BNP Paribas
Fortis verplicht een afzonderlijk AC op te richten om de Raad
van Bestuur bij te staan bij audit gerelateerde aangelegenheden.
Rol en verantwoordelijkheden
De bevoegdheden van het AC worden uiteengezet in de Bankwet en
opgesomd in het Wetboek van vennootschappen en verenigingen.
Deze betreffen, in algemene zin, het volgende: financiën, interne
controle en risicobeheer, interne en externe audit. Het AC zal
de Raad van Bestuur op diens verzoek bijstaan (en aanbeve-
lingen formuleren) bij alle audit en boekhouding gerelateerde
aangelegenheden.
Criteria voor lidmaatschap
Bovenop de geschiktheidsvereisten voor niet-uitvoerende
bestuurders, moeten de leden van het AC over een collectieve
deskundigheid op het gebied van de activiteiten van BNP Paribas
Fortis en op het gebied van audit en boekhouding beschikken.
Minstens één (1) lid van het AC moet over deskundigheid
beschikken op het gebied van audit en/of boekhouding. De beide
onafhankelijke bestuurders die momenteel lid zijn van het AC
van BNP Paribas Fortis, hebben een specifieke kennis in audit en
boekhouding.
35
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
Samenstelling
Het AC bestaat uit minstens drie (3) niet-uitvoerende bestuurders,
van wie er minstens twee (2) bestuurders onafhankelijk zijn in
de zin van de Bankwet.
De voorzitter van het AC moet een onafhankelijke bestuurder zijn.
De voorzitters van het AC en RC (zie verder) vergaderen regelmatig
met de voorzitters van de AC’s en RC’s van de belangrijkste enti-
teiten binnen de governance perimeter van BNP Paribas Fortis.
Samenstelling op 7 maart 2024:
Wouter De Ploey (niet-uitvoerend, onafhankelijk bestuur-
der), voorzitter
Dominique Aubernon (niet-uitvoerend bestuurster)
Anne Leclercq (niet-uitvoerend, onafhankelijk bestuurster)
Aanwezigheid op vergaderingen
Het AC vergaderde in 2023 negen (9) keer, waarvan drie (3) keer
samen met het Risicocomité. De aanwezigheid was als volgt:
Lid van het comité Aantal bijgewoonde vergaderingen
DE PLOEY Wouter 9
AUBERNON, Dominique 9
LECLERCQ Anne 9
Risicocomité (RC)
In overeenstemming met artikel 27 van de Bankwet is BNP Paribas
Fortis verplicht een afzonderlijk RC op te richten om de Raad
van Bestuur bij te staan bij risico gerelateerde aangelegenheden.
Rol en verantwoordelijkheden
De bevoegdheden van het RC zijn uiteengezet in de Bankwet en
betreffen: (i) de strategie en risicotolerantie, (ii) de prijsbepaling
en (iii) het remuneratiebeleid. Op vraag van de Raad van Bestuur
staat het RC de Raad bij (en zal deze aanbevelingen overmaken)
met betrekking tot alle risico gerelateerde domeinen.
Criteria voor lidmaatschap
Bovenop de geschiktheidscriteria voor niet-uitvoerende bestuur-
ders, dienen de leden van het RC individueel te beschikken over
de vereiste kennis, deskundigheid, ervaring en vaardigheden om
in staat te zijn de risicostrategie en -tolerantie van BNP Paribas
Fortis te begrijpen en te bevatten.
Samenstelling
Het RC bestaat uit minstens drie (3) niet-uitvoerende bestuurders,
onder wie er minstens twee (2) onafhankelijk dienen te zijn in de
zin van de Bankwet.
De voorzitter van het RC moet een onafhankelijke bestuurder zijn.
De voorzitters van het AC en RC (zie verder) vergaderen regelmatig
met de voorzitters van de AC’s en RC’s van de belangrijkste enti-
teiten binnen de governance perimeter van BNP Paribas Fortis.
Samenstelling op 7 maart 2024:
Anne Leclercq (niet-uitvoerend, onafhankelijk bestuurster),
voorzitster
Dominique Aubernon (niet-uitvoerend bestuurster)
Tita Van Waeyenberge (niet-uitvoerend, onafhankelijk
bestuurster)
Aanwezigheid op vergaderingen:
Het RC vergaderde in 2023 negen (9) keer, waarvan drie (3) keer
samen met het Audit Comité. De aanwezigheid was als volgt:
Lid van het comité Aantal bijgewoonde vergaderingen
LECLERCQ, Anne 9
AUBERNON, Dominique 9
VAN WAEYENBERGE, Titia 9
Governance en benoemingscomité (GNC)
In overeenstemming met artikel 27 van de Bankwet is BNP Paribas
Fortis verplicht een afzonderlijk GNC op te richten om de Raad van
Bestuur bij te staan bij governance en benoemingsgerelateerde
aangelegenheden.
Rol en verantwoordelijkheden
De bevoegdheden van het GNC worden uiteengezet in de Bankwet
en in de reglementen van de Nationale Bank van België. Deze
betreffen het uiten van een gedegen en onafhankelijk oordeel
op het gebied van de samenstelling en werking van de Raad van
Bestuur en andere beleidsorganen van BNP Paribas Fortis, en in
het bijzonder inzake de individuele en collectieve deskundigheid
van hun leden, hun integriteit, reputatie, onafhankelijkheid van
geest en beschikbaarheid.
36
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
Criteria voor lidmaatschap
Bovenop de geschiktheidscriteria voor niet-uitvoerende bestuur-
ders, dienen de leden van het GNC collectief en individueel over
de noodzakelijke deskundigheid en competenties te beschikken
betreffende governance en betreffende de benoemingsregels van
toepassing op de Belgische bankensector.
Samenstelling
Het GNC bestaat uit minstens drie (3) niet-uitvoerende bestuur-
ders, onder wie er minstens twee (2) onafhankelijk dienen te zijn
in de zin van de Bankwet.
De voorzitter van het GNC moet een onafhankelijke bestuurder zijn.
Samenstelling op 7 maart 2024:
Antoinette d’Aspremont Lynden (niet-uitvoerend, onafhankelijk
bestuurster), voorzitster
Maxime Jadot, (niet-uitvoerende bestuurder)
Titia Van Waeyenberge (niet-uitvoerend, onafhankelijk
bestuurster)
Aanwezigheid op vergaderingen
Het benoemingscomité vergaderde in 2023 acht (8) keer. De
aanwezigheid was als volgt:
Lid van het Comité Aantal bijgewoonde vergaderingen
d’ASPREMONT LYNDEN,
Antoinette
8
JADOT, Maxime 7
VAN WAEYENBERGE, Titia 8
Remuneratiecomité (RemCo)
In overeenstemming met artikel 27 van de Bankwet is BNP Paribas
Fortis verplicht een afzonderlijk RemCo op te richten om de Raad
van Bestuur bij te staan bij beloningsgerelateerde kwesties.
Rol en verantwoordelijkheden
De bevoegdheden van het RemCo worden uiteengezet in de
Bankwet. Deze betreffen de uiting van een gedegen en onafhan-
kelijk oordeel inzake het beloningsbeleid, de beloningspraktijken
en -gerelateerde incentives, rekening houdend met de risicobe-
heersing, de eigen vermogensbehoeften en de liquiditeitspositie.
Criteria voor lidmaatschap
Bovenop de geschiktheidscriteria voor niet-uitvoerende bestuur-
ders, dienen de leden van het RemCo individueel en collectief
te beschikken over de bekwaamheid en competenties inzake
beloning, en meer bepaald deze van toepassing op de Belgische
bankensector.
Samenstelling
Het RemCo bestaat uit minstens drie (3) niet-uitvoerende bestuur-
ders, onder wie er minstens twee (2) onafhankelijk in de zin van
de Bankwet dienen te zijn.
De voorzitter van het RemCo moet een onafhankelijke
bestuurder zijn.
Samenstelling op 7 maart 2024:
Antoinette d’Aspremont Lynden (niet uitvoerend, onafhankelijk
bestuurster), voorzitster
Sofia Merlo (niet-uitvoerende bestuurster)
Titia Van Waeyenberge (niet uitvoerend, onafhankelijk
bestuurster)
Aanwezigheid op vergaderingen
Het RemCo vergaderde in 2023 zes (6) keer. De aanwezigheid
was als volgt:
Lid van het comité
Aantal bijgewoonde
vergaderingen
d'ASPREMONT LYNDEN, Antoinette 6
MERLO, Sofia 6
VAN WAEYENBERGE, Titia 6
Uitvoerend comité
BNP Paribas Fortis heeft een Uitvoerend Comité opgericht met
als opdracht het Directiecomité bij te staan bij de uitvoering van
diens taken en verantwoordelijkheden en desgevallend advies
te verlenen.
Het Uitvoerend Comité bestaat momenteel uit elf (11) leden,
onder wie zes (6) uitvoerende bestuurders. Het verenigt het
Directiecomité en de vijf (5) hoofden van de businesses en van
de support functies.
Samenstelling op 7 maart 2024:
Michael ANSEEUW
Uitvoerend bestuurder, voorzitter van het Directiecomité /
Uitvoerend Comité, chief executive officer
Didier BEAUVOIS
Uitvoerend bestuurder, lid van het Uitvoerend Comité, chief
corporate banking
37
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
Pierre BOUCHARA
Lid van het Uitvoerend Comité, chief financial officer
Marc CAMUS
Lid van het Uitvoerend Comité, chief information officer
Daniel de CLERCK
Uitvoerend bestuurder, lid van het Uitvoerend Comité, chief
operating officer
Christophe GALIMARD
Lid van het Uitvoerend Comité, chief compliance officer
Laurent LONCKE
Lid van het Uitvoerend Comité, chief retail banking
Khatleen PAUWELS
Lid van het Uitvoerend Comité, head of client service center
Piet VAN AKEN
Uitvoerend bestuurder, lid van het Uitvoerend Comité, chief
risk officer
Stephane VERMEIRE
Uitvoerend bestuurder, lid van het Uitvoerend Comité, chief
affluent & private banking
Sandra WILIKENS
Uitvoerend bestuurster, lid van het Uitvoerend Comité, chief
human resources
3. Interne controle procedures
Missies en activiteiten van het Finance
Departement – Finance Charter
Het Finance-departement, onder de bevoegdheid van de Chief
Financial Officer, die rapporteert aan de Chief Executive Officer,
is verantwoordelijk voor het voorbereiden en produceren van
boekhoudkundige en financiële informatie. Deze verantwoorde-
lijkheid is verder gedefinieerd in een specifiek Charter en omvat
het volgende:
het uitwerken van financiële informatie en het verzekeren dat
de gepubliceerde financiële en prudentiële informatie accuraat
en waarheidsgetrouw is weergegeven, in overeenstemming
met het regelgevend kader en normen;
het Executive Management voorzien van de nodige informatie
voor het financieel sturen op organisatorisch niveau;
het definiëren van de boekhoudkundige, prestatiebeheer en
bepaalde prudientële beleidslijnen en leiding geven aan hun
operationele implementatie;
het definiëren, implementeren en superviseren van het
permanent controle raamwerk gelinkt aan de financiële
informatie;
het senior management bijstaan bij het bepalen van de
strategie van de entiteit, het benchmarken van de prestaties
van de entiteit en het initiëren en beoordelen van fusie- en
overnametransacties;
het verder zetten van de analyse en financieel structure-
ren van de externe en interne aankoop, partnership en
desinvesteringsprojecten;
het verzorgen van de financiële communicaties, waarbij
een hoge kwaliteit en een duidelijke perceptie van de markt
wordt verzekerd;
opvolgen van wijzigingen in het regelgevings/prudentiële
kader; ontwikkelen en bekendmaken van de standpunten van
de entiteit met betrekking tot deze wijzigingen;
het coördineren van de topics met de bancaire toezichthou-
ders, met name de relatie met de ECB;
het definiëren en runnen van de Finance functie organisatie
en het monitoren van de middelen en kosten;
het sturen van de implementatie van het vooropgestelde
bedrijfsmodel, bijdragen tot de definitie van de functionele
architectuur en het ontwerp en de implementatie van de
financiële systemen.
Productie van financiële informatie
Beleid en regels
De lokale jaarrekening van elke entiteit wordt opgesteld in over-
eenstemming met de lokale boekhoudkundige beginselen, terwijl
de Geconsolideerde Jaarrekening van BNP Paribas Fortis wordt
opgesteld in overeenstemming met de IFRS-regels (International
38
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
Financial Reporting Standards) die aanvaard werden door de
Europese Unie.
Binnen het departement Finance, bepaalt het Accounting &
Reporting (A&R) -team, op basis van de IFRS-regels die aanvaard
werden door de Europese Unie, de grondslagen voor de financiële
verslaggeving die moeten toegepast worden door alle entiteiten
van BNP Paribas Fortis. Deze zijn afgestemd op de grondslagen
voor financiële verslaggeving van de Groep BNP Paribas. Dit A&R-
team volgt de veranderingen in de regelgeving op en bepaalt de
interne grondslagen voor financiële verslaggeving, die aangepast
zijn aan de activiteiten van BNP Paribas Fortis. Een handboek
met de boekhoudkundige instructies van de Groep BNP Paribas is
beschikbaar, samen met aanvullende documentatie en richtlijnen
met betrekking tot de specifieke producten en activiteiten van
BNP Paribas Fortis. Dit IFRS-handboek is ter beschikking van alle
boekhoudkundige en rapporteringsteams. Het wordt regelmatig
aangepast aan veranderingen in de regelgeving. Het A&R-team
voert ook specifieke boekhoudkundige analyses uit op verzoek van
lokale entiteiten en Core businesses/Business Lines.
Het departement Management Control volgt het beheer op van
de boekhoud- en rapporteringsregels zoals bepaald door BNPP
Group Finance.
Op Finance niveau worden de wijzigingen in de prudentiële
rapportering worden opgevolgd door het Financial Analysis &
Planning departement en besproken tijdens het Prudential Affairs
Coördination Committee. De financiële grondslagen betreffende
solvabiliteit worden opgesteld door Risk management en deze
gelinkt aan liquiditeit door ALM – Treasury.
Voorbereiden van financiële informatie
Er zijn twee afzonderlijke rapporteringskanalen die betrekking
hebben op het proces voor het voorbereiden van informatie:
Financiële boekhoud- en rapporteringsgegevens kanaal: de
specifieke verantwoordelijkheid van dit kanaal is te zorgen
voor de financiële en kosten boekhouding van de entiteiten
en het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening van
BNP Paribas Fortis, conform met de grondslagen en stan-
daarden. Er wordt ook solvabiliteits- en liquiditeitsinformatie
opgesteld, waarvan de consistentie verzekerd wordt met
de boekhouding op elk niveau. Dit kanaal certificeert de
betrouwbaarheid van de gegevens door gebruik te maken
van specifieke controle tools en door de toepassing van een
intern certificeringsproces (zoals verder beschreven) op de
eerste lijn controle;
Analytische boekhoud- en rapporteringsgegevens kanaal: dit
kanaal stelt de analytische informatie op (van de divisies/
operationele entiteiten/businesses gebaseerd op de gegevens
per entiteit) die relevant is voor het economische manage-
ment van de activiteiten met naleving van de interne principes
en standaarden. Het waarborgt de overeenstemming van de
managementgegevens met de boekhoudgegevens op elk
niveau. Dit kanaal is ook verantwoordelijk voor het opstellen
en analyseren van de solvabiliteits- en liquiditeitsratio’s. Dit
kanaal certificeert de betrouwbaarheid van de geproduceerde
informatie door het toepassen van interne certificering pro-
cedures (zoals verder beschreven) op de eerste lijn controle.
Group Finance ontwikkelt, verspreidt en beheert de rapporte-
ringstools van deze twee rapporteringskanalen. Deze tools werden
ontwikkeld om informatie te verstrekken voor de hele BNP Paribas
Groep, rekening houdend met de individuele doelstellingen van
beide kanalen en hun noodzakelijke complementariteit. In het
bijzonder promoot Groep Finance het gebruik van standaard
boekhoudsystemen in de entiteiten binnen de Groep. Deze
systemen worden ontwikkeld op Groepsniveau en worden gelei-
delijk aan in gebruik genomen. Deze benadering bevordert de
informatie-uitwisseling en vergemakkelijkt de implementatie
van functie-overschrijdende projecten in de context van de
ontwikkeling van gedeelde boekhoudplatformen en synthese
binnen de Groep.
Voor de voorbereiding van liquiditeits- en solvabiliteitsgegevens
past de bank het principe toe om interne managementgegevens
te integreren met de gegevens die nodig zijn voor de wettelijke
rapportering, gebaseerd op volgende bouwstenen:
een beheersmodel waar Finance, ALM-treasury en Risk
Management toe bijdragen;
toe te passen grondslagen en methodologieën zoals vereist
door de regelgeving;
specifieke tools voor datacollectie en de productie van interne
en wettelijk vereiste rapporteringen.
Permanente controle - Finance
Interne controle binnen het Finance-
departement
De interne controle in Finance is gecertificeerd door een specifiek
tweede lijn controle team dat wordt ondersteund door specifieke
tools, die boekhoudcontroles en andere permanente operationele
controlegebieden omvatten. De basis voor hun controles zijn de
controleresultaten en de certificering uitgevoerd door de eerste lijn
controle in de operationele departementen en de andere functies.
De missie van dit team is het verzekeren, op permanente basis,
van de betrouwbaarheid van de processen gevolgd voor de pro-
ductie en validatie van de financiële gegevens van BNP Paribas
39
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
Fortis, en toe te zien op de naleving van de wettelijke en regle-
mentaire rapporteringsvereisten. Naast het uitvoeren van deze
tweede lijn controle de activiteiten van het departement zijn het
onderhouden van contacten met externe auditors en ervoor zorgen
dat hun aanbevelingen correct worden geïmplementeerd binnen
BNP Paribas Fortis.
Interne certificeringsproces
BNP Paribas Fortis houdt toezicht op het boekhoudkundige en
rapporteringsrisico via een certificeringsproces, dat als doel heeft
om te rapporteren over de kwaliteit van de informatie verstrekt
in de verschillende rapporteringssystemen. De resultaten van
het certificeringsproces gerelateerd aan de financiële rapporte-
ring worden elk kwartaal voorgesteld aan het Audit Comité van
BNP Paribas Fortis.
Gebaseerd op de algemene regels bepaald door de Groep
BNP Paribas, dient elke entiteit die een rapporteringspakket
indient, elk kwartaal de betrouwbaarheid van dat pakket te cer-
tificeren via de Finance Accounting Control Tool toepassing, een
toepassing die bedoeld is om het certificeringsproces in de Groep
BNP Paribas te ondersteunen. Certificaten bestaan uit gestandaar-
diseerde vragen, opgenomen in een generiek controle plan waarin
de voornaamste boekhoudkundige en financiële risicodomeinen
aan bod komen.
Permanente controle binnen Finance verzekert de CFO, Groep
Finance, het Audit Comité van BNP Paribas Fortis, de externe
auditors en de Nationale Bank van België, dat de interne contro-
lemaatregelen afdoend worden nageleefd door het uitvoeren van
een tweedelijns controle op deze certificaten en door het instaan
voor een eindvalidatie door de CFO.
Het certificeringsproces omvat:
de certificering dat de gerapporteerde boekhoudkundige-
en rapporteringsgegevens betrouwbaar zijn en voldoen
aan de grondslagen voor financiële verslaggeving van
BNP Paribas Groep;
de certificering dat het interne controlesysteem voor de
boekhouding en de rapportering, bedoeld om de kwaliteit
van de gegevens te verzekeren, doeltreffend werkt.
Dit interne certificeringsproces maakt deel uit van het algemene
systeem van permanent toezicht en stelt het Finance-departement
van BNP Paribas Fortis in staat zich te informeren over alle inci-
denten die verband houden met de opstelling van de Jaarrekening
en toezicht te houden op de correctieve maatregelen genomen
door de boekhoudkundige entiteiten en, indien nodig, de gepaste
voorzieningen te boeken. Wat BNP Paribas Fortis in België betreft,
wordt het certificeringsproces ondersteund door een uitgebreide
reeks sub certificaten die alle activiteiten dekken die boekhoud-
kundige en financiële risico’s voor het bedrijf kunnen inhouden.
Het certificeringssysteem wordt ook gebruikt in overleg met Risk
Management voor informatie die deel uitmaakt van de reglemen-
taire rapportering over het kredietrisico en de solvabiliteitsratio’s.
De betrokken medewerkers bevestigen dat de rapporten conform
zijn met de normen en procedures en dat de gebruikte gegevens
kwaliteitsvol zijn. Verder beschrijven zij de resultaten van de
controles in de verschillende stadia van de productie van de
verslagen, inclusief de reconciliatie van de boekhoudkundige gege-
vens met de aan het kredietrisico gerelateerde gegevens. Volgens
dezelfde principes werd een certificeringssysteem geïnstalleerd
voor liquiditeitsgegevens. De betrokken medewerkers rapporteren
over de naleving van de normen en de resultaten van de belang-
rijkste controles die de kwaliteit van de rapportering waarborgen.
Controle op de waardering van financiële
instrumenten en op het gebruik van deze
waardering bij de resultaatsbepaling van
markttransacties en de boekhoudrapportering
Het Finance-departement delegeert het bepalen van en de
controle op de marktwaardes of modellen van financiële instru-
menten aan de verschillende departementen die betrokken zijn
bij het waarderen van financiële instrumenten als onderdeel
van het toezicht op marktrisico’s en managementgegevens. Het
Finance-departement behoudt evenwel het overzicht over de
nauwkeurigheid van deze activiteiten.
Het doel van deze controleprocedures in het Finance-
departement is:
ervoor zorgen dat transacties waarbij financiële instrumenten
betrokken zijn, correct worden geregistreerd in de financiële
en managementgegevens van BNP Paribas Fortis;
de kwaliteit garanderen van de waardering en rapportering
van financiële instrumenten, die gebruikt worden bij zowel de
opstelling van de financiële en analytische boekhouding als bij
het beheer van en toezicht op markt- en liquiditeitsrisico’s; en
ervoor zorgen dat resultaten van markttransacties nauwkeurig
worden bepaald en correct worden geanalyseerd.
Periodieke controle – Algemene Inspectie
Interne audit heeft een team van auditors die gespecialiseerd zijn
in de boekhoudkundige en financiële audit. Dit weerspiegelt de
strategie van de versterking van de auditcapaciteit in de boek-
houding, zowel op vlak van de technische complexiteit als op het
vlak van het beperken van boekhoudkundige risico’s.
40
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
Haar actieplan is gebaseerd op de boekhoudkundige interne
controle tools, die beschikbaar zijn voor BNP Paribas Fortis
en het risico-evaluatie overzicht dat wordt opgesteld door de
interne audit.
De belangrijkste doelstellingen van het team zijn de volgende:
het vormen van een boekhoudkundig en financieel expertise-
centrum om zo de capaciteit van de interne audit te versterken
bij het uitvoeren van audits in deze domeinen;
het identificeren via risico analyse en onderzoeken van risi-
cogebieden binnen BNP Paribas Fortis.
Relaties met de erkende commissaris
In 2022 was de erkende commissaris Deloitte Bedrijfsrevisoren
bv, vertegenwoordigd door de heer Yves DEHOGNE, sinds de
algemene vergadering van aandeelhouders.
De bedrijfsrevisor wordt aangesteld door de algemene verga-
dering van aandeelhouders, op advies van het Auditcomité, op
voorstel van de Raad van Bestuur en na goedkeuring van de
ondernemingsraad.
De bedrijfsrevisor wordt gevraagd elk boekjaar een audit rapport
op te stellen waarin hij het waar en getrouw beeld van de
Geconsolideerde Jaarrekening van BNP Paribas Fortis en haar
dochterondernemingen beoordeelt. Een overzicht van de bevin-
dingen en aanbevelingen wordt voorgesteld in het Audit Comité in
het ‘2023 Internal control findings & recommendations’ document.
Naast dit rapport maakt de statutaire audit een Intern Controle
Rapport waarin hij de beoordeling van het functioneren van de
interne controle omgeving van de entiteit beschrijft.
De bedrijfsrevisor voert ook specifieke procedures uit voor de
revisoren van de Groep en een audit/herziening van de procedures
voor de prudentiële toezichthouder.
Als onderdeel van hun statutaire auditopdracht en gebaseerd op
zijn audit taken, voert hij volgende controles uit:
onderzoekt alle belangrijke veranderingen in de grondslagen
voor financiële verslaggeving en stelt zijn aanbevelingen voor
de keuzes die een wezenlijke impact hebben, voor aan het
Auditcomité;
legt zijn bevindingen, opmerkingen en aanbevelingen voor om
het interne controlesysteem te verbeteren aan de betrokken
Bank entiteiten en aan Finance.
Het Audit comité van de Raad van Bestuur wordt ingelicht over
de keuzes voor de grondslagen voor financiële verslaggeving die
een wezenlijke impact hebben op de Jaarrekening, zodat zij die
keuzes aan de Raad van Bestuur kunnen voorleggen met het oog
op een definitieve beslissing.
41
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
4. Belangenconflicten
BNP Paribas Fortis moet voldoen aan de wettelijke bepalingen
inzake belangenconflicten uit het Wetboek van vennootschappen
en verenigingen, aan de bepalingen van de Bankwet en een aantal
circulaires van de Nationale Bank van België die tot doel hebben
belangenconflicten tussen BNP Paribas Fortis en haar bestuur-
ders of algemene directie te vermijden, onder andere in verband
met uitgeoefende externe functies; contracten, verrichtingen
en kredieten.
Verder past BNP Paribas Fortis een algemeen integriteitsbeleid
en specifieke gedragscodes inzake belangenconflicten toe. Deze
stellen dat het behalen van commerciële, financiële, professio-
nele of persoonlijke doelstellingen de naleving van de volgende
basisprincipes niet in de weg mogen staan:
1.
belang van de klanten (dit omvat inzicht hebben in de
behoeften van klanten, garanderen dat de klanten een
eerlijke behandeling krijgen, het beschermen van de klan-
tenbelangen, …);
2.
financiële veiligheid (dit omvat het bestrijden van witwas-
praktijken, externe omkoping, corruptie en de financiering
van terrorisme, sancties & embargo’s, …);
3.
marktintegriteit (dit omvat het ijveren voor eerlijke concurren-
tie, het naleven van regels inzake marktmisbruik, …);
4.
beroepsethiek (dit omvat het uit de weg gaan van belang-
conflicten buiten de bank, het nemen van maatregelen tegen
interne omkoping en corruptie, …);
5.
respect voor collega’s (dit omvat het naleven van de hoogste
normen voor professioneel gedrag, het verwerpen van elke
vorm van discriminatie en het waarborgen van de veiligheid
op de werkplek);
6.
bescherming van de groep (dit omvat de waarde van de Groep
BNP Paribas op lange termijn opbouwen en beschermen,
de informatie van de Groep beschermen, verantwoordelijk
communiceren, …);
7. omgang met de samenleving (dit omvat het ijveren voor de
eerbiediging van de mensenrechten, het beschermen van het
milieu en het tegengaan van de klimaatverandering en het
verantwoordelijk handelen in publieke aangelegenheden).
Tot slot worden de bestuurders van BNP Paribas Fortis, in over-
eenstemming met de Bankwet, vóór hun formele aanstelling
beoordeeld door de relevante toezichthouder. Vooraleer een
aanstelling goed te keuren, voert de relevante toezichthouder
een onderzoek uit dat ook de afwezigheid van bepaalde belan-
genconflicten controleert.
42
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERD JAARVERSLAG 2023
BNP PARIBAS FORTIS
GECONSOLIDEERDE
JAARREKENING 2023
Opgesteld in overeenstemming met
International Financial Reporting Standards
zoals aanvaard binnen de Europese Unie
44
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Resultatenrekening op 31 december 2023
Boekjaar 2022 aangepast
In miljoenen euro’s
Toelichting
Boekjaar 2023
volgens IFRS 17 en 9
Rentebaten
3.a
15.041
8.236
Rentelasten
3.a
(10.284)
(3.370)
Commissiebaten
3.b
2.441
2.275
Commissielasten
3.b
(1.002)
(854)
Nettowinsten op financiële instrumenten tegen reële waarde met
3.c
518
413
waardeveranderingen in de resultatenrekening
Nettowinsten op financiële instrumenten tegen reële waarde met
3.d
20
40
waardeveranderingen in het eigen vermogen
Nettowinsten uit de afboeking van financiële activa aan geamortiseerde kostprijs
63
(2)
Netto-inkomsten uit verzekeringsactiviteiten
68
58
Overige baten
3.e
16.697
13.968
Overige lasten
3.e
(13.011)
(11.124)
Nettobaten van het bankbedrijf
10.551
9.640
Overige algemene bedrijfskosten
3.f
(5.121)
(4.670)
Bijzondere waardeverminderingen en afschrijvingen van materiële en immateriële
5.l
(375)
(397)
vaste activa
Brutobedrijfsresultaat
5.055
4.573
Risicokost
3.g
(280)
(328)
Bedrijfsresultaat
4.775
4.245
Aandeel in het nettoresultaat van ondernemingen waarop vermogensmutatie
5.k
311
263
wordt toegepast
Nettowinsten/verliezen op overige vaste activa
3.h
(62)
56
Goodwill
5.m 8.b
-
245
Resultaat voor belastingen
5.024
4.809
Vennootschapbelasting
3.i
(1.482)
(1.211)
Nettoresultaat3.5423.598
waarvan minderheidsbelangen
447
462
Resultaat toewijsbaar aan de aandeelhouders3.0953.136
45
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Overzicht van het nettoresultaat en wijzigingen van activa en verplichtingen opgenomen in het
eigen vermogen
Boekjaar 2022 aangepast
In miljoenen euro’sBoekjaar 2023volgens IFRS 17 en 9
Nettoresultaat
3.542
3.598
Wijzigingen van activa en verplichtingen opgenomen in het eigen vermogen
103
(106)
Elementen die zijn of kunnen geherclassificeerd worden naar de resultatenrekening
15
82
Wijzigingen in de reële waarde van elementen met betrekking tot wisselkoersverschillen
42
360
Wijzigingen in de reële waarde van financiële activa tegen reële waarde met
waardeveranderingen in het eigen vermogen
Wijzigingen in de reële waarde opgenomen in het eigen vermogen
(64)
(79)
Wijzigingen in de reële waarde opgenomen in het nettoresultaat
9
(29)
Wijzigingen in de reële waarde van beleggingen bij verzekeringsactiviteiten
Wijzigingen in de reële waarde opgenomen in het eigen vermogen
4
(11)
Wijzigingen in de reële waarde opgenomen in het nettoresultaat
-
-
Veranderingen in de waarde van afdekkingsinstrumenten
Wijzigingen in de reële waarde opgenomen in het eigen vermogen
4
(122)
Wijzigingen in de reële waarde opgenomen in het nettoresultaat
(1)
(3)
Belastingslast
14
63
Wijzigingen met betrekking tot ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast
7
(97)
Elementen die niet geherclassificeerd zullen worden naar de resultatenrekening
88
(188)
Wijzigingen in de reële waarde van financiële activa tegen reële waarde met
waardeveranderingen in het eigen vermogen
Wijzigingen in de reële waarde opgenomen in het eigen vermogen
17
46
Herwaardering van schulden als gevolg van het eigen kredietrisico van BNP Paribas Fortis
(5)
30
Herwaarderingswinsten (-verliezen) met betrekking tot de vergoedingen na uitdiensttreding
(60)
(240)
Belastingslast
19
60
Wijzigingen met betrekking tot ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast
117
(84)
TOTAAL 3.6453.492
- Aandeel van de groep
3.138
2.901
- Aandeel van minderheidsbelangen
507
591
46
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Balans op 31 december 2023
31 december 2022
aangepast volgens
1 januari 2022
In miljoenen euro's
Activa
Toelichting
31 december 2023
IFRS 17 en 9
IAS 29, IFRS 17 en 9
Geldmiddelen en tegoeden bij centrale banken
38.467
39.009
61.263
Financiële instrumenten tegen reële waarde met waardeveranderingen in
de resultatenrekening
9.419
12.315
13.634
Effectenportefeuille
5.a
1.604
1.376
1.317
Leningen en terugkoopovereenkomsten
5.a
1.674
2.558
4.282
Afgeleide financiële instrumenten
5.a
6.141
8.381
8.035
Financiële afdekkingderivaten
5.b
5.418
6.499
1.982
Financiële activa tegen reële waarde met waardeveranderingen in
het eigen vermogen
10.802
5.877
7.871
Schuldbewijzen
5.c
10.651
5.739
7.557
Effecten met een aandelenkarakter
5.c
151
138
314
Financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs
250.926
241.156
213.310
Leningen aan en vorderingen op kredietinstellingen
5.e
19.116
11.220
7.394
Leningen aan en vorderingen op klanten
5.e
219.303
216.785
194.102
Schuldbewijzen
5.e
12.507
13.151
11.814
Herwaarderingsreserve voor portefeuilles afgedekt tegen renterisico
(804)
(907)
1.812
Investeringen en andere activa in verband met verzekeringsactiviteiten
342
286
272
Actuele en uitgestelde belastingen
5.i
1.064
1.240
1.341
Overlopende rekeningen en overige activa
5.j
13.668
11.413
9.154
Deelnemingen in ondernemingen waarop de vermogensmutatie wordt
5.k
2.631
2.480
2.830
toegepast
Materiële vaste activa en vastgoedbeleggingen
5.l
36.475
29.581
26.240
Immateriële vaste activa
5.l
571
468
394
Goodwill
5.m
872
848
767
Activa aangehouden voor verkoop
8.d
4.029
-
-
Totaal activa
373.880
350.265
340.870
Verplichtingen
Deposito's van centrale banken
1.971
2.363
426
Financiële instrumenten tegen reële waarde met waardeveranderingen in
de resultatenrekening
21.347
18.520
22.379
Effectenportefeuille
5.a
697
603
159
Deposito's en terugkoopovereenkomsten
5.a
11.788
7.562
13.061
Schuldbewijzen
5.a
2.721
2.388
3.034
Afgeleide financiële instrumenten
5.a
6.141
7.967
6.125
Financiële afdekkingderivaten
5.b
8.271
9.692
3.215
Financiële verplichtingen tegen geamortiseerde kostprijs
292.812
277.522
270.821
Schulden aan kredietinstellingen
5.g
62.845
46.295
56.610
Schulden aan klanten
5.g
203.931
212.692
199.037
Schuldbewijzen
5.h
23.801
16.252
12.878
Achtergestelde schulden
5.h
2.235
2.283
2.296
Herwaarderingsreserve voor portefeuilles afgedekt tegen renterisico
(3.895)
(5.216)
472
Actuele en uitgestelde belastingen
5.i
1.362
1.083
819
Overlopende rekeningen en overige verplichtingen
5.j
12.251
11.373
7.990
Verzekeringscontractverplichtingen
246
178
154
Voorzieningen voor risico's en kosten
5.n
4.325
3.782
4.209
Verplichtingen aangehouden voor verkoop
8.d
4.011
-
-
Totaal verplichtingen
342.701
319.297
310.485
Eigen vermogen
Kapitaal en reserves
25.029
24.903
24.704
Resultaat van het boekjaar, aandeel van de groep
3.095
3.136
2.593
Totaal kapitaal, geconsolideerde reserves en resultaat van de periode, aandeel van de groep
28.124
28.039
27.297
Wijzigingen in activa en verplichtingen opgenomen in het eigen vermogen
(2.711)
(2.743)
(2.291)
Aandeel van de groep
25.413
25.296
25.006
Minderheidsbelangen
8.c
5.766
5.672
5.379
Totaal eigen vermogen
31.179
30.968
30.385
Totaal passiva
373.880
350.265
340.870
47
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Kasstroomoverzicht op 31 december 2023
Boekjaar 2022 aangepast
In miljoenen euro's
Toelichting
Boekjaar 2023
volgens IFRS 17 en 9
Resultaat voor belastingen
5.024
4.809
Niet-monetaire elementen opgenomen in het nettoresultaat voor belastingen en andere
11.105
8.657
aanpassingen
Netto-afschrijvingen van materiële en immateriële vaste activa
4.265
4.230
Bijzondere waardevermindering op goodwill en overige vaste activa
(50)
45
Nettotoevoeging aan voorzieningen
295
(9)
Wijzigingen in activa/verplichtingen in verzekeringscontracten
62
25
Aandeel in het resultaat van ondernemingen waarop de vermogensmutatie wordt
(311)
(263)
toegepast
Nettobaten uit investeringsactiviteiten
(199)
(24)
Nettobaten uit financieringsactiviteiten
(2)
3
Overige wijzigingen
7.045
4.650
Nettostijging met betrekking tot activa en verplichtingen voortkomend uit operationele
(21.387)
(35.717)
activiteiten
Nettodaling met betrekking tot verrichtingen met klanten en kredietinstellingen
(4.903)
(23.734)
Nettodaling met betrekking tot verrichtingen met andere financiële activa of
verplichtingen
(1.368)
(1.468)
Nettodaling met betrekking tot verrichtingen met niet-financiële activa en verplichtingen
(14.262)
(9.845)
Betaalde belastingen
(854)
(670)
Nettodaling in geldmiddelen voortvloeiend uit operationele activiteiten
(5.258)
(22.251)
Nettodaling met betrekking tot aan- en verkopen van geconsolideerde entiteiten
46
1.440
Nettostijging met betrekking tot materiële en immateriële vaste activa
(74)
(295)
Nettodaling in geldmiddelen voortvloeiend uit investeringactiviteiten
(28)
1.145
Stijging (-daling) van geldmiddelen en kasequivalenten met betrekking tot transacties
(3.341)
(2.836)
met aandeelhouders
Daling van geldmiddelen en kasequivalenten voortvloeiend uit andere
6.847
2.589
financieringsactiviteiten
Nettostijging in geldmiddelen voortvloeiend uit financieringsactiviteiten*
3.506
(247)
Effect van wisselkoersschommelingen op geldmiddelen en kasequivalenten
(985)
(668)
Nettostijging in het saldo van geldmiddelen en kasequivalenten
(2.765)
(22.021)
Saldo van geldmiddelen en kasequivalenten aan het begin van de periode
40.802
62.823
Geldmiddelen en tegoeden bij centrale banken
39.023
61.274
Schulden aan centrale banken
(2.363)
(426)
Direct opvraagbare deposito's van kredietinstellingen
5.850
3.457
Direct opvraagbare leningen van kredietinstellingen
5.g
(1.702)
(1.478)
Aftrek van vorderingen en verworven rente op geldmiddelen en kasequivalenten
(6)
(4)
Saldo van geldmiddelen en kasequivalenten aan het eind van de periode
38.037
40.802
Geldmiddelen en tegoeden bij centrale banken
38.484
39.023
Schulden aan centrale banken
(1.971)
(2.363)
Direct opvraagbare deposito's van kredietinstellingen
3.043
5.850
Direct opvraagbare leningen van kredietinstellingen
5.g
(1.565)
(1.702)
Aftrek van vorderingen en verworven rente op geldmiddelen en kasequivalenten
(14)
(6)
Geldmiddelen en kasequivalenten geclassificeerd als ‘voor verkoop beschikbaar’
60
-
Nettodaling in het saldo van geldmiddelen en kasequivalenten
(2.765)
(22.021)
Bijkomende informatie:
Betaalde intresten
(8.844)
(3.128)
Ontvangen intresten
14.639
7.596
Betaalde/ontvangen dividenden
(3.098)
(2.482)
* Wijzigingen in schulden uit financieringsactiviteiten andere dan als gevolg van kasstromen bedragen 172 miljoen euros, veroorzaakt door wisselkoers- en
herwaarderingseffecten, respectievelijk 92 miljoen euros en 51 miljoen euros.
48
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Overzicht van wijzigingen in het eigen vermogen
Wijzigingen in activa en verplichtingen opgenomen in het
eigen vermogen die niet kunnen geherclassificeerd worden in
Kapitaal en reservesde resultatenrekening
Financiële
instrumenten
aangewezen tegen Eigen kredietrisico op
reële waarde schulden aangewezen
Achtergestelde Totaal met waarde-tegen reële waarde Herschattingen
eigen-Niet-kapitaal veranderingen met herwaarderingen van
vermogens- uitgekeerde en in het eigen via de resultaten-vergoedingen na
In miljoenen euro’sKapitaalinstrumentenreservesreservesvermogenrekening
uitdiensttreding
Totaal
Kapitaal en reserves
11.905
500
14.923
27.328
196
(19)
(255)
(78)
per 31 december 2021
Impact van de eerste
toepassing van IAS 29
-
-
(28)
(28)
-
-
-
-
in Turkije
Impact van de overgang
-
-
(90)
(90)
-
-
-
-
naar IFRS 17 (toelichting 2)
Impact van de overgang
-
-
87
87
170
-
-
170
naar IFRS 9 (toelichting 2)
Kapitaal en reserves
11.905
500
14.892
27.297
366
(19)
(255)
92
per 1 januari 2022
Overige wijzigingen
-
-
(22)
(22)
-
-
-
-
Dividenden
-
-
(2.589)
(2.589)
-
-
-
-
Gerealiseerde winsten of
verliezen geherclassificeerd
-
-
217
217
(217)
-
-
(217)
naar ingehouden winsten
Wijzigingen in activa en
verplichtingen opgenomen
-
-
-
-
(97)
22
(109)
(184)
in het eigen vermogen
Nettoresultaat van
-
-
3.136
3.136
-
-
-
-
het boekjaar 2022
Kapitaal en reserves
11.905
500
15.634
28.039
52
3
(364)
(309)
per 31 december 2022
Overige wijzigingen
-
-
(37)
(37)
-
-
-
-
Acquisities
-
-
12
12
-
-
-
-
Dividenden
-
-
(2.996)
(2.996)
-
-
-
-
Gerealiseerde winsten of
verliezen geherclassificeerd
-
-
11
11
(11)
-
-
(11)
naar ingehouden winsten
Wijzigingen in activa en
verplichtingen opgenomen
-
-
-
-
112
(4)
(25)
83
in het eigen vermogen
Nettoresultaat van
-
-
3.095
3.095
-
-
-
-
het boekjaar 2023
Kapitaal en reserves
11.905
500
15.719
28.124
153
(1)
(389)
(237)
per 31 december 2023
49
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Wijzigingen in activa en verplichtingen opgenomen in het eigen vermogen
die kunnen geherclassificeerd worden in de resultatenrekening
instrumenten Financiële
tegen reële waarde Financiële Totaal
met waarde-beleggingen bij aandeel Minderheids-Totaal
Wisselkoers-veranderingen in verzekerings-Afdekking-van de belangen eigen
In miljoenen euro’sverschillenhet eigen vermogenactiviteiten
derivaten
Totaal
groep(toelichting 8.c)vermogen
Kapitaal en reserves
(2.082)
10
762
(48)
(1.358)
25.892
5.305
31.197
per 31 december 2021
Impact van de eerste
toepassing van IAS 29
123
-
-
-
123
95
75
170
in Turkije
Impact van de overgang
-
-
(1.449)
-
(1.449)
(1.539)
1
(1.538)
naar IFRS 17 (toelichting 2)
Impact van de overgang
-
-
301
-
301
558
(2)
556
naar IFRS 9 (toelichting 2)
Kapitaal en reserves
(1.959)
10
(386)
(48)
(2.383)
25.006
5.379
30.385
per 1 januari 2022
Overige wijzigingen
-
-
-
-
-
(22)
(73)
(95)
Dividenden
-
-
-
-
-
(2.589)
(225)
(2.814)
Gerealiseerde winsten of
verliezen geherclassificeerd
-
-
-
-
-
-
-
-
naar ingehouden winsten
Wijzigingen in activa en
verplichtingen opgenomen
150
(110)
(165)
74
(51)
(235)
129
(106)
in het eigen vermogen
Nettoresultaat van
-
-
-
-
-
3.136
462
3.598
het boekjaar 2022
Kapitaal en reserves
(1.809)
(100)
(551)
26
(2.434)
25.296
5.672
30.968
per 31 december 2022
Overige wijzigingen
-
-
-
-
-
(37)
(111)
(148)
Acquisities
-
-
-
-
-
12
11
23
Dividenden
-
-
-
-
-
(2.996)
(313)
(3.309)
Gerealiseerde winsten of
verliezen geherclassificeerd
-
-
-
-
-
-
-
-
naar ingehouden winsten
Wijzigingen in activa en
verplichtingen opgenomen
62
(8)
(81)
(13)
(40)
43
60
103
in het eigen vermogen
Nettoresultaat van
-
-
-
-
-
3.095
447
3.542
het boekjaar 2023
Kapitaal en reserves
(1.747)
(108)
(632)
13
(2.474)
25.413
5.766
31.179
per 31 december 2023
50
BNP PARIBAS FORTIS GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
TOELICHTING OP DE
GECONSOLIDEERDE
JAARREKENING 2023
Opgesteld in overeenstemming met International Financial
Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie
52
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
1 Samenvatting van de belangrijkste
grondlagen voor financiële
verslaggeving toegepast door
BNP Paribas Fortis
1.a Toepasbare grondslagen voor financiële
verslaggeving
1
De volledige set van standaarden aanvaard door de Europese Unie kan geconsulteerd worden op de website van de Europese Commissie:
https://ec.europa.eu/info/business-economy-euro/company-reporting-and-auditing/company-reporting_nl
1.a.1 Standaarden
De geconsolideerde jaarrekening van BNP Paribas Fortis werd
opgemaakt volgens de internationale grondslagen voor financiële
verslaggeving (International Financial Reporting Standards –
IFRS), die aanvaard werden door de Europese Unie
1
. In dit verband
werden enkele bepalingen van IAS 39 met betrekking tot hedge
accounting geschrapt.
Informatie betreffende de omvang en aard van risico’s verbonden
aan financiële instrumenten zoals vereist door IFRS 7 ‘Financiële
instrumenten: informatieverschaffing‘ wordt, samen met de
informatie over het wettelijk eigen vermogen, vereist door IAS 1
‘Presentatie van de Jaarrekening’ weergegeven in het hoofdstuk
‘Risicobeheer en solvabiliteit’ van het jaarverslag. Deze infor-
matie maakt deel uit van de Geconsolideerde Jaarrekening van
BNP Paribas Fortis.
De regels voor de toepassing van de tweede pijler (‘Pillar 2’)
van de internationale belastinghervorming van de Organisatie
voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) in
de Europese Unie zijn vastgelegd in de richtlijn 2022/2523
van 14 december 2022. Deze voert een minimumbelasting
van 15% in over de winst van multinationale ondernemingen
vanaf 1 januari 2024.
Om de mogelijke impact van deze richtlijn op de financiële
verslaggeving ter verduidelijken, heeft de IASB op 23 mei
2023 een aantal wijzigingen aan de standaard IAS 12
‘Winstbelastingen’ gepubliceerd. De aanpassingen zijn op
8 november 2023 aanvaard voor toepassing in de Europese
Unie. Zoals bepaald in de gewijzigde tekst past BNP Paribas
Fortis de verplichte tijdelijke uitzondering toe om geen uitge-
stelde belastingen te boeken voor deze bijkomende belasting.
De analyse van de tweede pijler en de beoordeling van de
impact voor BNP Paribas Fortis is nog aan de gang.
De inwerkingtreding van standaarden en aanpassingen die ver-
plicht van toepassing zijn vanaf 1 januari 2023, meer bepaald
de wijzigingen in IAS 1 ‘Presentatie van de jaarrekening’, IAS 8
‘Grondslagen voor financiële verslaggeving, schattingswijzigingen
en fouten’ en IAS 12 ‘Winstbelastingen’ heeft geen impact op de
jaarrekening van BNP Paribas Fortis per 31 december 2023.
BNP Paribas Fortis heeft nieuwe standaarden, wijzigingen en inter-
pretaties die door de Europese Unie aanvaard werden en waarvan
de toepassing in 2023 optioneel was, niet vervroegd toegepast.
1.a.2 Nieuwe belangrijke boekhoudregels,
verschenen maar nog niet
van toepassing
IFRS 17 ‘Verzekeringscontracten’ gepubliceerd in mei 2017
en daarna gewijzigd in juni 2020 vervangt IFRS 4
‘Verzekeringscontracten’. Deze nieuwe standaard werd in novem-
ber 2021 goedgekeurd voor gebruik binnen de Europese Unie en
is verplicht van toepassing vanaf 1 januari 2023.
1.b Segmentrapportering
Binnen de wettelijke en regelgevende / toezichthoudende scope
van BNP Paribas Fortis (‘controlekring’) worden de aard en de
financiële gevolgen van de bedrijfsactiviteiten die zij uitoefent
en de economische omgevingen waarin zij opereert het best
weergegeven door de volgende operationele segmenten:
bankactiviteiten in België;
bankactiviteiten in Luxemburg;
bankactiviteiten in Turkije;
gespecialiseerde bedrijfsonderdelen;
overige .
53
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Operationele segmenten zijn onderdelen van BNP Paribas Fortis:
die bedrijfsactiviteiten uitoefenen waaruit opbrengsten kunnen
worden gehaald en waarbij kosten kunnen worden gemaakt;
de operationele resultaten ervan worden regelmatig doorge-
licht door de Raad van Bestuur van de entiteit om beslissingen
te nemen over de middelen die aan het segment moeten
worden toegewezen en om de financiële prestaties ervan te
beoordelen;
waarover afzonderlijke financiële informatie beschikbaar is.
In de context van IFRS 8 ‘Operationele segmenten’, wordt de Raad
van Bestuur van BNP Paribas Fortis beschouwd als de ‘hoogst-
geplaatste functionaris die belangrijke operationele beslissingen
neemt’ (Chief operating decision maker, CODM) die gezamenlijk
toezicht houdt over de activiteiten, prestaties en middelen van
BNP Paribas Fortis.
BNP Paribas Fortis organiseert en rapporteert, zoals vele andere
bedrijven met diverse activiteiten, de financiële informatie naar
de ‘hoogstgeplaatste functionaris die belangrijke operationele
beslissingen neemt’ op meer dan één manier.
BNP Paribas Fortis en de wettelijke entiteiten die deel uitmaken
van de Groep BNP Paribas Fortis oefenen managementcontrole
uit over de volledige wettelijke en regelgevende scope, de zoge-
naamde ‘controlekring’, met inbegrip van het opzetten van een
geschikte governancestructuur en controleprocessen.
Binnen deze organisatiestructuur en in de context van de regel-
gevende scope (‘controlekring’) van BNP Paribas Fortis, zijn de
hierboven vermelde segmenten in lijn met de kernprincipes en
-criteria voor het bepalen van de operationele segmenten zoals
gedefinieerd in IFRS 8, ‘Operationele segmenten’.
Transacties of transfers tussen de bedrijfssegmenten gebeuren
op basis van de gebruikelijke commerciële voorwaarden die ook
voor niet-verbonden partijen gelden
1.c Consolidatie
1.c.1 Consolidatiekring
De Geconsolideerde Jaarrekening van BNP Paribas Fortis bevat
alle entiteiten waarover BNP Paribas Fortis exclusieve of gemeen-
schappelijke zeggenschap uitoefent of waarover BNP Paribas
Fortis een invloed van betekenis uitoefent, met uitzondering van
de entiteiten waarvan de consolidatie als niet materieel wordt
beschouwd voor BNP Paribas Fortis. Entiteiten die aandelen
aanhouden in geconsolideerde entiteiten worden eveneens
geconsolideerd.
Dochterondernemingen worden geconsolideerd vanaf de datum
waarop BNP Paribas Fortis effectieve zeggenschap heeft verkregen.
Entiteiten onder tijdelijke controle worden mee opgenomen in
de Geconsolideerde Jaarrekening tot de datum waarop ze ver-
kocht worden .
1.c.2 Consolidatiemethodes
Zeggenschap
Ondernemingen onder de zeggenschap van BNP Paribas Fortis
worden volledig geconsolideerd. BNP Paribas Fortis heeft zeggen-
schap over een dochteronderneming wanneer zij blootgesteld is
aan of rechten heeft op veranderlijke opbrengsten uit hoofde van
haar betrokkenheid bij de entiteit en zij de mogelijkheid heeft om
deze opbrengsten via haar macht over de entiteit te beïnvloeden.
BNP Paribas Fortis oefent zeggenschap uit over een entiteit waarin
stemrechten aangehouden worden, als zij direct of indirect over de
meerderheid van de stemmen beschikt (en er geen contractuele
bepalingen bestaan die de rechten van deze stemrechten wijzigen)
of als haar via contractuele overeenkomsten de macht is toe-
vertrouwd om de relevante activiteiten van de entiteit te sturen.
Gestructureerde entiteiten zijn entiteiten die zo worden opgezet
dat ze niet bestuurd worden door middel van stemrechten,
bijvoorbeeld wanneer het beheer van de relevante activiteiten
geregeld wordt via contractuele overeenkomsten en de stemrech-
ten beperkt zijn tot het nemen van administratieve beslissingen.
Deze entiteiten hebben vaak de volgende kenmerken of eigen-
schappen: beperkte activiteiten, een beperkte en duidelijk omlijnde
doelstelling en een eigen vermogen dat ontoereikend is om hun
activiteiten te financieren zonder achtergestelde financiële steun.
Het vaststellen van zeggenschap over gestructureerde entiteiten
houdt rekening met de redenen die tot de oprichting van de
entiteit hebben geleid, de risico’s die eraan verbonden zijn en
de mate waarin BNP Paribas Fortis aan de variabiliteit van deze
risico’s is blootgesteld. De beoordeling van zeggenschap houdt
rekening met alle feiten en omstandigheden die BNP Paribas Fortis
in staat kunnen stellen om door haar beslissingen de opbreng-
sten te beïnvloeden, zelfs indien deze beslissingen afhankelijk
zijn van bepaalde omstandigheden of onzekere toekomstige
gebeurtenissen .
54
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Voor het vaststellen van zeggenschap houdt BNP Paribas Fortis
enkel rekening met materiële rechten met betrekking tot de enti-
teit waarover zij zelf of derde partijen beschikken. Een recht is
materieel als de houder over de praktische mogelijkheid beschikt
dat recht uit te oefenen wanneer beslissingen over de relevante
activiteiten zich opdringen.
Het bestaan van zeggenschap moet opnieuw beoordeeld worden
als er zich veranderingen voordoen in de elementen die bepalend
zijn voor zeggenschap.
Wanneer BNP Paribas Fortis houder is van contractueel bepaalde
besluitvormingsrechten, bijvoorbeeld wanneer BNP Paribas Fortis
optreedt als vermogensbeheerder, zal zij moeten bepalen of zij een
principaal is dan wel een agent. In combinatie met het niveau van
blootstelling aan de variabele opbrengsten kunnen deze besluit-
vormingsrechten er op wijzen dat BNP Paribas Fortis optreedt voor
eigen rekening en dus zeggenschap uitoefent over deze entiteiten.
Minderheidsbelangen worden afzonderlijk gepresenteerd in
de geconsolideerde resultatenrekening, en ook in de geconso-
lideerde balans in het eigen vermogen. Bij de berekening van
minderheidsbelangen wordt rekening gehouden met het uitstaand
cumulatief bedrag van preferente aandelen geclassificeerd als
eigenvermogensinstrumenten en uitgegeven door dochteron-
dernemingen, wanneer deze aandelen buiten BNP Paribas Fortis
worden aangehouden.
Wat de volledig geconsolideerde fondsen betreft, aandelen in
deze fondsen aangehouden door derden worden opgenomen als
schulden tegen marktwaarde met waardeveranderingen in de
resultatenrekening, voor zover deze aandelen op het initiatief van
de intekenaar aflosbaar zijn tegen de marktwaarde.
Voor transacties die geleid hebben tot een verlies van controle
wordt elk aandeel dat BNP Paribas behoudt in het eigen vermogen
gewaardeerd tegen de reële waarde met waardeveranderingen
in de resultatenrekening .
Gezamenlijke zeggenschap
Wanneer BNP Paribas een bedrijfsactiviteit uitoefent met één of
meerdere partijen en daarbij de zeggenschap deelt op basis van
een contractuele overeenkomst die bepaalt dat de besluiten over
de relevante activiteiten (deze die de opbrengsten van de entiteit
aanzienlijk beïnvloeden) unanieme instemming vereisen, dan
oefent BNP Paribas Fortis gezamenlijke zeggenschap uit over de
activiteit. Wanneer de activiteit onder gezamenlijke zeggenschap
uitgeoefend wordt via een afzonderlijke financiële structuur waarbij
de partijen rechten hebben op de nettoactiva van de gezamenlijke
overeenkomst, dan wordt deze joint venture geboekt volgens de
equity-methode. Als de activiteit onder gezamenlijke zeggenschap
niet uitgeoefend wordt via een afzonderlijke financiële structuur of
wanneer de partijen rechten hebben op de activa en aansprakelijk
zijn voor de verplichtingen die verband houden met de overeen-
komst onder gemeenschappelijke zeggenschap, dan zal BNP Paribas
Fortis haar activa, haar verplichtingen en de opbrengsten en lasten
die haar toekomen boeken in overeenstemming met de IFRS stan-
daarden die daarop van toepassing zijn .
Invloed van betekenis
Ondernemingen waarover BNP Paribas Fortis een invloed van
betekenis uitoefent, worden verantwoord op basis van de vermo-
gensmutatiemethode. Een invloed van betekenis is de bevoegdheid
om deel te nemen in het beslissingsproces over de financiële en
operationele beleid van de onderneming zonder zeggenschap uit te
oefenen. Een invloed van betekenis wordt verondersteld te bestaan
wanneer BNP Paribas Fortis, direct of indirect, 20% of meer van de
stemrechten van de onderneming uitoefent. Belangen van minder
dan 20% kunnen geconsolideerd worden als BNP Paribas Fortis een
invloed van betekenis uitoefent. Dit is van toepassing op onderne-
mingen ontwikkeld in samenwerking met andere geassocieerden
waarin BNP Paribas Fortis deelneemt aan strategische beslissingen
in de geassocieerde deelneming door de vertegenwoordiging in
de Raad van Bestuur of een equivalent bestuursorgaan, invloed
uitoefent op het operationeel management van de onderneming
door het ter beschikking stellen van managementsystemen of
managementpersoneel en technische assistentie levert om de
ontwikkeling van de onderneming te ondersteunen.
Wijzigingen in de netto-activa van geassocieerde ondernemingen
(ondernemingen die verantwoord worden op basis van de vermo-
gensmutatiemethode) worden verantwoord in ‘Deelnemingen in
ondernemingen waarop de vermogensmutatie wordt toegepast’
aan de actiefzijde van de balans en in de relevante onderdelen
van het eigen vermogen toewijsbaar aan de aandeelhouders.
Goodwill op geassocieerde ondernemingen is ook opgenomen onder
‘Deelnemingen in ondernemingen waarop de vermogensmutatie
wordt toegepast’.
Wanneer er indicatie is van bijzondere waardevermindering, zal
het bedrag van de participatie die geconsolideerd wordt op basis
van de vermogensmutatiemethode (met inbegrip van goodwill),
onderworpen worden aan een bijzondere waardeverminderings-
test waarbij de realiseerbare waarde (gelijk aan de hoogste
waarde van de gebruikswaarde of de marktwaarde) vergeleken
worden met de boekwaarde. Indien nodig zal er een bijzondere
waardevermindering erkend worden in de geconsolideerde resul-
tatenrekening onder ‘Aandeel in het resultaat van ondernemingen
waarop vermogensmutatie wordt toegepast’ en dit kan nadien
teruggedraaid worden .
55
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Als het aandeel van BNP Paribas Fortis in het verlies van een
geassocieerde onderneming gelijk is aan de boekwaarde van
de investering in de geassocieerde onderneming of dit bedrag
overtreft, dan stopt BNP Paribas Fortis de opname van haar
aandeel in verdere verliezen. De belegging wordt verantwoord
aan een waarde die nihil is. Verdere verliezen in de geassocieerde
onderneming worden alleen verantwoord als BNP Paribas Fortis
een in rechte afdwingbare of een feitelijke verplichting heeft of
betalingen heeft verricht namens de geassocieerde onderneming.
Wanneer BNP Paribas Fortis een investering in een geassoci-
eerde deelneming aanhoudt, direct of indirect via een entiteit
die een organisatie is die durfkapitaal verstrekt, dan wel een
gemeenschappelijk beleggingsfonds, een beleggingsfonds of een
soortgelijke entiteit, met inbegrip van een verzekeringsfonds met
beleggingscomponent, dan kan BNP Paribas ervoor kiezen deze
investering te waarderen tegen reële waarde met verwerking van
waardeveranderingen in winst of verlies.
Gerealiseerde resultaten op beleggingen in geconsolideerde
ondernemingen worden verantwoord in de resultatenrekening
onder de rubriek ‘Netto winst op overige vaste activa’.
De Geconsolideerde Jaarrekening wordt opgesteld op basis van
eenvormige grondslagen voor financiële verslaggeving voor
transacties met een gelijkaardige rapportering en andere gebeur-
tenissen onder gelijkaardige omstandigheden.
1.c.3 Consolidatieprocedures
Eliminatie van intragroep saldi en transacties
Intragroep saldi voortvloeiend uit transacties tussen geconsoli-
deerde ondernemingen en de transacties zelf (inclusief inkomen,
uitgaven en dividenden) worden geëlimineerd. Winst en verliezen
voortvloeiend uit intragroep verkopen van activa worden geëlimi-
neerd uitgezonderd wanneer het verkocht actief een bijzondere
waardevermindering heeft ondergaan. Niet-gerealiseerde winsten
en verliezen inbegrepen in de waarde van activa tegen reële
waarde met waardeveranderingen in eigen vermogen worden
behouden in de Geconsolideerde Jaarrekening.
Omrekening van jaarrekeningen uitgedrukt in
vreemde valuta
De geconsolideerde jaarrekening van BNP Paribas Fortis wordt
opgesteld in euro.
De jaarrekeningen van ondernemingen waarvan de functionele
munt niet de euro is, worden omgerekend op basis van de slot-
koersmethode. Op basis van deze methode worden alle activa
en verplichtingen, monetair en niet-monetair, omgerekend tegen
de contantwisselkoers op balansdatum. Baten en lasten worden
omgerekend tegen de gemiddelde koers van de periode.
De jaarrekening van dochterondernemingen van BNP Paribas
Fortis gevestigd in een land met een hyperinflatoire economie
wordt, na correctie voor de effecten van inflatie door de toepassing
van een algemene prijsindex, omgerekend tegen de slotkoers. Deze
koers is van toepassing voor de omrekening van zowel de activa
en verplichtingen als de baten en lasten.
Verschillen voortvloeiend uit de omrekening van balansposten en winst
-en verlieselementen worden verantwoord in het eigen vermogen
toewijsbaar aan de aandeelhouders onder ‘Wijzigingen in activa en
verplichtingen opgenomen in het eigen vermogen’ voor het deel dat
toewijsbaar is aan de aandeelhouders en onder ‘Minderheidsbelangen’
voor het deel dat toewijsbaar is aan beleggers buiten de onderneming.
Onder de optionele behandeling zoals toegelaten door IFRS 1 heeft
BNP Paribas Fortis alle gecumuleerde omrekeningsverschillen toe-
wijsbaar aan de aandeelhouders en aan de minderheidsbelangen op
nul gezet in de openingsbalans van 1 januari 2004 door middel van
een transfer naar ingehouden winsten.
Bij liquidatie of desinvestering van een deel van of alle belangen in
een buitenlandse onderneming (gevestigd buiten de eurozone) die
leidt tot een wijziging in de aard van de investering (verlies van
controle, van invloed van betekenis of van gezamenlijke controle
zonder behoud van invloed van betekenis), wordt op de datum van
de liquidatie of de verkoop de cumulatieve omrekeningsaanpassing
volledig overgedragen naar de resultatenrekening.
Indien het percentage van het aangehouden belang wijzigt
zonder dat dit een wijziging in de aard van de investering met
zich meebrengt, wordt de omrekeningsaanpassing verdeeld
tussen het deel dat toewijsbaar is aan de aandeelhouders en het
deel dat toewijsbaar aan de minderheidsbelangen voor zover de
onderneming volledig geconsolideerd wordt. Voor ondernemingen
die geconsolideerd worden volgens de vermogensmutatiemethode
wordt het deel gelinkt aan de verkochte deelneming opgenomen
in de resultatenrekening .
1.c.4 Bedrijfscombinaties en waardering
van goodwill
Bedrijfscombinaties
Bedrijfscombinaties worden verantwoord op basis van de
overnamemethode.
Onder deze methode worden de identificeerbare activa en ver-
plichtingen van de overgenomen entiteit, gewaardeerd tegen de
reële waarde op de overnamedatum. Uitgezonderd voor vaste
activa geclassificeerd als activa aangehouden voor verkoop die
worden gewaardeerd tegen reële waarde min verkoopkosten .
56
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
De voorwaardelijke verplichtingen van de overgenomen partij
worden niet opgenomen in de geconsolideerde balans tenzij
ze een bestaande verplichting vertegenwoordigen op de over-
namedatum en hun reële waarde op een betrouwbare wijze
gewaardeerd kan worden.
De kost van een bedrijfscombinatie is de reële waarde op datum
van de uitwisseling, van de gegeven activa, de overgenomen en
veronderstelde verplichtingen en de eigenvermogensinstrumenten
uitgegeven voor het verkrijgen van controle over de overgenomen
partij. Kosten die direct toewijsbaar zijn aan de bedrijfscombinatie
worden als een afzonderlijke transactie behandeld en opgenomen
in de resultatenrekening.
Elk voorwaardelijk bedrag wordt tegen de reële waarde opgeno-
men in het op de overnamedatum getransfereerde bedrag van
zodra er controle verworven is. Latere veranderingen in de reële
waarde van elk voorwaardelijk bedrag opgenomen als een finan-
ciële verplichting worden verantwoord in de resultatenrekening.
BNP Paribas Fortis mag aanpassingen aan de voorlopige boekingen
van de bedrijfscombinatie verantwoorden tot 12 maanden na de
verwervingsdatum.
Goodwill vertegenwoordigt het verschil tussen de kost van de
bedrijfscombinatie en het aandeel van de overnemer in de netto
reële waarde van de geïdentificeerde activa en verplichtingen van
de overgenomen partij op de overnamedatum. Positieve good-
will wordt verantwoord in de balans van de overnemer, terwijl
badwill onmiddellijk wordt opgenomen in resultatenrekening op
de overnamedatum.
Minderheidsbelangen worden gewaardeerd voor hun deel in
de geherwaardeerde nettoactiva van de overgenomen partij.
Maar BNP Paribas Fortis kan er ook voor kiezen om, voor elke
bedrijfscombinatie, de minderheidsbelangen te waarderen tegen
hun marktwaarde, wat hun toegewezen deel is van de goodwill.
Tot dusver heeft BNP Paribas Fortis nog nooit voor deze laatste
optie gekozen.
Goodwill wordt verantwoord in de functionele munt van de
overgenomen partij en omgerekend tegen de slotkoers.
Op de overnamedatum wordt elk voorheen aangehouden belang in
het eigen vermogen van de overgenomen partij gewaardeerd tegen
reële waarde met waardeveranderingen in de resultatenrekening.
In het geval van een stapsgewijze overname wordt de goodwill
bepaald op basis van de reële waarde op de overnamedatum.
Omdat de herziene IFRS 3 prospectief wordt toegepast, werden
bedrijfscombinaties die plaatsvonden voor 1 januari 2010 niet
herzien volgens de principes van IFRS 3.
2
IAS 36 ‘Bijzondere waardevermindering van activa’ hanteert het begrip kasstroomgenererende eenheid voor homogene groepen van businesses.
Zoals toegelaten onder IFRS 1 moeten bedrijfscombinaties, die
plaatsvonden voor 1 januari 2004 en die gerapporteerd werden
in overeenstemming met de vorige toepasbare grondslagen voor
financiële verslaggeving (Belgian GAAP), niet worden geherwaar-
deerd in overeenstemming met de principes van IFRS 3 .
Waardering van goodwill
BNP Paribas Fortis toetst goodwill op bijzondere waardevermin-
deringen op een regelmatige basis.
Kasstroomgenererende eenheden
BNP Paribas Fortis heeft al haar activiteiten opgesplitst in homo-
gene groepen van businesses
2
die de rapporteringsentiteiten of
groepen van entiteiten van BNP Paribas Fortis vertegenwoordigen.
Deze splitsing is consistent met de organisatorische structuur
en beheersmethodes van BNP Paribas Fortis en weerspiegelt de
onafhankelijkheid van elke rapporteringsentiteit of groep van
entiteiten in termen van resultaat- en beheersaanpak. Dit wordt
op regelmatige basis herzien met als doel rekening te houden
met gebeurtenissen die de samenstelling van de kasstroomge-
nererende eenheden waarschijnlijk beïnvloeden zoals acquisities,
desinvesteringen en belangrijke reorganisaties.
Toetsen van kasstroomgenererende eenheden
op bijzondere waardeverminderingen
Goodwill toegewezen aan kasstroomgenererende eenheden
wordt jaarlijks getoetst of ze een bijzondere waardeverminde
-
ring hebben ondergaan of wanneer er een indicatie is dat de
eenheid een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan,
door het vergelijken van de boekwaarde van de eenheid met de
realiseerbare waarde. Wanneer de realiseerbare waarde lager is
dan de boekwaarde, dan wordt er een onomkeerbaar bijzonder
waardeverminderingsverlies verantwoord en wordt de goodwill
afschreven voor het overschot van de boekwaarde van de eenheid
over het realiseerbaar bedrag.
Realiseerbare waarde van een kasstroom-
genererende eenheid
De realiseerbare waarde van een kasstroomgenererende eenheid
is de hoogste van de reële waarde van de eenheid na aftrek van
kosten voor verkoop of de gebruikswaarde.
De reële waarde is de prijs die men zou verkrijgen uit de verkoop
van de eenheid tegen marktvoorwaarden van toepassing op de
datum van de waardering en vooral bepaald door middel van
actuele prijzen van recente transacties tussen gelijkaardige
ondernemingen of op basis van ‘stock market multiples’ voor
vergelijkbare ondernemingen .
57
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
De gebruikswaarde is gebaseerd op een schatting van de
toekomstige kasstromen die gegenereerd zullen worden door
de kasstroomgenererende eenheid afgeleid van de jaarlijkse
budgetten voorbereid door het management van de eenheid
en goedgekeurd door het Executive Committee en afgeleid van
analyses van de wijzigingen in de relatieve positionering van de
activiteiten van de eenheid in hun markt. Deze kasstromen worden
verdisconteerd tegen de rentevoet die het rendement weergeeft
dat investeerders zouden verwachten van een investering in de
betrokken businesssector en regio.
Transacties onder gemeenschappelijke
zeggenschap
Transfers van activa of uitwisseling van aandelen tussen enti-
teiten onder gemeenschappelijke zeggenschap behoren niet tot
het toepassingsgebied van IFRS 3 ‘Bedrijfscombinaties’ of andere
3
Monetaire activa en verplichtingen zijn activa en verplichtingen die ontvangen of betaald moeten worden in een vast of vast te stellen aantal valuta-eenheden.
IFRS-standaarden. IAS 8 bepaalt dat in dergelijke gevallen het
management op oordeelkundige wijze een grondslag voor financiële
verslaggeving moet ontwikkelen waarvan de toepassing resulteert
in relevante en betrouwbare informatie in het jaarverslag. Daarom
heeft BNP Paribas Fortis beslist om de ‘voorgangerswaardemethode’
toe te passen op transacties onder gemeenschappelijke zeggenschap.
Onder deze methode verantwoordt BNP Paribas Fortis, als overne-
mende partij, deze activa en verplichtingen aan hun boekwaarde
zoals bepaald en gerapporteerd door de overdragende partij in de
Geconsolideerde Jaarrekening van BNP Paribas op datum van de
overdracht. Als gevolg wordt er geen nieuwe goodwill (andere dan de
bestaande goodwill van de gecombineerde entiteiten) verantwoord.
Elk verschil tussen de betaalde/getransfereerde vergoeding en het
verworven aandelenkapitaal wordt voorgesteld als een aanpassing
in het eigen vermogen. Deze ‘voorgangerswaardemethode’ voor
bedrijfscombinaties onder gemeenschappelijk zeggenschap wordt
prospectief toegepast vanaf de verwervingsdatum.
1.d Omrekening van transacties in vreemde valuta
De methodes gebruikt om activa en verplichtingen verbonden
aan transacties luidende in vreemde valuta aangegaan door
BNP Paribas Fortis te verantwoorden en om het wisselkoersrisico
die voortvloeit uit deze transacties te meten, hangt af van het feit
of de desbetreffende activa en verplichtingen geclassificeerd zijn
als een monetair of niet-monetair item.
Monetaire activa en verplichtingen
3
uitgedrukt
in vreemde valuta
Monetaire activa en verplichtingen uitgedrukt in vreemde valuta
worden omgerekend naar de functionele munt van de relevante
groepsentiteit tegen de slotkoers. Wisselkoersverschillen worden
verantwoord in de resultatenrekening uitgezonderd voor deze
die voortvloeien uit financiële instrumenten aangemerkt als een
kasstroomafdekking of als afdekking van een netto-investering in
een buitenlandse entiteit. Deze worden verantwoord in het eigen
vermogen toewijsbaar aan de aandeelhouders.
Niet-monetaire activa en verplichtingen
uitgedrukt in vreemde valuta
Niet-monetaire activa kunnen ofwel gewaardeerd worden tegen
historische kostprijs of tegen reële waarde. In het eerste geval
worden niet-monetaire activa uitgedrukt in vreemde valuta,
omgerekend op basis van de historische wisselkoers op de
transactiedatum. Dit is de datum van eerste opname van de
niet-monetaire activa. In het tweede geval worden ze gewaardeerd
tegen de slotkoers.
Wisselkoersverschillen op niet-monetaire activa uitgedrukt in
vreemde valuta en gewaardeerd tegen reële waarde (eigen-vermo-
gensinstrumenten) worden verantwoord in de resultatenrekening
als het actief geclassificeerd is in ‘Financiële instrumenten tegen
reële waarde met waardeveranderingen in de resultatenreke
-
ning’ en in het eigen vermogen toewijsbaar aan aandeelhouders
wanneer het actief is geclassificeerd in ‘Financiële activa tegen
reële waarde met waardeveranderingen in eigen vermogen’.
1.e Financiële verslaggeving in economin met
hyperinflatie
BNP Paribas Fortis past IAS 29 toe op de voorstelling van de
rekeningen van haar geconsolideerde dochterondernemingen
gevestigd in landen met een economie met hyperinflatie.
IAS 29 vermeldt enkele kwalitatieve en kwantitatieve kenmerken
om te beoordelen of een economie te kampen heeft met hyper-
inflatie, waaronder een cumulatief inflatiepercentage over een
periode van drie jaar dat 100% benadert of overschrijdt .
58
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Alle niet-monetaire activa en verplichtingen van dochteronderne-
mingen in landen met een economie met hyperinflatie, met inbegrip
van het eigen vermogen en elke lijn van de resultatenrekening,
worden geherwaardeerd op basis van de evolutie van de index
van de consumentenprijzen (Consumer Price Index - CPI). Voor
de periode tussen 1 januari en de balansdatum resulteerde deze
aanpassing in een winst of verlies op de netto monetaire positie.
Dit resultaat werd opgenomen op de lijn ‘Nettowinsten/verliezen op
overige vaste activa’. De aangepaste jaarrekening van deze doch-
terondernemingen wordt omgerekend in euro tegen de slotkoers.
Overeenkomstig de bepalingen van de beslissing van IFRIC in
maart 2020 met betrekking tot de classificatie van de effec-
ten van de indexering en de omrekening van de jaarrekening
van dochterondernemingen in landen met een economie met
hyperinflatie heeft BNP Paribas Fortis beslist om deze resultaten
(met inbegrip van de effecten op de netto positie bij de eerste
toepassing van IAS 29) op te nemen onder de wijzigingen van
activa en verplichtingen opgenomen in het eigen vermogen met
betrekking tot wisselkoersverschillen.
BNP Paribas Fortis past sinds 1 januari 2022 IAS 29 toe op de
presentatie van de jaarrekening van haar geconsolideerde doch-
terondernemingen die in Turkije gevestigd zijn .
1.f Rentemarge, commissies en opbrengsten van overige
activiteiten
1.f.1 Rentemarge
Baten en lasten voortvloeiend uit financiële instrumenten gewaar
-
deerd tegen geamortiseerde kostprijs en tegen reële waarde met
waardewijzigingen in eigen vermogen worden verantwoord in
de resultatenrekening op basis van de effectieve-rentemethode.
De effectieve rentevoet is de rentevoet die de geschatte toekomstige
kasstromen over de verwachte levensduur van het financieel instru-
ment of over een kortere periode indien meer geschikt nauwkeurig
verdisconteert om tot de netto-boekwaarde van het actief of de
verplichting in de balans te komen. De effectieve-rentevoetbereke-
ning houdt rekening met alle ontvangen of betaalde commissies die
een vast onderdeel zijn van de effectieve rentevoet van het contract,
transactiekosten en premies en kortingen.
Commissies die beschouwd worden als een onderdeel van de rente
worden opgenomen in de effectieve rentevoet en verantwoord in
de resultatenrekening onder ‘Rente en opbrengsten / Soortgelijke
lasten’. Commissies die in deze categorie opgenomen worden zijn de
commissies op kredietverbintenissen wanneer de realisatie van een
lening eerder waarschijnlijk dan onwaarschijnlijk is. De commissies
ontvangen voor kredietverbintenissen worden uitgesteld tot de
trekking van het krediet en vervolgens geïntegreerd in de berekening
van de effectieve rentevoet en gespreid over de looptijd van het
krediet. Commissies voor gesyndiceerde kredieten worden eveneens
in deze rubriek gerapporteerd voor het deel dat overeenstemt met
de vergoeding van andere deelnemers in het syndicaat.
1.f.2 Commissies en opbrengsten van
andere activiteiten
Commissies ontvangen voor bancaire en gelijkaardige diensten
(met uitzondering van de commissies die deel uitmaken van de
effectieve rentevoet) en voor de dienstverlening die verband houdt
met leasingcontracten vallen binnen het toepassingsgebied van
IFRS 15 ‘Opbrengsten van contracten met klanten’.
Deze standaard legt voor het boeken van inkomsten een uniform
model vast waarvan de basisprincipes vertaald worden in vijf
stappen. Op basis van deze criteria laten toe om de verschillende
prestatieverplichtingen die in een contract vervat zijn te identifice-
ren en daar de transactieprijs aan toe te kennen. De opbrengsten
die verbonden zijn aan de verschillende prestatieverplichtingen
worden opgenomen naarmate deze vervuld zijn, dit is wanneer de
zeggenschap over het goed of de dienst is overgedragen.
Als de transactieprijs een variabele component bevat, dan wordt het
variabele bedrag pas in de resultatenrekening opgenomen wanneer
het zeer waarschijnlijk is dat er geen significante terugneming van
de opgenomen cumulatieve opbrengsten zal plaatsvinden.
Commissies
BNP Paribas Fortis neemt de commissiebaten en –lasten op in
de resultatenrekening:
ofwel progressief, naarmate de diensten worden verleend
worden in geval van continue dienstverlening aan de klant.
Dit betreft vooral bepaalde commissies op transacties met de
cliënteel voor diensten die continu verstrekt worden, com-
missies op kredietverbintenissen die geen deel uitmaken van
de rentemarge omdat het weinig waarschijnlijk is dat er een
59
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
krediet zal opgenomen worden, commissies voor financiële
garantieverbintenissen, commissies voor de compensatie
van financiële instrumenten, commissies in het kader van
fiduciaire en gelijkaardige verrichtingen, bewaarlonen of
effecten, enz.
Commissies ontvangen voor financiële garantieverbintenissen
worden beschouwd als de weergave van de initiële reële
waarde van de verbintenis. De hieruit voortvloeiende ver-
plichting wordt vervolgens afgeschreven naar de rentebaten
over de duur van de verbintenis.
ofwel, in alle andere gevallen, wanneer de dienst werd
gepresteerd. Hieronder vallen onder meer ontvangen
plaatsingscommissies, commissies als vergoeding voor het
opzetten van een kredietsyndicaat, commissies voor advies-
verlening, enz.
Opbrengsten van andere activiteiten
De opbrengsten van dienstverlening in het kader van leaseover-
eenkomsten worden in de resultatenrekening opgenomen
naarmate deze diensten verstrekt worden, d.w.z. pro rata de
kosten gemaakt voor de onderhoudscontracten.
1.g Financiële activa en financiële verplichtingen
De financiële activa worden op basis van hun bedrijfsmodel en
de eigenschappen van hun contractuele kasstromen bij eerste
opname geclassificeerd tegen geamortiseerde kostprijs, tegen reële
waarde met waardeveranderingen in het eigen vermogen of tegen
reële waarde met waardeveranderingen in de resultatenrekening.
De financiële verplichtingen worden bij eerste opname geclassi-
ficeerd tegen geamortiseerde kostprijs of tegen de reële waarde
met waardeveranderingen in de resultatenrekening.
De financiële activa en de financiële verplichtingen worden in de
balans opgenomen wanneer BNP Paribas Fortis partij wordt bij de
contractuele bepalingen van het instrument. De aan- en verkopen
van financiële activa die afgewikkeld worden binnen een termijn
die is vastgelegd door de reglementering of gebruiken van een
markt worden op de balans opgenomen op de afwikkelingsdatum.
1.g.1 Financiële activa tegen
geamortiseerde kostprijs
Financiële activa worden geclassificeerd tegen geamortiseerde
kostprijs als aan twee voorwaarden is voldaan: het bedrijfsmodel
is erop gericht de financiële activa aan te houden om de con-
tractuele kasstromen te ontvangen (‘collect’) en de kasstromen
bestaan uitsluitend uit aflossingen en rentebetalingen op het
uitstaande hoofdsombedrag.
De ‘bedrijfsmodel’ voorwaarde
De financiële activa worden beheerd met het oog op de ontvangst
van de kasstromen door het innen van de contractuele betalingen
tijdens de looptijd van het instrument.
Verkopen die dicht bij het einde van de looptijd van het instrument
plaatsvinden voor een bedrag dat de resterende te ontvangen
contractuele kasstromen benadert of verkopen omwille van een
toename van het kredietrisico van de tegenpartij zijn verenigbaar
met het ‘collect’ bedrijfsmodel. Verkopen als gevolg van regelge-
vende beperkingen of om het kredietconcentratierisico te beheren
(zonder een toename van het kredietrisico) zijn ook verenigbaar
met dit bedrijfsmodel zolang deze verkopen infrequent of insig-
nificant in waarde zijn.
De ‘kasstromen’ voorwaarde
De voorwaarde van de kasstromen wordt nageleefd als de
contractvoorwaarden van het schuldinstrument op bepaalde
data aanleiding geven tot kasstromen die uitsluitend bestaan uit
aflossingen en rentebetalingen op het uitstaande hoofdsombedrag.
Er is niet voldaan aan deze vereiste als een contractvoorwaarde
de houder blootstelt aan risico’s of volatiliteit van de contractuele
kasstromen die onverenigbaar is met de voorwaarden van een
basiskredietovereenkomst. Deze voorwaarde is evenmin gerespec-
teerd bij een instrument met hefboomwerking die er toe leidt dat
de variabiliteit van de contractuele kasstromen vergroot.
De rentebetalingen bestaan uit een vergoeding voor de tijds-
waarde van geld, het kredietrisico en eventueel ook voor andere
risico’s (bijvoorbeeld liquiditeitsrisico) en kosten (bijvoorbeeld
administratieve kosten), en een winstmarge die consistent is met
een basiskredietovereenkomst. Negatieve rente doet geen afbreuk
aan de voorwaarde van de kasstromen.
De tijdswaarde van geld is het element van de rente waarvoor
de vergoeding alleen op het verstrijken van tijd betrekking heeft.
De relatie tussen de rente en het verstrijken van de tijd mag niet
herzien worden op basis van specifieke kenmerken die er kunnen
toe leiden de kasstroomeigenschap in vraag te stellen.
De tijdswaarde van geld kan worden herzien, bijvoorbeeld wanneer
de variabele rente van een financieel actief periodiek opnieuw
wordt vastgesteld volgens een frequentie die niet overeenstemt
met de rentelooptijd. Naargelang de omvang van deze afwijking
60
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
kan dit er toe leiden dat niet is voldaan aan de voorwaarde van
de kasstromen. Bepaalde financiële activa aangehouden door
BNP Paribas Fortis vertonen een verschil (‘mismatch’) tussen
de frequentie voor het herzien van de rente en de rentelooptijd,
of de rente wordt bepaald als een gemiddelde van rentevoeten.
BNP Paribas Fortis analyseert dergelijke wijzigingen van de tijds-
waarde van geld aan de hand van de benadering die de groep
BNP Paribas hiervoor hanteert.
Gereglementeerde rentevoeten voldoen aan de kasstroomeigen-
schap zodra zij zorgen voor een vergoeding die alleen op het
verstrijken van tijd betrekking heeft en niet leiden tot blootstelling
aan andere risico’s of volatiliteit in de kasstromen die inconsistent
zijn met een basiskredietovereenkomst.
Bepaalde contractvoorwaarden kunnen het tijdstip of het
bedrag van de contractuele kasstromen wijzigen. Opties voor
vervroegde aflossing doen geen afbreuk aan het criterium van
de kasstromen als het vervroegd afgeloste bedrag hoofdzakelijk
bestaat uit onbetaalde aflossingen van de hoofdsom en de rente
daarop. Dat bedrag kan daarnaast ook een redelijke aanvullende
compensatie voor de voortijdige beëindiging van het contract
omvatten. Voor kredieten aan particulieren bijvoorbeeld wordt
een vergoeding van zes maanden rente of 3% van de resterende
hoofdsom beschouwd als een redelijke vergoeding. Actuariële
vergoedingen worden eveneens beoordeeld als redelijk als ze
overeenstemmen met het verdisconteerde verschil tussen de
resterende contractuele kasstromen van het krediet en hun weder-
belegging voor dezelfde looptijd bij soortgelijke tegenpartijen of
op de interbankenmarkt, ongeacht of deze vergoeding positief of
negatief is (zogenaamde symmetrische vergoedingen). Clausules
die voorzien in de overschakeling van een vlottende rente naar
een vaste rente doen geen afbreuk aan de kasstroomvereiste
op voorwaarde dat de vaste rente vastgelegd is bij aanvang, of
als de rente overeenstemt met de tijdswaarde van geld voor de
resterende looptijd van het krediet op datum van de uitoefening
van de clausule. Financieringen toegekend met het oog op de
bevordering van de duurzame ontwikkeling van ondernemingen
kunnen clausules bevatten voor een aanpassing van de marge
in functie van het bereiken van doelstellingen op het gebied van
milieu, maatschappij en bestuur (ESG). Dergelijke clausules doen
geen afbreuk aan de voorwaarde van de kasstromen zolang de
aanpassing slechts een minimaal effect (‘de minimis’) kan hebben
op de contractuele kasstromen. Gestructureerde instrumenten die
gekoppeld zijn aan ESG-marktindices beantwoorden niet aan de
kasstromen voorwaarde.
Wanneer financiële activa contractueel gekoppeld zijn aan de
betalingen ontvangen op een onderliggende pool van financi-
ele instrumenten en er tussen de investeerders een rangorde
bepaald is voor de betalingen van de kasstromen die tot
kredietrisicoconcentraties aanleiding geeft (tranches) zal een
specifieke analyse nodig zijn. De contractvoorwaarden van de
tranche en van de onderliggende pool van financiële instrumenten
moeten beantwoorden aan de kasstroomeigenschap en het kre-
dietrisico inherent aan de tranche moet kleiner zijn dan of gelijk
aan het kredietrisico verbonden aan de onderliggende pool van
financiële instrumenten.
Kredieten kunnen ‘non-recourse’ kenmerken vertonen, hetzij con-
tractueel, hetzij in wezen, wanneer ze aan een welbepaalde entiteit
verstrekt worden. Dat komt vooral voor bij projectfinanciering of
bij financiering van activa. Er is aan de kasstroomeigenschap
voldaan zolang deze leningen niet leiden tot een rechtstreekse
blootstelling aan de activa die als zekerheid gesteld zijn. In de
praktijk is het enkele feit dat het financiële actief zorgt voor beta-
lingen van hoofdsom en rente onvoldoende om te besluiten dat
het ‘non-recourse’ instrument beantwoordt aan de voorwaarde
van de kasstromen. In dergelijke gevallen moeten de specifieke
onderliggende activa waarop het beperkte verhaal betrekking
heeft, geanalyseerd worden volgens de ‘doorkijkbenadering’. Als
die activa zelf niet beantwoorden aan de kasstroomeigenschap,
moet de aanwezige kredietbescherming beoordeeld worden.
Daarbij worden de volgende elementen geanalyseerd: de struc-
turering en de grootte van de transactie, het eigen vermogen van
de ontlenende structuur, de verwachte bron van de terugbetaling,
de prijsvolatiliteit van de onderliggende activa. BNP Paribas
Fortis past deze analyse toe op de ‘non-recourse’ leningen door
haar verleend.
De categorie ‘Financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs’
bevat o.a. de kredieten toegestaan door BNP Paribas Fortis evenals
de terugverkoopovereenkomsten en de effecten aangehouden door
ALM-Treasury met het oog op het incasseren van de contractuele
kasstromen en die voldoen aan de kasstroomeigenschap.
Boekingen
Bij de eerste opname worden financiële activa geboekt tegen
hun reële waarde, met inbegrip van de transactiekosten direct
toerekenbaar aan de transactie en de commissies ontvangen voor
het tot stand brengen van de kredieten.
Daarna worden ze gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs
inclusief de opgebouwde rente, en verminderd met de betalin-
gen van hoofdsom en rente tijdens de voorbije periode. Vanaf
de eerste opname worden deze activa ook onderworpen aan de
berekening van een voorziening voor verwachte kredietverliezen
(toelichting 1.g.4).
De rente wordt berekend op basis van de effectieve rentevoet
bepaald bij aanvang van het contract.
61
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
1.g.2 Financiële activa tegen reële waarde
met waardeveranderingen in
het eigen vermogen
Schuldinstrumenten
De schuldinstrumenten worden geclassificeerd tegen reële waarde
met waardeveranderingen in het eigen vermogen als aan de
volgende twee voorwaarden is voldaan:
de voorwaarde van het bedrijfsmodel: de financiële activa
worden aangehouden binnen een bedrijfsmodel waarvan het
doel wordt bereikt door zowel contractuele kasstromen te
ontvangen als financiële activa te verkopen (‘collect and sell’).
Dit laatste aspect is geen bijzaak maar maakt integraal deel
uit van het bedrijfsmodel;
de voorwaarde van de kasstromen: de principes zijn identiek
aan deze van toepassing voor financiële activa tegen geamor-
tiseerde kostprijs.
In deze categorie worden de effecten opgenomen die door ALM-
Treasury worden aangehouden met het oog op het incasseren van
de contractuele kasstromen of om te verkopen, en die voldoen
aan de kasstroomeigenschap.
Bij de eerste opname worden financiële activa geboekt tegen
hun reële waarde, met inbegrip van de transactiekosten direct
toerekenbaar aan de transactie. Daarna worden ze gewaardeerd
aan de reële waarde en de wijzigingen in de reële waarde worden
gerapporteerd in een specifieke rubriek van het eigen vermogen
‘Wijzigingen in activa en verplichtingen opgenomen in het eigen
vermogen’. Daarnaast worden ook de verwachte kredietverliezen,
die berekend worden volgens dezelfde modaliteiten als deze van
toepassing op schuldinstrumenten tegen geamortiseerde kostprijs,
geboekt in deze specifieke rubriek van het eigen vermogen met
de risicokost als tegenpost. Bij verkoop worden de bedragen die
voorheen in het eigen vermogen werden geboekt overgebracht
naar de resultatenrekening.
De rente wordt in de resultatenrekening opgenomen op basis
van de effectieve rente bepaald bij de aanvang van het contract.
Eigenvermogensinstrumenten
Voor de beleggingen in eigenvermogensinstrumenten onder de
vorm van aandelen is er de keuzemogelijkheid om, transactie per
transactie, de instrumenten te klasseren als instrumenten tegen
reële waarde met waardeveranderingen in (een specifieke rubriek
van) het eigen vermogen. Bij verkoop van de aandelen worden
de waardeveranderingen die tot dusver in het eigen vermogen
geboekt werden, niet overgedragen naar de resultatenrekening.
Enkel de dividenden worden in de resultatenrekening opgenomen
voor zover ze een vergoeding vormen voor de investering en geen
terugbetaling van het kapitaal. Op deze instrumenten worden geen
bijzondere waardeverminderingen geboekt.
Participaties in een open-end beleggingsfonds die op verzoek
van de houder aflosbaar zijn, beantwoorden niet aan de definitie
van een eigenvermogensinstrument. Ze voldoen ook niet aan de
kasstroomeigenschap en worden daarom geboekt tegen reële
waarde met waardeveranderingen in de resultatenrekening .
1.g.3 Krediet- en garantieverbintenissen
De kredietverbintenissen en de verstrekte financiële garanties
die niet gerapporteerd worden tegen reële waarde met waarde-
veranderingen in de resultatenrekening, worden opgenomen in
de toelichting met betrekking tot de gegeven en ontvangen ver-
bintenissen. De bijzondere waardevermindering voor verwachte
kredietverliezen op deze instrumenten wordt opgenomen onder
de rubriek ‘Voorzieningen voor risico’s en kosten’ .
1.g.4 Bijzondere waardevermindering
op financiële activa tegen
geamortiseerde kostprijs en
schuldinstrumenten tegen reële
waarde met waardeveranderingen
in het eigen vermogen
Het model voor de bijzondere waardevermindering is gebaseerd
op de verwachte kredietverliezen.
Dit model is van toepassing op leningen, schuldinstrumenten
tegen geamortiseerde kostprijs of tegen reële waarde met waarde-
veranderingen in het eigen vermogen, verstrekte financierings- en
garantieverbintenissen die niet gewaardeerd worden tegen reële
waarde, en ook op de vorderingen uit leaseovereenkomsten, op
handelsvorderingen en contractactiva.
Algemene model
BNP Paribas Fortis maakt een onderscheid tussen drie stadia
in de evolutie van het tegenpartijkredietrisico sinds de eerste
opname van het actief.
Binnen de 12 maanden te verwachten kredietverliezen
(Stadium 1): indien op de rapportagedatum het aan een
financieel instrument verbonden kredietrisico niet significant
is toegenomen sinds de eerste opname, is het instrument
onderhevig aan een bijzondere waardevermindering gelijk aan
de binnen de twaalf maanden te verwachten kredietverliezen
(voortvloeiend uit gebeurtenissen die kunnen leiden tot wan-
betaling en die zich binnen een periode van 12 maanden na
de verslagdatum kunnen voordoen) ;
62
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Tijdens de looptijd te verwachten kredietverliezen voor activa
zonder verminderde kredietwaardigheid (Stadium 2): de voor-
ziening voor verliezen is een bedrag gelijk aan de tijdens de
looptijd te verwachten kredietverliezen als het kredietrisico
verbonden aan het financiële instrument sinds de eerste
opname significant is toegenomen zonder dat het actief een
verminderde kredietwaardigheid vertoont of dubieus is;
Tijdens de looptijd te verwachten kredietverliezen voor
financiële activa met verminderde kredietwaardigheid of
financiële activa die dubieus zijn (Stadium 3): de voorziening
voor verliezen is eveneens gelijk aan de tijdens de looptijd te
verwachten kredietverliezen.
Dit algemene model is van toepassing op alle financiële instru-
menten die vallen binnen het toepassingsgebied van IFRS 9 met
uitzondering van de financiële activa die bij de verwerving of
creatie reeds een verminderde kredietwaardigheid vertonen en de
instrumenten waarvoor een vereenvoudigde benadering gebruikt
wordt (zie verder).
De benadering onder IFRS 9 op basis van de verwachte krediet-
verliezen is symmetrisch. Dit betekent dat wanneer in een vorige
periode tijdens de looptijd te verwachten kredietverliezen geboekt
werden, en daarna tijdens de lopende periode blijkt dat het aan
het financiële instrument verbonden kredietrisico sinds de eerste
opname niet langer significant is toegenomen, de voorziening
opnieuw berekend zal worden op basis van binnen de twaalf
maanden te verwachten kredietverliezen.
De rentebaten voor activa ‘stadium’ 1 en 2 worden berekend op
basis van de bruto boekwaarde. Voor activa ‘stadium’ 3 worden
de rentebaten berekend op basis van de geamortiseerde kostprijs.
Dit is de bruto boekwaarde na aftrek van de voorziening voor
bijzondere waardevermindering.
Definitie van wanbetaling
De definitie van wanbetaling wordt afgestemd op de definitie
van wanbetaling uit het Bazelraamwerk. Er is echter een weer-
legbaar vermoeden dat een wanbetaling niet later plaatsvindt
dan wanneer een financieel actief 90 dagen achterstallig is. Deze
definitie houdt rekening met de EBA-richtlijnen van 28 september
2016, meer bepaald voor wat betreft de drempelwaarden van
toepassing voor de wanbetalingen en de proefperiodes.
De definitie van wanbetaling wordt op identieke wijze toegepast
zowel voor het vaststellen van de toename van het kredietrisico
als voor het bepalen van de te verwachten kredietverliezen.
Financiële activa met verminderde
kredietwaardigheid of dubieuze financiële activa
Definitie
Een financieel actief heeft een verminderde kredietwaardigheid
wordt beschouwd als dubieus en wordt gerapporteerd als
‘stadium’ 3 wanneer zich één of meerdere gebeurtenissen voor-
doen die een negatief effect hebben op de toekomstige kasstromen
van dit instrument.
Op individuele basis bevatten objectieve aanwijzingen dat een
financieel actief een bijzondere waardevermindering heeft onder-
gaan, waarneembare gegevens over de volgende gebeurtenissen:
het bestaan van rekeningen die meer dan 90 dagen achter-
stallig zijn;
kennis hebben van of vaststellen dat er aanwijzingen dat de
kredietlener in belangrijke financiële moeilijkheden verkeert
zodat kan aangenomen worden dat er een risico is ontstaan
ongeacht of de kredietlener betalingen al dan niet heeft
uitgevoerd;
concessie met betrekking tot kredietvoorwaarden toegestaan
aan de kredietlener die de kredietontlener niet overwogen
zou hebben mocht de kredietlener niet in financiële moei-
lijkheden verkeren (zie hieronder ‘Herstructurering van
financiële activa’).
Bijzonder geval van financiële activa die bij de verwerving
of creatie een verminderde kredietwaardigheid vertonen
In een aantal gevallen hebben financiële activa reeds bij eerste
opname een verminderde kredietwaardigheid.
Voor deze activa wordt bij de eerste opname geen voorziening
geboekt. Bij de berekening van de effectieve rentevoet wordt
voor de aanvankelijke schatting van de toekomstige kasstromen
rekening gehouden met de tijdens de looptijd te verwachten
kredietverliezen. Elke daaropvolgende wijziging, hetzij in
positieve dan wel negatieve zin, van de tijdens de looptijd te
verwachten kredietverliezen geeft aanleiding tot het boeken van
een winst of verlies voor bijzondere waardevermindering in de
resultatenrekening.
Vereenvoudigde benadering
De vereenvoudigde benadering houdt in dat van bij de eerste
opname een voorziening voor bijzondere waardevermindering
wordt geboekt op basis van de tijdens de looptijd te verwachten
kredietverliezen.
BNP Paribas Fortis past dit model toe voor handelsvorderingen
met een looptijd van ten hoogste één jaar .
63
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Significante toename van het kredietrisico
Een significante toename van het kredietrisico kan vastgesteld
worden hetzij op individuele basis hetzij op collectieve basis
(waarbij de financiële instrumenten gegroepeerd worden in
functie van hun gemeenschappelijke risicokenmerken) rekening
houdend met alle redelijke en gefundeerde informatie. Daartoe
wordt het risico op wanbetaling van het financiële instrument
op rapportagedatum vergeleken met het risico op wanbetaling
op datum van eerste opname.
Het beoordelen van de verslechtering gebeurt op basis van de
vergelijking van de kansen op wanbetaling volgens de ratings
op datum van eerste opname van het financiële instrument met
deze op datum van rapportering.
Overigens bestaat er volgens de standaard een weerlegbaar
vermoeden dat het kredietrisico van het financiële instrument sig-
nificant is toegenomen sinds de datum van eerste opname zodra
de contractuele betalingen meer dan 30 dagen achterstallig zijn.
Voor de specifieke activiteit van de consumentenkredieten wordt
de verslechtering beoordeeld op basis van betalingsproblemen
die zich hebben voorgedaan tijdens de laatste 12 maanden, zelfs
als die reeds geregulariseerd zijn.
De principes die BNP Paribas Fortis toepast bij de beoordeling van
de significante toename van het kredietrisico zijn opgenomen in
toelichting 3.g ‘Risicokost’.
Bepaling van het bedrag van de verwachte
kredietverliezen
De verwachte kredietverliezen worden gedefinieerd als geschatte
kredietverliezen (met name de verdisconteerde waarde van de
kasstroomtekorten) gewogen tegen kans dat deze verliezen
zich voordoen tijdens de verwachte looptijd van het financiële
instrument. De berekening gebeurt op individuele basis berekend
voor elke positie.
In de praktijk worden de verwachte kredietverliezen voor de posities
die geclassificeerd zijn in Stadium 1 en Stadium 2, berekend als het
resultaat van de vermenigvuldiging van de kans op wanbetaling
(‘PD’), het verlies bij wanbetaling (Loss Given Default or ‘LGD’)
en het uitstaande bedrag bij wanbetaling (Exposure at Default
of ‘EaD’), verdisconteerd tegen de effectieve rentevoet (Effective
Interest Rate of ‘EIR’) van de positie. Deze verliezen zijn het resultaat
van het risico op wanbetaling binnen de komende 12 maanden
(Stadium 1) of het risico op wanbetaling tijdens de looptijd van het
instrument (Stadium 2). Voor de gespecialiseerde activiteit van de
consumentenkredieten wordt, rekening houdend met kenmerken
van de portefeuilles, een methode toegepast die enerzijds gebaseerd
is op de kans op beëindiging van het contract door vervroegde
opeisbaarheid en anderzijds op geactualiseerde verliespercentages
na vervroegde opeisbaarheid. De berekening van de parameters
gebeurt op statistische wijze voor een homogene populatie.
Voor de posities gerapporteerd als Stadium 3 worden de verwachte
kredietverliezen berekend als de waarde van de kasstroomtekor-
ten voor de looptijd van het instrument verdisconteerd tegen de
effectieve rentevoet. De kasstroomtekorten vertegenwoordigen het
verschil tussen de contractueel opeisbare betalingen en de ver-
wachte ontvangsten (nl. die zouden moeten ontvangen worden).
Indien van toepassing wordt bij de schatting van de verwachte
kasstromen rekening gehouden met een scenario waarbij de
kasstromen afkomstig zijn van de overdracht van leningen of
een pakket van leningen met betalingsachterstand. Daarbij wordt
rekening gehouden met de opbrengst van de verkoop na aftrek
van de verkoopkosten.
De ontwikkelde methodologie maakt gebruik van bestaande
begrippen en bepalingen (met name het Bazelkader) voor posities
waarvoor de kapitaalvereisten voor het kredietrisico berekend
worden volgens de IRBA methodologie. De methode wordt ook
toegepast op portefeuilles waarvoor de kapitaalsvereisten voor het
kredietrisico vastgesteld worden volgens de standaardbenadering.
Daarnaast zal het Bazelraamwerk aangevuld worden met de
specifieke bepalingen van IFRS 9, meer bepaald het gebruik van
toekomstgerichte informatie.
Einde van de looptijd
Er wordt rekening gehouden met alle contractvoorwaarden over
de verwachte looptijd van het financiële instrument, onder meer
de vervroegde terugbetalingen, de verlengingen en vergelijkbare
opties. In het uitzonderlijke geval waarin de verwachte looptijd
van een financieel instrument niet met voldoende betrouwbaar-
heid kan worden geschat, maakt BNP Paribas Fortis gebruik van
de resterende contractduur.
De periode die voor de berekening van de verwachte kre-
dietverliezen wordt gebruikt, mag volgens de standaard niet
langer zijn dan de maximale contractduur. Niettemin maakt
BNP Paribas voor het bepalen van de verwachte krediet-
verliezen voor toegestane overschrijdingen en kredietlijnen
(op basis van een uitzondering voorzien in IFRS 9 voor dit
soort transacties), gebruik van de periode tijdens dewelke
de entiteit is blootgesteld aan kredietrisico en die periode
kan de contractuele looptijd overschrijden (opzegtermijn).
Voor toegestane overschrijdingen en kredietlijnen verleend
aan tegenpartijen die geen klant zijn bij de retailbank kan
de contractduur weerhouden worden als deze transacties
op individuele basis opgevolgd worden en de eerstvolgende
kredietherziening plaatsvindt op het einde van de contrac-
tuele looptijd .
64
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Kans op wanbetaling
De kans op wanbetaling is de schatting van de kans dat zich een
wanbetaling voordoet tijdens welbepaalde periode.
Het bepalen van de kans op wanbetaling steunt op de interne
ratings gebaseerde systemen van BNP Paribas Fortis. Het krediet-
en ratingbeleid houdt rekening met de risico’s op het gebied van
milieu, maatschappij en bestuur (ESG).
Het bepalen van de verwachte kredietverliezen vereist een schat-
ting van zowel de kans op wanbetaling voor het komende jaar als
de kans op wanbetaling tijdens de looptijd:
de kans op wanbetaling voor het komende jaar wordt afgeleid
van de reglementaire kansen op wanbetaling, die gebaseerd
zijn op lange termijn gemiddelden through-the-cycle, ten-
einde rekening te houden met de heersende omstandigheden
(point-in-time of ‘PIT’);
de kans op wanbetaling tijdens de looptijd wordt bepaald
aan de hand van migratiematrices die de verwachte evolutie
weergeven van de intern gehanteerde notering tot op het
einde van de looptijd en de daaraan gekoppelde kansen op
wanbetaling.
Verlies bij wanbetaling (LGD)
Het verlies bij wanbetaling is het verschil tussen de contractuele
kasstromen en de verwachte kasstromen, verdisconteerd tegen de
effectieve rentevoet (of een benadering daarvan) op datum van de
wanbetaling. De LGD wordt uitgedrukt als een percentage van het
uitstaande bedrag bij wanbetaling (Exposure at Default of ‘EaD’).
Het schatten van de verwachte kredietverliezen houdt rekening
met de kasstromen die voortvloeien uit de realisatie van een
ontvangen zekerheid of andere vormen van kredietbescherming
die integraal deel uitmaken van de contractvoorwaarden en
die door BNP Paribas Fortis niet afzonderlijk geboekt worden
(bijvoorbeeld, een hypothecaire inschrijving gekoppeld aan een
hypotheeklening), na aftrek van de kosten voor verkrijging en
verkoop van deze zekerheden.
Bij gegarandeerde leningen wordt de garantie beschouwd als
inherent aan de kredietovereenkomst op voorwaarde dat ze deel
uitmaakt van de contractuele voorwaarden of gelijktijdig met het
krediet verstrekt werd. Bovendien moet het mogelijk zijn om het
bedrag van de verwachte terugbetaling toe te wijzen aan een
welbepaalde lening. Een dergelijke garantie wordt opgenomen
in de berekening van de verwachte kredietverliezen. Als de
uitwinning van de garantie daarentegen onderhevig is aan een
mutualisatie of ‘pooling’ effect door middel van een mechanisme
van achterstelling of van een globaal plafond voor het geheel van
de portefeuille, dan wordt het recht op terugbetaling geboekt als
een afzonderlijk actief.
De LGD gebruikt bij de toepassing van IFRS 9 wordt afgeleid van
de Bazel parameters voor LGD. Daartoe worden deze gezuiverd
van het effect van ongunstige conjunctuur en reglementaire
voorzichtigheidsmarges, met uitzondering van de marges voor
modelonzekerheid.
Uitstaand bedrag bij wanbetaling (EAD)
Het uitstaande bedrag bij wanbetaling van een financieel
instrument is het verwachte resterende bedrag dat de bank
bij wanbetaling tegoed heeft van de debiteur. Dit bedrag wordt
bepaald op grond van het verwachte terugbetalingsprofiel en
houdt rekening met, naargelang de aard van het uitstaande
bedrag, de contractuele aflossingen, de verwachte vervroegde
terugbetalingen en de trekkingen op kredietlijnen.
Integratie van toekomstgerichte informatie
Het bedrag van de verwachte kredietverliezen wordt berekend
op basis van een kansgewogen gemiddelde van een reeks van
mogelijke uitkomsten, rekening houdend met informatie over
gebeurtenissen uit het verleden, de heersende omstandigheden
en prognoses van toekomstige economische omstandigheden.
De principes die BNP Paribas Fortis bij de berekening van de
verwachte kredietverliezen toepast om rekening te houden met
de economische scenario’s wordt beschreven in toelichting
3.g ‘Risicokost’.
Opname van verliezen
Bij de opname van verliezen vermindert BNP Paribas Fortis de
brutoboekwaarde van een financieel actief wanneer zij niet in
redelijkheid verwacht dat een financieel actief geheel of gedeelte-
lijk realiseerbaar zal zijn of wanneer het instrument het voorwerp
was van de gehele of gedeeltelijke kwijtschelding. De opname van
verliezen betekent dat alle beschikbare rechtsmiddelen die ter
beschikking staan van de bank zijn uitgeput, wat in de praktijk
afhankelijk is van de context eigen aan elke jurisdictie.
Wanneer het bedrag van het verlies groter is dan de gecumu-
leerde voorziening voor bijzondere waardevermindering wordt
het verschil in de rubriek ‘Risicokost’ geboekt als een bijkomende
waardevermindering. Bij elke recuperatie na het (gedeeltelijk)
afboeken van het financiële actief boekt de bank het ontvangen
bedrag als een winst in de rubriek ‘Risicokost’.
Terugvordering door gebruikmaking van
ontvangen zekerheden
Wanneer een krediet gegarandeerd is door een financieel of
niet-financieel actief ontvangen als onderpand en de tegenpartij
blijft in gebreke, kan BNP Paribas Fortis beslissen om de garantie
uit te oefenen. Afhankelijk van de bepalingen in de betreffende
65
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
jurisdictie kan de bank de eigendom van het actief verwerven.
In dergelijke gevallen zal de bank het krediet afboeken met als
tegenpost de opname van het actief ontvangen als onderpand.
Zodra de bank effectief eigenaar is, zal dit actief gewaardeerd
worden tegen reële waarde en geclassificeerd worden in functie
van de verdere beheersintentie.
Herstructurering van financiële activa als gevolg
van financiële problemen
Een herstructurering als gevolg van financiële problemen van
de debiteur kan omschreven worden als een wijziging van de
voorwaarden van de oorspronkelijke transactie die BNP Paribas
Fortis enkel overweegt omwille van economische of juridische
redenen verbonden met de financiële problemen van de debiteur.
Wanneer herstructureringen niet leiden tot het afboeken van
het financiële actief, zal het geherstructureerde instrument het
voorwerp zijn van een waardeaanpassing die de boekwaarde
terugbrengt tot het bedrag van de nieuwe toekomstige kasstro-
men verdisconteerd tegen de effectieve rentevoet bij aanvang.
De wijziging van de waarde van het actief wordt geboekt in de
resultatenrekening, rubriek ‘Risicokost’.
Een significante toename van het kredietrisico wordt voor het finan-
ciële instrument beoordeeld door het risico op wanbetaling na de
herstructurering (op basis van de gewijzigde contractvoorwaarden)
te vergelijken met risico op wanbetaling op de datum van eerste
opname (op basis van de oorspronkelijke contractvoorwaarden).
Het bewijs dat niet langer voldaan is aan de voorwaarden voor het
boeken van tijdens de looptijd te verwachten kredietverliezen moet
geleverd worden door een patroon van regelmatige en kwaliteits-
volle betalingen gedurende een bepaalde tijd.
Als de herstructurering bestaat uit een gedeeltelijke of totale
inwisseling tegen wezenlijk verschillende activa (bijvoorbeeld,
de inwisseling van een schuldinstrument tegen eigenvermo-
gensinstrumenten), dan wordt die vertaald als het beëindigen
van de vordering en het boeken van de bekomen activa tegen hun
reële waarde op datum van de ruil. Het waardeverschil dat bij
de inwisseling ontstaat wordt geboekt in de resultatenrekening,
rubriek ‘Risicokost’.
Wijzigingen aan financiële activa die niet gebeuren omwille van
financiële problemen van de kredietnemer noch in het kader van
moratoria, (bijvoorbeeld commerciële heronderhandelingen),
worden doorgaans verwerkt als de vervroegde terugbetaling van
de oude lening die wordt afgeboekt, gevolgd door de realisatie
van een nieuwe lening aan marktvoorwaarden. Als er geen aan-
zienlijke vergoeding voor vervroegde aflossing verschuldigd is,
betekenen de wijzigingen immers de aanpassing van de rentevoet
aan de marktvoorwaarden aangezien de klant geen financiële
moeilijkheden ondervindt en de mogelijkheid heeft om van bank
te veranderen.
Proefperiodes
BNP Paribas Fortis hanteert observatieperiodes om de mogelijke
terugkeer naar een stadium van hogere kwaliteit te beoordelen.
Bijgevolg is voor de overgang van Stadium 3 naar Stadium 2 een
proefperiode van drie maanden van toepassing, uit te breiden tot
12 maanden in geval van herstructurering omwille van financiële
moeilijkheden.
Voor de overgang van Stadium 2 naar Stadium 1 van vorderingen
die wegens financiële problemen geherstructureerd werden,
bedraagt de observatieperiode twee jaar .
1.g.5 Risicokost
De ‘risicokost’ omvat de volgende resultaten:
de toevoegingen aan en terugnemingen van de voorzie-
ningen voor binnen de twaalf maanden en de tijdens de
looptijd te verwachten kredietverliezen ‘Stadium 1 en
Stadium 2’ met betrekking tot schuldinstrumenten geboekt
tegen geamortiseerde kostprijs of tegen reële waarde met
waardeveranderingen in het eigen vermogen, krediet- en
garantieverbintenissen die niet tegen reële waarde geboekt
worden, evenals schuldvorderingen die voortvloeien uit
leaseovereenkomsten, handelsvorderingen en contractactiva;
de toevoegingen aan en terugnemingen van de voorzieningen
voor financiële instrumenten waarvoor objectieve aanwijzin-
gen zijn dat ze een bijzondere waardevermindering hebben
ondergaan ‘Stadium 3’, verliezen op oninbare vorderingen en
recuperaties op afgeschreven schuldvorderingen.
Verder worden eveneens de kosten van fraude en geschillen
in verband met de financieringsactiviteit in de rubriek risico-
kost geboekt.
1.g.6 Financiële instrumenten tegen reële
waarde met waardeveranderingen in
de resultatenrekening
Portefeuille aangehouden voor
handelsdoeleinden en andere financiële activa
tegen reële waarde met waardeveranderingen in
de resultatenrekening
De portefeuille aangehouden voor handelsdoeleinden bevat
naast de instrumenten die BNP Paribas Fortis aanhoudt om te
verhandelen ook derivaten .
66
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
De andere activa tegen reële waarde met waardeveranderingen in
de resultatenrekening hebben betrekking op schuldinstrumenten
niet aangehouden voor handelsdoeleinden die niet voldoen aan de
voorwaarden van het bedrijfsmodel ‘collect’ of ‘collect and sell’,
of aan de kasstroomeigenschap. Eigenvermogensinstrumenten
waarvoor de optie tot classificatie tegen reële waarde met waar-
deveranderingen in het eigen vermogen niet wordt weerhouden,
worden eveneens in deze rubriek opgenomen. Tenslotte kunnen
financiële activa aangeduid worden als gewaardeerd tegen reële
waarde met verwerking van waardeveranderingen in winst of
verlies om een asymmetrie in de opname en waardering te
elimineren of aanzienlijk te beperken die anders zou ontstaan
door de opname van de betrokken activa en verplichtingen in
verschillende categorieën.
Deze instrumenten worden geboekt tegen hun reële waarde.
De initiële transactiekosten worden rechtstreeks in de resul-
tatenrekening opgenomen. Op de rapportagedatum worden de
waardeveranderingen in de reële waarde getoond in de rubriek
‘Nettowinsten of –verliezen op financiële instrumenten tegen
reële waarde met waardeveranderingen in de resultatenrekening’.
Hetzelfde geldt voor de inkomsten, dividenden en de meer- of
minderwaarden bij realisatie.
Financiële passiva gewaardeerd tegen
reële waarde met waardeveranderingen
in de resultatenrekening
BNP Paribas maakt van deze mogelijkheid gebruik in de volgende
twee gevallen:
bij samengestelde financiële instrumenten die één of
meerdere besloten derivaten bevatten die anders moeten
afgescheiden worden en afzonderlijk verwerkt. Een in een
contract besloten derivaat is een component waarvan de
economische kenmerken en de risico’s niet nauw verbonden
zijn met die van het basiscontract;
als de toepassing van deze optie een inconsistentie in de
waardering of de opname van activa en verplichtingen elimi-
neert of aanzienlijk beperkt zodat deze niet in afzonderlijke
categorieën moeten opgenomen worden.
De waardeveranderingen in de reële waarde die toe te rekenen
zijn aan veranderingen in het aan de verplichting verbonden
kredietrisico moeten in het eigen vermogen gepresenteerd worden.
1.g.7 Financiële verplichtingen en
eigenvermogensinstrumenten
Een uitgegeven financieel instrument of de onderdelen
daarvan worden geclassificeerd als financiële verplichting of
eigenvermogensinstrument op basis van de economische ken-
merken van de juridische overeenkomst.
Financiële instrumenten uitgegeven door BNP Paribas Fortis
worden als schuldinstrumenten gekenmerkt als zij voor de
uitgevende entiteit een contractuele verplichting inhouden om
geldmiddelen of een financieel actief te leveren aan de houder
van de effecten. Hetzelfde geldt als de entiteit ertoe gedwongen
kan worden om financiële activa of financiële verplichtingen
te ruilen met de tegenpartij onder voorwaarden die potentieel
nadelig zijn voor de entiteit, of om een variabel aantal van haar
eigenvermogensinstrumenten te leveren.
Eigenvermogensinstrumenten vloeien voort uit contracten die
recht geven op het overblijvende belang in de activa van een
entiteit, na aftrek van alle verplichtingen.
Schulden vertegenwoordigd door effecten en
achtergestelde schulden
Schulden vertegenwoordigd door effecten en achtergestelde
schulden worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs,
tenzij ze tegen de reële waarde geboekt worden.
Uitgegeven schulden vertegenwoordigd door effecten worden
geboekt tegen hun oorspronkelijke uitgiftekoers, met inbegrip van
de transactiekosten. Vervolgens gebeurt de waardering tegen hun
geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentevoet.
Obligaties terugbetaalbaar of converteerbaar in eigen aandelen
zijn hybride instrumenten die mogelijkerwijs een schuldcompo-
nent en een eigenvermogenscomponent bevatten, die bij de eerste
opname van de transactie geïdentificeerd zal worden.
Eigenvermogensinstrumenten
De term ‘eigenvermogensinstrumenten’ verwijst naar aandelen
uitgegeven door de moedermaatschappij (BNP Paribas Fortis) of
door één van haar dochterondernemingen die volledig worden
opgenomen in de consolidatie. Externe kosten die direct toewijs-
baar zijn aan de uitgifte van nieuwe aandelen worden in mindering
gebracht van het eigen vermogen, verminderd met alle verbonden
belastingen.
Eigenvermogensinstrumenten aangehouden door BNP Paribas
Fortis, ook gekend als eigen aandelen, worden afgetrokken van
het geconsolideerde eigen vermogen ongeacht het doel waarvoor
ze zijn aangehouden. Winsten en verliezen voortvloeiend uit
deze instrumenten worden geëlimineerd uit de geconsolideerde
resultatenrekening.
Wanneer BNP Paribas Fortis eigenvermogensinstrumenten ver-
werft, uitgegeven door dochterondernemingen die onder exclusieve
controle vallen, wordt het verschil tussen de aankoopprijs en het
67
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
aandeel in de netto verworven activa opgenomen in overgedragen
resultaat toewijsbaar aan de aandeelhouders van BNP Paribas
Fortis. Daarnaast worden de verplichtingen in overeenstemming
met de putoptie toegekend aan de minderheidsaandeelhouders
in deze dochterondernemingen en de veranderingen in de waarde
van die verplichting initieel gecompenseerd tegen minderheids-
belangen met elk overschot gecompenseerd in overgedragen
resultaat toewijsbaar aan de aandeelhouders van BNP Paribas
Fortis. Tot de uitoefening van deze opties, wordt het deel van
het nettoresultaat toewijsbaar aan de minderheidsbelangen
toegekend aan minderheidsbelangen in de resultatenrekening.
Een daling in het belang van BNP Paribas Fortis in een volledig
geconsolideerde dochteronderneming wordt verantwoord in
de rekeningen van BNP Paribas Fortis als een wijziging in het
eigen vermogen.
Financiële instrumenten uitgegeven door BNP Paribas Fortis die
beschouwd worden als eigenvermogensinstrumenten (bijvoor-
beeld super achtergestelde effecten met onbepaalde looptijd)
worden gerapporteerd in de rubriek ‘Kapitaal en reserves’.
De uitkeringen van een financieel instrument dat geboekt werd
als eigenvermogensinstrument worden rechtstreeks afgetrokken
van het eigen vermogen. Hetzelfde geldt voor de transactiekosten
op dergelijke instrumenten.
Derivaten op eigenvermogensinstrumenten worden als volgt
behandeld, afhankelijk van de afwikkelingsmethode:
als eigenvermogensinstrument indien ze afgewikkeld
worden door de fysieke levering van een vast aantal eigen-
vermogensinstrumenten voor een vast bedrag van geld
of ander financieel actief. Deze instrumenten worden niet
geherwaardeerd;
als derivaten indien ze afgewikkeld worden in geld of
wanneer men de keuze heeft om ze af te wikkelen door de
fysieke levering van aandelen of in geld. Wijzigingen in de
waarde van deze instrumenten worden opgenomen in de
resultatenrekening.
Als het contract een verplichting, voorwaardelijk of niet, bevat
voor de bank om haar eigen aandelen terug te kopen, dan moet
de bank de contante waarde van deze schuld opnemen met een
tegenboeking in het eigen vermogen.
1.g.8 Hedge accounting
BNP Paribas Fortis heeft gebruik gemaakt van de optie
voorzien door de standaard om de vereisten van IAS 39
inzake hedge accounting verder toe te passen tot een nieuwe
standaard voor portefeuilleafdekking (‘macrohedging’) van
kracht wordt. Bovendien verwijst IFRS 9 niet expliciet naar de
reëlewaardeafdekking van het renterisico op een portefeuille van
financiële activa of financiële verplichtingen. De bepalingen van
IAS 39 voor deze portefeuilleafdekkingen, zoals goedgekeurd door
de Europese Unie, blijven van toepassing.
Derivaten aangegaan als deel van een afdekkingsrelatie worden
geclassificeerd volgens het doel van de afdekking.
Reëlewaardeafdekkingen worden hoofdzakelijk gebruikt om het
renterisico op vastrentende activa en verplichtingen af te dekken,
voor zowel geïdentificeerde financiële instrumenten (effecten,
obligaties, leningen, ontleningen) als voor portefeuilles van finan-
ciële instrumenten (hoofdzakelijk direct opvraagbare deposito’s
en vastrentende leningen).
Kasstroomafdekkingen worden hoofdzakelijk gebruikt om het
renterisico op niet-vastrentende activa en verplichtingen inclusief
roll-overs af te dekken en het valutarisico op heel waarschijnlijke
verwachte inkomsten in vreemde valuta.
Bij aanvang van de afdekking bereidt BNP Paribas Fortis een
formele documentatie over de afdekkingsrelatie voor waarin het
volgende wordt vastgelegd: het instrument (of een deel van het
instrument of een deel van het risico) dat wordt afgedekt; de
afdekkingsstrategie en het soort risico dat afgedekt wordt; het
afdekkingsinstrument; en de methodes gebruikt om de effectiviteit
van de afdekkingsrelatie te beoordelen.
Bij aanvang en tenminste elk kwartaal beoordeelt BNP Paribas
Fortis, consistent met de originele documentatie, de actuele
(retrospectieve) en de verwachte (prospectieve) effectiviteit van
de afdekkingsrelatie. Retrospectieve effectiviteitstesten worden
aangewend om te beoordelen of de actuele wijzigingen in de
reële waarde of kasstromen van het afdekkingsinstrument en
het afgedekte instrument binnen een bereik vallen van 80% tot
125%. Prospectieve effectiviteitstesten worden aangewend om
te verzekeren dat de verwachte wijzigingen in de reële waarde
of kasstromen van het derivaat deze van het afgedekte element
voldoende compenseren over de resterende duur van de afdekking.
Voor heel waarschijnlijke verwachte transacties wordt de effecti-
viteit grotendeels beoordeeld op basis van historische gegevens
van gelijkaardige transacties.
Onder IAS 39 zoals aanvaard door de Europese Unie (dat bepaalde
passages over portefeuilleafdekking uitsluit) komen relaties die het
renterisico afdekken gebaseerd op portefeuilles van activa en ver-
plichtingen als volgt in aanmerking voor reëlewaardeafdekkingen:
het risico aangemerkt als af te dekken is het renterisico in
verband met de interbancaire rentecomponent van rentevoe-
ten op commerciële banktransacties (leningen aan klanten,
spaarrekeningen en direct opvraagbare deposito’s) ;
68
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
het instrument aangemerkt als af te dekken komt overeen,
voor elke looptijdklasse, met een deel van het verschil in
rentevoet geassocieerd met de afgedekte onderliggende
instrumenten;
de gebruikte afdekkingsinstrumenten bestaan exclusief uit
‘plain vanilla’-swaps;
prospectieve afdekkingseffectiviteit wordt vastgesteld door het
feit dat alle derivaten bij aanvang het effect moeten hebben
van een vermindering van het renterisico in de portefeuille
van de afgedekte onderliggende instrumenten. Retrospectief
zal een afdekking gediskwalificeerd worden van hedge accoun-
ting wanneer er een tekort ontstaat in de onderliggende activa
specifiek geassocieerd met de afdekking voor elke looptijd-
klasse (als gevolg van een vervroegde terugbetaling van de
lening of intrekking van de deposito’s).
De boekhoudkundige verwerking van derivaten en afgedekte
instrumenten hangt af van de afdekkingsstrategie.
In een reëlewaardeafdekkingsrelatie wordt het derivaat geher-
waardeerd tegen reële waarde in de balans met wijzigingen
in de reële waarde opgenomen in de resultatenrekening in
‘Nettowinsten en -verliezen op financiële instrumenten tegen
reële waarde met waardeveranderingen in de resultatenrekening’,
symmetrisch met de herwaardering van het afgedekte element
om het afdekkingsrisico weer te geven. In de balans wordt de
reëlewaardeherwaardering van het afgedekte element verant-
woord volgens de classificatie van het afgedekte element in het
geval van een afdekking van individuele activa en verplichtingen
of onder ’Herwaarderingsreserve voor portefeuilles afgedekt tegen
renterisico’ in het geval van een portefeuilleafdekking.
Wanneer een afdekkingsrelatie wordt stopgezet of niet langer
beantwoordt aan de effectiviteitscriteria, dan wordt het afdek-
kingsinstrument getransfereerd naar de portefeuille aangehouden
voor handelsdoeleinden en gewaardeerd volgens de methode
toegepast in deze categorie. In het geval van geïdentificeerde
afgedekte rente-instrumenten wordt de herwaarderingsaanpas-
sing, verantwoord in de balans, afgeschreven over de resterende
looptijd van het instrument op basis van de effectieve-renteme-
thode. In het geval van portefeuilles van rente-instrumenten bij
aanvang afgedekt voor het renterisico wordt de aanpassing lineair
afgeschreven over de resterende termijn van de oorspronkelijke
afdekking. Wanneer het afgedekte element niet langer in de
balans verschijnt, vooral door vervroegde afbetalingen, wordt
de aanpassing onmiddellijk in de resultatenrekening opgenomen.
Bij een kasstroomafdekkingsrelatie wordt het derivaat in de
balans verantwoord tegen reële waarde met wijzigingen in de
reële waarde opgenomen in het eigen vermogen toewijsbaar
aan de aandeelhouders op de afzonderlijke lijn ‘Wijzigingen in
activa en verplichtingen opgenomen in het eigen vermogen’. De
bedragen opgenomen in het eigen vermogen toewijsbaar aan
de aandeelhouders over de looptijd van de afdekking worden
getransfereerd naar ‘Netto rentebaten’ in de resultatenrekening
wanneer de kasstromen van het afgedekte element een invloed
hebben op het resultaat. De afgedekte elementen blijven geboekt
op basis van de waarderingsregels specifiek aan de categorie van
activa of verplichtingen waartoe ze behoren.
Wanneer de afdekkingsrelatie wordt stopgezet of niet langer
beantwoordt aan de effectiviteitscriteria blijven de cumulatieve
bedragen, opgenomen in het eigen vermogen toewijsbaar aan
aandeelhouders als gevolg van de herwaardering van het
afdekkingsinstrument, verantwoord in het eigen vermogen tot
de afdekkingstransactie zelf een invloed heeft op het resultaat of
tot het duidelijk wordt dat de transactie niet zal plaatsvinden. Op
dat moment worden ze getransfereerd naar de resultatenrekening.
Wanneer een afgedekt element ophoudt te bestaan worden
de cumulatieve bedragen, opgenomen in het eigen vermogen
toewijsbaar aan aandeelhouder, onmiddellijk opgenomen in de
resultatenrekening.
Ongeacht welke afdekkingsstrategie gebruikt is, wordt elke inef-
fectiviteit van de afdekking verantwoord in de resultatenrekening
onder de rekening ‘Nettowinsten en -verliezen op financiële
instrumenten tegen reële waarde met waardeveranderingen in
de resultatenrekening’.
Afdekkingen van netto-investeringen in een buitenlandse
dochteronderneming of bijkantoor worden op dezelfde manier
in de boekhouding opgenomen als bij kasstroomafdekkingen.
Afdekkingsinstrumenten kunnen valutaderivaten of elk ander
niet-derivaat financieel instrument zijn .
1.g.9 Bepaling van de reële waarde
De reële waarde is de prijs die ontvangen zou worden bij verkoop
van een actief of die betaald zou worden bij de overdracht van een
verplichting in een regelmatige transactie tussen marktspelers in
de belangrijkste of meest voordelig markt op waarderingsdatum.
BNP Paribas Fortis bepaalt de reële waarde van financiële instru-
menten ofwel op basis van prijzen die rechtstreeks voortvloeien
uit externe gegevens ofwel op basis van waarderingstechnieken.
Deze waarderingstechnieken zijn voornamelijk markt –en inkom-
stenbenaderingen die omvat zijn in algemeen aanvaarde modellen
(vb. verdisconteerde kasstromen, ‘Black-Scholes’-model, interpo-
latietechnieken). Ze maximaliseren het gebruik van waarneembare
inputs en minimaliseren het gebruik van niet-waarneembare
inputs. Ze worden gekalibreerd om de huidige marktomstan-
digheden te weerspiegelen en waarde-aanpassingen worden
69
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
toegepast wanneer nodig, zoals wanneer bepaalde factoren zoals
model-, liquiditeits- en kredietrisico niet opgenomen zijn in de
modellen of hun onderliggende inputs, maar toch in aanmerking
worden genomen door de marktspelers bij het vaststellen van
de uitstapprijs.
De waarderingseenheid is over het algemeen het individueel
financieel actief of de individuele financiële verplichting maar
er kan onder bepaalde voorwaarden gekozen worden voor een
waardering gebaseerd op een portefeuille. BNP Paribas Fortis
past deze uitzondering toe wanneer een groep van financiële
activa en financiële verplichtingen of andere contracten waarop de
standaard voor financiële instrumenten van toepassing is, beheerd
wordt op basis van de netto blootstelling aan vergelijkbare markt-
of kredietrisico’s die verrekend worden in overeenstemming met
een gedocumenteerde interne strategie voor risicobeheer.
Activa en verplichtingen gewaardeerd of gerapporteerd tegen
reële waarde worden opgedeeld in de volgende drie niveaus van
de reël-waardehiërarchie:
Niveau 1: reële waarden worden bepaald door rechtstreeks
gebruik van prijzen genoteerd in actieve markten voor
identieke activa en verplichtingen. Een actieve markt is
een markt waarop transacties voldoende frequent en in
voldoende volume plaatsvinden en waarop prijzen continu
beschikbaar zijn;
Niveau 2: reële waarden worden bepaald op basis van waar-
deringstechnieken waarvoor direct of indirect waarneembare
marktgegevens een belangrijke input vormen. Deze tech-
nieken worden regelmatig gekalibreerd en de parameters
bevestigd aan de hand van informatie van afkomstig van
actieve markten;
Niveau 3: reële waarden worden bepaald op basis van
waarderingstechnieken waarvoor belangrijke inputs niet
waarneembaar zijn of niet bevestigd kunnen worden door
markt gebaseerde waarnemingen, bijvoorbeeld als gevolg van
de illiquiditeit van het instrument en belangrijk modelrisico.
Een niet-waarneembare input is een parameter waarvoor
er geen beschikbare marktgegevens bestaan en dat daarom
wordt afgeleid van eigen veronderstellingen over wat andere
marktspelers in aanmerking zouden nemen bij het bepalen
van de reële waarde. Het vaststellen of een product niet
liquide is of onderhevig is aan belangrijke modelrisico’s is
ook een kwestie van beoordeling.
De classificatie van activa of verplichtingen in de reëlewaarde-
hiërarchie is gebaseerd op het niveau van de input die voor de
reële waarde doorslaggevend is.
Er kan voor financiële instrumenten gerapporteerd in Niveau 3
van de reëlewaardehiërarchie en in mindere mate voor bepaalde
financiële instrumenten gerapporteerd in Niveau 2 een verschil
ontstaan tussen de transactieprijs en de reële waarde. Deze ‘day-
one profit’ uitgesteld en opgenomen in de resultatenrekening
over de periode waarin verwacht wordt dat de waarderingspa
-
rameters niet-waarneembaar blijven. Wanneer parameters die
oorspronkelijk niet-waarneembaar waren waarneembaar worden,
of wanneer de waardering onderbouwd kan worden in vergelijking
met recente gelijkaardige transacties in een actieve markt, wordt
het niet-opgenomen deel van de ‘day-one profit’ opgenomen in
de resultatenrekening.
1.g.10 Verwijdering van financiële activa en
financiële verplichtingen
Verwijdering van financiële activa
BNP Paribas Fortis verwijdert een financieel actief geheel of
gedeeltelijk wanneer de contractuele rechten op de kasstromen
uit het actief aflopen of wanneer BNP Paribas Fortis het actief
overdraagt – hetzij door de overdracht van de contractuele
rechten op de kasstromen, hetzij door het contractuele recht
op de ontvangst van de kasstromen van het actief te behouden
maar wel de verplichting op te nemen om de kasstromen uit het
actief te betalen in het kader van een in aanmerking komende
regeling voor retrocessie – evenals vrijwel alle risico’s en voor-
delen van het actief.
Indien BNP Paribas Fortis de kasstromen van een financieel actief
overdraagt, maar nagenoeg alle risico’s en voordelen van eigen-
dom van het financiële actief niet overdraagt noch behoudt, zal het
financiële actief niet langer opgenomen worden als BNP Paribas
Fortis de beschikkingsmacht over het financiële actief niet heeft
behouden. Eventuele bij de overdracht gecreëerde of behouden
rechten en verplichtingen worden dan afzonderlijk opgenomen als
activa en verplichtingen. Als BNP Paribas Fortis wel de beschik-
kingsmacht over het financiële actief heeft behouden, blijft het
financiële actief opgenomen overeenkomstig de omvang van de
aanhoudende betrokkenheid bij het financiële actief.
Bij het niet langer opnemen van een financieel actief in zijn geheel,
wordt het verschil tussen de boekwaarde van het actief en de
ontvangen vergoeding in winst of verlies opgenomen, indien
nodig gecorrigeerd voor latente winsten of verliezen die voordien
rechtstreeks in eigen vermogen zouden geboekt zijn.
Tenzij deze voorwaarden zijn vervuld, behoudt BNP Paribas Fortis
het actief op de balans en verantwoordt de bank een schuld
voor de verplichting ontstaan als resultaat van de overdracht
van het actief .
70
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Verwijdering van financiële verplichtingen
BNP Paribas Fortis verwijdert een financiële verplichting geheel of
gedeeltelijk wanneer de verplichting geheel of gedeeltelijk is uit-
gedoofd, nl. wanneer de in het contract vastgelegde verplichting
nagekomen of ontbonden wordt, dan wel afloopt. Een financiële
verplichting kan ook verwijderd worden in het geval van een
aanzienlijke wijziging van de contractuele voorwaarden of een ruil
met de kredietverstrekker tegen een instrument met aanzienlijk
verschillende voorwaarden.
Terugkoopovereenkomsten (‘repurchase
agreements’) en lenen of uitlenen van effecten
(‘securities lending’)
Effecten tijdelijk verkocht onder een terugkoopovereenkomst
blijven in de balans van BNP Paribas Fortis verantwoord in de
categorie van effecten waartoe ze behoren. De overeenkomstige
verplichting wordt in de balans verantwoord tegen de geamorti-
seerde kostprijs in de gepaste categorie ‘Financiële verplichtingen
tegen geamortiseerde kostprijs’ uitgezonderd in het geval van
terugkoopovereenkomsten aangegaan voor handelsdoeleinden,
waarbij de overeenkomstige verplichting is geclassificeerd in
‘Financiële verplichtingen tegen reële waarde met waardever-
anderingen in de resultatenrekening’.
Effecten die tijdelijk zijn aangekocht als gevolg van een terug-
verkoopovereenkomst (‘reverse repurchase agreements’) worden
niet verantwoord in de balans van BNP Paribas Fortis. De over-
eenkomstige vordering wordt in de balans verantwoord tegen
geamortiseerde kostprijs in de gepaste categorie ‘Financiële
activa tegen geamortiseerde kostprijs’ uitgezonderd in het geval
van effecten die zijn aangekocht als gevolg van een terugver-
koopovereenkomst aangegaan voor handelsdoeleinden, waarbij
de overeenkomstige vordering is verantwoord in ‘Financiële
activa tegen reële waarde met waardeveranderingen in de
resultatenrekening’.
Het uitlenen van effecten leidt niet tot het verwijderen van de
uitgeleende effecten van de balans en het lenen van effecten
leidt niet tot het opnemen van de geleende effecten in de balans
met uitzondering van het geval waarin de geleende effecten
vervolgens worden verkocht door BNP Paribas Fortis. In deze
gevallen wordt de verplichting om de geleende effecten terug te
geven op de vervaldag opgenomen in de balans onder ‘Financiële
verplichtingen tegen reële waarde met waardeveranderingen in
de resultatenrekening’ .
1.g.11 Saldering van financiële activa en
financiële verplichtingen
Financiële activa en financiële verplichtingen worden gesaldeerd
en het nettobedrag wordt in de balans gerapporteerd wanneer
BNP Paribas Fortis een wettelijk afdwingbaar recht heeft om de
verantwoorde bedragen te salderen en er de intentie is om tot
een afwikkeling op nettobasis te komen of tegelijkertijd het actief
te realiseren en de verplichting af te wikkelen.
Terugkoopovereenkomsten en derivaten die voldoen aan de twee
voorwaarden opgenomen in de standaard worden gesaldeerd
in de balans.
1.h Materle en immateriële vaste activa
De vaste activa gerapporteerd in de geconsolideerde balans
omvatten de materiële en immateriële activa gebruikt voor
de operationele activiteiten alsook vastgoedbeleggingen. De
gebruiksrechten van geleasede activa (zie Toelichting 1.i.2) worden
gerapporteerd in de rubriek van de materiële vaste activa die
overeenstemt met de aard van de activa.
De bedrijfsactiva worden gebruikt voor de levering van diensten of
voor administratieve doeleinden. Hiertoe behoren ook alle andere
dan onroerende goederen die in operationele leasing gegeven zijn.
Bedrijfsgebouwen die buiten gebruik gesteld worden met het oog
op verkoop na renovatie en herinrichting worden overgeboekt van
‘Materiële vaste activa en vastgoedbeleggingen’ naar ‘Overige
activa’ tegen de boekwaarde. Gebouwen in ontwikkeling worden
in overeenstemming met IAS 2 ‘Voorraden’ gewaardeerd tegen de
laagste waarde van de kostprijs of de opbrengstwaarde, dit is de
geschatte verkoopprijs minus de geschatte kosten van voltooiing
en de geschatte kosten die nodig zijn om de verkoop te realiseren.
Elke afschrijving van deze voorraden tot de opbrengstwaarde
wordt in de resultatenrekening opgenomen in de periode waarin
de afschrijving plaatsvindt.
Vastgoedbeleggingen omvatten onroerende activa die worden
aangehouden om huuropbrengsten en winsten op het geïnves-
teerde kapitaal te realiseren en worden tegen kostprijs geboekt.
Materiële en immateriële vaste bedrijfsactiva worden initieel
opgenomen tegen de aankoopprijs plus rechtstreeks toereken-
bare kosten, samen met financieringskosten wanneer een lange
periode van opbouw of aanpassingen nodig is voor dat het actief
gebruiksklaar is.
Software intern ontwikkeld door BNP Paribas Fortis die voldoet
aan de criteria voor activering, wordt geactiveerd als directe
71
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
ontwikkelingskosten die externe kosten en arbeidskosten van
werknemers rechtstreeks toewijsbaar aan het project omvatten.
Volgend op de initiële opname worden materiële en immateriële
vaste activa gewaardeerd tegen hun kostprijs verminderd met
geaccumuleerde afschrijvingen en eventuele geaccumuleerde
bijzondere waardeverminderingsverliezen.
Het afschrijfbaar bedrag van materiële vaste activa en immateri-
ele vaste activa wordt berekend na aftrek van de restwaarde van
het actief. Enkel activa, geleased onder een operationele lease
door BNP Paribas Fortis als leasinggever, worden verondersteld
een restwaarde te hebben omdat de levensduur van materiële
en immateriële activa gebruikt in de bedrijfsuitvoering in het
algemeen gelijk is aan de economische levensduur.
Materiële en immateriële vaste activa worden lineair afgeschre-
ven over de levensduur van het actief. De afschrijvingskost wordt
verantwoord in de resultatenrekening onder ‘Bijzondere waarde-
verminderingen en afschrijvingen van materiële en immateriële
vaste activa’.
Activa kunnen samengesteld zijn uit meerdere onderdelen, met
verschillende functies, die op regelmatige tijdstippen vervangen
moeten worden of die een verschillend patroon van consumptie
van de economische voordelen vertonen. Elk onderdeel wordt
afzonderlijk opgenomen en afgeschreven op basis van een voor dat
onderdeel geschikte methode. BNP Paribas Fortis past de compo-
nentenbenadering toe voor activa gebruikt bij de bedrijfsuitvoering
en vastgoedbeleggingen.
De volgende afschrijvingsperiodes zijn van toepassing op kantoor-
gebouwen: 80 of 60 jaar voor de funderingen (respectievelijk voor
residentiële en andere gebouwen); 30 jaar voor de buitengevels;
20 jaar voor algemene en technische installaties en 10 jaar
voor inrichting.
Software wordt afgeschreven, afhankelijk van het type, over een
periode van maximum acht jaar in het geval van infrastructuur
ontwikkelingen en over drie of vijf jaar in het geval van software
hoofdzakelijk ontwikkeld met als doel het verlenen van diensten
aan klanten.
Software-onderhoudskosten worden als last verantwoord in
de periode waarin ze zijn gemaakt. Evenwel worden uitgaven
die worden gezien als een upgrade van de software of die de
levensduur verlengen opgenomen in de initiële aanschaffings– of
constructiekost.
Voor afschrijfbare materiële en immateriële vaste activa wordt
beoordeeld of er een bijzondere waardevermindering dient plaats
te vinden wanneer er op balansdatum een aanwijzing bestaat
van een mogelijke bijzondere waardevermindering. Voor niet-af-
schrijfbare activa wordt minstens eenmaal per jaar beoordeeld
of er een bijzondere waardevermindering dient plaats te vinden
op basis van dezelfde methode als goodwill toegewezen aan
kasstroomgenererende eenheden.
Indien er indicaties zijn die wijzen op een mogelijke bijzondere
waardevermindering wordt de nieuwe realiseerbare waarde van
het actief vergeleken met de boekwaarde. Wanneer een actief een
bijzondere waardevermindering heeft ondergaan, dan wordt een
bijzonder waardeverminderingverlies opgenomen in de resultaten-
rekening. Dit verlies wordt teruggedraaid wanneer er een wijziging is
in het geschatte realiseerbaar bedrag of wanneer er niet langer een
indicatie is die wijst op een mogelijke bijzondere waardeverminde-
ring. Bijzondere waardeverminderingsverliezen worden opgenomen
in de resultatenrekening onder ‘Bijzondere waardeverminderingen
en afschrijvingen van materiële en immateriële vaste activa’.
Winsten en verliezen bij desinvesteringen van materiële en
immateriële vaste activa gebruikt in de bedrijfsvoering worden
verantwoord in de resultatenrekening onder ‘Netto winst/verlies
op overige vaste activa’.
Bij de verkoop van een gebouw in ontwikkeling wordt de boek-
waarde opgenomen in de resultatenrekening als ‘Overige lasten’
in de periode waarin de daarmee verband houdende opbrengsten
in de resultatenrekening als ‘Overige baten’ worden geboekt.
Winsten en verliezen bij desinvesteringen van vastgoedbeleggin-
gen worden verantwoord in de resultatenrekening onder ‘Overige
baten’ of ‘Overige lasten’.
1.i Leaseovereenkomsten
De entiteiten van BNP Paribas Fortis kunnen hetzij leasingnemer
of leasinggever zijn in een leaseovereenkomst.
1.i.1 BNP Paribas Fortis als de leasinggever
Leaseovereenkomsten aangegaan door BNP Paribas Fortis als
leasinggever kunnen geclassificeerd worden als een financiële of
een operationele lease.
Financiële lease
In een financiële leaseovereenkomst draagt de leasinggever
vrijwel alle aan de eigendom van een actief verbonden risico’s
en voordelen over naar de leasingnemer. Het wordt behandeld
als een lening gegeven aan de leasingnemer ter financiering van
de aankoop van het actief.
72
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
De contante waarde van de leasebetalingen en eventuele rest-
waarden worden verantwoord als een vordering. De nettobaten
ontvangen door de leasinggever uit het leasingcontract zijn gelijk
aan het bedrag van rente op een lening en is opgenomen in de
resultatenrekening onder ‘Rentebaten’. De leasebetalingen worden
gespreid over de duur van de lease en worden toegewezen als een
vermindering van de hoofdsom en als rente zodat de nettobaten
een constant rendement weerspiegelen op de netto-investering in
de lease. De gebruikte rentevoet is de impliciete rentevoet van de
leaseovereenkomst.
Bijzondere waardeverminderingen op leasevorderingen worden
bepaald op basis van dezelfde principes als toegepast op finan-
ciële activa gewaardeerd tegen geamortiseerde kost.
Operationele lease
Een operationele lease is een leaseovereenkomst waarbij vrijwel
alle aan de eigendom van een actief verbonden risico’s en voor-
delen niet worden overgedragen naar de leasingnemer.
De activa worden verantwoord onder materiële vaste activa in de
balans van de leasinggever en worden lineair afgeschreven over
de gebruiksduur. Het afschrijfbaar bedrag bevat niet de restwaarde
van het actief. De huurbetalingen worden volledig opgenomen in
de resultatenrekening op een lineaire basis over de leasetermijn.
De leasebetalingen en afschrijvingskost worden opgenomen in
de resultatenrekening onder ‘Overige baten’ en ‘Overige lasten’.
Operationele lease van voertuigen
De grote meerderheid van de operationele leaseovereenkomsten
van voertuigen dragen de aan de eigendom verbonden risico’s
en voordelen niet over, en worden daarom geclassificeerd als
een operationele lease. Ter vereenvoudiging en omwille van hun
uiterst beperkte belang worden de contracten die geen operati-
onele lease zijn, niet afzonderlijk weergegeven.
De contracten met de autofabrikanten bevatten geen
terugkoopclausule.
De operationele leaseovereenkomsten worden gewaardeerd tegen
kostprijs verminderd met de geaccumuleerde afschrijvingen en de
bijzondere waardeverminderingsverliezen. De kostprijs bestaat uit
de aankoopprijs en de directe toerekenbare kosten.
De geleasede activa worden op tijdsevenredige basis over de
looptijd van het contract afgeschreven tot hun restwaarde. De
afschrijvingsgrondslagen stemmen overeen met het verwachte
verbruikspatroon van de toekomstige economische voordelen
door de entiteit. De restwaarde van het actief is het bedrag dat
de entiteit naar verwachting momenteel voor het actief zou ont-
vangen bij vervreemding, na aftrek van de verwachte kosten van
de vervreemding, indien het actief reeds de verwachte ouderdom
zou hebben en in de staat zou verkeren die aan het eind van zijn
gebruiksduur wordt verwacht. De waardering van het wagen-
park houdt rekening met de impact van de milieueffecten en de
energietransitie.
Bijgevolg worden voor de berekening van de afschrijvingen op
de verhuurvloot:
de restwaarde en de gebruiksduur van de geleasede activa
maandelijks herzien;
de wijzigingen ten opzichte van de vorige maand prospectief
verwerkt als een schattingswijziging.
Bijzondere waardeverminderingen op de verhuurvloot worden
geboekt in overeenstemming met de grondslagen die beschreven
zijn in toelichting 1.g Materiële en immateriële vaste activa.
De inkomsten bestaan voornamelijk uit de huur die aan de klanten
wordt aangerekend. Bovenop de huurprijs van het voertuig (met
inbegrip van de afschrijvingen en de interest), bevat de aange-
rekende huur de vergoeding voor verschillende diensten waarop
de klanten kunnen intekenen.
De laesebaten worden op tijdsevenredige basis over de leaseperiode-
volledig opgenomen in winst of verlies op de lijn ‘Overige baten’. De
afschrijvingen worden verantwoord onder de post ‘Overige lasten’.
De opbrengsten van overige huurgerelateerde diensten worden
geboekt volgens de ‘vijf stappen’ principes, vastgelegd in IFRS 15
‘Opbrengsten van contracten met klanten’, voor het boeken
van inkomsten.
Sinds de toepassing van deze standaard worden de opbrengsten
uit de diensten van onderhoud en banden niet langer geboekt op
tijdsevenredige basis, maar naargelang de dienst wordt verstrekt
en de daarmee verband houdende uitgaven worden gemaakt.
Daartoe worden uitgestelde inkomsten verantwoord onder de post
‘Overige lasten’.
1.i.2 Boekingen uit hoofde van
de leasingnemer
De leaseovereenkomsten afgesloten door BNP Paribas Fortis, met
uitzondering van de contracten voor een periode van ten hoogste 12
maanden en de leaseovereenkomsten waarvan het onderliggende
actief een lage waarde heeft, worden op de balans geboekt als een
gebruiksrecht en een leaseverplichting uit hoofde van de lease- en
andere betalingen tijdens de leaseperiode. Het gebruiksrecht en
de leaseverplichting worden afgeschreven over de looptijd van het
contract, respectievelijk op lineaire en actuariële basis. De ontman-
telingskosten die verband houden met welbepaalde en belangrijke
inrichtingen worden bij de aanvang opgenomen in het gebruiksrecht
met een tegenboeking als verplichtingen wegens voorzieningen .
73
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
De belangrijkste hypotheses die BNP Paribas Fortis hanteert
als grondslag voor de waardering van het gebruiksrecht en de
leaseverplichtingen worden hieronder opgelijst.
De l
easeperiodes stemmen overeen met de niet-opzegbare
periode van de leaseovereenkomst, eventueel aangevuld met
de verlengingsopties waarvan de uitoefening redelijk zeker
is. De standaard handelshuurovereenkomst in België is het
zogenaamde “3-6-9” contract. Bij dit type van overeenkomst
bedraagt de afdwingbare basisperiode maximum negen jaar, met
een eerste niet-opzegbare periode van drie jaar gevolgd door
twee optionele verlengingsperiodes van elk drie jaar. Naargelang
de uitkomst van de analyse kunnen deze contracten daarom
een looptijd hebben van drie, zes of negen jaar. Wanneer tijdens
het contract investeringen worden uitgevoerd voor inrichting,
uitrusting en installaties, wordt de looptijd van het contract
afgestemd op de periode waarover deze afgeschreven worden.
Voor contracten die stilzwijgend verlengd kunnen worden (met
of zonder afdwingbare periode) worden de gebruiksrechten en
de leaseverplichtingen geboekt op basis van de redelijkerwijs
te verwachten geschatte economische levensduur van het
contract, met inbegrip van de minimale gebruiksperiode.
De disconteringsvoeten gebruikt voor de berekening van het
gebruiksrecht en de leaseverplichting wordt voor elk actief
bepaald als de impliciete rentevoet van de leaseovereenkomst,
indien beschikbaar, of anders als de marginale rentevoet van
de lessee op de contractdatum rekening houdend met de
gemiddelde looptijd (‘duration’) van het contract;
Bij wijziging van een contract wordt de contractuele verplich-
ting opnieuw geëvalueerd op basis van de nieuwe resterende
leaseperiode met een nieuwe waardering van het gebruiks-
recht en de leaseverplichting als gevolg.
1.j Activa aangehouden voor verkoop en beëindigde
bedrijfsactiviteiten
Wanneer BNP Paribas Fortis beslist om een actief te verkopen
en
het hoogstwaarschijnlijk is dat de verkoop zal plaatsvinden binnen
de 12 maanden, dan worden deze activa afzonderlijk getoond in de
lijn ‘Activa aangehouden voor verkoop’ op de balans. Verplichtingen
verbonden aan deze activa worden ook afzonderlijk getoond op
de balans in de lijn ‘Verplichtingen verbonden aan activa aange-
houden voor verkoop’. Wanneer BNP Paribas Fortis gebonden is
door een verkoopplan dat zal leiden tot verlies van controle over
een dochteronderneming en verkoop binnen de twaalf maanden is
hoogstwaarschijnlijk, dan worden alle activa en verplichtingen van
de dochteronderneming beschouwd als aangehouden voor verkoop.
Bij classificatie in deze categorie worden de activa of de groepen
van activa en verplichtingen gewaardeerd tegen de boekwaarde of,
wanneer deze lager is, tegen de marktwaarde min verkoopkosten.
Deze activa worden niet langer afgeschreven. Wanneer een actief
of een groep van activa daalt in waarde, dan wordt een bijzondere
waardevermindering verantwoord in de resultatenrekening.
Bijzondere waardeverminderingen kunnen worden teruggenomen.
Wanneer een groep van activa en verplichtingen aangehouden
voor verkoop een belangrijke kasstroomgenererende eenheid
vertegenwoordigt, dan wordt deze geclassificeerd als ‘Beëindigde
bedrijfsactiviteiten’. De beëindigde bedrijfsactiviteiten omvatten
zowel activiteiten die worden aangehouden voor verkoop, acti-
viteiten die worden afgestoten en dochterondernemingen die
uitsluitend zijn overgenomen met het oog op wederverkoop.
Alle winsten en verliezen in verband met beëindigde bedrijfsactivitei-
ten worden afzonderlijk getoond in de resultatenrekening op de lijn
‘Winst/verlies op activa aangehouden voor verkoop’. Deze lijn bevat
de winsten of verliezen na belastingen op beëindigde bedrijfsacti-
viteiten, de winst of het verlies na belastingen voortvloeiend uit de
herwaardering tegen reële waarde min verkoopkosten en de winst
of het verlies na belastingen bij de afstoting van de activiteiten.
1.k Personeelsvoordelen
Personeelsvoordelen worden geclassificeerd in een van de vol
-
gende vier categorieën:
kortetermijnvoordelen zoals salarissen, jaarlijkse vakantie,
aanmoedigingsplannen, winstdelende en aanvullende
betalingen;
langetermijnvoordelen, inclusief uitkeringen voor langdurige
arbeidsongeschiktheid, voordelen die samenhangen met
langdurig dienstverband en andere types van op geldmiddelen
gebaseerde uitgestelde vergoedingen;
ontslagvergoedingen;
vergoedingen na uitdiensttreding .
74
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Kortetermijnvoordelen
BNP Paribas Fortis verantwoordt een kost wanneer men heeft
gebruik gemaakt van de diensten geleverd door werknemers in
ruil voor personeelsvoordelen.
Langetermijnvoordelen
Dit zijn voordelen, andere dan kortetermijnvoordelen, ver-
goedingen na uitdiensttreding en ontslagvergoedingen. Dit
heeft hoofdzakelijk betrekking op vergoedingen die meer dan
12 maanden zijn uitgesteld en die niet verbonden zijn aan de
BNP Paribas aandelenprijs en deze worden toegewezen in het
jaarverslag aan de periode waarin ze zijn verdiend.
De gebruikte actuariële technieken zijn gelijkaardig aan deze
die gebruikt worden voor pensioenregelingen op basis van vaste
toezeggingen uitgezonderd dat de actuariële winsten en verlie-
zen verantwoord worden in de resultatenrekening en niet in het
eigen vermogen.
Ontslagvergoedingen
Ontslagvergoedingen zijn verschuldigde personeelsvoordelen
als gevolg van een beslissing van BNP Paribas Fortis om een
arbeidscontract te beëindigen voor de wettelijke pensioenleeftijd
of als gevolg van een beslissing van een werknemer een vrijwillig
vervroegd vertrek te aanvaarden in ruil voor een vergoeding.
Ontslagvergoedingen die betaalbaar worden over meer dan
12 maanden na balansdatum worden verdisconteerd.
Vergoedingen na uitdiensttreding
In overeenstemming met IFRS maakt BNP Paribas Fortis een
onderscheid tussen pensioenregelingen op basis van toegezegde
bijdragen en pensioenregelingen op basis van vaste toezeggingen.
Pensioenregelingen op basis van toegezegde bijdragen leidt niet
tot een verplichting voor BNP Paribas Fortis en vereist bijgevolg
geen voorziening. Het bedrag van de verschuldigde werkgevers-
bijdrage tijdens de periode wordt verantwoord als een kost.
Enkel schema’s op basis van vaste toezeggingen geven aanleiding
tot een verplichting voor BNP Paribas Fortis. Deze verplichting
moet gewaardeerd en verantwoord worden als een verplichting
door middel van een voorziening.
De classificatie van pensioenregelingen in deze twee categorieën
is gebaseerd op de economische werkelijkheid van de pensioen-
regeling die herzien wordt om te bepalen of BNP Paribas Fortis
een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting heeft om de
overeengekomen voordelen te betalen aan de werknemers.
De vergoedingsverplichting na uitdiensttreding onder een plan
met vaste toezeggingen wordt gewaardeerd op basis van actu
-
ariële technieken die rekening houden met demografische en
financiële veronderstellingen.
De verantwoorde netto verplichting met betrekking tot pensioen-
plannen met vaste toezeggingen is het verschil tussen de contante
waarde van de verplichting voor plannen met vaste toezeggingen
en de reële waarde van de fondsbeleggingen.
De contante waarde van de verplichting voor pensioenplannen
met vaste toezeggingen wordt gewaardeerd op basis van actuari-
ele veronderstellingen toegepast door BNP Paribas Fortis waarbij
gebruik wordt gemaakt van de ‘projected unit credit’-methode.
Deze methode houdt rekening met verschillende parameters
eigen aan het land of de entiteit van BNP Paribas Fortis zoals
demografische veronderstellingen, de kans dat werknemers de
onderneming zullen verlaten voor pensioenleeftijd, salarisinflatie,
de verdisconteringsvoet en de algemene inflatie.
Wanneer de waarde van de fondsbeleggingen het bedrag van de
verplichting overschrijdt, wordt een actief opgenomen als het een
toekomstig voordeel voor BNP Paribas Fortis weergeeft onder de
vorm van een vermindering in de toekomstige bijdragen of een
toekomstige terugbetaling van de bedragen betaald in het plan.
De jaarlijkse kost verantwoord in de resultatenrekening onder
‘Salarissen en personeelsvoordelen’ met betrekking tot pen-
sioenplannen met vaste toezeggingen omvatten de aan het
dienstjaar toegerekende pensioenkosten (de verworven rechten
van elk personeelslid op basis van de geleverde diensten), de
rentekosten verbonden aan de impact van het verdisconteren
van de netto verplichting voor pensioenplannen met vaste
toezeggingen, de pensioenkosten van verstreken diensttijd
voortvloeiend uit pensioenplanwijzigingen en de gevolgen van
inperkingen of afwikkelingen en het verwachte rendement op
eventuele fondsbeleggingen.
Herwaarderingen van de netto verplichting (activa) voor pen-
sioenplannen met vaste toezeggingen worden verantwoord in
niet-gerealiseerde resultaten en worden nooit geherclassificeerd
naar de resultatenrekening. Ze omvatten actuariële winsten of
verliezen, het rendement op de fondsbeleggingen en de wijzigin-
gen in niet-verantwoorde activa door beperkingen (exclusief het
bedrag opgenomen in de netto rente van de verplichting (activa)
voor pensioenplannen met vaste toezeggingen).
75
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
1.l Op aandelen gebaseerde beloningen
Op aandelen gebaseerde beloningen zijn betalingen gebaseerd
op aandelen uitgegeven door BNP Paribas die ofwel worden
afgewikkeld onder de vorm van eigen vermogen of geldmiddelen
waarvan het bedrag is gebaseerd op de trends in de waarde van
de BNP Paribas-aandelen.
Aandelenopties en toewijzingsplannen van
gratis aandelen
De kost met betrekking tot aandelenopties en toewijzingsplannen
van gratis aandelen wordt verantwoord over de wachtperiode als
het voordeel enkel wordt toegekend als de begunstigde blijft voor
de entiteit werken.
Kosten met betrekking tot aandelenopties en gratis aandelen
worden opgenomen onder salarissen en andere personeelsvoor-
delen tegenover een ‘credit’-boeking in het eigen vermogen in de
jaarrekening van BNP Paribas. De kost wordt berekend op basis
van de algemene waarde van het plan bepaald op de datum
waarop het is toegekend door de Raad van Bestuur.
In afwezigheid van enige markt voor deze instrumenten worden
financiële waarderingsmodellen gebruikt die rekening houden
met de prestatievoorwaarden verbonden aan de BNP Paribas-
aandelenprijs. De totale kost van een plan wordt bepaald door
de eenheidswaarde per toegekende optie of aandeel te verme-
nigvuldigen met het geschatte aantal van toegekende opties en
aandelen die onvoorwaardelijk zullen worden aan het eind van
de periode rekening houdend met de voorwaarden met betrekking
tot het blijvend dienstverband van de begunstigde.
De enige veronderstellingen die worden herzien tijdens de
wachtperiode en dus resulteren in de herwaardering van de
kost, zijn deze die betrekking hebben op de waarschijnlijkheid
dat werknemers BNP Paribas Fortis zullen verlaten en deze die
betrekking hebben tot de prestatievoorwaarden die niet verbonden
zijn aan de waarde van de BNP Paribas-aandelen.
Op aandelen gebaseerde en in geldmiddelen
afgewikkelde uitgestelde vergoedingen
De kosten die gepaard gaan met deze plannen worden opgenomen
in het jaar waarin de werknemer de betreffende diensten verleent.
Als de betaling van een op aandelen gebaseerde variabele ver-
goeding uitdrukkelijk afhankelijk is van het voortzetten van het
dienstverband van de werknemer tijdens de wachtperiode, neemt
men aan dat de diensten verleend werden tijdens deze periode.
De kosten voor de overeenkomstige vergoeding worden gespreid
over de periode opgenomen en worden geboekt als kosten voor
salarissen en personeelsvoordelen tegenover een overeenkom-
stige verplichting op de balans. De kost wordt daarna herzien om
rekening te houden met een eventuele stopzetting van het dienst-
verband of de niet-naleving van een aan de prestatie verbonden
voorwaarde en de gewijzigde prijs van het BNP Paribas aandeel.
Als er geen verplichting is tot voortzetting van het dienstverband
worden de kosten niet gespreid maar onmiddellijk opgenomen
tegenover een overeenkomstige verplichting op de balans.
Vervolgens worden de kosten tot aan de afwikkeling op elke
rapporteringsdatum herzien om rekening te houden met een even-
tuele aan de prestatie gerelateerde voorwaarde en de gewijzigde
prijs van het BNP Paribas aandeel.
1.m Voorzieningen gerapporteerd onder verplichtingen
Voorzieningen worden verantwoord onder verplichtingen (andere
dan deze die betrekking hebben op financiële instrumenten en
personeelsvoordelen) die hoofdzakelijk betrekking hebben op
herstructureringen, geschillen, boetes en sancties.
Een voorziening wordt verantwoord wanneer het waarschijnlijk
is dat een uitstroom van middelen die economische voordelen
inhouden vereist zal zijn om de verplichting af te wikkelen ten
gevolge van een gebeurtenis in het verleden en het bedrag van
de verplichting kan op betrouwbare wijze worden geschat. Het
bedrag van zo een verplichting wordt verdisconteerd, in geval het
effect van verdisconteren materieel is, met als doel het bedrag
van de voorziening te bepalen.
1.n Actuele en uitgestelde belastingen
De actuele belastingslast wordt bepaald op basis van de belas-
tingsregelgeving en belastingsvoeten die van kracht zijn in elk
land waarin BNP Paribas Fortis actief is tijdens de periode waarin
de inkomsten gegenereerd zijn.
Uitgestelde belastingen worden verantwoord wanneer er tijdelijke
verschillen zijn tussen de boekwaarde van een actief of verplich-
ting in de balans en de fiscale boekwaarde ervan .
76
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Uitgestelde belastingsverplichtingen worden verantwoord voor
alle belastbare tijdelijke verschillen die verschillen van:
uitgestelde belastingsverplichtingen voortvloeiend uit de
eerste opname van goodwill,
uitgestelde belastingsverplichtingen die verband houden
met investeringen waarover BNP Paribas Fortis exclusieve of
gezamenlijke controle uitoefent, wanneer BNP Paribas Fortis
het tijdstip kan bepalen waarop het tijdelijke verschil wordt
afgewikkeld en het waarschijnlijk is dat het tijdelijke verschil
in de nabije toekomst niet zal worden afgewikkeld.
Uitgestelde belastingsvorderingen worden verantwoord voor alle
verrekenbare tijdelijke verschillen en niet-gebruikte overdraagbare
fiscale verliezen maar enkel in de mate waarin het waarschijnlijk
is dat de onderneming in kwestie toekomstige fiscale winst zal
genereren waartegen deze tijdelijke verschillen en fiscale verlie-
zen kunnen worden verrekend.
Uitgestelde belastingsvorderingen en -verplichtingen worden
gewaardeerd op basis van de balansmethode en gebaseerd op
basis van belastingstarieven die naar verwachting van toepassing
zullen zijn op de periode waarin de vordering wordt gerealiseerd
of de verplichting wordt afgewikkeld, op basis van de belasting-
tarieven waarvan het wetgevingsproces materieel is afgesloten
of zal afgesloten zijn tegen het eind van de verslagperiode. Ze
worden niet verdisconteerd.
Uitgestelde belastingsvorderingen en -verplichtingen worden
gesaldeerd wanneer ze ontstaan binnen een belastingsgroep die
in de jurisdictie van eenzelfde belastingsautoriteit valt en wanneer
er een in rechte afdwingbaar recht is om te salderen.
Bij onzekerheid over fiscale behandelingen van inkomsten past
BNP Paribas Fortis de volgende werkwijze toe:
BNP Paribas Fortis gaat na of het waarschijnlijk is dat een
belastingautoriteit een onzekere fiscale behandeling zal
aanvaarden;
een eventuele onzekerheid wordt weergegeven bij de bepa-
ling van de fiscale winst (het fiscaal verlies) door rekening
te houden met hetzij het meest waarschijnlijke bedrag (het
ene, meest waarschijnlijke bedrag van een reeks mogelijke
uitkomsten), hetzij de verwachte waarde (de som van de
kansgewogen bedragen uit een reeks mogelijke uitkomsten).
Actuele en uitgestelde belastingen worden verantwoord als belas-
tingbaten of -lasten in de resultatenrekening met uitzondering van
degene die verband houden met een transactie of gebeurtenis die
rechtstreeks in het eigen vermogen wordt geboekt. Die worden
eveneens in het eigen vermogen opgenomen.
Wanneer fiscale tegoeden op inkomsten van vorderingen en
obligaties worden gebruikt om de winstbelasting die moet betaald
worden af te wikkelen, dan worden deze fiscale tegoeden op
dezelfde lijn verantwoord als de baten waartoe ze betrekking
hebben. De overeenkomstige belastingslast wordt behouden in
de resultatenrekening onder ‘Winstbelastingen’ .
1.o Kasstroomoverzicht
De geldmiddelen en kasequivalenten zijn samengesteld uit het
nettosaldo van de kasrekeningen, de rekeningen bij centrale
banken en het nettosaldo van interbancaire direct opeisbare
leningen en deposito’s.
Wijzigingen in geldmiddelen en kasequivalenten met betrekking
tot operationele activiteiten geven de kasstromen weer gecreëerd
door de bedrijfsactiviteiten van BNP Paribas Fortis inclusief de
kasstromen met betrekking tot verhandelbare depositocertificaten.
Wijzigingen in geldmiddelen en kasequivalenten met betrek-
king tot investeringsactiviteiten geven de kasstromen weer
die voortvloeien uit de acquisities en desinvesteringen van
dochterondernemingen, geassocieerde ondernemingen of joint
ventures opgenomen in de geconsolideerde groep, evenals de
acquisities en desinvesteringen van materiële vaste activa exclu-
sief vastgoedbeleggingen en eigendommen aangehouden onder
een operationele leasing.
Wijzigingen in geldmiddelen en kasequivalenten met betrekking
tot financieringsactiviteiten geven de kasstromen weer die
voortvloeien uit transacties met aandeelhouders, kasstromen
met betrekking tot obligaties en achtergestelde schulden en
schulden vertegenwoordigd door effecten (exclusief verhandelbare
depositocertificaten) .
77
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
1.p Gebruik van schattingen in de voorbereiding van
het jaarverslag
Het opstellen van de jaarrekening vereist dat managers van ker-
nactiviteiten en bedrijfsfuncties veronderstellingen en schattingen
maken die worden weergegeven in de waardering van baten en
lasten in de resultatenrekening, van activa en verplichtingen in de
balans en in de openbaarmaking van informatie in de toelichting
van de jaarrekening.
Dit zorgt ervoor dat de desbetreffende managers beoordelingen
moeten maken en gebruik moeten maken van de beschikbare
informatie op de datum van de voorbereiding van de jaarrekening
wanneer ze hun schattingen maken. De actuele toekomstige
resultaten van activiteiten waarvoor managers hebben gebruik
gemaakt van schattingen kunnen in realiteit erg verschillen van
deze schattingen, hoofdzakelijk door de marktvoorwaarden. Dit
kan een materiële impact hebben op de jaarrekening.
Dit is hoofdzakelijk van toepassing op:
de analyse van de kasstroomeigenschap voor bepaalde
financiële activa;
de berekening van de verwachte kredietverliezen. Dit betreft
vooral de beoordeling van de voorwaarde van de significante
toename van het kredietrisico, de modellen en hypothesen
toegepast voor het bepalen van de verwachte kredietverliezen
en de bepaling van de verschillende economische scenario’s
met hun respectievelijke weging;
de analyse van heronderhandelde kredieten om te bepalen
of ze op de balans kunnen blijven dan wel uitgeboekt
moeten worden;
de beoordeling of een market actief of niet actief is, het gebruik
van intern ontwikkelde modellen om financiële instrumenten
te waarderen die niet genoteerd zijn op een actieve markt en
die gerapporteerd worden als ‘Financiële activa tegen reële
waarde met waardeveranderingen in het eigen vermogen’ of
als ‘Financiële activa tegen reële waarde met waardeveran-
deringen in de resultatenrekening’ op het actief of het passief,
en meer in het algemeen de berekeningen van de reële waarde
van financiële instrumenten waarover informatie verstrekt
wordt in de toelichting op de jaarrekening;
de veronderstellingen toegepast bij de beoordeling van de
gevoeligheid van de reële waarde van financiële instrumenten
voor elk type marktrisico, alsook de gevoeligheid van deze
waarderingen voor de belangrijkste niet-waarneembare inputs
zoals vermeld in de toelichting bij de jaarrekening
de relevantie van de documentatie van bepaalde afdekkingen
van het resultaat door middel van derivaten en het vaststellen
van de effectiviteit van afdekkingsstrategieën;
de bijzondere waardeverminderingstests uitgevoerd op imma-
teriële vaste activa en goodwill, met name op de waardering
van de toekomstige kasstromen, de disconterings- en groei-
percentages en de eindwaarden teneinde rekening te houden
met onder meer de macro-economische context;
de beoordeling van bijzondere waardeverminderingen op
deelnemingen in vermogensmutatiemethode;
de schatting van de restwaarden van vaste activa die het
voorwerp uitmaken van een operationele lease en die dienen
als basis voor de bepaling van de afschrijvingen en een
eventuele bijzondere waardevermindering, voornamelijk met
betrekking tot de impact van milieuoverwegingen op de waar-
dering van de toekomstige prijzen van tweedehandswagens;
de erkende belastinglatenties;
het meten van de onzekerheid over de fiscale behandelingen
van inkomsten en van andere voorzieningen voor risico’s en
kosten (met inbegrip van de voorzieningen voor personeels-
voordelen). Het is moeilijk om voor het einde van lopende
onderzoeken en geschillen de mogelijke uitkomst en gevolgen
in te schatten. De raming van de voorzieningen houdt rekening
met alle inlichtingen die beschikbaar zijn op de datum van
afsluiting van de jaarrekening, waaronder de aard van het
geschil, de onderliggende feiten, de lopende procedures en de
rechterlijke beslissingen, alsook met informatie over verge-
lijkbare zaken. BNP Paribas Fortis kan bij de beoordeling ook
beroep doen op het advies van deskundigen en onafhankelijke
raadgevers.
78
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
79
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
2 IFRS 17 en IFRS 9 impact
van de eerste toepassing
IFRS 17 en IFRS 9 impact van de eerste toepassing
op de balans op 31 december 2022
IFRS 17 and 9
31 december 2022
31 december
impact van de
aangepast volgens
In miljoenen euro's
ACTIVA
2022
eerste toepassing
IFRS 17 en 9
Geldmiddelen en tegoeden bij centrale banken
39.009
-
39.009
Financiële instrumenten tegen reële waarde met waardeveranderingen
12.315
-
12.315
in de resultatenrekening
Effectenportefeuille
1.376
-
1.376
Leningen en terugkoopovereenkomsten
2.558
-
2.558
Afgeleide financiële instrumenten
8.381
-
8.381
Financiële afdekkingderivaten
6.499
-
6.499
Financiële activa tegen reële waarde met waardeveranderingen
5.877
-
5.877
in het eigen vermogen
Schuldbewijzen
5.739
-
5.739
Effecten met een aandelenkarakter
138
-
138
Financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs
241.156
-
241.156
Leningen aan en vorderingen op kredietinstellingen
11.220
-
11.220
Leningen aan en vorderingen op klanten
216.785
-
216.785
Schuldbewijzen
13.151
-
13.151
Herwaarderingsreserve voor portefeuilles afgedekt tegen renterisico
(907)
-
(907)
Investeringen en andere activa in verband met verzekeringsactiviteiten
266
20
286
Actuele en uitgestelde belastingen
1.241
(1)
1.240
Overlopende rekeningen en overige activa
11.467
(54)
11.413
Deelnemingen in ondernemingen waarop de vermogensmutatie wordt toegepast
2.572
(92)
2.480
Materiële vaste activa en vastgoedbeleggingen
29.581
-
29.581
Immateriële vaste activa
468
-
468
Goodwill
848
-
848
TOTAAL ACTIVA
350.392
(127)
350.265
VERPLICHTINGEN
Deposito's van centrale banken
2.363
-
2.363
Financiële instrumenten tegen reële waarde met waardeveranderingen
18.520
-
18.520
in de resultatenrekening
Effectenportefeuille
603
-
603
Deposito's en terugkoopovereenkomsten
7.562
-
7.562
Schuldbewijzen
2.388
-
2.388
Afgeleide financiële instrumenten
7.967
-
7.967
Financiële afdekkingderivaten
9.692
-
9.692
Financiële verplichtingen tegen geamortiseer
de kostprijs
277.522
-
277.522
Schulden aan kredietinstellingen
46.295
-
46.295
Schulden aan klanten
212.692
-
212.692
Schuldbewijzen
16.252
-
16.252
Achtergestelde schulden
2.283
-
2.283
Herwaarderingsreserve voor portefeuilles afgedekt tegen renterisico
(5.216)
-
(5.216)
Actuele en uitgestelde belastingen
1.083
-
1.083
Overlopende rekeningen en overige verplichtingen
11.405
(32)
11.373
Technische voorzieningen en overige verzekeringsverplichting
190
(190)
-
Verzekeringscontractverplichtingen
-
178
178
Voorzieningen voor risico's en kosten
3.782
-
3.782
TOTAAL VERPLICHTINGEN
319.341
(44)
319.297
EIGEN VERMOGEN
Kapitaal en reserves
24.898
5
24.903
Resultaat van het boekjaar, aandeel van de groep
3.161
(25)
3.136
Totaal kapitaal, geconsolideerde reserves en resultaat van de periode, aandeel van
28.059
(20)
28.039
de groep
Wijzigingen in activa en verplichtingen opgenomen in het eigen vermogen
(2.673)
(70)
(2.743)
Aandeel van de groep
25.386
(90)
25.296
Minderheidsbelangen
5.665
7
5.672
TOTAAL EIGEN VERMOGEN
31.051
(83)
30.968
TOTAAL PASSIVA
350.392
(127)
350.265
80
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Sinds 1 januari 2023 passen de verzekeringsentiteiten van de
BNP Paribas Fortis Groep IFRS 17 ‘Verzekeringscontracten’ toe, die
voor het eerst werd gepubliceerd in mei 2017 en vervolgens werd
gewijzigd in juni 2020, en die in november 2021 is goedgekeurd
door de Europese Unie, met als overgangsdatum 1 januari 2022
voor de openingsbalans van de vergelijkende periode die onder
de norm is vereist.
Aangezien de BNP Paribas Fortis Groep de toepassing van IFRS 9
‘Financiële instrumenten’ voor de verzekeringsentiteiten heeft
uitgesteld tot de inwerkingtreding van IFRS 17, passen zij die
norm dus toe vanaf 1 januari 2023.
Verder worden door de inwerkingtreding van IFRS 17 diverse
wijzigingen in andere normen van kracht, waaronder IAS 1 over
de presentatie, IAS 16 en IAS 40 over de waardering en presentatie
van vastgoedactiva, IAS 28 over vrijstellingen voor de methode
van de vermogensmutatiemethode en IAS 32 en IFRS 9 over
eigen aandelen en andere effecten die zijn uitgegeven door de
BNP Paribas Fortis Groep.
De voornaamste effecten van deze veranderingen zijn zichtbaar
in de balans van 31 december 2022 in de rubriek eigen vermogen
ten belope van (0.09) miljard euro. De impact is voornamelijk
gelinkt aan een niet-gecontroleerde entiteit die geconsolideerd
wordt via de vermogensmutatiemethode.
81
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
3 T
oelichting op de resultatenrekening
op 31 december 2023
3.a Nettorentebaten
BNP Paribas Fortis rapporteert als ‘Rentebaten’ en ‘Rentelasten’
alle opbrengsten en kosten berekend door gebruik te maken van
de effectieve interestmethode (rente, commissies en transactie-
kosten) uit financiële instrumenten tegen geamortiseerde kostprijs
en uit financiële instrumenten geboekt op basis van reële waarde
met waardeveranderingen in het eigen vermogen.
Hierin zijn ook de rentebaten en rentelasten uit financiële
instrumenten uit de niet-handelsportefeuille begrepen die
niet in aanmerking komen voor erkenning aan geamortiseerde
kostprijs, aan reële waarde met waardeveranderingen in het
eigen vermogen evenals financiële instrumenten die de bank
heeft aangewezen om te worden geboekt aan reële waarde met
waardeveranderingen in de resultatenrekening. De waardever-
anderingen op financiële instrumenten aan reële waarde met
waardeveranderingen in de resultatenrekening (met uitzondering
van de gelopen intresten) worden geboekt onder ‘Nettowinsten
op financiële instrumenten aan reële waarde met waardeveran-
deringen in de resultatenrekening’.
Rentebaten en rentelasten uit derivaten geboekt als reëlewaar-
deafdekkingen worden toegevoegd aan de opbrengsten uit de
afgedekte transactie. Op dezelfde wijze worden rentebaten en
rentelasten uit derivaten gebruikt om transacties af te dekken die
gewaardeerd worden tegen reële waarde met waardeveranderin-
gen in de resultatenrekening in dezelfde rekeningen geboekt als
de rentebaten en rentelasten van de onderliggende transacties.
In het geval van negatieve interestvoeten die betrekking hebben op
leningen en te ontvangen bedragen of op deposito’s van klanten
en kredietinstellingen, worden deze respectievelijk geboekt als
rentelasten of rentebaten.
Boekjaar 2022
Boekjaar 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9
In miljoenen euro's
Baten
Lasten
Netto Baten Lasten Netto
Financiële instrumenten tegen geamortiseerde kostprijs
12.412
(6.921)
5.491
7.185
(2.141)
5.044
Deposito's, leningen en ontleningen
10.249
(4.944)
5.305
5.945
(1.866)
4.079
Terugkoopovereenkomsten
604
(1.167)
(563)
57
(36)
21
Financiële lease-verrichtingen
1.342
(101)
1.241
1.073
(93)
980
Schuldbewijzen
217
-
217
110
-
110
Uitgegeven schuldbewijzen en achtergestelde schulden
-
(709)
(709)
-
(146)
(146)
Financiële instrumenten tegen reële waarde met
275
-
275
71
-
71
waardeveranderingen in het eigen vermogen
Financiële instrumenten tegen reële waarde met
waardeveranderingen in de resultatenrekening (effecten in de
10
(80)
(70)
4
(35)
(31)
handelsportefeuille uitgesloten)
Kasstroomafdekkingsinstrumenten
273
(299)
(26)
221
(227)
(6)
Afdekkingsinstrumenten voor portefeuilles, afgedekt tegen
2.071
(2.969)
(898)
755
(957)
(202)
renterisico
Leaseverplichtingen
-
(15)
(15)
-
(10)
(10)
Totaal rentebaten / lasten
15.041
(10.284)
4.757
8.236
(3.370)
4.866
Rentebaten op leningen die onderhevig zijn aan individuele waar-
deverminderingen bedroegen 47 miljoen euro op 31 december
2023 vergeleken met 31 miljoen euro op 31 december 2022.
BNP Paribas Fortis heeft ingeschreven op het TLTRO III (Targeted
Longer-Term Refinancing Operations) -programma, zoals gewij
-
zigd door de Raad van Bestuur van de Europese Centrale Bank in
maart 2020, in december 2020 en in oktober 2022 (zie toelichting
5.g). BNP Paribas Fortis bereikte de kredietverleningsprestatie-
drempels waardoor het kan genieten van gunstige interestvoeten,
van toepassing of elke referentieperiode, namelijk:
voor de twee speciale interestperiodes (i.e. van juni 2020
tot juni 2022): het gemiddeld tarief van de depositofaciliteit
(‘DFR’) - 50 basispunten, d.w.z. -1%;
82
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
voor de daaropvolgende periode (i.e. van juni 2022 tot novem-
ber 2022): de gemiddelde DFR tussen het onderschrijven van
de TLTRO III verrichting en 22 november 2022, hetzij voor de
belangrijkste trekkingen -0,36% voor de trekking van juni 2020
en -0,29% voor de trekking van maart 2021;
voor de laatste periode (sinds 23 november 2022): de
gemiddelde DFR tussen 23 november 2022 en de datum van
terugbetaling. De gemiddelde effectieve interestvoet voor deze
laatste periode bedroeg 2,55% (1,64% tot en met 31 december
2022 en 2,75% voor het jaar 2023).
Deze variabele interestvoet wordt beschouwd als een marktrente
aangezien het van toepassing is op alle financiële instellingen
die aan de kredietverleningscriteria opgesteld door de Europese
Centrale Bank voldoen. De effectieve interestvoet van deze finan-
ciële passiva wordt bepaald voor elke referentieperiode, de twee
componenten (referentie-rentevoet en marge) aanpasbaar zijnde,
stemt dit overeen met de nominale interestvoet. De toevoeging
van de laatste interestperiode in oktober 2022 maakt deel uit van
het monetaire beleid van de Europese Centrale Bank en wordt dus
niet aanzien als een contractuele aanpassing volgens IFRS9 maar
als een herziening van de marktrentevoet.
3.b Commissiebaten en -lasten
Boekjaar 2023 Boekjaar 2022
aangepast volgens IFRS 17 en 9
In miljoenen euro’s
Baten
Lasten
Netto Baten Lasten
Netto
Klantenverrichtingen
138
(62)
76
135
(82)
53
Activiteiten met betrekking tot effecten en derivaten
1.098
(332)
766
1.040
(267)
773
Financierings
- en garantieverbintenissen
191
(26)
165
181
(27)
154
Vermogensbeheer en overige diensten
659
(11)
648
643
(26)
617
Overige
355
(571)
(216)
276
(452)
(176)
Totaal commissiebaten en -lasten
2.441
(1.002)
1.439
2.275
(854)
1.421
Waarvan commissiebaten en -lasten gelinkt aan trust-
en gelijkaardige activiteiten waarbij BNP Paribas Fortis
460
(7)
453
431
(4)
427
activa aanhoudt of belegt in opdracht van klanten, trusts,
pensioen- en voorzieningsfondsen of andere instellingen
Waarvan commissiebaten en -lasten gelinkt aan
financiële instrumenten die niet gewaardeerd zijn
373
(92)
281
370
(131)
23 9
aan reële waarde met waardeveranderingen in
de resultatenrekening
3.c Nettowinsten op financle instrumenten tegen
reële waarde met waardeveranderingen in
de resultatenrekening
Nettowinsten op financiële instrumenten tegen reële waarde met
waardeveranderingen in de resultatenrekening bevatten alle verlies-
en winstitems met betrekking tot financiële instrumenten die deel
uitmaken van de handelsportefeuille, eigenvermogensinstrumenten
niet behorend tot de handelsportefeuille waarvoor BNP Paribas
Fortis niet gekozen heeft voor een waardering tegen reële waarde
via het eigen vermogen, financiële instrumenten die de bank aan-
gewezen heeft als tegen reële waarde met waardeveranderingen
in de resultatenrekening, evenals schuldinstrumenten waarvan de
kasstromen niet louter de terugbetaling van hoofdsom en interes-
ten op de hoofdsom vormen of waarvoor het bedrijfsmodel niet
het verzamelen van kasstromen en evenmin het verzamelen van
kasstromen en het verkopen van de activa vormt.
Deze inkomsten bevatten de dividenden op deze instrumenten en
sluiten interestinkomsten en –uitgaven op financiële instrumenten
tegen reële waarde met waardeveranderingen in de resultaten-
rekening en instrumenten waarvan de kasstromen niet louter de
terugbetaling van hoofdsom en interesten op de hoofdsom vormen
of waarvoor het bedrijfsmodel niet het verzamelen van kasstromen
en evenmin het verzamelen van kasstromen en het verkopen van
de activa vormt, uit. Deze worden getoond in de ‘Nettorentebaten’
(toelichting 3.a).
83
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Boekjaar 2022 aangepast
In miljoenen euro’s
Boekjaar 2023
volgens IFRS 17 en 9
Financiële instrumenten van de handelsportefeuille
570
(46)
Interest-en kredietinstrumenten
86
(35)
Aandeleninstrumenten
106
(286)
Wisselkoersinstrumenten
512
288
Leningen en terugkoopovereenkomsten
(134)
(13)
Andere financiële instrumenten
-
-
Financiële instrumenten aangewezen tegen reële waarde met waardeveranderingen in de
(144)
371
resultatenrekening
Overige financiële instrumenten tegen reële waarde met waardeveranderingen in de
90
80
resultatenrekening
Impact van afdekkingsboekhouding
2
8
Reëlewaarde afdekkingsinstrumenten
383
(1,533)
Items onder reële-waardeafdekking
(381)
1,541
Nettowinsten op financiële instrumenten tegen reële waarde met waardeveranderingen in
de resultatenrekening van de handelsportefeuille
518
413
Winsten en verliezen op financiële instrumenten aangewezen
tegen reële waarde met waardeverminderingen in de resulta-
tenrekening hebben voornamelijk betrekking op instrumenten
waarvan de waardeveranderingen gecompenseerd kunnen worden
door waardeveranderingen van economische afdekkingderivaten
in de handelsportefeuille.
Nettowinsten op de portefeuille aangehouden voor
handelsdoeleinden bevatten in 2023 en 2022 een niet-ma-
terieel bedrag overeenstemmend met de inefficiëntie van de
kasstroomafdekkingen.
Mogelijke bronnen van inefficiëntie kunnen liggen aan verschil-
len tussen de afdekkingsinstrumenten en het afgedekte item,
met name veroorzaakt door de niet-overeenstemming van de
kenmerken van de afgedekte posten en de afdekkingsinstrumen-
ten, zoals de frequentie en het tijdstip van de renteherziening,
de regelmaat van de betalingen en de actualisatiefactoren, of
wanneer de derivaten ter afdekking een niet-nul reële waarde
hebben op de aanvangsdatum van de afdekkingsrelatie.
Kredietwaarderingsaanpassingen (CVA) toegepast op afdekkings-
derivaten zijn ook een bron van inefficiëntie.
Gecumuleerde wijzigingen in reële waarde met betrekking tot
beëindigende kasstroomafdekkingsrelaties, voorheen erkend in
het eigen vermogen en in 2023 opgenomen in de verlies- en
winstrekening zijn niet materieel, ongeacht of het afgedekte
bestanddeel opgehouden heeft te bestaan of niet.
3.d Nettowinsten op financiële instrumenten tegen
reële waarde met waardeveranderingen in
het eigen vermogen
Boekjaar 2022 aangepast
In miljoenen euro’s Boekjaar 2023 volgens IFRS 17 en 9
Nettowinsten op schuldbewijzen
14
19
Dividendopbrengsten op effecten met een aandelenkarakter
6
21
Nettowinsten op financiële instrumenten met waardeveranderingen in het eigen vermogen
20
40
(1)
(1) Rentebaten op schuldbewijzen zijn opgenomen in ‘Nettorentebaten’ (toelichting 3.a), en verliezen door bijzondere waardevermindering met betrekking tot mogelijke
wanbetaling van de emittent worden verantwoord in ‘Risicokost’ (toelichting 3.g) .
84
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
De latente resultaten op schuldbewijzen, die voorheen werden
geboekt in de rubriek ‘Wijzigingen in activa en verplichtingen
opgenomen in het eigen vermogen die kunnen geherclassificeerd
worden naar de resultatenrekening’ en die nu in resultaat voor
belastingen werden geboekt, vertegenwoordigen een netto-
winst van (3) miljoen euro in het boekjaar 2023 tegenover
28 miljoen euro in het boekjaar 2022.
3.e Nettobaten uit overige activiteiten
In miljoenen euro’s
Boekjaar 2022 aangepast
Boekjaar 2023 volgens IFRS 17 en 9
Baten
Lasten
Netto
Baten
Lasten
Netto
Nettobaten uit vastgoedbeleggingen
39
(8)
31
35
(9)
26
Nettobaten uit activa aangehouden onder operationele lease
15.684
(12.046)
3.638
13.040
(10.287)
2.753
Overige baten en lasten
974
(957)
17
893
(828)
65
Nettototaal baten uit overige activiteiten
16.697
(13.011)
3.686
13.968
(11.124)
2.844
Het bedrag aan Nettobaten uit activa aangehouden onder
operationele lease is bijna volledig gelinkt aan de leaseacti-
viteit van voertuigen. Het bedrag omvat de opbrengst van de
lease-overeenkomst (minus de afscrijvingen), de lease service
marge (onderhoud en reparatie, verzekering, …) en het resultaat
op de verkochte auto’s en herwaarderingen.
3.f Overige algemene bedrijfskosten
Boekjaar 2022 aangepast
In miljoenen euro's
Boekjaar 2023
volgens IFRS 17 en 9
Vergoedingen en personeelskosten (toelichting 7.a)
(2.895)
(2.588)
Externe diensten en overige algemene bedrijfskosten
(1.740)
(1.565)
Belastingen en bijdragen
(486)
(517)
Totaal overige algemene bedrijfskosten
(5.121)
(4.670)
(1)
(1) De bijdragen aan de Europese resolutiefondsen, waarin ook de uitzonderlijke bijdragen begrepen zijn, bedragen ( 92) miljoen euro in 2023 (( 127) miljoen euro in 2022).
3.g Risicokost
Het algemene model dat BNP Paribas Fortis gebruikt voor het
vaststellen van bijzondere waardeverminderingen en dat beschre-
ven wordt in de toelichting 1.g.4 bestaat uit twee stappen:
De beoordeling of er zich sinds de eerste opname een signi-
ficante toename van het kredietrisico heeft voorgedaan, en
De berekening van de voorziening voor kredietverliezen hetzij
als de binnen de twaalf maanden te verwachten kredietver-
liezen hetzij als de tijdens de volledige looptijd te verwachten
kredietverliezen.
Bij beide stappen wordt rekening gehouden met toekomstge-
richte informatie.
Significante toename van het kredietrisico
Op 31 december 2022 heeft BNP Paribas haar criteria voor de
beoordeling van de significante toename van het kredietrisico
herzien in overeenstemming met de aanbevelingen van de
Europese Bankautoriteit en de Europese Centrale Bank .
85
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Voorheen werd de verslechtering van het kredietrisico, uitge-
zonderd voor de consumentenkrediet activiteiten, voornamelijk
beoordeeld op basis van veranderingen in de interne kredietrating,
een indicator van de gemiddelde kans op wanbetaling gedurende
één jaar tijdens de kredietcyclus. Om volledig rekening te houden
met toekomstgerichte informatie, gebruiken de nieuwe criteria als
belangrijkste indicator de kans op wanbetaling tot op vervaldag,
die is afgeleid van de interne rating waarin de verwachte gevolgen
van veranderingen in macro-economische scenario’s zijn verwerkt.
Volgens deze nieuwe criteria wordt aangenomen dat het kredie-
trisico aanzienlijk is toegenomen en wordt het activa ingedeeld
in Stadium 2 indien de kans op wanbetaling tot vervaldag van
het instrument ten minste verdrievoudigd is sinds het ontstaan
ervan. Dit relatieve variatiecriterium wordt aangevuld met een
absoluut variatiecriterium van de kans op wanbetaling van
400 basispunten.
Verder geldt voor alle portefeuilles (behalve voor de consumen-
tenkrediet activiteiten):
het krediet wordt geacht zich in Stadium 1 te bevinden
wanneer de 1-jarige ‘Point in Time’ kans op wanbetaling (PiT
PD) lager is dan 0,3% op de rapporteringsdatum, aangezien
veranderingen in de kans op wanbetaling als gevolg van
kredietverlagingen in deze zone niet materieel zijn en daarom
niet als ‘significant’ worden beschouwd;
wanneer de 1-jarige PiT PD groter is dan 20% op de rapporte-
ringsdatum, gezien de kredietuitgiftepraktijken van de Groep,
wordt de verslechtering als significant beschouwd en wordt
de faciliteit geclassificeerd in Stadium 2 (zolang de faciliteit
geen verminderde kredietwaardigheid heeft ).
Voor de activiteiten consumentenkredieten wordt het bestaan
van een mogelijks geregulariseerd betalingsincident gedurende
de laatste 12 maanden beschouwd als een aanwijzing van een
significante toename van het kredietrisico en wordt de faciliteit
daarom ingedeeld in Stadium 2.
Onderstaande tabel vergelijkt de oude en de nieuwe criteria voor het beoordelen van de significante toename van het kredietrisico:
Vermoeden Verslechtering vanaf de eerste opname van het Vermoeden
Stadium 1 krediet die leidt tot de overgang naar Stadium 2 Stadium 2
Een jaar kans op wanbetaling
Een jaar kans op > 4
Retail wanbetaling* Een jaar kans op wanbetaling sinds eerste opname Een jaar kans op
< 0,25% of wanbetaling > 10%
Eerder Verslechtering rating ≥ 6 stappen
gebruikte
Middenen
criteria Verslechtering rating ≥ 6 stappen
kleine
ondernemingen Rating ≤ 4- Rating ≥ 9+
Grote Verslechtering rating ≥ 3 stappen
ondernemingen Een jaar PiT kans Tijdens de looptijd PiT kans op wanbetaling > 3
op Tijdens de looptijd PiT kans op wanbetaling sinds eerste opname Een jaar PiT kans op
Nieuwe criteria wanbetaling** of wanbetaling > 20%
< 0,3% Variatie van tijdens de looptijd PiT waarschijnlijkheid
van wanbetaling sinds eerste opname > 400bps
* Kans op wanbetaling gedurende de cyclus.
** “Point in Time” (PiT) waarschijnlijkheid van wanbetaling inclusief toekomstgerichte blik.
Er wordt aangenomen dat het kredietrisico significant is toegeno-
men sinds de initiële herkenning en het activa in het 2
de
stadium
werd geclassificeerd, in geval van een laattijdige betaling van
meer dan 30 dagen of indien er een herstructurering heeft plaats-
gevonden door financiële moeilijkheden (zolang de faciliteit geen
verminderde kredietwaardigheid heeft. Sinds 31 december 2023
worden goed presterende zakelijke cliënten die onder toezicht
staan, systematisch gedegradeerd tot stadium 2.
Het totale bedrag aan leningen en verplichtingen buiten de balans
ten opzichte van Russische en Oekraïense tegenpartijen is zeer
beperkt en vormt slechts een niet significant deel van de activitei-
ten van BNP Paribas Fortis. In de eerste helft van 2022 werden de
interne ratings van de Russische tegenpartijen (met inbegrip van
de overheidsrating) systematisch verlaag om rekening te houden
met recente gebeurtenissen, hetgeen leidde tot een overdracht
van hun openstaande posities naar stadium 2. Gezien de beperkte
blootstelling aan dit land had deze verslechtering echter geen
significant effect op de risicokosten voor de periode .
86
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Toekomstgerichte informatie
De bank houdt rekening met toekomstgerichte informatie zowel bij
het beoordelen van de significante toename van het kredietrisico
als bij het meten van de verwachte kredietverliezen (Expected
Credit Loss of ECL).
Voor het bepalen van het bedrag van de verwachte kredietver-
liezen heeft de bank er voor gekozen om voor elke geografische
zone vier macro-economische scenario’s te hanteren die een
breed spectrum van potentieel toekomstige economische con-
dities afdekken:
Een basisscenario dat overeenstemt met het scenario dat
gehanteerd wordt voor het budgetproces,
Een gunstig scenario dat rekening houdt met situaties waarin
de economie beter presteert dan verwacht,
Een ongunstig scenario overeenkomstig het scenario dat
de Groep BNP Paribas toepast voor de driemaandelijkse
stress tests,
Een ernstig scenario dat overeenkomt met een grotere schok
dan die van het ongunstige scenario.
De relatie tussen de macro-economische scenario’s en de bepaling
van het bedrag van de verwachte kredietverliezen steunt voor-
namelijk op de modellering van de kans op wanbetaling en de
vervorming van migratiematrices gebaseerd op de interne rating
(of risicoparameter). De kansen op wanbetaling die op basis van
deze macro-economische scenario’s worden vastgesteld worden
gebruikt om de verwachte kredietverliezen te meten voor elk van
deze scenario’s.
De opzet van de Groep is uitgesplitst per sector om rekening te
houden met de heterogeniteit van de sectorale dynamiek bij het
beoordelen van de kans op wanbetaling voor bedrijven.
Bij het bepalen van de significante verslechtering van het kre-
dietrisico wordt ook rekening gehouden met toekomstgerichte
informatie, aangezien de kansen op wanbetaling die als basis
voor deze beoordeling worden gebruikt, op dezelfde manier
toekomstgerichte Multi scenario-informatie omvatten als voor
de berekening van de verwachte verliezen.
Het gewicht dat moet worden toegekend aan de verwachte kre-
dietverliezen berekend in elk van de scenario’s is gedefinieerd als
50% voor het basisscenario en:
het gewicht van de drie alternatieve scenario’s wordt bepaald
op basis van de positie in de kredietcyclus. In deze benadering
weegt het ongunstige scenario zwaarder door in situaties aan
de bovenkant van de cyclus dan in situaties aan de onderkant
van de cyclus, vooruitlopend op een mogelijke neergang van
de economie.
het gewicht van het gunstige scenario bedraagt ten minste
10% en ten hoogste 40%.
het totale gewicht van de ongunstige scenario’s fluctueert
symmetrisch met het gunstige ook binnen een marge van 10
tot 40%; een ernstig element vertegenwoordigt 20% van dit
gewicht met een minimum gewicht van 5%.
Indien van toepassing kan de ECL-meting rekening houden met
scenario’s voor de verkoop van activa.
Macro-economische scenario’s
De vier macro-economische scenario’s zijn gedefinieerd met een
drie-jaar horizon. Ze komen overeen met:
Een basisscenario dat de meest waarschijnlijke economische
evolutie voor de periode van de prognose beschrijft. Dit
scenario wordt elk kwartaal bijgewerkt en wordt ontwikkeld
door de dienst Economic Research van de BNP Paribas Groep
in samenwerking met diverse experten binnen de Groep,
waaronder die van BNP Paribas Fortis. Er worden projecties
ontworpen voor elke kernmarkt van de bank door middel van
de belangrijkste macro-economische variabelen (het BNP en
zijn onderdelen, werkloosheidsgraad, consumentenprijzen,
rentevoeten, wisselkoersen, olie- en vastgoedprijzen, …) die
bepalend zijn voor de modellering van de risicoparameters
gebruikt bij de stress tests.
een ongunstig scenario, dat de impact beschrijft van de
verwezenlijking van sommige van de risico’s die wegen op
het basisscenario, resulterend in een veel minder gunstig
economisch verloop dan in het basisscenario. De bbp-schok
wordt in verschillende mate, maar tegelijkertijd, toegepast
op de economieën in kwestie. Over het algemeen komen deze
aannames in grote lijnen overeen met die voorgesteld door
de toezichthouders. De kalibratie van schokken op andere
variabelen (bv. werkloosheid, consumentenprijzen, rente-
voeten, enz.) is gebaseerd op modellen en het oordeel van
deskundigen;
een zeer ongunstig scenario, dat een verergering is van het
ongunstige scenario ;
87
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
een gunstig scenario, waarin rekening wordt gehouden
met het effect van de verwezenlijking van sommige van de
opwaartse risico’s voor de economie, met als gevolg een
gunstiger economisch pad. De gunstige schok voor het BBP
wordt afgewogen tegen de negatieve schok voor de BBP
zodanig dat de waarschijnlijkheid van de twee gemiddeld
over de cyclus gelijk is. Andere variabelen (bijv. werkloosheid,
gezamenlijke, rentevoeten, enz.) worden op dezelfde wijze als
in het ongunstig scenario gedefinieerd.
De koppeling tussen de macro-economische scenario’s en de
meting van de ECL wordt aangevuld met een benadering die het
mogelijk maakt rekening te houden met anticipatieaspecten die
niet door de modellen in de generieke benadering worden gedekt.
Dit is met name het geval wanneer gebeurtenissen ongekend
in de historische kroniek waarmee rekening is gehouden om de
modellen op te bouwen, plaatsvinden of worden verwacht, of
wanneer de aard of omvang van verandering in macro-economi
-
sche parameters vraagtekens plaatst bij eerdere correlaties. De
situatie van hoge inflatie en de huidige en verwachte rentestijging
komen dus overeen met aspecten die niet zijn waargenomen in
de referentiegeschiedenis. In deze context heeft de Groep een
aanpak ontwikkeld om rekening te houden met de toekom-
stige economische vooruitzichten bij het beoordelen van de
financiële draagkracht van tegenpartijen. Deze aanpak bestaat
erin de impact van hogere rentetarieven te projecteren op de
financiële ratio’s van klanten, m.n. rekening houdend met hun
schuldenlast. Kredietbeoordelingen en de daarbij bijbehorende
kans op wanbetaling worden geherwaardeerd gebaseerd op deze
gesimuleerde financiële ratio’s. Deze aanpak werd ook gebruikt om
te anticiperen op het effect van lagere prijzen van commerciële
onroerende goederen.
Basisscenario
In een context van krappe financiële omstandigheden en nog
steeds hoge inflatie vertraagde de mondiale bedrijvigheid in 2023.
Het mondiale BBP zal naar verwachting jaarlijks gemiddeld met
2,8% groeien (in vergelijking met 3,3% in 2022), voornamelijk
als gevolg van de zwakkere ontwikkeling in de Europese eco-
nomieën. In de eurozone zal de groei van de bedrijvigheid naar
verwachting in 2023 vertragen tot 0,5% (terwijl deze per 30 juni
2023 naar verwachting 0,7% zou bedragen) als gevolg van de
veel minder dynamische binnenlandse vraag (zowel in termen
van consumptie als investering). De economie van de VS bewees
veerkrachtiger gebleken dan aanvankelijk verwacht en zal naar
verwachting in 2023 met 2,3% groeien (terwijl deze op 30 juni
2023 naar verwachting slechts met 0,9% zou groeien). In 2024
zullen de economische omstandigheden naar alle verwachting in
de geavanceerde economieën traag zijn met groeicijfers van iets
minder dan 1%, in zowel eurozone als de VS.
Terwijl de inflatie in de loop van 2023 in een vrij snel tempo is
teruggelopen bleef zij in veel landen aanzienlijk boven de doelstel
-
lingen van de centrale banken. Dit klimaat van hoge inflatie heeft
de centrale banken ertoe aangezet om de meest uitgesproken
monetaire verkapping van de laatste decennia door te voeren.
De belangrijkste centrale banken (Europese Centrale Bank, US
Federal Reserve) hebben mogelijk hun verscherpingscyclus van
het monetaire beleid voltrokken. Er wordt verwacht dat zij hun
monetaire beleid grotendeels ongewijzigd zullen laten. Zowel de
korte als lange termijn rentevoeten hebben ongeziene niveaus
bereikt sinds de jaren 2000 en er wordt verwacht dat deze niveaus
enige tijd worden aangehouden. De krappe financiële omstandig-
heden zullen aldus wegen op de bedrijvigheid in 2024.
De onderstaande grafiek toont een vergelijking van de bbp-pro-
jecties van de eurozone die in het basisscenario zijn gebruikt voor
de berekening van ECL’s op 31 december 2022 en 2023.
85
90
95
100
105
110
dec 18 dec 19 dec 20 dec 21 dec 22 dec 23 dec 24
dec 25 dec 26
BBP index
Euro zone: Indexbasis 100 op vierde kwartaal van 2019
Centraal scenario op 31 december 2022
Centraal scenario op 31 december 2023
88
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Macro-economische variabelen, centraal scenario per 31 december 2023
Jaargemiddelde 2023 2024
2025
2026
Bbp-gr
oei
Eurozone
0,5%
0,8%
1,6%
1,7%
Frankrijk
0,9%
0,8%
1,5%
1,6%
Italië
0,7%
0,8%
1,2%
1,3%
Belgïe
1,1%
0,9%
1,5%
1,6%
Verenigde Staten
2,3%
0,7%
2,0%
2,1%
Werkloosheidsgraad
Eurozone
6,6%
6,8%
6,6%
6,2%
Frankrijk
7,3%
7,6%
7,3%
6,7%
Italië
7,6%
7,7%
7,6%
7,4%
Belgïe
5,6%
5,9%
5,8%
5,5%
Verenigde Staten
3,7%
4,4%
4,2%
3,6%
Inflatie
Eurozone
5,6%
2,8%
2,1%
2,2%
Frankrijk
5,8%
2,6%
2,2%
2,2%
Italië
6,2%
2,9%
2,3%
2,3%
Belgïe
2,4%
3,2%
1,6%
2,1%
Verenigde Staten
4,2%
2,6%
2,1%
2,1%
Rendement op 10-jaars
staatsobligaties
Allemagne
2,51%
2,58%
2,50%
2,50%
France
3,06%
3,13%
3,05%
3,05%
Italie
4,33%
4,58%
4,50%
4,50%
Belgique
3,15%
3,22%
3,14%
3,14%
États-Unis
4,04%
4,19%
4,00%
4,00%
Ongunstige en ernstig ongustige scenario’s
De ongunstige en ernstig ongunstige scenario’s zijn gebaseerd
op de veronderstelling dat bepaalde nadelige risico’s materieel
zullen zijn, wat resulteert in veel minder favorabele economische
paden dan in basis scenario’s.
De volgende hoofdrisico’s worden geïdentificeerd:
Geopolitieke risico’s en ontwikkeling van de globalisering.
Geopolitieke risico’s zijn de laatste tijd significant toegenomen,
en dragen bij tot de verbrokkeling van de wereldeconomie.
Geopolitieke spanningen kunnen wegen op de globale eco-
nomie door verschillende kanalen, inclusief prijsschokken op
grondstoffen, financiële markten, ondernemersvertrouwen,
toeleveringsketens, en handel. Dergelijke ontwikkelingen
kunnen tegelijkertijd leiden tot hogere inflatieontwikkelin-
gen en zwakkere bedrijvigheid en bemoeilijkt de taak van de
centrale banken. Het toenemende gebruik van internationale
sancties vergroot ook de mogelijke omvang van de gevolgen
van dergelijke gebeurtenissen.
Een grotere impact van krappe monetaire omstandigheden.
De aanscherping op de markt van het monetaire beleid als
antwoord op de hogere inflatie van de laatste kwartalen heeft
geleid tot hogere korte en lange termijn rentevoeten dan de
voorbije jaren. Dit heeft al gewogen op de activiteit, meer
bepaald door zwakkere ontwikkelingen in de meeste rentege-
voelige sectoren, meer bepaald in de immobiliën sector. Deze
negatieve gevolgen kunnen uitbreiden gezien de gebruikelijke
vertraging tussen de stijging van de rentevoeten en zijn effect
of de economie. In een ongunstiger klimaat zouden krappere
financiële omstandigheden, gecombineerd met zwakkere ont-
wikkelingen in de bedrijvigheid, tot zwakkere trends kunnen
leiden (dan aangenomen in het basisscenario) met betrekking
tot krediet-, investerings-, woning- en commercieel vastgoed-
prijzen, en leiden tot hogere wanbetalingspercentages.
89
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Kwetsbare overheidsfinanciën. Het feit dat de schulden ver-
geleken met het BBP hoog zijn, vergroot dit de risico’s met
betrekking tot de overheidsfinanciën in een omgeving van
hoge rentetarieven en zwakke groei. Deze gecombineerde
ontwikkelingen zouden in sommige landen aanleiding kunnen
geven tot marktspanningen (verbreding van de spreads
op staatsobligaties) en een invloed kunnen hebben op de
bedrijvigheid via verschillende kanalen (hogere rentetarieven,
lagere overheidsuitgaven, hogere belastingen).
De ongunstige en ernstige ongunstige scenario’s gaan ervan uit
dat deze geïdentificeerde latente risico’s zich vanaf het eerste
kwartaal van 2024 zullen manifesteren.
Hoewel de neerwaartse risico’s worden gedeeld door de ongun-
stige en de ernstig ongunstige scenario’s, wordt aangenomen dat
de gevolgen aanzienlijk groter zullen zijn in het ernstig ongunstige
scenario, als gevolg van zowel meer uitgesproken directe schokken
(bijvoorbeeld hogere grondstofprijzen) en de ontwikkeling van een
negatieve spiraal tussen belangrijke kernfactoren (bijv. activiteit,
staatsschuld, rendementen op obligaties, aandelenkoersen).
Tussen de betreffende landen ligt het BBP niveaus in het ongun-
stige scenario tussen 7,8% en 11,1% lager dan in het basisscenario
aan het einde van het schokperiode. In het bijzonder bedraagt
deze afwijking gemiddeld 9% in zowel de eurozone als in de
Verenigde Staten.
In ernstige scenario’s liggen de BBP niveaus tussen 11,6% en 16,2%
lager dan in het basisscenario aan het einde van schokperiode.
Deze afwijking bedraagt 13,2% in zowel eurozone als in de
Verenigde Staten.
Weging van het scenario en de sensitiviteit van de
risico-kost
Op 31 december 2023 bedraagt de weging van het gunstige scena-
rio 34,5%, en 10,5% ongunstige scenario en 5% zeer ongunstige
scenario. Op 31 december 2022, bedraagt de weging van het
gunstige scenario 34% en 16% ongunstige scenario (het ernstige
scenario werd in de eerste helft van 2023 geïntroduceerd).
De gevoeligheid van het bedrag van de verwachte kredietverliezen
voor alle financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs of tegen
reële waarde via eigen vermogen en krediettoezeggingen wordt
beoordeeld door de geschatte verwachte verliezen als gevolg van
de weging van de bovenstaande scenario’s te vergelijken met
het geschatte verwachte verlies als gevolg van elk van de twee
alternatieve scenario’s gewogen op 100% (en het basisscenario
gewogen op 0%):
een stijging van de ECL met 29%, of 173,62 miljoen euro
volgens het ongunstige scenario met een wegingsfactor van
100% (29% op 31 december 2022);
een daling van de ECL met (15)%, of (90,69) miljoen euro
volgens het gunstige scenario met een wegingsfactor van
100% ((9)% op 31 december 2022).
Post-model aanpassingen:
Er werd rekening gehouden met conservatieve aanpassingen
wanneer de gebruikte modellen gebaseerd waren op indicatoren
die ongebruikelijke niveaus lieten zien in de context van de
gezondsheidscrisis en de steunprogramma’s, zoals de stijging
van de deposito’s en de daling van het aantal achterstallige
gebeurtenissen voor particuliere klanten en ondernemers.
Risicokost van de periode
Boekjaar 2022 aangepast
In miljoenen euro’s
Boekjaar 2023
volgens IFRS 17 en 9
Nettotoename bijzondere waardeverminderingen
(265)
(311)
Recuperaties op voorheen afgeschreven leningen en vorderingen
25
28
Verliezen op oninbare leningen
(40)
(45)
Totale risicokost van de periode
(280)
(328)
90
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Risicokost van de periode per boekhoudkundige categorie en activacategorie
Boekjaar 2022 aangepast
In miljoenen euro’s
Boekjaar 2023
volgens IFRS 17 en 9
Geldmiddelen en tegoeden bij centrale banken
(8)
(4)
Financiële instrumenten tegen reële waarde met waardeveranderingen in
de resultatenrekening
2
(3)
Financiële activa tegen reële waarde met waardeveranderingen in het eigen vermogen
4
15
Financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs
(326)
(316)
waarvan leningen en vorderingen
(325)
(312)
waarvan schuldbewijzen
(1)
(4)
Overige activa
(3)
(7)
Financierings-en garantieverbintenissen en overige
51
(13)
TOTALE RISICOKOST VAN DE PERIODE
(280)
(328)
Risicokost op leningen en verbintenissen zonder bijzondere waardevermindering
39
(156)
waarvan Stadium 1
24
(115)
waarvan Stadium 2
15
(41)
Risicokost op leningen en verbintenissen met bijzondere waardevermindering - Stadium 3
(319)
(172)
Voorzieningen voor bijzondere waardeverminderingen: kredietrisico
Wijziging in de provisies voor bijzondere waardeverminderingen gedurende de periode per boekhoudkundige categorie
en activacategorie
Nettotoename Aanwending
31 december 2022 bijzondere bijzondere Omrekenings-
aangepast volgens waarde- waarde- verschillen en
In miljoenen euro’s IFRS 17 en 9 verminderingen verminderingen
overige
31 december 2023
Bijzondere waardeverminderingen op activa
Vorderingen op centrale banken
15
8
-
(6)
17
Financiële instrumenten tegen reële waarde met
8
(1)
-
(1)
6
waardeveranderingen in de resultatenrekening
Financiële activa tegen reële waarde met
19
(4)
-
(1)
14
waardeveranderingen in het eigen vermogen
Financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs
3.067
318
(343)
190
3.232
waarvan leningen en vorderingen
3.060
317
(343)
192
3.226
waarvan schuldbewijzen
7
1
-
(2)
6
Overige activa
9
2
(1)
1
11
Totaal bijzondere waardeverminderingen op
3.118
323
(344)
183
3.280
financiële activa
waarvan Stadium 1
356
(10)
-
29
375
waarvan Stadium 2
477
7
-
14
498
waarvan Stadium 3
2.285
326
(344)
140
2.407
Voorzieningen geboekt als verplichting
Voorzieningen voor verbintenissen
242
(54)
-
7
195
Overige voorzieningen
29
(4)
-
10
35
Totaal voorzieningen geboekt als verplichtingen
271
(58)
-
17
230
waarvan Stadium 1
66
(17)
-
4
53
waarvan Stadium 2
85
(27)
-
5
63
waarvan Stadium 3
120
(14)
-
8
114
Totaal bijzondere waardeverminderingen
3.389
265
(344)
200
3.510
91
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Wijziging in de bijzondere waardeverminderingen en voorzieningen gedurende de vorige periode per boekhoudkundige
categorie en activacategorie
Nettotoename Aanwending
bijzondere bijzondere Omrekenings- 31 december 2022
waarde- waarde- verschillen en aangepast volgens
In miljoenen euro’s
31 december 2021
verminderingen verminderingen overige IFRS 17 en 9
Bijzondere waardeverminderingen op activa
Vorderingen op centrale banken
12
5
-
(2)
15
Financiële instrumenten tegen reële waarde met
10
2
-
(4)
8
waardeveranderingen in de resultatenrekening
Financiële activa tegen reële waarde met
32
(15)
-
2
19
waardeveranderingen in het eigen vermogen
Financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs
3.048
307
(258)
(30)
3.067
waarvan leningen en vorderingen
3.044
303
(258)
(29)
3.060
waarvan schuldbewijzen
4
4
-
(1)
7
Overige activa
10
-
(1)
-
9
Totaal bijzondere waardeverminderingen op
3.112
299
(259)
(34)
3.118
financiële activa
waarvan Stadium 1
268
91
-
(3)
356
waarvan Stadium 2
483
24
-
(30)
477
waarvan Stadium 3
2.361
184
(259)
(1)
2.285
Voorzieningen geboekt als verplichtingen
Voorzieningen voor verbintenissen
230
11
-
1
242
Overige voorzieningen
29
1
-
(1)
29
Totaal voorzieningen geboekt als verplichtingen
259
12
-
-
271
waarvan Stadium 1
44
22
-
-
66
waarvan Stadium 2
66
19
-
-
85
waarvan Stadium 3
149
(29)
-
-
120
Totaal bijzondere waardeverminderingen en
3.371
311
(259)
(34)
3.389
voorzieningen
Wijzigingen in de waardeverminderingen van financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs gedurende de periode
Waardevermindering Waardevermindering
op activa met op activa met
verwachte verwachte Waarde-
kredietverliezen over kredietverliezen over vermindering op
12 maanden de resterende looptijd dubieuze activa
In miljoenen euro’s (Stadium 1) (Stadium 2)
(Stadium 3)
Totaal
Op Boekjaar 2022 aangepast volgens IFRS 17 en 9
338
462
2.267
3.067
Nettotoename bijzondere waardeverminderingen
(16)
11
323
318
Financiële activa aangekocht of verstrekt tijdens de periode
147
72
1
220
Financiële activa afgeboekt tijdens de periode
(56)
(41)
(155)
(252)
Transfer naar Stadium 2
(50)
304
(45)
209
Transfer naar Stadium 3
(4)
(88)
378
286
Transfer naar Stadium 1
26
(130)
(15)
(119)
Overige nettotoenames zonder transfer van stadium
(79)
(106)
159
(26)
Aanwending bijzondere waardeverminderingen
-
-
(343)
(343)
Omrekeningsverschillen en overige items
34
14
143
191
Op 31 december 2023
356
487
2.390
3.233
(1)
(2)
(1) Inclusief desinvesteringen
(2) Inclusief afschrijvinge n
92
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Wijzigingen in de waardeverminderingen van financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs gedurende
de vorige periode
Waardevermindering op Waardevermindering op
activa met verwachte activa met verwachte Waarde-
kredietverliezen over kredietverliezen over de vermindering op
12 maanden resterende looptijd dubieuze activa
In miljoenen euro’s (Stadium 1) (Stadium 2)
(Stadium 3)
Totaal
Op 31 december 2021
253
455
2.340
3.048
Nettotoename bijzondere waardeverminderingen
86
39
182
307
Financiële activa aangekocht of verstrekt tijdens de periode
114
95
-
209
Financiële activa afgeboekt tijdens de periode
(42)
(63)
(205)
(310)
Transfer naar Stadium 2
(34)
196
(46)
116
Transfer naar Stadium 3
(3)
(24)
238
211
Transfer naar Stadium 1
33
(192)
(6)
(165)
Overige nettotoenames zonder transfer van stadium
(2)
18
27
201
246
Aanwending bijzondere waardeverminderingen
-
-
(258)
(258)
Omrekeningsverschillen en overige items
(1)
(32)
3
(30)
Op 31 december 2022
338
462
2.267
3.067
(1)
(1) Inclusief desinvesteringen
(2) Inclusief afschrijvingen
3.h Nettowinsten/verliezen op overige vaste activa
Boekjaar 2022
aangepast volgens
In miljoenen euro’s
Boekjaar 2023
IFRS 17 en 9
Netto winst op investeringen in geconsolideerde ondernemingen
-
7
Netto winst op materiële en immateriële activa
191
18
Resultaat uit monetaire positie
(253)
31
Nettowinsten/verliezen op overige vaste activa
(62)
56
Volgens IAS 29 aangaande de toestand van hyperinflatie van de
Turkse economie is het bedrag vermeld onder ‘Resultaten uit
monetaire posities’ voornamelijk het resultaat van het effect
van de evolutie van de consumentenprijsindex in Turkije op de
waardering van niet-monetaire activa en passiva (- 545 miljoen
euro) en op de inkomsten uit interesten uit de aan de inflatie
geïndexeerde Turkse staatsobligatieportefeuille (+ 291 miljoen
euro, geherclassificeerd uit rentemarge) in 2023 ((respectievelijk
-400 miljoen euro, +431 miljoen euro in 2022 ) .
93
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
3.i Vennootschapsbelasting
Afstemming
van de effectieve winstbelastingen met de theoretische
Boekjaar 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9 Boekjaar 2022
winstbelasting tegen de standaardbelastingsvoet in België
In miljoenen euro’s
Belastingsvoet
In miljoenen euro’s
Belastingsvoet
Vennootschapsbelastingen op de winst aan de standaard
(1.178)
25,00 %
(1.074) 25,00 %
belastingsvoet
Effect van het verschil in belastingsvoet van toepassing op
(41)
0,9 %
13
(0,3 %)
buitenlandse entiteiten
Effect van verlaagd tarief op dividenden en verkopen
14
(0,3 %)
17 (0,4 %)
Effect van de hyperinflatie in Turkije
(157)
3,3 %
(137) 3,2 %
Overige effecten
(120)
2,5 %
(30)
0,7 %
Vennootschapsbelastingen
(1.482)
31,40 %
(1.211) 28,20 %
waarvan
Actuele belastingslast voor het jaar tot 31 december
(864)
(853)
Uitgestelde belastingslast voor het jaar tot 31 december
(618)
(358)
(toelichting 5.i)
(1)
(1) Aangepast voor het aandeel in het resultaat in geassocieerde deelnemingen en bijzondere waardevermindering van goodwil l
94
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
95
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
4 Segmentinformatie
4.a Operationele segmenten
Bankactiviteiten in België
BNP Paribas Fortis biedt in België een breed pakket financiële
diensten aan, bestemd voor particulieren, zelfstandigen, pro-
fessionele klanten en kmo’s. De bank levert ook oplossingen op
maat aan vermogende personen, ondernemingen en publieke en
financiële instellingen. Daarvoor kan zij een beroep doen op de
expertise en het internationale netwerk van haar moederbedrijf,
BNP Paribas.
Retail Banking is gericht op particulieren en zelfstandigen die
worden bediend door een multidisciplinair team; Affluent & Private
Banking is gericht op particuliere klanten en zelfstandigen met
meer dan 85.000 euro aan activa met begeleiding door een
Relationship Manager. BNP Paribas Fortis is sterk aanwezig in de
lokale markt, via een netwerk van 308 kantoren en ook met andere
distributiekanalen als geldautomaten en online banking-facili-
teiten (waaronder mobiel bankieren). Voor zijn retailbankieren
opereert BNP Paribas Fortis onder drie elkaar aanvullende merken:
het hoofdmerk BNP Paribas Fortis, plus Fintro en Hello bank!, een
100% digitale mobiele bankdienst. In de verzekeringssector werkt
BNP Paribas Fortis nauw samen met AG Insurance, de Belgische
marktleider.
Corporate Banking (CB) is gericht op bedrijfsklanten die begeleid
worden door een Relationship Manager (Enterprises voor kleine
en middelgrote ondernemingen en Corporate Coverage voor grote
ondernemingen, openbare instellingen en institutionelen). CB
bedient een breed gamma aan klanten, met inbegrip van kleine
en middelgrote ondernemingen, Belgische en Europese bedrijven,
overheidsinstellingen, financiële instellingen, lokale besturen en
institutionele beleggers. CB is met zijn zeer omvangrijk klantenbe-
stand van grote en middelgrote bedrijven, marktleider in die twee
categorieën en is ook een sterke uitdager in de overheidssector.
CB beschikt over een groot aantal zowel klassieke als gespecia-
liseerde oplossingen en diensten op maat. Het kan daarvoor een
beroep doen op het internationaal netwerk van de BNP Paribas
Groep in 64 landen. Daardoor kan CB perfect inspelen op de
precieze behoeften van zijn klanten op het vlak van financiering,
transaction banking, investeringsbankieren en verzekeringen.
Bankactiviteiten in Luxemburg
BGL BNP Paribas behoort tot de leidende banken op de
Luxemburgse financiële markt. Het heeft een belangrijke bij-
drage geleverd tot de ontwikkeling van het land als belangrijk
internationaal financieel centrum en het is diep geworteld in
het economische, culturele, sportieve en maatschappelijke leven
in Luxemburg.
Als partner met een jarenlang engagement voor de nationale
economie, biedt BGL BNP Paribas een ruim productenpakket aan,
zowel voor particulieren als voor professionele en institutionele
klanten. De bank is marktleider voor bedrijven en nummer twee
voor residerende particulieren in het Groothertogdom Luxemburg.
Zij is ook marktleider in bankverzekeringen, met een gecombi-
neerd aanbod van verzekerings- en bankdiensten.
Bankactiviteiten in Turkije
In Turkije opereert BNP Paribas Fortis via Türk Ekonomi Bankası
(TEB) waarin het een participatie van 48,7% heeft. Het aanbod
van Retail Banking bestaat uit debet- en kredietkaarten, con-
sumentenkredieten en beleggings- en verzekeringsproducten
verkocht via zijn kantorennetwerk en via internet- en telefoon-
bankieren. Corporate banking-diensten omvatten internationale
handelsfinanciering, vermogensbeheer en cashmanagement, kre-
dietdiensten, afdekking van valuta-, rente- en grondstoffenrisico’s,
alsook factoring en leasing. De bank biedt via haar departementen
van commercieel bankieren en kmo-bankieren een waaier van
bankdiensten voor kleine en middelgrote ondernemingen aan.
Gespecialiseerde bedrijfsonderdelen
Het operationele segment ‘Gespecialiseerde bedrijfsonderdelen’
omvat Arval, BNP Paribas Leasing Solutions en Personal Finance.
Arval is een 100%-dochtermaatschappij van BNP Paribas Fortis.
Het is gespecialiseerd in operationele leasing van bedrijfsvoer-
tuigen. Arval biedt zijn klanten – professionals, kmo’s en grote
internationale groepen – specifieke leasingoplossingen om de
mobiliteit van hun medewerkers te optimaliseren en de risico’s
verbonden aan hun wagenpark uit te besteden. Arval verstrekt
deskundig advies en kwaliteitsservice – de basis van zijn merk-
belofte – in 29 landen.
BNP Paribas Leasing Solutions is een Europese leider in leasing
voor grote bedrijven en kmo’s. Het is gespecialiseerd in verhuur-
en financieringsoplossingen, gaande van leasing van professionele
uitrusting tot uitbesteding van het wagenparken.
Personal Finance omvat Alpha Credit, een 100% dochter-
onderneming van BNP Paribas Fortis en leider op de markt
voor consumentenkredieten in België en het Groothertogdom
Luxemburg, alsook Creation Consumer Finance en Creation
96
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Financial Services in het Verenigd Koninkrijk. Zij commercialiseren
alle types leningen op afbetaling (persoonlijke leningen, autole-
ningen, motorleningen, keukenleningen...) en betaalkaarten met
een permanente geldreserve (revolving).
Overige
Dit segment omvat hoofdzakelijk BNP Paribas Asset Management,
AG Insurance, BNP Paribas Bank Polska, Cardif Lux Vie en de
buitenlandse bijkantoren van BNP Paribas Fortis.
4.b Informatie per operationeel segment
Opbrengsten en kosten per operationeel segment
Boekjaar 2023
Boekjaar 2022 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Bank- Bank- Gespecia- Bank- Gespecia-
Bank- activiteiten activiteiten liseerde
Overige
Totaal
Bank- activiteiten
Bank
-
liseerde
In miljoenen activiteiten in Luxem- bedrijfs- activiteiten in Luxem- activiteiten bedrijfs-
euro's in België burg in Turkije onderdelen in België burg in Turkije
onderdelen
Overige
Totaal
Opbrengsten
4.456
878
981
4.236
10.551
4.337
697
910
3.692
4
9.640
Algemene
bedrijfs-
kosten
(2.920)
(435)
(511)
(1.627)
(3)
(5.496)
(2.798)
(396)
(433)
(1.436)
(4)
(5.067)
Risicokost
(10)
(9)
4
(265)
-
(280)
(95)
20
(71)
(176)
(6)
(328)
Bedrijfs-
resultaat
1.526
434
474
2.344
(3)
4.775
1.444
321
406
2.080
(6)
4.245
Niet
operationele
4
182
(232)
(9)
304
249
264
3
(18)
73
242
564
elementen
Resultaat
voor
1.530
616
242
2.335
301
5.024
1.708
324
388
2.153
236
4.809
belastingen
Activa en verplichtingen per operationeel segment
31 december 2023 31 december 2022
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Bank- Bank- Bank- Gespecia- Overige Totaal Bank- Bank- Bank- Totaal Gespecia- Overige
activi- activiteiten activiteiten liseerde activi- activiteiten activiteiten liseerde
In miljoenen teiten in in Luxem- bedrijfs- teiten in in Luxem- bedrijfs-
euro’s België burg in Turkije onderdelen België burg in Turkije onderdelen
Activa
236.267
32.759
13.948 88.151 2.755
373.880
226.806
31.222
14.960
350.265 74.755 2.522
waarvan
deelnemingen
in geasso-
cieerde onder-
nemingen en
738
97
5 53 1.738 2.631
731
96
5
2.480
98
1.550
joint ventures
Verplichtingen
221.029
26.310
12.670
81.694
998
342.701
210.796
25.156
13.549
319.297 68.840 956
In het operationeel segment ‘Gespecialiseerde bedrijfsonderdelen’
is 50% van de activa op 31 december 2023 gekoppeld aan de
leaseactiviteit van voertuigen (operationele lease), terwijl 34%
is gekoppeld aan de financiële lease van professionele uitrusting
(tegenover respectievelijk 49% en 40% op 31 december 2022) .
-
-
97
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
4.c Land-per-landrapportering
De land-per-landrapportering is opgesteld om te voldoen aan de
vereisten van artikel 89 van de Richtlijn inzake kapitaalvereisten
(CRD IV) uitgevaardigd door de Europese Unie. De informatie is
voorgesteld op dezelfde basis als de Geconsolideerde Jaarrekening
van BNP Paribas Fortis voor de periode die eindigt op 31 december
2023 en die opgemaakt is volgens de internationale grondsla-
gen voor financiële verslaggeving (IFRS) die aanvaard werden
door de Europese Unie. De landinformatie wordt bepaald door
het land van oprichting of vestiging van de bijkantoren en
dochterondernemingen.
Resultaat Vennoot-
In miljoenen euro's, voor Actuele Uitgestelde schaps- VTEs (**) op Aard van
Boekjaar 2023(*)
Opbrengsten
belastingen belastingen belastingen belasting 31 december 2023 activiteiten
België
4.735
1.651
(294)
(169)
(463)
11.983
waarvan: BNP Paribas Fortis NV/SA Krediet-
(Inclusief Bass & Esmée Master Issuer
3.929
1.246
(195)
(171)
(366)
10.352
instellingen
NV)
Turkije
1.037
287
(184)
(101)
(285)
9.034
waarvan: Türk Ekonomi Bankası AS
777
177
(155)
(62)
(217)
8.274
Krediet-
instellingen
Luxemburg
901
627
(81)
(64)
(144)
2.058
waarvan: BGL BNP Paribas
869
612
(95)
(47)
(142)
1 967
Krediet-
instellingen
Frankrijk
938
390
(22)
(86)
(108)
3.545
waarvan: Arval Service Lease
407
144
3
(49)
(46)
2.002
Leasing
Duitsland
322
191
(50)
(23)
(72)
512
Polen
91
52
(14)
(2)
(16)
582
Verenigd Koninkrijk
670
329
(44)
(39)
(82)
1.536
Spanje
457
334
(36)
(47)
(83)
894
Nederland
185
87
(16)
(7)
(23)
619
Italië
651
423
(84)
(54)
(138)
1.171
Overige
564
342
(39)
(26)
(68)
2.388
Totaal
10.551
4.713
(864)
(618)
(1.482)
34.322
(*) De financiële data komen overeen met de bijdrage tot het geconsolideerd resultaat van volledig geconsolideerde entiteiten onder exclusieve controle.
(**) Voltijdse equivalenten (VTE) op 31 december 2023 van volledig geconsolideerde entiteiten onder exclusieve controle.
98
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
5 Toelichting op de balans op
31 december 2023
5.a Financiële instrumenten tegen reële waarde met
waardeveranderingen in de resultatenrekening
Financiële activa en financiële verplichtingen
tegen reële waarde met waardeveranderingen
in de resultatenrekening
Financiële activa en financiële verplichtingen tegen reële waarde
met verwerking van waardeveranderingen in de resultatenreke-
ning omvatten voor handelsdoeleinden bestemde transacties
derivaten inbegrepen -, van bepaalde verplichtingen die door
de bank op het tijdstip van uitgifte worden aangewezen als tegen
reële waarde met verwerking van de waardeveranderingen in de
resultatenrekening en niet voor handelsdoeleinden bestemde
instrumenten waarvan de kenmerken de boekhoudkundige ver-
werking tegen geamortiseerde kostprijs of reële waarde via het
eigen vermogen verhinderen.
31 december 2022
31 december 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Andere Andere
Portefeuille financiële Portefeuille financiële
aangewezen instrumenten aangewezen instrumenten
tegen reële tegen reële tegen reële tegen reële
waarde met waarde met waarde met waarde met
Portefeuille waarde- waardever- Portefeuille waarde- waardever-
aangehouden veranderingen anderingen aangehouden veranderingen anderingen
voor in de in de voor in de in de
handels- resultaten- resultaten- handels- resultaten- resultaten-
In miljoenen euro’s doeleinden rekening
rekening
Totaal
doeleinden rekening
rekening
Totaal
Effectenportefeuille
535
-
1.069
1.604
388
-
988
1.376
Leningen en terugkoopovereenkomsten
1.597
-
77
1.674
2.502
-
56
2.558
Financiële activa tegen reële waarde
met waardeveranderingen in
de resultatenrekening
2.132
-
1.146
3.278
2.890
-
1.044
3.934
Effectenportefeuille
697
-
-
697
603
-
- 603
Deposito's en terugkoopovereenkomsten
11.654
134
- 11.788
7.415
147
7.562
Uitgegeven schuldbewijzen
-
2.721
-
2.721
-
2.388
2.388
(toelichting 5.h)
Achtergestelde schulden
-
735
-
735
-
675
- 675
Niet achtergestelde schulden
-
1 986
-
1.986
-
1.713
1.713
Financiële verplichtingen tegen reële
waarde met waardeveranderingen in
de resultatenrekening
12.351
2.855
- 15.206
8.018
2.535
10.553
Details van deze activa en verplichtingen kunnen worden terug-
gevonden in toelichting 5.d.
Financiële verplichtingen aangewezen als
tegen reële waarde met verwerking van de
waardeveranderingen in de resultatenrekening
Financiële verplichtingen aangewezen als tegen reële waarde met
verwerking van de waardeveranderingen in de resultatenrekening
bestaan voornamelijk uit uitgegeven schuldpapier dat gecreëerd
en gestructureerd wordt ten behoeve van klanten, en waar de
risicoblootstelling samen met de afdekkingsstrategie beheerd
wordt. Dit uitgegeven schuldpapier bevat belangrijke ingebouwde
derivaten waarvan de waardeveranderingen gecompenseerd
kunnen worden door waardeveranderingen van economische
afdekkingsderivaten.
De aflossingswaarde van het uitgegeven schuldpapier tegen
reële waarde met verwerking van de waardeveranderingen in de
resultatenrekening op 31 december 2023 bedroeg 3.067 miljoen
euro (2.900 mljoen euro op 31 december 2022 ) .
-
-
-
-
99
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Andere financiële activa gewaardeerd
tegen reële waarde met verwerking van de
waardeveranderingen in de resultatenrekening
Andere financiële activa tegen reële waarde met verwerking van
de waardeveranderingen in de resultatenrekening zijn financiële
activa die niet voor handelsdoeleinden bestemd zijn:
Schuldinstrumenten die niet aan de door IFRS 9 omschreven
voorwaarden voldoen om als financiële instrumenten ‘tegen
reële waarde via het eigen vermogen’ of ‘tegen geamortiseerde
kostprijs’ geboekt te worden:
hun businessmodel dient niet om ‘contractuele kasstromen
te innen’, noch ‘contractuele kasstromen te innen en de
instrumenten te verkopen’; en/of
hun kasstromen bestaan niet uitsluitend uit aflossingen van
de hoofdsom en de rente op het openstaand hoofdbedrag;
Eigenvermogensinstrumenten die door de bank niet aangeduid
werden om ‘tegen reële waarde via het eigen vermogen’
opgenomen te worden.
Afgeleide financiële instrumenten
De meerderheid van voor handelsdoeleinden bestemde deriva-
ten hebben betrekking op voor handelsdoeleinden geïnitieerde
transacties. Ze kunnen voortvloeien uit ‘market-making’- of arbitra-
ge-activiteiten. BNP Paribas Fortis handelt actief in derivaten. Deze
transacties omvatten handel in zowel ‘gewone’ instrumenten (zoals
renteswaps) alsook in gestructureerde transacties met complexe
risicoprofielen aangepast aan de behoeften van de klanten. De
nettopositie is in alle gevallen onderworpen aan limieten.
Sommige afgeleide instrumenten worden ook gebruikt voor het
afdekken van financiële activa of financiële verplichtingen waarvoor
de bank geen afdekkingsrelatie heeft vastgelegd, of die niet in aan-
merking komen om als afdekking geboekt te worden volgens IFRS.
31 december 2022
31 december 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9
In miljoenen euro’s
Positieve marktwaarde
Negatieve marktwaarde
Positieve marktwaarde
Negatieve marktwaarde
Rentederivaten
4.552
4.762
5.718
5.783
Wisselkoersderivaten
1.176
1.310
2.172
2.102
Kredietderivaten
-
23
-
-
Aandelenderivaten
413
46
491
82
Overige derivaten
-
-
-
-
Afgeleide financiële instrumenten
6.141
6.141
8.381
7.967
Volgende tabel toont het totale notionele bedrag aan derivaten
aangehouden voor handelsdoeleinden. De notionele bedragen van
de afgeleide instrumenten zijn louter een indicatie van het volume
aan activiteiten van BNP Paribas Fortis op de derivatenmarkten
en reflecteren niet de marktrisico’s die verbonden zijn aan deze
instrumenten.
31 december 2022
31 december 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Over-the-counter, Over-the-counter,
Beursver- verrekend door de Over-the- Beursver- verrekend door de Over-the-
In miljoenen euro’s handelde centrale clearing huizen
counter
Totaal
handelde centrale clearing huizen
counter
Totaal
Rentederivaten
49.214
55.294
195.269
299.777
35.546
57.541
221.567
314.654
Wisselkoersderivaten
-
-
102.795
102.795
207
-
109.637
109.844
Kredietderivaten
-
-
250
250
-
-
9
9
Aandelenderivaten
69
-
763
832
186
-
1.196
1.382
Overige derivaten
-
-
-
-
-
-
-
-
Afgeleide financiële
49.283
55.294
299.077
403.654
35.939
57.541
332.409
425.889
instrumenten
100
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
5.b Financiële afdekkingsderivaten
In de volgende tabel worden de notionele bedragen en de reële waarden van financiële derivaten ter reële waarde-afdekking
weergegeven.
31 december 2022
31 december 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Notioneel Positieve Negatieve Notioneel Positieve Negatieve
In miljoenen euro’s bedrag reële waarde reële waarde bedrag
r
eële waarde
reële waarde
Reële waarde-afdekking 205.835
5.198
8.070
193.607
6.324
9.438
Rentederivaten
205.589
5.194
8.049
193.321
6.317
9.424
Wisselkoersderivaten 246
4
21
286
7
14
Financiële derivaten aangehouden ter afdekking van
de toekomstige kasstromen van niet-afgeleide financiële
22.282
220
201
15.369
175
254
instrumenten
Rentederivaten
5.004
44
96
2.639
47
123
Wisselkoersderivaten
17.278
176
105
12.730
128
131
Overige derivaten
-
-
-
-
-
-
Afdekkingen van netto-investeringen in vreemde valuta
-
-
-
-
-
-
Wisselkoersderivaten -
-
-
-
-
-
Financiële afdekkingsderivaten
228.117
5.418
8.271
208.976
6.499
9.692
De strategie voor het beheer van het interestrisico en wisselkoersrisico wordt beschreven in hoofdstuk ‘Risicobeheer en kapitaalvereisten’
van het jaarverslag .
101
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
De volgende tabel geeft het detail weer van de geïdentificeerde reële waarde-afdekkingsrelaties en van portefeuilles van financiële
instrumenten waarvan de afdekking nog steeds geldt op 31 december 2023:
Afdekkingsinstrumenten
Afgedekte instrumenten
Geaccumuleerd
bedrag van de
wijzigingen in
waarde van Geaccumuleerd Geaccumuleerd
de afdekkings- bedrag van de bedrag van de
instrumenten wijzigingen in wijzigingen in
gebruikt voor de Netto waarde van Netto waarde van
Positieve Negatieve berekening van boek- de afgedekte boek- de afgedekte
31 december 2023 Notionele reële reële de ineffectiviteit waarde instrumenten waarde instrumenten
In miljoenen euro’s bedragen waarde waarde van de afdekking – actief – actief – passief – passief
Afdekking van herkende instrumenten
33.755
579
1.291
(758)
15.787
651
17.925
(65)
Afgeleide instrumenten ter afdekking van
33.509
575
1.270
(756)
15.747
653
17.715
(61)
het renterisico verbonden aan:
Leningen en vorderingen
1.886
19
152
(128)
1.876
129
-
-
Schuldbewijzen
13.904
498
1.001
(568)
13.871
524
-
-
Deposito’s
11.695
4
8
(3)
-
-
11.892
(3)
Uitgegeven schulden
6.024
54
109
(57)
-
-
5.823
(58)
Afgeleide instrumenten ter afdekking van
246
4
21
(2)
40
(2)
210
(4)
het wisselkoersrisico verbonden aan:
Leningen en vorderingen
-
-
-
-
-
-
-
-
Schuldbewijzen
38
2
20
2
40
(2)
-
-
Deposito’s
-
-
-
-
-
-
-
-
Uitgegeven schulden
208
2
1
(4)
-
-
210
(4)
Rente-afdekking van portefeuilles
172.080
4.619
6.779
(1.862)
29.273
(1.943)
38.864
(3.807)
Afgeleide instrumenten ter afdekking van
172.080
4.619
6.779
(1.862)
29.273
(1.943)
38.864
(3.807)
het renterisico verbonden aan
Leningen en vorderingen
48.427
2.450
318
1 939
29.273
(1.943)
-
-
Deposito’s
123.653
2.169
6.461
(3.801)
-
-
38.864
(3.807)
Afgeleide instrumenten ter afdekking van
-
-
-
-
-
-
-
-
het valutarisico verbonden aan:
Leningen en vorderingen
-
-
-
-
-
-
-
-
Deposito’s
-
-
-
-
-
-
-
-
Totale reële waarde-afdekking
205.835
5.198
8.070
(2.620)
45.060
(1.292)
56.789
(3.872)
(1)
(1) In deze rubriek zijn inbegrepen de notionele afdekkingsbedragen van derivaten en swaps die de rentepositie omkeren, en aldus de afdekkingsrelatie verminderen, wanneer het
afgedekte item nog steeds bestaat , voor respectievelijk 9.080 miljoen euro voor de afdekking van leningen en vorderingen en 78.864 miljoen euro voor de afdekking van deposito’s.
Bovendien bevat dit gedeelte 15.950 miljoen euros forwards swaps die per 31 December 2023 nog geen leningen, vorderingen of deposito’s afdekken. Beide impacten
moeten van het totale notionele bedrag aan afdekkingsinstrumenten worden afgetrokken om het reële afgedekte gedeelte van de leningen, vorderingen en deposito’s te
kennen .
102
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
De volgende tabel geeft het detail weer van de geïdentificeerde reële waarde-afdekkingsrelaties en van portefeuilles van financiële
instrumenten waarvan de afdekking nog steeds geldt op 31 december 2022:
Afdekkingsinstrumenten
Afgedekte instrumenten
Geaccumuleerd
bedrag van de
wijzigingen in
waarde van
de afdekkings-
instrumenten Geaccumuleerd Geaccumuleerd
gebruikt voor bedrag van de bedrag van de
de berekening wijzigingen in wijzigingen in
Notionele van de Netto waarde van Netto waarde van
31 december 2022
P
ositieve
Negatieve ineffectiviteit boek- de afgedekte boek- de afgedekte
aangepast volgens IFRS 17 en 9 bedragen reële reële van de waarde instrumenten waarde instrumenten
In miljoenen euros waarde waarde afdekking - actief - actief - passief - passief
Afdekking van herkende instrumenten
11.639
682
839
(79)
8.458
(149)
3.062
(174)
Afgeleide instrumenten ter afdekking
11.353
675
825
(76)
8.417
(145)
2.812
(167)
van het renterisico verbonden aan:
Leningen en vorderingen
810
24
155
(121)
792
121
-
-
Schuldbewijzen
7.565
645
501
212
7.625
(266)
-
-
Deposito’s -
-
-
-
-
-
-
-
Uitgegeven schulden
2.978
6
169
(167)
-
-
2.812
(167)
Afgeleide instrumenten ter afdekking
van het wisselkoersrisico verbonden
286
7
14
(3)
41
(4)
250
(7)
aan:
Leningen en vorderingen -
-
-
-
-
-
-
-
Schuldbewijzen
39
4
2
4
41
(4)
-
-
Deposito’s
-
-
-
-
-
-
-
-
Uitgegeven schulden
247
3
12
(7)
-
-
250
(7)
Rente-afdekking van portefeuilles
181.968
5.642
8.599
(2.921)
20.387
(2.301)
52.371
(5.226)
Afgeleide instrumenten ter afdekking
181.968
5.642
8.599
(2.921)
20.387
(2.301)
52.371
(5.226)
van het renterisico verbonden aan
Leningen en vorderingen
83.963
2.986
795
2.300
20.387
(2.301)
-
-
Schuldbewijzen -
-
-
-
-
-
-
-
Deposito’s 98.005
2.656
7.804
(5.221)
-
-
52.371
(5.226)
Afgeleide instrumenten ter afdekking
-
-
-
-
-
-
-
-
van het valutarisico verbonden aan:
Leningen en vorderingen
-
-
-
-
-
-
-
-
Deposito’s
-
-
-
-
-
-
-
-
Totale reële waarde-afdekking 193.607
6.324
9.438
(3.000)
28.845
(2.450)
55.433
(5.400)
(1)
(1) In deze rubriek zijn inbegrepen de notionele afdekkingsbedragen van derivaten en swaps die de rentepositie omkeren, en aldus de afdekkingsrelatie verminderen, wanneer
het afgedekte item nog steeds bestaat, voor respectievelijk 44.260 miljoen euro voor de afdekking van leningen en vorderingen en 43.460 miljoen euro voor de afdekking
van deposito’s.
Een actief, een verplichting of een geheel van activa en verplich-
tingen kunnen afgedekt worden over verschillende periodes met
verschillende financiële derivaten. Daarnaast worden sommige
afdekkingen gerealiseerd door een combinatie van twee deriva-
ten (bijvoorbeeld om de variabele intrestindex van het eerste
instrument te wisselen van Euribor naar Eonia). In dat geval
worden de notionele bedragen opgeteld en is het totaal groter
dan het afgedekte bedrag. De eerste situatie doet zich meer in
het bijzonder voor bij portefeuilles die afgedekt worden voor het
renterisico, terwijl de tweede situatie zich voornamelijk voordoet
bij de afdekking van uitgegeven schuldbewijzen.
Wat de onderbroken reële waarde-afdekkingen betreft waarbij het
derivatencontract werd beëindigd, bedraagt het gecumuleerde
bedrag van de reële waarde-aanpassing van de afgedekte items
dat moet afgeschreven worden over de resterende looptijd van
103
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
de afgedekte items op 31 december 2023 1.139 miljoen euro
voor de activa en (88) miljoen euro voor de verplichtingen. Op
31 december 2022 waren deze bedragen 1.395 miljoen euro voor
de activa en 10 miljoen euro voor de verplichtingen.
Wat de afdekking van geïdentificeerde instrumenten betreft,
bedraagt het gecumuleerde bedrag van de reële waarde-aan-
passing dat moet afgeschreven worden over de resterende
looptijd van de afgedekte items 105 miljoen euro voor de activa
op 31 december 2023. Op 31 december 2022 was dit bedrag
111 miljoen euro voor de activa.
De verandering op het actief is hoofdzakelijk toe te schrijven aan
een wijziging van de afdekkingsstrategie die geleid heeft tot de
vervanging van de afdekkingsinstrumenten van de portefeuilles
van leningen en vorderingen om de frequentie van de herziening
van de variabele referentierente van de swaps te wijzigen waarbij
het notioneel bedrag van zowel de beëindigde swaps als van de
nieuwe afdekkingsswaps identiek zijn. De vervaldagen van de
overeenstemmende gedekte bestanddelen lopen tot 2040.
Het notionele bedrag van kasstroomafdekkingsderivaten bedraagt
22.282 miljoen euro op 31 december 2023. Wijzigingen in activa
en verplichtingen die onmiddellijk in het eigen vermogen worden
erkend bedragen (50) miljoen euro. Op 31 december 2022 bedroeg
het notionele bedrag van de kasstroomafdekkingsderivaten
15.369 miljoen euro en de wijzigingen in activa en verplichtingen
die onmiddellijk in het eigen vermogen worden erkend bedroegen
(35) miljoen euro.
De hiernavolgende tabellen tonen de uitsplitsing van de notionele bedragen van afdekkingsinstrumenten volgens vervaldatum op
31 december 2023 en op 31 december 2022:
31 december 2023 Vervaldatum
In miljoenen euro’s
Minder dan 1 jaar
Tussen 1 tot 5 jaar
Meer dan 5 jaar
Financiële derivaten aangehouden ter reële waarde-
afdekking van niet-afgeleide financiële instrumenten
56.856
91.486
57.493
Rentederivaten
56.809
91.287
57.493
Wisselkoersderivaten
47
199
-
Financiële derivaten aangehouden ter kasstroomafdekking
16.970
4.762
550
Rentederivaten
1.833
2.621
550
Wisselkoersderivaten
15.137
2.141
-
Overige derivaten
-
-
-
Afdekkingen van netto-investeringen in vreemde valuta
-
-
-
Wisselkoersderivaten
-
-
-
31 december 2022 Vervaldatum
aangepast volgens IFRS 17 en 9
In miljoenen euro’s
Minder dan 1 jaar
Tussen 1 tot 5 jaar
Meer dan 5 jaar
Financiële derivaten aangehouden ter reële waarde-
afdekking van niet-afgeleide financiële instrumenten
56.237
77.456
59.914
Rentederivaten
56.194
77.213
59.914
Wisselkoersderivaten
43
243
-
Financiële derivaten aangehouden ter kasstroomafdekking
11.024
3.645
700
Rentederivaten
170
1.769
700
Wisselkoersderivaten
10.854
1.876
-
Overige derivaten
-
-
-
Afdekkingen van netto-investeringen in vreemde valuta
-
-
-
Wisselkoersderivaten
-
-
-
104
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
5.c Financiële activa tegen reële waarde met
waardeveranderingen in het eigen vermogen
31 december 2022
31 december 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9
waarvan waarde- waarvan waarde-
Reële veranderingen opgenomen Reële veranderingen opgenomen
In miljoenen euro’s waarde in het eigen vermogen waarde in het eigen vermogen
Schuldbewijzen
10.651
(120)
5.739
(70)
Overheden
2.716
(50)
1.029
(3)
Andere overheidsinstellingen
4.245
(24)
2.390
(20)
Kredietinstellingen
3.020
(22)
1.653
(18)
Andere
670
(24)
667
(29)
Effecten met een aandelenkarakter
151
108
138
91
Totaal financiële activa tegen reële waarde met
10.802
(12)
5.877
21
waardeveranderingen in het eigen vermogen
De optie om eigenvermogensinstrumenten te erkennen tegen
reële waarde met waardeveranderingen via het eigen vermogen
werd weerhouden, meer bepaald voor aandelen die omwille van
strategische partnerships worden aangehouden en voor aandelen
die de bank moet aanhouden om bepaalde activiteiten uit te
kunnen voeren.
In de loop van 2023, heeft de bank geen dergelijke investeringen
verkocht en werden er geen niet-gerealiseerde opbrengsten of
kosten naar ingehouden winsten overgeboekt.
5.d Bepaling van de reële waarde van financle
instrumenten
Waarderingsproces
BNP Paribas Fortis houdt vast aan het fundamenteel principe
dat het een unieke geïntegreerde productieketting moet hebben
voor het produceren en het controleren van de waarderingen van
financiële instrumenten die gebruikt worden voor het dagelijks
risicobeheer en de financiële rapportering. Al deze processen zijn
gebaseerd op een gemeenschappelijke economische waardering
die een essentieel onderdeel is van de bedrijfsbeslissingen en van
de risicobeheerstrategieën.
De economische waarde is samengesteld uit een marktgemiddelde
en bijkomende waardeaanpassingen.
Het marktgemiddelde wordt afgeleid van externe gegevens of
waarderingstechnieken die het gebruik van observeerbare en
op de markt gebaseerde gegevens maximaliseren. Het markt-
gemiddelde is een theoretische additieve waarde waarbij geen
rekening wordt gehouden met i) de richting van de transactie of
de impact op de bestaande risico’s in de portefeuille, ii) de aard
van de tegenpartijen, en iii) de aversie van een marktspeler voor
bepaalde risico’s eigen aan het instrument, de markt waarin het
wordt verhandeld, of de risicobeheerstrategie.
De waardeaanpassingen houden rekening met onzekerheden
van de waardering en met markt- en kredietrisicopremies om
de kosten te weerspiegelen die zouden kunnen ontstaan bij een
uitstap in de voornaamste markt.
De reële waarde is meestal gelijk aan de economische waarde,
onderworpen aan beperkte bijkomende aanpassingen zoals eigen
kredietrisico-aanpassingen, die specifiek vereist worden door de
IFRS-standaarden.
De belangrijkste bijkomende waardeaanpassingen worden in de
sectie hieronder beschreven.
Waardeaanpassingen
Waardeaanpassingen toegepast door BNP Paribas Fortis voor het
bepalen van de reële waarde zijn de volgende :
105
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Bied/laat’-aanpassingen: de ‘bied/laat’-prijsvork weerspiegelt de
bijkomende uitstapkost van de prijszetter en op een symmetrische
manier de door dealers beoogde vergoeding voor het dragen van
het risico om de positie aan te houden of te beëindigen door de
prijs van een andere dealer te aanvaarden.
BNP Paribas Fortis veronderstelt dat de beste schatting van een
uitstapprijs de bied- of laatprijs is, tenzij er een bewijs bestaat
dat een ander punt in de ‘bied/laat’-vork een representatievere
uitstapprijs zou opleveren.
Aanpassingen omwille van onzekerheden met betrekking tot
de inputgegevens: er bestaat een onzekerheid over de uitstap-
prijs wanneer de prijsobservatie of gegevensinput, vereist door
de waarderingstechnieken, moeilijk of onregelmatig is. Er zijn
verschillende manieren om de graad van onzekerheid in de
uitstapprijs te bepalen, zoals het meten van de spreiding van de
beschikbare prijsaanduidingen of het schatten van de mogelijke
grenzen van de input bij een waarderingstechniek.
Aanpassingen omwille van onzekerheden met betrekking tot het
model: deze zijn verbonden aan situaties waar er een waarde-
ringsonzekerheid is omwille van de gebruikte waarderingstechniek
ook al zijn er observeerbare data beschikbaar. Deze situatie ont-
staat wanneer de risico’s eigen aan de instrumenten verschillend
zijn van deze beschikbaar in de observeerbare gegevens, waardoor
de waarderingstechniek veronderstellingen omvat die niet gemak-
kelijk onderbouwd kunnen worden.
Kredietwaardeaanpassingen (CVA): de kredietwaardeaanpassing
wordt toegepast op waarderingen en marktnoteringen waarin de
kredietwaardigheid van de tegenpartij niet weerspiegeld wordt.
Het heeft als doel rekening te houden met de mogelijkheid dat
de tegenpartij in gebreke kan blijven en dat BNP Paribas Fortis
niet de volledige reële waarde van de transacties zal ontvangen.
Bij het bepalen van de kost van het uitstappen of het overdragen
van tegenpartijrisico, wordt de ‘inter-dealer’-markt beschouwd
als de relevante markt. De bepaling van de CVA blijft echter een
beoordeling omwille van i) de mogelijke afwezigheid of het gebrek
aan prijsvorming op de ‘inter-dealer’-markt, ii) de invloed van de
regelgeving inzake tegenpartijrisico op het prijsvormingsgedrag
van de marktspelers en iii) de afwezigheid van een dominant
bedrijfsmodel voor het beheer van het tegenpartijrisico.
Het CVA-model is gebaseerd op dezelfde blootstellingen als deze
die gebruikt worden voor regelgevende doeleinden. Het model
probeert om de kost van een optimale risicobeheerstrategie in te
schatten op basis van i) de impliciete stimulansen en beperkingen
die eigen zijn aan de geldende regelgevingen en hun evolutie, ii) de
marktinschatting van de kans op wanbetaling en iii) de standaard-
parameters die gebruikt worden voor regelgevende doeleinden.
Expliciete financieringskost (FVA - Funding Valuation
Adjustment): Wanneer waarderingstechnieken gebruikt worden
om de marktwaarde te berekenen, dragen hypothesen rond de
financiering van de toekomstige kasstromen bij tot de schatting
van het marktgemiddelde, vooral door het gebruik van aangepaste
actualisatievoeten. Deze hypothesen weerspiegelen de inschat
-
ting van de bank wat een marktparticipant zou weerhouden
als effectieve financieringsvoorwaarden van het instrument. Ze
houden desgevallend rekening met het bestaan van en met de
contractvoorwaarden van waarborgen. In het bijzondere geval
van niet- of onvoldoende gewaarborgde derivaten bevatten ze
een specifieke aanpassing tegenover de interbankenrentevoet.
Waardeaanpassingen voor eigen kredietrisico op schulden (OCA –
Own-credit valuation adjustments) en op derivaten (DVA – Debit
valuation adjustment): OCA en DVA-aanpassingen weerspiegelen
de impact van de kredietwaardigheid van BNP Paribas Fortis,
respectievelijk met betrekking tot de waarde van schuldbewijzen
aangewezen tegen reële waarde met waardeveranderingen in
de resultatenrekening en derivaten. Beide aanpassingen zijn
gebaseerd op de verwachte toekomstige verplichtingsprofielen
van dergelijke instrumenten. De eigen kredietwaardigheid wordt
afgeleid van de marktobservatie van uitgegeven relevante
schuldbewijzen. De DVA-aanpassing wordt bepaald na rekening
te houden met de Funding Valuation Adjustment (FVA).
Gevolg daarvan is dat de boekwaarde van de uitgegeven schuldbe-
wijzen aangewezen tegen reële waarde met waardeveranderingen
in de resultatenrekening is gestegen met (1) miljoen euro, per
31 december 2023, in vergelijking met een stijging van (6) miljoen
euro per 31 december 2022, dus een wijziging van 5 miljoen euro
direct opgenomen in het eigen vermogen dat niet geherclassifi-
ceerd zal worden naar verlies en winst.
Klassen van instrumenten en classificatie
binnen de reële waarde-hiërarchie voor
activa en verplichtingen gewaardeerd tegen
reële waarde
Zoals uitgelegd in de samenvatting van de belangrijkste grondsla-
gen voor financiële verslaggeving (zie toelichting 1.g.9), worden
financiële instrumenten gewaardeerd tegen reële waarde opge-
deeld in een reële waarde-hiërarchie die bestaat uit 3 niveaus.
Voor derivaten worden de reële waarden opgesplitst per domi-
nante risicofactor, met name rentevoet, wisselkoers, krediet en
aandelen. Derivaten gebruikt voor afdekkingsdoeleinden zijn
hoofdzakelijk rentederivaten.
106
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
31 december 2023
Instrumenten tegen reële waarde
resultatenrekening niet aangehouden met waardeveranderingen in de Financiële activa tegen reële waarde met waardeveranderingen in
Handelsportefeuille voor handelsdoeleinden het eigen vermogen
In miljoenen euro’s
Niveau 1
Niveau 2
Niveau 3
Totaal
Niveau 1
Niveau 3
Niveau 2
Totaal
Niveau 1
Niveau 2
Niveau 3
Totaal
Effectenportefeuille
499
37
-
536
159
858
51
1.068
10.298
446
58
10.802
Staatsobligaties
383
-
-
383
-
-
-
-
2.612
34
48
2.694
Schuldbewijzen gedekt door
-
-
-
-
-
-
51
51
-
325
-
325
activa
Andere obligaties
39
37
-
76
-
140
(5)
135
7.545
87
-
7.632
Aandelen en andere effecten
77
-
-
77
159
718
5
882
141
-
10
151
met aandelenkarakter
Leningen en
-
1.499
97
1.596
-
73
5
78
-
-
-
-
terugkoopovereenkomsten
Leningen
-
-
-
- -
73
5
78
-
-
-
-
Terugkoopovereenkomsten
-
1.499
97
1.596 - - - -
-
-
-
-
Financiële activa tegen
reële waarde met
499
1.536
97
2.132
159
931
56
1.146
10.298
446
58
10.802
waardeveranderingen
Effectenportefeuille
697
-
-
697
-
- - -
Staatsobligaties
626
-
-
626
-
-
-
-
Andere obligaties
71
-
-
71
-
-
-
-
Aandelen en andere effecten
-
-
-
-
-
-
-
-
met aandelenkarakter
Deposito’s en - 11.654 - 11.654
-
-
134
134
terugkoopovereenkomsten
Deposito's
-
13
-
13
-
-
134
134
Terugkoopovereenkomsten
-
11.641 - 11.641
-
-
-
-
Uitgegeven schuldbewijzen
-
-
-
-
-
607
2.114
2.721
(toelichting 5.h)
Achtergestelde schulden
-
-
-
-
-
-
735
735
(toelichting 5.h)
Niet achtergestelde schulden
-
-
-
-
-
607
1.379
1.986
(toelichting 5.h)
Financiële verplichtingen
tegen reële waarde met 697 11.654 - 12.351
-
607
2.248
2.855
waardeveranderingen
107
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
31 december 2022 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Instrumenten tegen reële waarde
resultatenrekening niet aangehouden met waardeveranderingen in de Financiële activa tegen reële waarde met waardeveranderingen in
Handelsportefeuille voor handelsdoeleinden het eigen vermogen
Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Totaal Niveau 1
Niveau 2
Niveau 3
In miljoenen euro’s
Niveau 1
Niveau 2
Niveau 3
Totaal
Totaal
Effectenportefeuille
358
30
-
388
166
99
723 988 5.307
560
10
5.877
Staatsobligaties
102
-
-
102
-
-
-
- 980
11
-
991
Schuldbewijz
en gedekt door
-
-
-
-
-
71
- 71 - 394 394
activa
Andere obligaties
150
30
-
180
-
24 140
164
4.199
155
- 4.354
Aandelen en andere effecten
106
-
-
106
166 4
583
753
128
-
10 138
met aandelenkarakter
Leningen en
-
2.403
99
2.502
-
5
51 56 -
-
-
-
terugkoopovereenkomsten
Leningen
-
-
-
- - 51 - - -
5 56 -
Terugkoopovereenkomsten
-
2.403
99
2.502
-
-
- - - -
- -
Financiële activa tegen
reële waarde met
358
2.433
99
2.890
5.307 560 10 5.877
166
104
774
1.044
waardeveranderingen
Effectenportefeuille
603
-
-
603
-
- -
-
Staatsobligaties
603
-
-
603
- - - -
Ander
e obligaties
-
-
-
-
- - - -
Aandelen en andere effecten
-
-
-
-
-
- - -
met aandelenkarakter
Deposito’s en - 7.415 - 7.415 - 147 - 147
terugkoopovereenkomsten
Deposito's
-
13
-
13
- 147 - 147
Terugkoopovereenkomsten
-
7.402 - 7.402 -
-
-
-
Uitgegeven schuldbewijzen
-
-
-
-
- 1.711 677 2.388
(toelichting 5.h)
Achtergestelde schulden
-
-
-
-
-
675
-
675
(toelichting 5.h)
Niet achtergestelde schulden
-
-
-
-
- 1.036
677
1.713
(toelichting 5.h)
Financiële verplichtingen
tegen reële waarde met 603 7.415 - 8.018 -
1.858
677
2.535
waardeveranderingen
-
108
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
31 december 2023
Positieve marktwaarde
Negatieve marktwaarde
In miljoenen euro’s
Niveau 1
Niveau 2
Niveau 3
Totaal
Niveau 1
Niveau 2
Niveau 3
Totaal
Rentederivaten
379
4.014
159
4.552
438
4.200
124
4.762
Wisselkoersderivaten
-
1.176
-
1.176
-
1.303
7
1.310
Kredietderivaten
-
-
-
-
-
23
-
23
Aandelenderivaten
-
413
-
413
-
46
-
46
Overige derivaten
-
-
-
-
-
-
-
-
Afgeleide financiële instrumenten
379
5.603
159
6.141
438
5.572
131
6.141
(exclusief afdekkingsderivaten)
Afgeleide financiële instrumenten,
afdekkingsderivaten
-
5.418
-
5.418
-
8.271
-
8.271
31 december 2022 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Positieve marktwaarde
Negatieve marktwaarde
In miljoenen euro’s
Niveau 1
Niveau 2
Niveau 3
Totaal
Niveau 1
Niveau 2
Niveau 3
Totaal
Rentederivaten
1
5.556
161
5.718
162
5.512
109
5.783
Wisselkoersderivaten
-
2.171
1
2.172
-
2.094
8
2.102
Kredietderivaten
-
-
-
-
-
-
-
-
Aandelenderivaten
-
491
-
491
-
82
-
82
Overige derivaten
-
-
-
-
-
-
-
-
Afgeleide financiële instrumenten
1
8.218
162
8.381
162
7.688
117
7.967
(exclusief afdekkingsderivaten)
Afgeleide financiële instrumenten,
afdekkingsderivaten
-
6.499
-
6.499
-
9.692
-
9.692
Transfers tussen niveaus kunnen plaatsvinden wanneer een
instrument voldoet aan de gedefinieerde criteria die in het
algemeen afhankelijk zijn van de markt en van het product.
De belangrijkste factoren die van invloed zijn op transfers zijn
wijzigingen van de observatiecapaciteit, het tijdsverloop en
gebeurtenissen tijdens de levensduur van de transactie. De timing
voor de erkenning van een transfer werd vastgelegd op het begin
van de rapporteringsperiode.
Tijdens 2023 vonden er geen significante overdrachten tussen
Niveau 1 en Niveau 2 plaats.
Beschrijving van de instrumenten op elk niveau
van de hiërarchie
De volgende sectie geeft een beschrijving van de instrumenten
op elk niveau van de hiërarchie. Het beschrijft in het bijzonder
de instrumenten geclassificeerd als Niveau 3 en de hieraan
geassocieerde waarderingsmethoden.
Voor de belangrijkste instrumenten in de handelsportefeuille en
voor derivaten geclassificeerd als Niveau 3 wordt aanvullende
kwantitatieve informatie voorzien over de gebruikte input om de
reële waarde te bepalen.
Niveau 1
Dit niveau omvat alle derivaten en effecten die beursgenoteerd
zijn of continu genoteerd worden op actieve markten.
Niveau 1 omvat met name aandelen en liquide obligaties, onge-
dekte verkopen van deze instrumenten, derivaten die verhandeld
worden op georganiseerde markten (futures, opties, etc.). Het
omvat ook aandelen in fondsen en ICBE’s, waarvan de netto
boekwaarde op een dagelijkse basis berekend wordt, evenals
schulden vertegenwoordigd door aandelen van geconsolideerde
fondsen aangehouden door derde partijen.
Niveau 2
De effecten geclassificeerd in Niveau 2 wordt samengesteld uit
effecten die minder liquide zijn dan deze die tot Niveau 1 behoren.
109
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Het gaat voornamelijk om staatsobligaties, obligaties uitgegeven
door bedrijven, effecten gedekt door hypotheken (Mortgage Backed
Securities – MBS), aandelen in fondsen en kortlopende effecten
zoals depositocertificaten. Ze worden geclassificeerd in Niveau 2
in het bijzonder wanneer externe prijzen voor hetzelfde effect op
een regelmatige basis geobserveerd kunnen worden bij een redelijk
aantal markthandelaren actief in het effect, hoewel deze prijzen
daarom niet een direct verhandelbare prijs vertegenwoordigen.
Deze prijzen worden betrokken van consensusprijsvormingsdiensten
met een redelijk aantal deelnemers, die actieve marktspelers zijn,
alsook indicatieve prijzen van actieve makelaars en/of dealers.
Andere prijsbronnen zoals de primaire uitgiftemarkt kunnen ook
gebruikt worden.
Terugkoopovereenkomsten worden hoofdzakelijk als Niveau 2
geclassificeerd. De classificatie is voornamelijk gebaseerd op de
observeerbaarheid en liquiditeit van de repo-markt afhankelijk
van het onderpand en de looptijd van de terugkooptransactie.
Uitgegeven obligaties gewaardeerd tegen reële waarde met
waardeveranderingen in de resultatenrekening zijn onder het-
zelfde niveau geclassificeerd als deze waaronder het ingebouwde
derivaat individueel genomen zou vallen. De uitgiftespread wordt
beschouwd als een observeerbare input.
De derivaten in Niveau 2 bestaan voornamelijk uit de volgende
instrumenten:
Vanilla-instrumenten zoals renteswaps, caps, floors en
swaptions, credit default swaps, aandelen/wisselkoers/
goederen-termijncontracten en -opties;
Gestructureerde derivaten, waarvan de onzekerheid van
het waarderingsmodel niet significant is, zoals exotische
wisselkoers-derivaten, ‘mono- and multi-underlying equity/
funds’-derivaten, ‘single curve exotic interest rate’-derivaten’
en derivaten op gestructureerde rentevoeten.
De hierboven genoemde derivaten worden geclassificeerd in
Niveau 2 wanneer één van de volgende elementen aangetoond
en gedocumenteerd worden:
De reële waarde wordt hoofdzakelijk afgeleid van prijzen
en noteringen van andere instrumenten geclassificeerd in
Niveau 1 en Niveau 2, door middel van standaard marktinter-
polatie of ‘stripping’-technieken waarvan de resultaten op een
regelmatige wijze bevestigd worden door reële transacties;
D
e reële waarde wordt afgeleid van standaardtechnieken zoals
replicatie of verdisconteerde kasstromen die gekalibreerd
worden op basis van observeerbare prijzen, die een beperkt
modelrisico hebben en die de effectieve saldering van de risico’s
van het instrument mogelijk maken door het verhandelen van
instrumenten geclassificeerd in Niveau 1 en Niveau 2;
De reële waarde wordt afgeleid van meer verfijnde of eigen
waarderingstechnieken maar wordt direct bewezen door
regelmatige ‘back-testing’ waarbij gebruik wordt gemaakt
van externe marktgegevens.
Het bepalen of een ‘over-the-counter (OTC)’-derivaat in aanmerking
komt voor classificatie in Niveau 2 vereist een oordeel. Er wordt
aandacht besteed aan de oorsprong, de transparantiegraad en de
betrouwbaarheid van de gebruikte externe gegevens, en aan de mate
van onzekerheid geassocieerd met het gebruik van modellen. Hieruit
volgt dat de classificatiecriteria van Niveau 2 meervoudige analy-
se-aslijnen bevatten binnen een ‘observeerbare zone’ waarvan de
grenzen bepaald zijn door i) een vooraf bepaalde lijst van product-
categorieën en ii) het onderliggende en iii) de looptijdsegmenten.
Deze criteria worden op een regelmatige basis herzien en bijgewerkt
samen met de toepasselijke waardeaanpassingen zodat de classifi-
catie per niveau consistent blijft met het waardeaanpassingsbeleid.
Niveau 3
Niveau 3 effecten van de handelsportefeuille omvatten vooral
niet-genoteerde aandelen en rechten van deelneming in fondsen
die gewaardeerd worden tegen reële waarde met waardeveran-
deringen in de resultatenrekening of die geclassificeerd worden
met waardeveranderingen in het eigen vermogen.
Niet-genoteerde private equity aandelen worden systematisch
geclassificeerd in Niveau 3, met uitzondering van ICBE’s met een
dagelijkse netto inventariswaarde die in Niveau 1 van de reële
waarde-hiërarchie worden geclassificeerd. De waardebepaling
van de niet-genoteerde private equity fondsen in Niveau 3 wordt
gebaseerd op het meest recent beschikbare GP NAV rapport.
Aandelen en andere niet genoteerde effecten met variabele
opbrengst in Niveau 3 worden gewaardeerd volgens één van
de volgende methodes: een deel van de geherwaardeerde netto
boekwaarde, veelvouden van vergelijkbare ondernemingen, de
toekomstige kasstromen gegenereerd door de activiteit van de
onderneming of via een multi-criteria benadering.
Terugkoopovereenkomsten: vooral lange termijn- of gestructu-
reerde terugkoopovereenkomsten op bedrijfsobligaties en ABS’s:
De waardering van deze transacties vereist specifieke metho-
dologieën gezien de op maatgemaakte aard van de transacties
en het gebrek aan activiteit en prijsvorming in de lange ter-
mijn-‘repo’-markt. De curves gebruikt voor de waardering worden
gevalideerd aan de hand van beschikbare gegevens zoals recente
transactiegegevens van langlopende terugkoopovereenkomsten
en gegevens van prijsaanvragen. Waardeaanpassingen toegepast
op deze posities zijn in verhouding met de onzekerheidsgraad die
eigen is aan de keuzes van de modellering en de hoeveelheid van
beschikbare gegevens.
110
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Schuldbewijzen aangewezen tegen reële waarde met waarde-
veranderingen in de resultatenrekening, worden ingedeeld in
hetzelfde niveau dat van toepassing zou zijn op het individuele
ingebouwde derivaat. De uitgiftespread wordt beschouwd als
waarneembaar.
Derivaten
Vanilla-derivaten worden geclassificeerd als Niveau 3 wanneer
de positie zich buiten de observeerbare zone bevindt voor de
rentecurves of volatiliteitsoppervlakken, of wanneer deze gelinkt
zijn aan minder liquide markten zoals tranches van series van
oude kredietwaardigheidsindex of intrestvoeten van groeimarkten.
De belangrijkste instrumenten zijn:
Rentederivaten: deze posities bestaan voornamelijk uit swaps
in minder liquide munten. De classificatie is voornamelijk
gedreven door de lagere liquiditeit voor bepaalde looptijden
terwijl observatiemogelijkheden op basis van consensus
beschikbaar kunnen zijn. De waardering van deze instrumen-
ten gebeurt via standaardtechnieken, nl. op basis van externe
marktinformatie en via extrapolatie;
Kredietderivaten (CDS): deze posities bestaan voornamelijk
uit CDS’en met een looptijd die langer is dan de maximaal
observeerbare activiteit in de markt. In mindere mate hebben
we ook CDS’en op illiquide of noodlijdende namen en CDS’en
op kredietindexen. De classificatie in Niveau 3 is gedreven door
een gebrek aan liquiditeit terwijl observatiemogelijkheden,
met name door consensus, beschikbaar kunnen zijn. Niveau 3
blootstellingen omvatten ook CDS-posities en ‘Total Return
Swaps’ op geëffectiseerde posities. Deze worden gewaardeerd
op basis van dezelfde model technieken als de onderliggende
obligaties, rekening houdend met de financieringsbasis en een
specifieke risicopremie;
Derivaten op aandelen: deze posities bestaan voornamelijk uit
lange termijn-‘forwards’, volatiliteitsinstrumenten of posities
waar er een beperkte markt voor optionele producten is.
Het updaten van de ‘forward’ curves en volatiliteitsopper-
vlakken die buiten de observeerbare looptijd vallen gebeurt
via extrapolatietechnieken. Echter, wanneer er geen markt
beschikbaar is voor een waardering op basis van een model,
zal de volatiliteit of de forward rente bepaald worden op
basis van een proxy of via analyse van historische waardering.
Evenzo worden lange-termijn-transacties op aandelenkor-
ven in Niveau 3 geclassificeerd, wegens het ontbreken van
de waarneembaarheid van correlaties tussen aandelen op
lange termijn.
Deze vanilla-derivaten ondergaan een additionele waardeaanpas-
sing om de onzekerheid gelinkt aan hun liquiditeit correct weer
te geven op basis van de aard van het onderliggende actief en de
classificatie van de liquiditeit.
Gestructureerde derivaten die geklasseerd werden in Niveau 3
omvatten voornamelijk hybride producten (wisselkoers-, inte-
resten- en aandelen-hybriden), kredietcorrelatie producten,
producten die gevoelig zijn aan voorafbetalingen, sommige opti-
onele derivaten op een korf van aandelen en sommige optionele
rente-instrumenten. De belangrijkste blootstellingen worden
hieronder beschreven, met inzicht in de betreffende waarde-
ringstechnieken en de bronnen van onzekerheid:
Gestructureerde interestderivaten worden in Niveau 3
geclassificeerd wanneer deze afgesloten werden in munten
met een beperkte observeerbaarheid of wanneer deze ‘quan-
to’-kenmerk bevatten waarbij de afbetaling bepaald wordt op
basis van een vastgelegde termijn wisselkoers (met uitzon-
dering van de voornaamste munten). Gestructureerde lange
termijn-derivaten werden ook geklasseerd onder Niveau 3;
Hybride rente/wisselkoers producten omvatten vooral een
specifieke productfamilie gekend als Power Reverse Dual
Currency (PRDC), wanneer de waarderingsonzekerheid mate-
rieel is. De waardering van PRDC’s vereist gesofisticeerde
modellen van het gezamenlijk gedrag van wisselkoersen en
interestvoeten, en is met name gevoelig voor niet-waarneem-
bare wisselkoers/interestvoet correlaties. De waarderingen
van de PRDC’s worden ondersteund door recente handels- en
consensusgegevens;
Effectiseringsswaps bestaan voornamelijk uit renteswaps,
‘cross currency’ of ‘basis swaps’ waarvan het notioneel bedrag
is gekoppeld aan het vooruitbetalingsgedrag van een onderlig-
gend portfolio. De schattingen voor het terugbetalingsprofiel
van effectiseringsderivaten is gebaseerd op statistische
methoden die externe historische data gebruiken;
Termijnopties op volatiliteit zijn derivaten waarvan de terug-
betaling is gelinkt aan de toekomstige schommelingen van
een interestindex, zoals ‘volatility swaps’. Deze producten
omvatten een belangrijk modelrisico vermits het moeilijk is
om de toekomstige volatiliteit af te leiden uit op de markt
verhandelde instrumenten. Het kader voor de aanpassing van
de waardering werd gekalibreerd om rekening te houden met
de inherente onzekerheid van dit product en met de spreiding
van de onzekerheid van de bestaande externe consensusdata ;
111
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Inflatie-gelinkte derivaten die geclassificeerd worden in
Niveau 3 bevatten voornamelijk derivaten op inflatie-indexen
die niet gelinkt zijn aan een liquide geïndexeerde obligatie-
markt, derivaten op inflatie-indexen (zoals caps en floors) of
andere derivaten met een optionaliteitsclausule op inflatie-in-
dexen of op de jaarlijkse inflatie. De waarderingsmethoden
voor derivaten op inflatie zijn voornamelijk standaard markt-
modellen. Uitzonderlijk worden proxy-methoden gebruikt
voor een beperkt aantal posities. Hoewel de waarderingen
bevestigd worden door maandelijkse consensusdata, worden
deze producten geclassificeerd in Niveau 3 door hun lage
liquiditeit en de onzekerheid i.v.m. de kalibratie met de markt;
De waardering van de CDO’s met tranches op maat (bespoke
CDO’s) vereisen een correlatie van wanbetalingsgebeurte-
nissen indien de waarderingsonzekerheid materieel is. Deze
informatie wordt afgeleid van gegevens afkomstig van de
actieve markten in index tranches met behulp van een intern
projectiemodel dat gebruik maakt van interne extrapolatie
en interpolatietechnieken. De multi-regio CDO’s vereisen een
bijkomende correlatie hypothese. Ten slotte bevat het op maat
gemaakte CDO-model ook interne hypotheses en parameters
verbonden met de dynamiek van de inningsgraad. De ont-
wikkeling van modellen voor de CDO’s wordt gekalibreerd
met markt-observeerbare indextranchegegevens en worden
ook regelmatig vergeleken met de marktconsensusdata
van gestandaardiseerde korven. De onzekerheid ligt bij de
projectietechnieken, de evaluatie van de correlatie tussen de
regio’s, de modelering van de incasseringen en van de eraan
verbonden parameters;
De N to default korven vormen een ander type van kredietcor-
relatieproduct, gemodelleerd door middel van een standaard
koppeltechniek. De belangrijkste benodigde parameters zijn
de paarsgewijze correlatie tussen de inhoud van de korf die
geobserveerd kan worden via consensus- en de transactie-
gegevens. De lineaire korven worden evenwel beschouwd als
waarneembaar;
Gecorreleerde aandelen en hybride aandelen producten
zijn instrumenten waarvan de terugbetaling afhangt van het
gezamenlijk gedrag van een aandelenkorf/index leidend tot
een waardering die gevoelig is aan de correlatie tussen de
bestanddelen van de aandelenkorf. De hybride versie van
deze instrumenten betreft korven die een mix van aandelen en
andere niet-aandelen instrumenten zoals grondstoffenindexen
of wisselkoersen bevatten. Het merendeel van de correlaties
tussen de instrumenten is niet actief, enkel in sommige onder-
delen van de correlatiematrix aandeel-index wordt regelmatig
gehandeld en is waarneembaar. Als gevolg hiervan hangt de
classificering in Niveau 3 af van de samenstelling van de korf,
van zijn looptijd en van het hybride karakter van het product.
De correlatie-input wordt afgeleid van interne modellen die
historische schattingen en andere verbeteringsfactoren com-
bineren en die bevestigd worden door referentie met recente
verrichtingen of met externe gegevens. De correlatiematrix
wordt hoofdzakelijk aangeleverd door consensusdiensten, en
wanneer een correlatie tussen twee onderliggende instru-
menten niet beschikbaar is, kan deze verkregen worden door
gebruik te maken van extrapolatietechnieken of technieken
gebaseerd op benaderende waarden.
Deze gestructureerde derivaten ondergaan specifieke additi-
onele waardeaanpassingen om de onzekerheden gelinkt aan
de liquiditeit, de gebruikte parameters en het risico omtrent
het gebruikte model correct te dekken.
Waarderingsaanpassingen (CVA, DVA en FVA)
De waardeaanpassingen voor kredietrisico op de tegenpartij (CVA),
eigen kredietrisico voor derivaten (DVA) en voor de expliciete
financieringskost (FVA) worden als niet observeerbare compo-
nenten van de waardering beschouwd en daarom in Niveau 3
geplaatst. Dit heeft in het algemeen geen invloed op de classifi-
catie van de individuele transacties in de reële waarde-hiërarchie.
Een specifiek proces laat evenwel toe om individuele transacties
te identificeren waarvoor de marginale bijdrage van deze waarde-
aanpassingen en de eraan gerelateerde onzekerheden significant
is en verantwoordt om deze transacties in Niveau 3 te klasseren.
De tabel hieronder geeft de waarden weer van de belangrijkste
niet-observeerbare parameters voor de producten die in Niveau 3
geclassificeerd werden. Deze waarden zijn van toepassing op
verschillende types van onderliggende instrumenten en zijn enkel
betekenisvol met betrekking tot de waarderingstechnieken die
gebruikt werden door BNP Paribas Fortis. De gewogen gemid-
delden, wanneer relevant en beschikbaar, worden berekend op
basis van de reële waarde, nominale bedragen of sensitiviteiten.
112
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
De belangrijkste niet-waarneembare parameters die worden gebruikt voor de waardering van schuld uitgegeven in Niveau 3 zijn
equivalent aan deze van hun economisch afdekkingsderivaat. Informatie met betrekking tot deze derivaten, weergegeven in de volgende
tabel, is ook van toepassing op deze schulden.
Balans- Omvang van de
waardering belangrijkste
(In miljoenen Belangrijkste niet- niet-
euro’s) Belangrijkste producttypes waarneembare waarneembare
Ver- die de Niveau 3 stock Waarderingsmethode elementen voor elementen over Gewogen
Risico- plich- samenstellen in de voor de betreffende de betreffende de Niveau 3 ge-
klassen
Activa
ting risicoklasse producttypes producttypes populatie
middelde
Proxytechnieken,
ondermeer gebaseerd op Lange termijn
Terugkoop- Lange termijn en reverse- de financiering van een repo spread op
overeen-
97
-
repo-overeenkomsten benchmark obligaties, dat bedrijfsobligaties (High
0 bp tot 152 bp
30 bp
komsten actief wordt verhandeld Yield, High Grade) en
en representatief voor de op ABSs
onderliggende repo
Correlatie tussen
wisselkoers en
Hybride wisselkoers/rente- Hybride wisselkoers/ rentevoeten.
-16% tot 52%
8%
(a)
derivaten rentevoetoptieprijsmodel Voornaamste
deviezenkoppels EUR/
JPY, USD/JPY, AUD/JPY
Correlatie tussen
Hybride inflatie/rente- Hybride inflatie/rente- rentevoeten en
10% tot 32%
29%
derivaten derivaten inflatiepercentages,
voornamelijk in Europa
Floors en caps op inflatie of Volatiliteit van de 1,3% tot 11,7%
op de cumulatieve inflatie cumulatieve inflatie
(zoals redemption floors), Inflatieprijsmodel (b)
Rente-
159
124
voornamelijk op de Europese Volatiliteit van de jaar- 0,5% tot 2,8%
derivaten en Belgische inflatie op-jaar inflatie
Forward
-volatiliteitsproducten Rentevoeten Forward volatiliteit van 0,5% tot 1,0% (b)
zoals volatiliteitsswaps, optieprijsmodel de rentevoeten
voornamelijk in euro
Effectiseringsswaps die vaste
renteswaps, ‘cross currency’
of ‘basis swaps’ bevatten
waarvan het notioneel Vaste
bedrag is gekoppeld aan het Vooruitbetalingsmodel vooruitbetalingens-
0% tot 18%
2%
(a
vooruitbetalingsgedrag van percentages
een onderliggend activa,
voornamelijk Europese
oorsprong
(a)
(a) Wegingen gebaseerd op relevant risico-as op niveau van portfolio
(b) Geen weging aangezien er geen expliciete gevoeligheid wordt toegekend aan deze elementen
113
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Wijzigingen voor financiële instrumenten van Niveau 3
Voor financiële instrumenten van Niveau 3 vonden tussen 31 december 2022 en 31 december 2023 de volgende mutaties plaats:
Financiële activa
Financiële verplichtingen
Voor handels- Voor handels-
doeleinden doeleinden
aangehouden aangehouden
financiële Financiële financiële
instrumenten instrumenten instrumenten Financiële
tegen reële tegen reële tegen reële instrumenten
waarde met waarde met waarde met tegen reële
waarde- waarde- Financiële waarde- waarde met
veranderingen veranderingen activa tegen veranderingen waardeve-
in de in de reële waarde in de randeringen in
resultaten- resultaten- via eigen resultaten- de resultaten-
In miljoenen euro’s rekening rekening
vermogen
Totaal
rekening
rekening
Totaal
Op 31 december 2022
261
774
10
1.045
117
677
794
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Aankoop
-
125
28
153
-
-
-
Emissies
-
-
-
-
-
17
17
Verkoop
-
(55)
(2)
(57)
-
-
-
Uitkeringen
2
21
-
23
5
(70)
(65)
Transfers naar Niveau 3
-
-
-
-
-
-
-
Transfers van Niveau 3
-
-
-
-
-
(44)
(44)
Winsten of (verliezen) opgenomen in het resultaat
van vervallen of onderbroken verrichtingen tijdens
-
68
30
98
-
-
-
de periode
Winsten of (verliezen) opgenomen in het resultaat
voor de uitstaande instrumenten aan het einde van
(7)
-
-
(7)
9
27
36
de periode
Wijzigingen in de reële waarde van activa en
-
-
-
-
-
-
-
verplichtingen, opgenomen in het eigen vermogen
- Wisselkoerswijzigingen
-
(2)
(1)
(3)
-
-
-
- Wijzigingen in activa en verplichtingen geboekt in
eigen vermogen
-
-
(7)
(7)
-
-
-
Op 31 december 2023
256
931
58
1.245
131
607
738
(1)
(1) Voor de activa, inclusief aflossingen van de hoofdsom, rentebetalingen en geld in- en uitstroom in verband met derivaten. Voor de verplichtingen, inclusief aflossing van
de hoofdsom, rentebetalingen en geld in- en uitstroom in verband met derivaten waarvan de reële waarde negatief is
Een transfer van derivaten aan reële waarde uit Niveau 3 is
voornamelijk het gevolg van een aanpassing van het waarneem-
bare deel van bepaalde rentecurves, en van marktparameters
gerelateerd aan terugkoopovereenkomsten en kredietverrich-
tingen evenals het effect van derivaten die door het dalen van
hun resterende looptijd volledig of vooral gevoelig worden voor
waarneembare inputs.
Transfers van derivaten naar Niveau 3 zijn het gevolg van regel-
matige aanpassingen van de looptijden die als observeerbaar
beschouwd worden.
Transfers worden weergegevens alsof ze plaatsgevonden hebben
bij het begin van de rapporteringsperiode.
Financiële instrumenten in Niveau 3 kunnen afgedekt worden met
instrumenten in Niveau 1 of Niveau 2. De winsten en verliezen
op die instrumenten werden niet weergegeven in deze tabel. Als
gevolg hiervan zijn de winsten en verliezen in deze tabel niet
representatief voor de totale winsten en verliezen die het gevolg
zijn van het beheer van het netto risico op al deze financiële
instrumenten .
114
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Gevoeligheid van de reële waarde voor redelijkerwijs waarschijnlijke veranderingen in
veronderstellingen van Niveau 3
De volgende tabel bevat een samenvatting van de financiële activa
en passiva in Niveau 3 waarvoor een alternatieve waarde voor één
of meerdere van de niet-waarneembare inputs zou leiden tot een
significante verandering van de reële waarde van het instrument.
Deze bedragen illustreren de mate van onzekerheid die verbonden
is aan het schatten van Niveau 3 parameters of bij de selectie van
waarderingstechnieken. Deze bedragen reflecteren onzekerheden
in de waardering die voorkomen op de datum van de waardebe-
paling. Hoewel deze onzekerheden voornamelijk gerelateerd zijn
aan de sensitiviteit van de portfolio voor bepaalde parameters
op datum van waardebepaling, vormen ze geen voorspellingen
of indicaties van toekomstige bewegingen van de reële waarde.
Noch reflecteren ze het effect van een markt die onder druk staat
op de waarde van de portfolio.
Bij het schatten van de sensitiviteiten van de financiële instru-
menten heeft BNP Paribas Fortis gebruik gemaakt van plausibele
inputs of werden veronderstellingen op basis van de ‘valuation
adjustment policy’ toegepast.
Omwille van de eenvoud werd de sensitiviteit voor cash instru-
menten die niet gerelateerd zijn aan geëffectiseerde instrumenten
vastgelegd op een uniforme verschuiving van de prijs van 1%.
Meer specifieke verschuivingen werden gekalibreerd voor elke
klasse van geëffectiseerde producten in Niveau 3 op basis van
het mogelijke bereik van de onwaarneembare inputs.
Voor derivaten is de sensitiviteit gebaseerd op de ‘credit value
adjustment’ (CVA), de expliciete ‘funding value adjustment’ (FVA)
en de aanpassingen gerelateerd aan de onzekerheid van de
parameters en het model in Niveau 3.
De onzekerheid gerelateerd aan de CVA en de FVA werd gekali-
breerd op basis van de ‘prudent valuation adjustments’ beschreven
in de technische standaard voor ‘Prudent Valuation’ gepubliceerd
door de European Banking Authority. Voor de andere waardeaan-
passingen werden twee scenario’s in aanmerking genomen: een
positief scenario waarbij een deel of alle waardeaanpassingen niet
in rekening werden genomen door tegenpartijen in de markt en
een negatief scenario waarbij tegenpartijen in de markt het twee-
voud zouden vragen van de waardeaanpassingen die BNP Paribas
Fortis in aanmerking neemt om een transactie af te sluiten.
31 december 2022
31 december 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Mogelijke impact op Mogelijke impact op Mogelijke impact op Mogelijke impact op
In miljoenen euro’s de resultatenrekening het eigen vermogen de resultatenrekening het eigen vermogen
Vastrentende effecten
+/-1
+/-0
+/-1
+/-0
Aandelen en andere effecten met aandelenkarakter
+/-7
+/-0
+/-6
+/-0
Leningen en terugkoopovereenkomsten
+/-0
+/-2
Financiële derivaten
+/-2
+/-6
Rentevoet en valutaderivaten
+/-6
+/-6
Kredietderivaten
+/-6
+/-0
Aandelenderivaten
+/-0
+/-0
Overige derivaten
+/-0
+/-0
Gevoeligheid van financiële instrumenten Niveau 3
+/-16
+/-0
+/-15
+/-0
115
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Uitgestelde marge op financiële instrumenten
gewaardeerd door gebruik van intern
ontwikkelde technieken en gedeeltelijk
gebaseerd op in actieve markten
onwaarneembare gegevens
D
e uitgestelde marge op financiële instrumenten (‘Dag één winst’
of ‘Day one profit’) betreft alleen de financiële instrumenten die
in aanmerking komen voor Niveau 3 en in mindere mate sommige
financiële instrumenten in aanmerking komend voor Niveau 2 waarbij
vergeleken met de initiële marge aanpassingen van de waardering
voor parameter en model onzekerheden niet verwaarloosbaar zijn.
De ‘Dag één winst’ wordt berekend na het aanleggen van de
reserves voor onzekerheden zoals voorheen beschreven en wordt
teruggenomen via de resultatenrekening over de periode waarvoor
de parameters verwacht worden niet waarneembaar te zijn.
De uitgestelde marge die niet werd geboekt in de resultatenreke-
ning maar deel uitmaakt van de prijs van de derivaten verkocht
aan klanten en die gemeten werd op basis van interne modellen
gebaseerd op onwaarneembare parameters (‘Dag één winst’/’Day
one profit’) bedraagt minder dan 1 miljoen euro.
5.e Financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs
Detail van leningen en vorderingen naar herkomst
31 december 2022
31 december 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Bruto waarde Bruto waarde Waardever-
voor waarde- Waardever- voor waarde- minderingen
vermindering minderingen Netto vermindering (toelichting Netto
In miljoenen euro’s boekwaarde (toelichting 3.g) boekwaarde boekwaarde 3.g) boekwaarde
Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen
19.173
(57)
19.116
11.288
(68)
11.220
Zichtrekeningen
2.999
(1)
2.998
5.794
-
5.794
Leningen
3.226
(56)
3.170
2.629
(68)
2.561
Terugkoopovereenkomsten
12.948
-
12.948
2.865
-
2.865
Leningen en voorschotten aan klanten
222.472
(3.169)
219.303
219.777
(2.992)
216.785
Zichtrekeningen
4.589
(592)
3.997
4.224
(540)
3.684
Leningen aan klanten
194.883
(2.038)
192.845
194.351
(1.954)
192.397
Financiële leaseverrichtingen
23.000
(539)
22.461
21.202
(498)
20.704
Terugkoopovereenkomsten
-
-
-
-
-
-
Totaal leningen en voorschotten tegen
241.645
(3.226)
238.419
231.065
(3.060)
228.005
geamortiseerde kostprijs
(1)
(1) Leningen en vorderingen aan kredietinstellingen bevatten termijndeposito’s aan centrale banken en bedragen 1 miljoen euro op 31 december 2023 ( 65 miljoen euro op
31 december 2022 )
Detail van schuldbewijzen per type emittent
31 december 2022
31 december 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Bruto waarde Waardever- Bruto waarde Waardever-
voor waarde- minderingen voor waarde- minderingen
vermindering (toelichting vermindering (toelichting
In miljoenen euro’s boekwaarde
3.g)
Boekwaarde
boekwaarde
3.g)
Boekwaarde
Overheden
9.229
(5)
9.224
9.351
(6)
9.345
Andere overheidsinstellingen
2.070
-
2.070
2.212
-
2.212
Kredietinstellingen
774
-
774
1.117
-
1.117
Andere
440
(1)
439
478
(1)
477
Totaal schuldbewijzen tegen geamortiseerde kostprijs
12.513
(6)
12.507
13.158
(7)
13.151
116
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Detail van financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs per stadium
31 december 2022
31 december 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Waardever- Waardever-
Bruto waarde minderingen Bruto waarde minderingen
voor waarde- (toelichting Netto voor waarde- (toelichting Netto
In miljoenen euro’s vermindering 3.g) boekwaarde vermindering 3.g) boekwaarde
Leningen en voorschotten aan kredietinstellingen
19.173
(57)
19.116
11.288
(68)
11.220
Stadium 1
18.985
(1)
18.984
11.177
(2)
11.175
Stadium 2
121
(1)
120
42
(1)
41
Stadium 3
67
(55)
12
69
(65)
4
Leningen en voorschotten aan klanten
222.472
(3.169)
219.303
219.777
(2.992)
216.785
Stadium 1
197.548
(349)
197.199
193.193
(330)
192.863
Stadium 2
20.235
(485)
19.750
22.317
(461)
21.856
Stadium 3
4.689
(2.335)
2.354
4.267
(2.201)
2.066
Schuldbewijzen
12.513
(6)
12.507
13.158
(7)
13.151
Stadium 1
12.492
(5)
12.487
13.155
(7)
13.148
Stadium 2
21
(1)
20
3
-
3
Stadium 3
-
-
-
-
-
-
Totaal financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs
254.158
(3.232)
250.926
244.223
(3.067)
241.156
Financiële leaseverrichtingen per looptijd
31 december 2022
In miljoenen euro's
31 december 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Bruto-investering
25.198
22.541
Te ontvangen binnen het jaar
7.578
7.215
Te ontvangen na 1 jaar, maar binnen de 5 jaar
15.243
13.956
Te ontvangen na 5 jaar
2.377
1.370
NIET VERWORVEN INTERESTINKOMSTEN
(2.198)
(1.339)
Netto-investering voor bijzondere waardeverminderingen
23.000
21.202
Te ontvangen binnen het jaar
6.679
6.648
Te ontvangen na 1 jaar, maar binnen de 5 jaar
14.087
13.285
Te ontvangen na 5 jaar
2.234
1.269
BIJZONDERE WAARDEVERMINDERINGEN
(539)
(498)
Netto-investering na bijzondere waardeverminderingen
22.461
20.704
117
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
5.f Dubieuze kredieten (Stadium 3)
In de volgende tabellen worden de netto-boekwaarden van de
dubieuze kredieten weergegeven en de ontvangen garanties ter
dekking van deze kredieten.
De bedragen van verkregen zakelijke zekerheden en waarborgen
mogen niet groter zijn dan de waarde van de gewaarborgde activa.
31 december 2023
Uitstaande saldi Stadium 3
Bruto Bijzondere Verkregen
In miljoenen euro’s boekwaarde waardeverminderingen Netto onderpand
Leningen aan en vorderingen op kredietinstellingen (toelichting 5.e)
67
(55)
12
-
Leningen aan en vorderingen op klanten (toelichting 5.e)
4.689
(2.335)
2.354
1.813
Schuldbewijzen tegen geamortiseerde kostprijs (toelichting 5.e)
-
-
-
-
Totaal leningen tegen geamortiseerde kostprijs (Stadium 3)
4.756
(2.390)
2.366
1.813
Verstrekte kredietverbintenissen
194
(20)
174
75
Verstrekte garantieverbintenissen
138
(60)
78
53
Totaal buiten balans dubieuze verbintenissen (Stadium 3)
332
(80)
252
128
31 december 2022 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Uitstaande saldi Stadium 3
Bruto Bijzondere Verkregen
In miljoenen euro’s boekwaarde waardeverminderingen Netto onderpand
Leningen aan en vorderingen op kredietinstellingen (toelichting 5.e)
69
(65)
4
-
Leningen aan en vorderingen op klanten (toelichting 5.e)
4.267
(2.201)
2.066
1.589
Schuldbewijzen tegen geamortiseerde kostprijs (toelichting 5.e)
-
-
-
-
Totaal leningen tegen geamortiseerde kostprijs (Stadium 3)
4.336
(2.266)
2.070
1.589
Verstrekte kredietverbintenissen
108
(25)
83
29
Verstrekte garantieverbintenissen
199
(66)
133
71
Totaal buiten balans dubieuze verbintenissen (Stadium 3)
307
(91)
216
100
Volgende tabel toont de gegevens over de wijzingen van de bruto omlopen in Stadium 3:
Brutowaarde Dubieuze kredieten (Stadium 3) 31 december 2022
In miljoenen euro’s
31 december 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Beginsaldo
4.336
4.365
Transfer naar Stadium 3
1.653
1.089
Transfer naar Stadium 1 of Stadium 2
(518)
(336)
Opname van verliezen
(359)
(293)
Overige wijzigingen
(356)
(489)
Eindsaldo
4.756
4.336
118
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
5.g Schulden tegen geamortiseerde kostprijs
aan kredietinstellingen en klanten
31 december 2022
In miljoenen euro’s
31 december 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Deposito's van kredietinstellingen
62.845
46.295
Zichtrekeningen
1.565
1.702
Interbancaire leningen
32.636
43.021
Terugkoopovereenkomsten
28.644
1.572
Deposito's van klanten
203.931
212.692
Zichtrekeningen
78.779
94.358
Spaardeposito's
81.310
88.837
Termijnrekeningen en kasbons
43.181
29.443
Terugkoopovereenkomsten
661
54
(1)
(1) Interbancaire leningen van kredietinstellingen omvatten termijnleningen van centrale banken, waaronder 2,5 miljard euro aan TLTRO III op 31 december 2023 (17,8 miljard
euro op 31 december 2022)
5.h Schuldbewijzen en achtergestelde schulden
Deze toelichting behandelt alle schuldbewijzen en achtergestelde
verplichtingen tegen geamortiseerde kostprijs evenals deze aan-
gewezen tegen reële waarde met waardeveranderingen in de
resultatenrekening.
Schuldbewijzen en achtergestelde schulden aangewezen tegen reële waarde met
waardeveranderingen in de resultatenrekening
31 december 2022
In miljoenen euro’s
31 december 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Schuldbewijzen
1.986
1.713
Achtergestelde schulden
735
675
Totaal schuldbewijzen en achtergestelde schulden tegen reële waarde met
2.721
2.388
waardeveranderingen in de resultatenrekening
Schuldbewijzen tegen geamortiseerde kostprijs
31 december 2022
In miljoenen euro’s
31 december 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Verhandelbare schuldbewijzen en andere schuldbewijzen
10.331
9.950
Obligatieleningen
13.470
6.302
Totaal schuldbewijzen tegen geamortiseerde kostprijs
23.801
16.252
119
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Achtergestelde schulden tegen geamortiseerde kostprijs
31 december 2022
In miljoenen euro’s
31 december 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Terugbetaalbare achtergestelde schulden
2.235
2.283
Eeuwigdurende achtergestelde schulden
-
-
Totaal achtergestelde schulden tegen geamortiseerde kostprijs
2.235
2.283
De achtergestelde schulden aangewezen tegen reële waarde
met waardeveranderingen in de resultatenrekening bestaan
voornamelijk uit ‘Convertible and Subordinated Hybrid Equity
Linked Securities’ (CASHES) uitgegeven door BNP Paribas Fortis
(voorheen Fortis Bank) in december 2007.
De CASHES zijn achtergestelde schuldbewijzen maar kunnen
omgeruild worden voor Ageas-aandelen (voorheen Fortis SA/
NV-aandelen) op initiatief van de houder tegen een prijs van
239,40 euro. Bovendien geldt vanaf 19 december 2014 dat als
de prijs gedurende 20 achtereenvolgende handelsdagen gelijk is
of hoger dan 359,10 euro, de CASHES automatisch omgewisseld
zullen worden in Ageas-aandelen. De hoofdsom zal nooit in con-
tanten worden terugbetaald. De rechten van de CASHES-houders
zijn beperkt tot de Ageas-aandelen aangehouden door en in
waarborg gegeven bij BNP Paribas Fortis.
Ageas en BNP Paribas Fortis hebben een ‘Relative Performance
Note’-contract (RPN) afgesloten, waarvan de waarde contractueel
schommelt om de impact op BNP Paribas Fortis van het relatieve
verschil tussen de waardeschommelingen van de CASHES en de
waardeschommelingen van de Ageas-aandelen te compenseren.
Sedert 1 januari 2022 worden achtergestelde schulden niet langer
in aanmerking genomen voor het prudentieel eigen vermogen.
Het nog uitstaande nominaal bedrag van de CASHES
bedraagt 831,5 miljoen euro op 31 december 2023 zoals per
31 december 2022
5.i Actuele en uitgestelde belastingen
31 december 2022
In miljoenen euro’s
31 december 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Actuele belastingen
217
121
Uitgestelde belastingen
847
1.119
Actuele en uitgestelde belastingsvorderingen
1.064
1.240
Actuele belastingen
278
301
Uitgestelde belastingen
1.084
782
Actuele en uitgestelde belastingsverplichtingen
1.362
1.083
120
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Wijzigingen in de uitgestelde belastingen naar herkomst tijdens de periode
Wijzigingen Wijzigingen
geboekt via geboekt via het
Wijzigingen het eigen eigen vermogen Wijzigingen aan de
geboekt vermogen die die niet kunnen consolidatiekring,
31 december 2022 via de kunnen worden worden in omrekenings-
aangepast volgens resultaten- geherclassificeerd geherclassificeerd verschillen en 31 december
In miljoenen euro’s IFRS 17 en 9 rekening als nettoresultaat als nettoresultaat overige 2023
Financiële instrumenten
18
(91)
14
1
36
(22)
Voorzieningen voor sociale
120
(12)
-
18
(10)
116
verplichtingen
Niet-gerealiseerde reserve voor
(212)
(49)
-
-
(29)
(290)
financiële lease
Voorzieningen voor kredietrisico
534
12
-
-
(11)
535
Overdraagbare fiscale verliezen
422
(135)
-
-
3
290
Overige elementen
(545)
(343)
-
-
22
(866)
Total uitgestelde belastingen
337
(618)
14
19
11
(237)
Uitgestelde belastingsvorderingen
1.119
847
Uitgestelde
782
1.084
belastingsverplichtingen
Om het bedrag van de overdraagbare fiscale verliezen opgeno-
men als activa te bepalen voert BNP Paribas Fortis elk jaar een
specifieke analyse van elke relevante entiteit door op basis van
het toe te passen fiscale regime – namelijk, rekening houdend
met verliezen die beperkt in de tijd overdraagbaar zijn – en een
realistische projectie van hun toekomstige opbrengsten en kosten
in lijn met hun businessplan.
Uitgestelde belastingsvorderingen op overdraagbare fiscale
verliezen hebben voornamelijk betrekking op BNP Paribas Fortis
NV voor 131 miljoen euro die normaal volgend jaar volledig zullen
worden teruggewonnen (deze verliezen zijn ongelimiteerd in de
tijd overdraagbaar).
De niet-verantwoorde uitgestelde belastingsvorderingen
bedroegen 214 miljoen euro op 31 december 2023 (waarvan
192 miljoen euro op overdraagbare fiscale verliezen) vergeleken
met 192 miljoen euro op 31 december 2022 (waarvan 166 miljoen
euro op overdraagbare fiscale verliezen).
5.j Overlopende rekeningen en overige activa/verplichtingen
31 december 2022
In miljoenen euro’s
31 december 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Gestorte garantiedeposito's en betaalde bankwaarborgen
4.898
4.437
Incassorekeningen
126
74
Te innen opbrengsten en over te dragen kosten
1.276
1.147
Overige vorderingen en diverse activa
7.368
5.755
Totaal overlopende rekeningen en overige activa
13.668
11.413
Verkregen garantiedeposito's
731
2.262
Incassorekeningen
621
567
Toe te rekenen kosten en over te dragen opbrengsten
2.302
2.158
Leaseverplichtingen
309
291
Overige schulden en diverse verplichtingen
8.288
6.095
Totaal overlopende rekeningen en overige verplichtingen
12.251
11.373
121
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Andere debiteuren en diverse activa hebben voornamelijk
betrekking op activa van de werknemersuitkeringsregelingen,
overgangsrekeningen, inventaris van auto’s en andere voorbe-
taalde en opgebouwde inkomsten.
Andere crediteuren en diverse schulden omvatten hoofdzake-
lijk transitorekeningen en andere regularisatierekeningen en
uitgestelde lasten (aan leveranciers, werknemers, lease-ver-
plichtingen, …).
5.k Deelnemingen in ondernemingen waarop de
vermogensmutatiemethode wordt toegepast
De volgende tabel geeft de gecumuleerde financiële informatie weer van geassocieerde deelnemingen en joint ventures:
31 december
2022
aangepast
31 december Boekjaar 2022 volgens
Boekjaar 2023 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9 IFRS 17 en 9
Aandeel in Aandeel in het Aandeel in Aandeel in het Deelnemingen
wijzigingen nettoresultaat Deelnemingen wijzigingen netto resultaat in onderne-
in activa en en in wijzigingen in onderne- in activa en en in wijzigingen mingen
Aandeel verplichtingen in activa en mingen waarop Aandeel verplichtingen in activa en waarop de
in het opgenomen verplichtingen de vermogens- in het opgenomen verplichtingen vermogens-
In miljoenen netto in het eigen opgenomen in het mutatie wordt netto in het eigen opgenomen in het mutatie wordt
euro’s resultaat vermogen eigen vermogen toegepast resultaat vermogen eigen vermogen toegepast
Joint ventures
3
(5)
(2)
106
3
121
124
Geassocieerde
308
129
437
2.525
260
(302)
(42)
2.385
deelnemingen
Totaal
ondernemingen
waarop de
311
124
435
2.631
263
(181)
82
2.480
vermogens-
mutatie wordt
toegepast
(1)
(1) met inbegrip van gecontroleerde entiteiten waarop een vereenvoudigde consolidatiemethode (vermogensmutatie) wordt toegepast wegens niet-materialiteit
De garantie- en financieringsverplichtingen die door BNP Paribas
Fortis worden verstrekt aan joint ventures en geassocieerde deel-
nemingen worden vermeld in toelichting 8.h ‘Verbonden partijen’.
De boekwaarde van de investering van BNP Paribas Fortis in de
voornaamste geassocieerde deelnemingen en joint ventures wordt
weergegeven in de volgende tabel:
31 december 2022
31 december 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Deelnemingen Deelnemingen
in ondernemingen in ondernemingen
waarop de vermogens- waarop de vermogens-
Land van Deelne- mutatiemethode Deelne- mutatiemethode
In miljoenen euro’s
registratie
Activiteit
mings% wordt toegepast mings% wordt toegepast
Geassocieerde deelnemingen
AG Insurance
België
Verzekeringen
25%
607
25%
634
BNP Paribas Asset Management
Frankrijk
Vermogensbeheer
30,9%
915
30,9%
854
BNPP Bank Polska SA
Polen
Retail banking
24,0%
705
24,0%
572
122
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
AG Insurance
Boekjaar 2022
In miljoenen euro’s
Boekjaar 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Totaal nettoresultaat
674
484
Wijzigingen in de reële waarde van activa en verplichtingen opgenomen in
het eigen vermogen
343
(903)
31 december 2022
In miljoenen euro’s
31 december 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Totale activa
71.594
73.688
Totale verplichtingen
69.519
71.816
Netto activa van geassocieerde deelnemingen
2.075
1.872
BNP Paribas Asset Management
Boekjaar 2022
In miljoenen euro’s
Boekjaar 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Totaal nettoresultaat
138
240
Wijzigingen in de reële waarde van activa en verplichtingen opgenomen in
het eigen vermogen
200
(9)
31 december 2022
In miljoenen euro’s
31 december 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Totale activa
3.291
2.934
Totale verplichtingen
2.235
2.201
Netto activa van geassocieerde deelnemingen
1.056
733
BNPP Bank Polska SA
Boekjaar 2022
In miljoenen euro’s
Boekjaar 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Totaal nettoresultaat
211
76
Wijzigingen in de reële waarde van activa en verplichtingen opgenomen in
het eigen vermogen
127
(115)
31 december 2022
In miljoenen euro’s
31 december 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Totale activa
35.911
31.116
Totale verplichtingen
33.055
28.800
Netto activa van geassocieerde deelnemingen
2.856
2.316
123
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Beoordeling bijzondere waardeverminderingen in geassocieerde deelnemingens
Volgens de IFRS regels is het vereist om op het eind van elke
verslagperiode na te gaan of er een objectieve aanwijzing bestaat
dat een investering in een geassocieerde deelneming onderhevig
is aan een bijzondere waardevermindering of niet. Als uit de
toetsing blijkt dat de realiseerbare waarde van de investering (die
de hoogste is van de reële waarde en de gebruikswaarde) lager is
dan de boekwaarde, dan wordt de boekwaarde verminderd tot de
realiseerbare waarde, door een waardevermindering te boeken.
De DCF aanpak (discounted cash flows) wordt gebruikt om de
gebruikswaarde te bepalen.
De DCF-methode is gebaseerd op een aantal veronderstellingen
betreffende toekomstige opbrengsten, kosten en risicokost (kas-
stromen) gebaseerd op middellange termijn businessplannen
over een periode van vijf jaar. Projecties van kasstromen over een
periode langer dan vijf jaar zijn gebaseerd op een groeipercentage
over een eeuwigdurende horizon en worden bijgestuurd wanneer
de kortetermijnomgeving niet overeenstemt met de normale
omstandigheden van de economische cyclus.
De sleutel parameters die gevoelig zijn voor de gemaakte
veronderstellingen zijn de kapitaalkost, de kost-inkomensratio,
de risicokost en het groeipercentage over een eeuwigdurende
tijdshorizon.
De kapitaalkost wordt bepaald aan de hand van een risicovrije
rentevoet, een waargenomen marktrisicopremie gewogen per
risicofactor gebaseerd op vergelijkbaren specifiek voor elke
investering. De waarden van deze parameters worden uit externe
informatie bronnen gehaald.
Het vereist eigen vermogen voor elke investering wordt bepaald
op basis van de ‘Common Equity Tier 1’ reglementaire vereisten
voor de wettelijke entiteit waartoe de investering behoort, met
een minimum van 7% en 0% voor AG Insurance waarvoor de DDM
(discounted dividend model) wordt gebruikt om de gebruiks-
waarde te bepalen.
Het groeipercentage over een eeuwigdurende tijdshorizon is
vastgelegd op 2% voor ontwikkelde economieën in Europa.
Op 31 december 2023 werden testen voor een bijzondere waar-
devermindering uitgevoerd op de investeringen van BNP Paribas
Fortis, in BNP Paribas Asset Management, in BNP Paribas Bank
Polska en in AG Insurance. Geen van deze testen toonde de
noodzaak aan om een bijzondere waardevermindering te boeken
op de investeringen.
De volgende tabel toont de gevoeligheid van de geschatte waarde
van de investeringen voor een wijziging van 10 basispunten in
de kapitaalkost, een wijziging van 1% in de kost/inkomensratio in
eindwaarde, een wijziging van 5% in de risicokost in eindwaarde
en een wijziging van 50 basispunten in het groeipercentage over
een eeuwigdurende horizon. Geen enkele investering zou een
waardevermindering moeten ondergaan wanneer de ongunstige
wijzigingen uit de tabel zouden toegepast worden.
31 december 2023
BNP Paribas Asset
In miljoenen euro’s Management BNP Paribas Bank Polska SA AG Insurance
Kapitaalkost
Negatieve wijziging (+10 basispunten)
(14)
(13)
(35)
Positieve wijziging (-10 basispunten)
15
14 36
Cost/income ratio
Negatieve wijziging (+1%)
(21)
(21)
-
Positieve wijziging (-1%)
21
21 -
Risicokost
Negatieve wijziging (+5%)
-
-
(6)
Positieve wijziging (-5%)
-
6
-
Langetermijn groeivoet
Negatieve wijziging (-50 basispunten)
(47)
(29)
(133)
Positieve wijziging (+50 basispunten)
53
32 156
124
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
5.l Materiële en immateriële vaste activa en
vastgoedbeleggingen
31 december 2022
31 december 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Som van Som van
afschrijvingen afschrijvingen
en bijzondere en bijzondere
Bruto waarde- Netto Bruto waarde- Netto
In miljoenen euro's boekwaarde verminderingen boekwaarde boekwaarde verminderingen boekwaarde
Vastgoedbeleggingen
217
(106)
111
260
(128)
132
Terreinen en gebouwen
2.558
(1.398)
1.160
2.812
(1.529)
1.283
Installaties, machines en uitrustingen
634
(449)
185
707
(519)
188
Vaste activa verhuurd als leasinggever
45.242
(10.586)
34.656
38.360
(10.680)
27.680
onder operationele leasing
Overige vaste activa
534
(171)
363
481
(183)
298
Materiële vaste activa
48.968
(12.604)
36.364
42.360
(12.911)
29.449
waarvan gebruiksrechten
729
(417)
312
722
(419)
303
Aangekochte software
323
(235)
88
307
(235)
72
Software, ontwikkeld door de onderneming
1.346
(898)
448
1.127
(753)
374
Overige immateriële vaste activa
113
(78)
35
95
(73)
22
Immateriële vaste activa
1.782
(1.211)
571
1.529
(1.061)
468
Vastgoedbeleggingen
De terreinen en gebouwen verhuurd door de bank als leasing
-
gever onder operationele leasing worden onder de rubriek
‘Vastgoedbeleggingen’ gegroepeerd.
De geschatte reële waarde van vastgoedbeleggingen geboekt
aan geamortiseerde kostprijs op 31 december 2023 bedroeg
263 miljoen euro, te vergelijken met 244 miljoen euro in het
boekjaar 2022.
Operationele leasing
Operationele leasing en transacties in vastgoedbeleggingen zijn in bepaalde gevallen onderworpen aan overeenkomsten die voorzien
in de volgende minimale toekomstige betalingen:
31 december 2022
In miljoenen euro’s
31 december 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Minimum te ontvangen toekomstige betalingen uit niet-opzegbare lease contracten
10.708
8.205
Te ontvangen binnen het jaar
4.568
3.609
Te ontvangen na 1 jaar maar binnen de 5 jaar
6.097
4.570
Te ontvangen na 5 jaar
43
26
Minimum te ontvangen toekomstige betalingen uit niet-opzegbare
lease contracten omvatten de betalingen die de huurder dient te
maken tijdens de leaseperiode.
Immateriële vaste activa
De overige immateriële vaste activa bestaan uit erfpachtrechten,
goodwill en handelsmerken verworven door BNP Paribas Fortis.
125
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Afschrijvingen en bijzondere
waardeverminderingen
De som van afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen
op materiële en immateriële vaste activa voor het boekjaar
eindigend op 31 december 2023 bedroeg (374) miljoen euro,
tegenover (398) miljoen euro voor het boekjaar eindigend op
31 december 2022.
Deze bedragen bevatten een netto terugname van provisies voor
bijzondere waardeverminderingen geboekt in de resultatenreke-
ning van 1 miljoen euro op 31 december 2023 tegenover een netto
toename van (1) miljoen euro op 31 december 2022.
5.m Goodwill
31 december 2022
In miljoenen euro’s
31 december 2023
aangepast volgensIFRS 17 en 9
Boekwaarde aan het begin van de periode
848
767
Verwervingen
22
96
Desinvesteringen
-
(4)
Bijzondere waardeverminderingen, opgenomen tijdens de periode
-
-
Omrekeningsverschillen
2
(13)
Overige wijzigingen
-
2
Boekwaarde aan het einde van de periode
872
848
Bruto boekwaarde
1.004
986
Som van de bijzondere waardeverminderingen aan het einde van de periode
(132)
(138)
De goodwill per kasstroomgenererende eenheid is als volgt:
Waardeverminderingen Verwervingen
Boekwaarde gedurende de periode van de periode
31 december 2022 Boekjaar 2022 Boekjaar 2022
aangepast volgens Boekjaar aangepast volgens Boekjaar aangepast volgens
In miljoenen euro’s
31 december 2023
IFRS 17 en 9 2023 IFRS 17 en 9 2023 IFRS 17 en 9
Alpha Credit
22
22
-
-
-
-
Axepta BNP Paribas Benelux
28
28
-
-
-
-
Factoring
6
6
-
-
-
-
BNP Paribas Leasing Solutions
145
146
-
-
-
-
Wealth Management Luxemburg
38
38
-
-
-
-
Arval
633
608
-
-
22
96
Totaal goodwill
872
848
-
-
22
96
De activiteiten van BNP Paribas Fortis zijn opgesplitst in kas-
stroomgenererende eenheden, die de rapporteringsentiteiten of
groepen van rapporteringsentiteiten van BNP Paribas Fortis verte-
genwoordigen. De splitsing is consistent met de organisatorische
structuur en beheersmethodes van BNP Paribas Fortis en weer-
spiegelt de onafhankelijkheid van de rapporteringsentiteiten in
termen van resultaat- en beheersaanpak. Dit wordt op regelmatige
basis herzien met als doel rekening te houden met gebeurtenissen
die de samenstelling van de kasstroomgenererende eenheden
kunnen beïnvloeden zoals verwervingen, desinvesteringen en
belangrijke reorganisaties.
De kasstroomgenererende eenheden aan dewelke goodwill is
toegewezen omvatten:
Alpha Credit is leider op de markt voor consumentenkredieten
in België en het Groothertogdom Luxemburg. Alpha Credit
commercialiseert alle types leningen op afbetaling (persoon-
lijke leningen, autoleningen, motorleningen, keukenleningen...)
en betaalkaarten met een permanente geldreserve (revol-
ving). De diensten van Alpha Credit zijn zowel bestemd voor
particulieren als voor professionals. In 2023 verwierf Alpha
Credit twee juridische entiteiten gevestigd in het Verenigd
Koninkrijk, namelijk Creation Financial Services en Creation
126
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Consumer Finance. De kasstroomgenererende eenheid omvat
Alpha Credit en haar dochterondernemingen;
Axepta BNP Paribas Benelux is de end-to-end partner voor
kleine en grote ondernemingen voor de aanvaarding van
elektronische betalingen. Het biedt zowel acquiring diensten
aan als betalingsterminalen en is voornamelijk actief in België
en Luxemburg;
Factoring is een kasstroomgenererende eenheid die al de
factoring dochtermaatschappijen van de bank omvat. Ze is
vooral actief in België, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en
Nederland. Ze is marktleider in België;
BNP Paribas Leasing Solutions is een Europese leider in
leasing voor grote bedrijven en kmo’s. Het is gespecialiseerd in
verhuur- en financieringsoplossingen, gaande van leasing van
professionele uitrusting tot uitbesteding van het wagenparken;
Wealth Management Luxemburg: BGL BNP Paribas verwierf op
3 september 2018 ABN Amro Wealth Management Luxembourg
en integreerde deze vervolgens in zijn Wealth Management
afdeling. Wealth Management richt zich tot een internationaal
cliënteel, voornamelijk bedrijfseigenaars en -families. Het
ondersteunt hen in hun specifieke behoeften met maatwer-
koplossingen voor financieel en vermogensbeheer en ook
met een reeks high-end diensten, zoals beleggingsadvies,
discretionair beheer, vermogensplanning en -organisatie,
activadiversificatie en -financiering;
Arval is gespecialiseerd in operationele leasing van bedrijfs-
voertuigen. Arval biedt zijn klanten – professionals, kmo’s en
grote internationale groepen – specifieke leasingoplossingen
om de mobiliteit van hun medewerkers te optimaliseren en
de risico’s verbonden aan hun wagenpark uit te besteden.
Testen van bijzondere waardevermindering
Volgens de IFRS regels moet er minstens op jaarbasis of wanneer
er een gebeurtenis plaatsvindt die dit op gang brengt, een test van
bijzondere waardevermindering op goodwill gebeuren waarbij de
boekwaarde van de entiteit vergeleken wordt met de realiseerbare
waarde. De realiseerbare waarde is gelijk aan de hoogste van
de reële waarde van de entiteit en de gebruikswaarde. De DCF
approach (‘discounted cash flows’) wordt aangewend om de
gebruikswaarde te bepalen. Wanneer de realiseerbare waarde
lager is dan de boekwaarde, dan wordt een bijzondere waarde-
vermindering erkend voor het verschil.
De DCF-methode is gebaseerd op een aantal veronderstellingen
betreffende toekomstige opbrengsten, kosten en risicokost (kas-
stromen) gebaseerd op middellange termijn businessplannen
over een periode van 5 jaar. Projecties van kasstromen over een
periode langer dan 5 jaar zijn gebaseerd op een groeipercentage
over een eeuwigdurende horizon en worden bijgestuurd wanneer
de kortetermijnomgeving niet overeenstemt met de normale
omstandigheden van de economische cyclus.
De belangrijkste parameters die gevoelig zijn voor de gemaakte
veronderstellingen zijn de kapitaalkost, de kost-inkomensratio,
de risicokost en het groeipercentage over een eeuwigdurende
tijdshorizon.
De kapitaalkost wordt bepaald aan de hand van een risicovrije
rentevoet, een waargenomen marktrisicopremie gewogen per
risicofactor gebaseerd op vergelijkbaren specifiek voor elke kas-
stroomgenererende eenheid. De waarde van deze parameters
wordt uit externe informatie bronnen gehaald.
De toewijzing van het eigen vermogen wordt voor elke kasstroom-
genererende eenheid bepaald op basis van de ‘Common Equity
Tier 1’-kapitaalsvereisten voor de wettelijke entiteit waartoe de
kasstroomgenererende eenheid behoort, met een minimum van
7% behalve voor Axepta BNP Paribas Benelux die een betalings-
instelling onder PSD2 (Payment Services Directive 2) is, waarvoor
een kapitaalsvereiste in functie van de betalingstransacties geldt.
Het gebruikte groeipercentage over een eeuwigdurende tijdsho-
rizon is 2% voor ontwikkelde economieën in Europa.
Eind 2023 werd een test van bijzondere waardevermindering
uitgevoerd voor elk van de volgende vijf kasstroomgenererende
eenheden: Alpha Credit, BNP Paribas Leasing Solutions, Arval,
Wealth Management Luxembourg en Axepta BNP Paribas Benelux.
Geen van deze testen toonde de noodzaak aan om een bijzondere
waardevermindering te boeken.
De erkende goodwill op Factoring wordt als niet-materieel
beschouwd en bijgevolg niet onderworpen aan een test van
bijzondere waardevermindering.
Gevoeligheden
De onderstaande tabel toont de gevoeligheid van de waarderin-
gen van goodwill voor een wijziging van 10 basispunten in de
kapitaalkost, een wijziging van 1% in de kost/inkomensratio in
eindwaarde, een wijziging van 5% in de risicokost in eindwaarde
en een wijziging van 50 basispunten in het groeipercentage over
een eeuwigdurende tijdshorizon. Geen enkele van de ongunstige
variaties in de tabel zou leiden tot een waardevermindering
van goodwill.
127
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
31 december 2023
BNP Paribas Wealth Management Axepta BNP Paribas
In miljoenen euro’s
Alpha Credit
Leasing Solutions Arval Luxembourg Benelux
Kapitaalkost
Negatieve wijziging (+10 basispunten)
(19)
(65)
(8)
(188)
(1)
Positieve wijziging (-10 basispunten)
20
67
9
194
1
Kost-inkomens-ratio
Negatieve wijziging (+1%)
(40)
(86)
(15)
(206)
(2)
Positieve wijziging (-1%)
40
86
15
206
2
Risicokost
Negatieve wijziging (+5%)
(71)
(44)
-
(33)
-
Positieve wijziging (-5%)
71
44
-
33
-
Langetermijn groeiratio
Negatieve wijziging (-50 basispunten)
(39)
(271)
(25)
(547)
(3)
Positieve wijziging (+50 basispunten)
44
366
29 4
629
5.n Voorzieningen voor risico’s en kosten
31 december Wijzigingen
2022 Netto in waarde Wijzigingen in
aangepast dotatie Gebruikte opgenomen wisselkoersen
volgens aan voor- voor- in het eigen en overige 31 december
In miljoenen euro’s IFRS 17 en 9 zieningen zieningen vermogen wijzigingen 2023
Voorzieningen voor personeelsvoordelen
3.009
151
(253)
157
(27)
3.037
waarvan voordelen na uitdiensttreding
2.721
106
(189)
164
(25)
2.777
(toelichting 7.b)
waarvan gezondheidszorgregelingen na
62
3
(2)
(7)
-
56
uitdiensttreding (toelichting 7.b)
waarvan voorzieningen voor andere
71
18
(20)
-
(1)
68
langetermijnvergoedingen (toelichting 7.c)
waarvan voorzieningen voor vrijwillig vertrek,
vervroegde pensioneringsplannen en aanpassing
139
16
(35)
-
-
120
personeelsbezettingplan (toelichting 7.d)
waarvan voorzieningen voor aandelen gebaseerde
16
8
(7)
-
(1)
16
beloningen
Voorzieningen voor woningspaarrekeningen en
-
-
-
-
-
-
plannen
Voorzieningen voor buitenbalansverbintenissen
283
-
-
-
(37)
246
Voorzieningen voor geschillen
35
29
(25)
-
(1)
38
Andere voorzieningen voor risico's en kosten
455
133
(94)
-
510
1.004
Totaal voorzieningen voor risico's en kosten
3.782
313
(372)
157
445
4.325
Vanaf 31 december 2023, werden voorzieningen in verband met
de onzekerheid over de restwaarde van Arval’s voertuigen die
voorheen als een vermindering van activa werden erkend, opge-
nomen in ‘Andere voorzieningen voor risico’s en kosten’.
128
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
5.o Saldering van financiële activa en financle
verplichtingen
De onderstaande tabel geeft de bedragen weer van de financiële
activa en verplichtingen voor en na salderen. Deze informatie,
vereist door IFRS 7, heeft als doel de vergelijkbaarheid mogelijk
te maken met de toegepaste boekhoudkundige verwerking in
overeenstemming met de algemeen aanvaarde grondslagen voor
financiële verslaggeving in de Verenigde Staten (US GAAP) die op
het vlak van salderen minder restrictief zijn dan IAS 32.
‘Gesaldeerde bedragen’ op de balans worden bepaald op basis
van IAS 32. Dit betekent dat een financieel actief en een financiële
verplichting gesaldeerd worden waarbij het nettobedrag enkel
en alleen wordt getoond op de balans als BNP Paribas Fortis een
wettelijk afdwingbaar recht heeft om de erkende bedragen te
salderen en de intentie heeft om tot een afwikkeling op nettobasis
te komen of tegelijkertijd het actief te realiseren en de verplichting
af te wikkelen. Gesaldeerde bedragen vloeien hoofdzakelijk voort
uit terugkoopovereenkomsten verhandeld met clearing houses.
De impact van ‘Master Netting Agreements’ en gelijkaardige
overeenkomsten heeft betrekking op de openstaande bedragen
onder een afdwingbare overeenkomst die niet voldoet aan de
salderingscriteria bepaald door IAS 32. Dit komt voor bij trans-
acties waar salderen enkel mogelijk is in geval van wanbetaling,
insolvabiliteit of faillissement van één van de partijen.
‘Financiële instrumenten gegeven of ontvangen als onderpand’
omvatten garantiedeposito’s en effecten erkend tegen reële
waarde. Deze garanties kunnen enkel worden uitgeoefend in
geval van wanbetaling, insolvabiliteit of faillissement van één
van de partijen.
Inzake ‘Master Netting Agreements’ worden de garantiedepo-
sito’s ontvangen of gegeven ter compensatie van de positieve of
negatieve reële waarden van financiële instrumenten geboekt
onder overlopende rekeningen en overige activa of verplichtingen
op de balans.
Netto-
bedragen van Impact van Financiële
Bruto- financiële Master Netting instru-
bedragen Gesaldeerde activa Agreements menten
van bruto- gerappor- (MNA) en ontvangen
31 december 2023 financiële bedragen op teerd op de gelijkaardige als Netto-
In miljoenen euro’s activa de balans balans overeenkomsten onderpand bedragen
Activa
Financiële instrumenten tegen reële waarde met
15.959
(1.122)
14.837
(10.870)
(346)
3.621
waardeveranderingen in de resultatenrekening
Effectenportefeuille
1.604
-
1.604
-
-
1.604
Leningen en terugkoopovereenkomsten
2.796
(1.122)
1.674
(1.591)
(74)
9
Instrumenten tegen reële waarde met
11.559
-
11.559
(9.279)
(272)
2.008
waardeveranderingen in de resultatenrekening
Leningen aan en vorderingen op klanten
251.327
(401)
250.926
(12.305)
(570)
238.051
en kredietinstellingen
waarvan terugkoopovereenkomsten
13.348
(400)
12 948
(12.305)
(570)
73
Overlopende rekeningen en overige activa
13.668
-
13.668
-
(1.390)
12.278
waarvan betaalde waarborgsommen
4.898
-
4.898
-
(1.390)
3.508
Overige activa niet onderworpen aan saldering
94.449
-
94.449
-
-
94.449
TOTAAL ACTIVA
375.403
(1.523)
373.880
(23.175)
(2.306)
348.399
129
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Bruto- Netto- Financiële
bedragen bedragen van Impact van instrumen-
van Gesaldeerde financiële Master Netting ten
financiële bruto- verplichtingen Agreements (MNA) ontvangen
31 december 2023 verplich- bedragen op gerapporteerd en gelijkaardige als Netto-
In miljoenen euro’s tingen de balans op de balans overeen- komsten onderpand bedragen
Verplichtingen
Financiële instrumenten tegen reële waarde met
30.740
(1.122)
29.618
(13.265)
(8.162)
8.191
waardeveranderingen in de resultatenrekening
Effectenportefeuille
697
-
697
-
-
697
Deposito's en terugkoopovereenkomsten
12.910
(1.122)
11.788
(3.986)
(7.651)
151
Schuldbewijzen
2.721
2.721
-
-
2.721
Financiële derivaten (inbegrepen derivaten gebruikt
14.412
-
14.412
(9.279)
(511)
4.622
voor afdekkingsdoeleinden)
Schulden aan klanten en kredietinstellingen
267.177
(401)
266.776
(9.909)
(19.020)
237.847
waarvan terugkoopovereenkomsten
29.705
(400)
29.305
(9.909)
(19.020)
376
Overlopende rekeningen en overige verplichtingen
12.251
-
12.251
-
(296)
11.955
waarvan ontvangen waarborgsommen
731
-
731
-
(296)
435
Overige activa niet onderworpen aan saldering
34.056
-
34.056
-
-
34.056
TOTAAL VERPLICHTINGEN
344.224
(1.523)
342.701
(23.175)
(27.478)
292.049
Netto-
bedragen van Impact van Financiële
Bruto- financiële Master Netting instrumen-
31 december 2022 bedragen Gesaldeerde activa Agreements ten
aangepast volgens IFRS 17 en 9 van bruto- gerappor- (MNA) en ontvangen
financiële bedragen op teerd op de gelijkaardige als Netto-
In miljoenen euro’s activa de balans balans overeen- komsten onderpand bedragen
Activa
Financiële instrumenten tegen reële waarde met
19.962
(1.148)
18.814
(11.337)
(1.767)
5.710
waardeveranderingen in de resultatenrekening
Effectenportefeuille
1.376
-
1.376
-
-
1.376
Leningen en terugkoopovereenkomsten
3.706
(1.148)
2.558
(865)
(1.010)
683
Financiële derivaten (inbegrepen derivaten gebruikt
14.880
-
14.880
(10.472)
(757)
3.651
voor afdekkingsdoeleinden)
Leningen aan en vorderingen op klanten en
241.156
-
241.156
(968)
(1.131)
239.057
kredietinstellingen
waarvan terugkoopovereenkomsten
2.865
-
2.865
(968)
(1.131)
766
Overlopende rekeningen en overige activa
11.413
-
11.413
-
(896)
10.517
waarvan betaalde waarborgsommen
4.437
-
4.437
-
(896)
3.541
Overige activa niet onderworpen aan saldering
78.882
-
78.882
-
-
78.882
TOTAAL ACTIVA
351.413
(1.148)
350.265
(12.305)
(3.794)
334.166
130
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Netto-
bedragen van Impact van Financiële
Bruto- financiële Master Netting instrumen-
31 december 2022 bedragen Gesaldeerde activa Agreements ten
aangepast volgens IFRS 17 en 9 van bruto- gerappor- (MNA) en ontvangen
financiële bedragen op teerd op de gelijkaardige als Netto-
In miljoenen euro’s activa de balans balans overeenkomsten onderpand bedragen
Verplichtingen
Financiële instrumenten tegen reële waarde met
29.360
(1.148)
28.212
(11.981)
(5.384)
10.847
waardeveranderingen in de resultatenrekening
Effectenportefeuille
603
-
603
-
-
603
Deposito's en terugkoopovereenkomsten
8.710
(1.148)
7.562
(1.509)
(4.773)
1.280
Schuldbewijzen
2.388
-
2.388
-
-
2.388
Financiële derivaten (inbegrepen derivaten gebruikt
17.659
-
17.659
(10.472)
(611)
6.576
voor afdekkingsdoeleinden)
Schulden aan klanten en kredietinstellingen
258.987
-
258.987
(324)
(1.026)
257.637
waarvan terugkoopovereenkomsten
1.626
-
1.626
(324)
(1.026)
276
Overlopende rekeningen en overige verplichtingen
11.373
-
11.373
-
(793)
10.580
waarvan ontvangen waarborgsommen
2.262
-
2.262
-
(793)
1.469
Overige verplichtingen niet onderworpen aan saldering
20.725
-
20.725
-
-
20.725
TOTAAL VERPLICHTINGEN
320.445
(1.148)
319.297
(12.305)
(7.203)
299.789
5.p Overdrachten van financiële activa
BNP Paribas Fortis gaat transacties aan waarbij financiële activa
gerapporteerd op de balans worden overgedragen. Bijgevolg
komen deze overgedragen activa in aanmerking voor een volledige
verwijdering van de balans of blijven deze overgedragen activa op
de balans gerapporteerd voor zoverre er een voortdurende betrok-
kenheid van BNP Paribas Fortis is. Meer informatie is opgenomen
in toelichting 1.. ‘Samenvatting van de belangrijkste grondslagen
voor financiële verslaggeving toegepast door BNP Paris Fortis’.
Financiële activa die BNP Paribas Fortis heeft overgedragen
maar niet verwijderd van de balans, bestaan in de eerste plaats
uit effecten die tijdelijk worden verkocht in terugkoopovereen-
komsten of effectenleentransacties evenals uit geëffectiseerde
activa. Schulden gelinkt aan verkochte effecten in terugkoopo-
vereenkomsten worden gerapporteerd onder de hoofding
‘terugkoopovereenkomsten ‘. Schulden gelinkt aan effectiseringen
bestaan uit effectiseringen gekocht door derden.
131
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Effectenleningen, terugkoopovereenkomsten en andere transacties
31 december 2022
31 december 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Boekwaarde van Boekwaarde van
Boekwaarde van het de verbonden Boekwaarde van het de verbonden
In miljoenen eur
o’s
overgedragen actief verplichtingen overgedragen actief verplichtingen
Effectenuitleentransacties
Financiële instrumenten tegen reële waarde met - -
42
-
waardeveranderingen in de resultatenrekening
Financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs 2.449
-
2.777
-
Financiële activa tegen reële waarde met
-
-
-
-
waardeveranderingen in het eigen vermogen
Terugkoopovereenkomsten
Financiële instrumenten tegen reële waarde met
406
406
176
176
waardeveranderingen in de resultatenrekening
Financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs 6.922
6.929
4.159
4.159
Financiële activa tegen reële waarde met 3.936
3.966
202
202
waardeveranderingen in het eigen vermogen
Totaal 13.713
11.301
7.356
4.537
Effectiseringstransacties gedeeltelijk geherfinancierd door externe investeerders, waarbij
het regresrecht is beperkt tot de overgedragen activa
31 december 2023
Boekwaarde van Boekwaarde van Reële waarde van Reële waarde van
het overgedragen de verbonden de overgedragen de verbonden
In miljoenen euro’s actief verplichtingen activa
verplichtingen
Nettopositie
Effectisering
Financiële instrumenten tegen reële
waarde met waardeveranderingen in
de resultatenrekening
-
-
-
-
-
Financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs
31.865
1.487
29.197
1.464
27.733
Financiële activa tegen reële waarde met
-
-
-
-
-
waardeveranderingen in het eigen vermogen
Totaal
31.865
1.487
29.197
1.464
27.733
31 december 2022 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Boekwaarde van Boekwaarde van Reële waarde van Reële waarde van
het overgedragen de overgedragen de verbonden de verbonden
In miljoenen euro’s actief verplichtingen activa
verplichtingen
Nettopositie
Effectisering
Financiële instrumenten tegen reële
waarde met waardeveranderingen in
de resultatenrekening
-
-
-
-
-
Financiële activa tegen geamortiseerde
31.969
1.655
29.305
1.615
27.690
kostprijs*
Financiële activa tegen reële waarde met
-
-
-
-
-
waardeveranderingen in het eigen vermogen
Totaal
31.969
1.655
29.305
1.615
27.690
Er zijn geen significante overdrachten die leiden tot gedeeltelijke of volledige verwijdering van de balans van de financiële activa,
waarin de bank een voortdurende betrokkenheid heeft.
132
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
133
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
6 Krediet en garantieverbintenissen
6.a Verstrekte en ontvangen kredietverbintenissen
Contractuele waarde van verstrekte en ontvangen kredietverbintenissen door BNP Paribas Fortis:
31 december 2022
In miljoenen euro’s
31 december 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Verstrekte kredietverbintenissen:
- aan kredietinstellingen
289
231
- aan klanten
59.240
52.726
Toegestane kredietverbintenissen
46.948
41.107
Overige verbintenissen tegenover klanten
12.292
11.619
Totaal verstrekte kredietverbintenissen
59.529
52.957
waarvan Stadium 1
55.396
48.328
waarvan Stadium 2
3.939
4.521
waarvan Stadium 3
194
108
Verkregen kredietverbintenissen:
- van kredietinstellingen
11.299
6.537
- van klanten
231
199
Totaal verkregen kredietverbintenissen
11.530
6.736
6.b Door ondertekening verstrekte
garantieverbintenissen
31 december 2022
In miljoenen euro’s 31 december 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Verstrekte garantieverbintenissen:
- aan kredietinstellingen
2.419
2.488
- aan klanten
15.384
15.685
Onroerende garanties
-
-
Administratieve en fiscale borgtochten en overige
11.978
12.334
Overige garanties
3.406
3.351
Totaal verstrekte garantieverbintenissen
17.803
18.173
waarvan Stadium 1
15.572
15.647
waarvan Stadium 2
2.093
2.327
waarvan Stadium 3
138
199
Gemeenschappelijke Afwikkelingsraad (GAR)
BNP Paribas Fortis verstrekt haar jaarlijkse bijdrage aan de
Gemeenschappelijke Afwikkelingsraad (GAR) van de Europese Unie
gedeeltelijk in de vorm van een onherroepelijke betalingstoezeg-
ging gegarandeerd door een storting in contanten voor hetzelfde
bedrag. Bij de afwikkeling van een bank door de raad kan die
vragen om de onherroepelijke betalingstoezegging geheel of
gedeeltelijk uit te oefenen.
De onherroepelijke betalingstoezegging wordt geclassificeerd
als een voorwaardelijke verplichting. Er wordt een voorziening
aangelegd als de kans dat de raad een beroep zal doen op de
toezegging groter is dan 50%. Aangezien de inschatting is dat de
kans daarop lager is dan deze drempelwaarde, heeft BNP Paribas
Fortis op at 31 december 2023 geen voorziening geboekt .
134
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Deze verbintenissen bedragen 120 miljoen euro op 31 december
2023 (tegenover 93 miljoen euro op 31 december 2022).
De contanten verstrekt als zekerheid worden vergoed en zijn
geboekt als financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs.
6.c Effectenverbintenissen
Als gevolg van de boeking van effectenverrichtingen op afwikkelingsdatum, zijn de verbintenissen in verband met te leveren of te
ontvangen effecten als volgt:
31 december 2022
In miljoenen euro’s
31 december 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Te leveren effecten
235
409
Te ontvangen effecten
284
460
6.d Overige garantieverbintenissen
Financiële instrumenten gegeven als onderpand
31 december 2022
In miljoenen euro’s
31 december 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Financiële instrumenten (verhandelbare effecten en privé-vorderingen)
gedeponeerd bij centrale banken en op elk moment in aanmerkingkomend als
13.628
24.301
onderpand voor herfinancieringstransacties (na surplus percentage)
Gebruikt als onderpand bij centrale banken
3.191
18.303
Beschikbaar voor herfinancieringstransacties
10.437
5.998
Effecten verkocht onder terugkoopovereenkomsten
42.294
10.212
Overige financiële activa gebruikt als onderpand voor transacties met banken en
21.169
20.437
financiële klanten
De marktwaarde van de door BNP Paribas Fortis als onderpand
gegeven financiële instrumenten of getransfereerd via een
terugkoopovereenkomst waarbij het de begunstigde is toegestaan
deze te verkopen of te hergebruiken als onderpand bedraagt
42.366 miljoen euro per 31 december 2023 (10.288 miljoen euro
per 31 december 2022
Financiële instrumenten ontvangen als onderpand
31 december 2022
In miljoenen euro’s
31 december 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Financiële instrumenten ontvangen als onderpand (exclusief
5.929
6.364
terugkoopovereenkomsten)
waarvan instrumenten waarvoor BNP Paribas Fortis bevoegd is ze te verkopen
240
1.028
en te hergebruiken als onderpand
Effecten die zijn ontvangen als gevolg van een terugkoopovereenkomst
16.280
6.341
De reële waarde van financiële instrumenten die BNP Paribas
Fortis ontvangen heeft als onderpand of via terugkoopovereen-
komsten werden door BNP Paribas Fortis effectief verkocht of
hergebruikt als onderpand ten belope van 8 728 miljoen euro per
31 december 2023 (3.865 miljoen euro per 31 december 2022).
Financiële instrumenten gegeven of ontvangen als onderpand
worden hoofdzakelijk gewaardeerd tegen reële waarde .
135
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
7 Verloning en personeelsvoordelen
7.a Personeelskosten en personeelsvoordelen
Boekjaar 2022
In miljoenen euro’s
Boekjaar 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Vaste en variabele vergoeding, bonussen en winstdeelname
(2.224)
(1.970)
Kosten van personeelsvoordelen
(655)
(603)
Loonbelastingen
(16)
(15)
Totaal vergoedingen en personeelskosten
(2.895)
(2.588)
7.b Voordelen na uitdiensttreding
De norm IAS 19 maakt een onderscheid tussen twee categorieën
van regelingen, die elk verschillend behandeld worden, afhankelijk
van het risico dat door de onderneming wordt gelopen. Wanneer
de verbintenis van de onderneming erin bestaat een vastgesteld
bedrag (bijvoorbeeld uitgedrukt als een percentage van het jaar-
loon van de begunstigde) te betalen aan een externe organisatie,
die instaat voor de betaling van de prestaties in functie van de
beschikbare middelen voor elke deelnemer aan de regeling, dan
wordt ze gezien als een regeling van het type vaste bijdragen.
Omgekeerd, wanneer de verbintenis van de onderneming erin
bestaat om de financiële activa te beheren die gefinancierd
worden uit de opvraging van premies bij de werknemers en om
zelf de kosten te dragen van de prestaties – of er het definitieve
bedrag van te waarborgen afhankelijk van toekomstige gebeurte-
nissen – dan wordt ze gezien als een regeling van het type vaste
prestaties. Hetzelfde geldt wanneer de onderneming het beheer
van de opvraging van de premies en van de uitbetaling van de
prestaties toevertrouwt aan een externe organisatie, maar zelf het
risico blijft dragen dat voortvloeit uit het beheer van de activa en/
of uit de toekomstige evolutie van de prestaties.
Pensioenregelingen van het type vaste
bijdragen van BNP Paribas Fortis entiteiten
BNP Paribas Fortis heeft sinds menige jaren een beleid gevoerd,
waarbij regelingen van het type vaste prestaties werden omge-
vormd naar regelingen van het type vaste bijdragen.
Omdat regelingen van het type vaste prestaties in de meeste
landen gesloten werden, krijgen nieuwe werknemers voordelen in
de vorm van regelingen van het type vaste bijdragen aangeboden.
De bedragen die werden betaald aan regelingen na uitdienst-
treding van het type vaste bijdragen lopen op tot 133 miljoen
euro voor boekjaar 2023, in vergelijking met 99 miljoen euro voor
boekjaar 2022.
De uitsplitsing volgens de belangrijkste bijdragebetalers is als volgt
Bijdrage Boekjaar 2022
In miljoenen euro’s
Boekjaar 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
België
3
3
Frankrijk
55
40
Eurozone (behalve België en Frankrijk)
27
24
Verenigd Koninkrijk
7
5
Turkije
39
26
Overige
2
1
TOTAAL
133
99
136
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Pensioenregelingen van het type vaste
prestaties van BNP Paribas Fortis entiteiten
In België financiert BNP Paribas Fortis een pensioenregeling voor
haar bedienden en middenkaders, die in dienst zijn getreden vóór
de harmonisering van de pensioenregelingen van de bank op
1 januari 2002, op basis van het eindloon en het aantal dienstja-
ren. De actuariële verbintenissen die betrekking hebben op deze
regeling zijn voorgefinancierd ten belope van 91% eind 2023 (tegen
88% eind 2022) bij de verzekeringsmaatschappij AG Insurance,
waarin BNP Paribas Fortis een deelneming bezit van 25%.
De hogere kaderleden genieten van een aanvullende pensioen-
regeling, die voorziet in een kapitaal op basis van het aantal
dienstjaren en het eindloon. Die regeling is voorgefinancierd
ten belope van 94% (tegen 90% eind 2022) bij de verzekerings-
maatschappijen AXA Belgium en AG Insurance. Sinds 1 januari
2015 kunnen de nieuwe hogere kaderleden niet meer genieten
van die regeling. Een nieuw plan van het type vaste bijdragen
wordt hen aangeboden alsook aan de hogere kaderleden reeds
in dienst op die datum die gekozen hebben om aan te sluiten bij
dat nieuwe plan.
Daarnaast legt de wetgeving de werkgever een waarborg van
minimaal rendement op, op activa die zijn opgespaard in het
kader van regelingen van het type vaste bijdragen. Door deze
verplichting worden deze plannen boekhoudkundig gelijkgesteld
met plannen van het type vaste prestaties.
Eind 2015 voerde een nieuwe wet nieuwe berekeningsregels in
voor het minimaal rendement.
Bijgevolg berekent BNP Paribas Fortis haar verplichtingen
voor pensioenregelingen van het type vaste bijdragen vanaf
2016 volgens de ‘Projected Unit Credit’ methode. Maar omdat
BNP Paribas Fortis ervan uitgaat dat geen enkele van de pensioen-
regelingen van het type vaste bijdragen de zogenaamde ‘back-end
loaded’ karakteristieken vertoont, zoals gedefinieerd in IAS19,
rekent BNP Paribas Fortis het voordeel toe aan de dienstperiode
volgens de voordeelformule van het plan. Er wordt van uitgegaan
dat toekomstige dienstjaren geen significant hoger voordeel
opleveren dan de vroegere jaren.
Fondsbeleggingen en afzonderlijke restitutierechten, onder
verzekeringspolissen waarvoor de verzekeraar een deel of het
geheel van de voordelen die krachtens het plan betaalbaar
zijn, waarborgt, worden gewaardeerd als de actuele waarde
van de corresponderende verbintenis ten laste van de verze-
keringsmaatschappijen (art. 113 IAS19R) sinds eind 2017 met
uitzondering van de pensioenplannen die gedekt worden door een
gekantonneerd fonds. In dit laatste geval is de reële waarde van
de fondsbeleggingen/afzonderlijke restitutierechten gelijk aan de
marktwaarde van de gekantonneerde investeringen, beschikbaar
voor de dekking van de verbintenis.
In Turkije vervangt het pensioenregime het nationaal pensioensys-
teem (deze verplichtingen worden geëvalueerd op basis van de
transfermodaliteiten naar de Turkse overheid, dit is een transfer
die op termijn dient te geschieden) en stelt extra waarborgen in
bovenop het wettelijk minimum. Eind 2023 werden de verplich-
tingen in het kader van dit pensioenregime gedekt door financiële
activa die worden beheerd in een externe ‘foundation’; de waarde
van deze financiële activa overtreffen ruimschoots de genomen
verplichtingen, maar dit overschot wordt niet opgenomen als
een actief van BNP Paribas Fortis omdat het niet recupereerbaar
is. De dekkingsgraad is 109% op 31 december 2023 (213% op
31 december 2022) .
Verbintenissen in het kader van regelingen van het type vaste prestaties
Activa en verplichtingen opgenomen op de balans
waarvan waarvan waarvan waarvan
contante contante activa opgeno- netto waarvan
waarde van waarde Markt- men in de activa van verplich-
In verplich- van waarde Niet- balans voor pensioen- waarvan tingen
miljoenen tingen, verplich- Contante Markt- van verant- pensioen- regelingen markt- opgenomen
euro's, volledig of tingen, niet waarde waarde afzonder- woorde plannen op op basis waarde in de balans
op 31 gedeeltelijk gefinan- van de van lijke activa Netto basis van van vaste van voor vaste
december gefinancierd cierd door verplich- fondsbe- restitutie- door verplich- vaste toezeg- toezeg- restitutie- prestatie-
2023 door activa activa tingen leggingen rechten restricties ting gingen gingen rechten plannen
België
2.748
-
2.748
(71)
(2.502)
-
175
(2.502)
-
(2.502)
2.677
Verenigd
144
-
144
(158)
-
-
(14)
(14)
(14)
-
-
Koninkrijk
Turkije
235
43
278
(258)
-
22
42
-
-
-
42
Overige
145
35
180
(126)
(1)
-
53
(5)
(4)
(1)
58
TOTAAL
3.272
78
3.350
(613)
(2.503)
22
256
(2.521)
(18)
(2.503)
2.777
(1)
137
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
waarvan waarvan waarvan waarvan
In miljoenen contante contante netto verplich-
euro’s, waarde van waarde Markt- Niet- waarvan activa activa van tingen
op 31 verplich- van waarde verant- opgenomen pensioen- waarvan opgenomen
december tingen, verplich- Contante Markt- van woorde in de balans regelingen markt- in de
2022 volledig of tingen, niet waarde waarde afzonder- activa voor pensioen- op basis waarde balans
aangepast gedeeltelijk gefinan- van de van lijke door Netto plannen op van vaste van voor vaste
volgens gefinancierd cierd door verplich- fondsbe- restitutie- restric- verplich- basis van vaste toezeg- restitutie- prestatie-
IFRS 17 en 9 door activa activa tingen leggingen rechten ties ting toezeg- gingen gingen rechten plannen
België
2.664
-
2.664
(50)
(2.394)
-
220
(2.394)
-
(2.394)
2.614
Verenigd
135
-
135
(177)
-
-
(42)
(42)
(42)
-
-
Koninkrijk
Turkije
139
63
202
(295)
-
157
64
-
-
-
64
Overige
142
29
171
(133)
(2)
-
36
(7)
(5)
(2)
43
TOTAAL
3.080
92
3.172
(655)
(2.396)
157
278
(2.443)
(47)
(2.396)
2.721
(1)
(1) Restitutierechten zijn hoofdzakelijk afgezonderde financiële activa op de balans van verzekeringsfilialen en verbonden ondernemingen van BNP Paribas Fortis – met
name AG Insurance voor wat betreft het plan van het type vaste toezeggingen van BNP Paribas Fortis – ter dekking van hun engagementen ten opzichte van andere
Groepsentiteiten dewelke aan hen werden toevertrouwd om de voordelen na uitdiensttreding van bepaalde werknemerscategorieën in te dekken.
Verandering in de contante waarde van de verplichtingen
Boekjaar 2022
In miljoenen euro’s
Boekjaar 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Contante waarde van verplichtingen aan het begin van de periode
3.172
3.715
Aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten
109
121
Interestkosten
111
35
Kosten voor verleden diensttijd
6
-
Effect van planinperkingen of -afwikkelingen
-
-
Actuariële (winsten)/verliezen bij wijziging van demografische veronderstellingen
(2)
1
Actuariële (winsten)/verliezen bij wijziging van financiële veronderstellingen
37
(719)
Actuariële (winsten)/verliezen door 'experience losses' van de verplichting
310
343
Werknemersbijdragen
11
10
Betaalde uitkeringen aan gerechtigden door de werkgever
(50)
(45)
Betaalde uitkeringen aan gerechtigden van fondsbeleggingen/restitutierechten
(241)
(256)
Effect van veranderingen in wisselkoersen
(115)
(60)
Effect van veranderingen in de consolidatiekring
2
27
Overige
-
-
Contante waarde van verplichtingen aan het einde van de periode
3.350
3.172
138
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Verandering in de marktwaarde van de fondsbeleggingen en restitutierechten
Fondsbeleggingen
Restitutierechten
Boekjaar 2022 Boekjaar 2022
aangepast volgens aangepast volgens
In miljoenen euro’s
Boekjaar 2023
IFRS 17 en 9
Boekjaar 2023
IFRS 17 en 9
Marktwaarde van de activa aan het begin van
655
754
2.396
2.931
de periode
Rendement op fondsbeleggingen
30
34
84
13
Effect van planinperkingen of -afwikkelingen
-
(9)
-
-
Actuariële winsten(verliezen) van de periode
45
(30)
99
(548)
Werknemersbijdragen
1
-
10
10
Werkgeversbijdragen
21
16
131
198
Uitkeringen
(22)
(25)
(219)
(231)
Effect van verandering in wisselkoersen
(130)
(86)
-
-
Effect van veranderingen in consolidatiekring
13
1
2
23
Overige
-
-
-
-
Marktwaarde van de activa aan het einde van
613
655
2.503
2.396
de periode
Componenten van de kost van pensioenregelingen van het type vaste toezeggingen
Boekjaar 2022
In miljoenen euro’s
Boekjaar 2023
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Administratiekosten
1
1
Toegerekende pensioenkosten
115
130
Aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten
109
121
Pensioenkosten van verstreken diensttijd
6
-
Impact van planinperkingen of -afwikkelingen
-
9
Netto financiële kosten
9
5
Interestkosten
111
35
Verwacht rendement op fondsbeleggingen
(31)
(35)
Verwacht rendement op restitutierechten
(84)
(13)
Rendement op beperking activa
13
18
Totaal uitgaven opgenomen in 'Personeelskosten van personeelsvoordelen'
125
136
Andere elementen die rechtstreeks in het eigen vermogen worden geboekt
Boekjaar Boekjaar 2022
In miljoenen euro’s 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Andere elementen opgenomen in het eigen vermogen
(80)
(271)
Actuariële (verliezen)/winsten op fondsbeleggingen of restitutierechten
144
(578)
Actuariële (verliezen)/winsten van de demografische veronderstellingen op de contante
2
(1)
waarde van de verplichtingen
Actuariële (verliezen)/winsten van de financiële veronderstellingen op de contante waarde
(37)
719
van de verplichtingen
Actuariële (verliezen)/winsten door 'experience losses' op de contante waarde van
(310)
(343)
de verplichtingen
Variatie door de niet-verantwoorde activa door restricties
121
(68)
139
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Belangrijkste actuariële veronderstellingen gebruikt om de verplichtingen te berekenen
Voor de Eurozone en het Verenigd Koninkrijk, verdisconteert
BNP Paribas Fortis haar verplichtingen op basis van het rendement
van hoogwaardige bedrijfsobligaties met een vervaldag die over-
eenstemt met de duurtijd van de gewaardeerde verplichtingen.
De gebruikte intervallen van disconteringsvoeten zijn:
31 december 2022
31 december 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Stijgingspercentage Stijgingspercentage
In % Disconteringsvoet van toekomstig loon Disconteringsvoet
van toekomstig loon
(1)
Eurozone
3,00% - 3,60%
2,40% - 4,07%
1,90% - 3,80%
2,30% - 5,00%
Verenigd Koninkrijk
4,40% - 4,50%
3,40%
4,70%
3,30%
Turkije
23,13%
18,77%
11,00%
8,50%
(1)
(1)
inclusief inflatie
Voor de eurozone euro zijn de geobserveerde gewogen gemiddelde disconteringvoeten de volgende: 3,16% op 31 december 2023 tegen
3,54% op 31 december 2022.
De impact van veranderingen in de disconteringsvoet van 100 basispunten op de contante waarde van de verplichtingen met betrekking
tot vergoedingen na uitdiensttreding is als volgt:
Wijzigingen in de contante waarde van 31 december 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9 31 december 2022
de verplichtingen Disconteringsvoet Disconteringsvoet Disconteringsvoet Disconteringsvoet
In miljoenen euro’s -100bp +100bp -100bp +100bp
Eurozone
254
(187)
228
(196)
Verenigd Koninkrijk
18
(15)
24
(19)
Turkije
11
(9)
13
(10)
De inflatieassumpties die worden gebruikt om de verplichtingen
van BNP Paribas Fortis te berekenen, worden lokaal per monetaire
zone bepaald, met uitzondering van de eurozone waarvoor de
assumptie centraal wordt bepaald.
De gemiddelde inflatiepercentages gewogen volgens de waarde
van de verplichtingen zijn als volgt :
in de eurozone: 3,36% op op 31 december 2023 tegenover
2,57% op 31 december 2022;
in de sterlingzone: 3,00% op 31 december 2023 tegenover
3,10% op op 31 december 2022;
in de Turkse lirezone: 17,77% op 31 december 2023 tegenover
7,48% op op 31 december 2022.
Het effect van een stijging van de inflatie met 100 basispunten op de waarde van de pensioenverplichting is als volgt:
Wijzigingen in de contante waarde van de verplichtingen
Boekjaar 2023
Boekjaar 2022 aangepast volgens IFRS 17 en 9
In miljoenen euro’s Inflatievoet +100bp Inflatievoet +100bp
Eurozone
141
156
Verenigd Koninkrijk
8
11
Turkije
11
12
De effecten van wijzigingen in inflatie en discontovoet die hierboven zijn weergegeven zijn niet cumulatief.
140
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Werkelijk rendement van de fondsbeleggingen en de restitutierechten over de periode
(1)
31 december 2023
31 december 2022 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Waardebereik Waardebereik
(geeft het bestaan van verschillende plannen (geeft het bestaan van verschillende plannen
In % in hetzelfde land weer in hetzelfde land weer
België
(0,18%) - 13,21%
(18,80%) - 6,30%
Verenigd Koninkrijk
(10,50%) - (8,40%)
(33,90%) - (31,80%)
Turkije
44,92%
40,80%
(1) Reeks waarden, die het bestaan van verscheidene regelingen binnen één enkel land weerspiegelen
Uitsplitsing van de fondsbeleggingen
31 december 2023
31 december 2022 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Deposito- Deposito-
Overheids- Bedrijfs- rekeningen Overheids- Bedrijfs- rekeningen
In % Aandelen obligaties
obligaties
Vastgoed
Overige Aandelen obligaties
obligaties
Vastgoed
Overige
België
8%
47%
19%
1%
2%
23%
8%
49%
20%
1%
0%
22%
Verenigd
10%
76%
12%
0%
1%
1%
8%
77%
10%
0%
3%
2%
Koninkrijk
Turkije
0%
68%
0%
6%
21%
5%
8%
56%
14%
2%
2%
18%
Overige
6%
31%
20%
5%
1%
37%
7%
29%
19%
5%
1%
39%
BNP Paribas
7%
50%
17%
2%
4%
20%
7%
51%
18%
2%
3% 19%
Fortis
BNP Paribas Fortis heeft een beleid geïmplementeerd op
vlak van het beheer van de activa die staan tegenover de
pensioenregelingen van het type vaste prestaties, met als
belangrijkste doelstellingen de beleggingsrisco’s te omkaderen
en te controleren.
Dit beleid beschrijft de beleggingsprincipes en in het bijzonder
de definitie van de dekkingswaarden, gebaseerd op financiële
doelstellingen en financieel risicobeheer, om de wijze te bepalen
waarop de dekkingswaarden moeten beheerd worden door middel
van mandaten inzake uitbesteding van het financieel beheer.
De beleggingsstrategie berust op een aansluitingstudie tussen
actief en passief (of ALM-studie) die om de drie jaar moet her-
maakt worden voor plannen waarvan de waarde van de activa
100 miljoen euro overschrijdt.
Gezondsheidszorgregelingen na
uitdiensttreding
In België heeft BNP Paribas Fortis een gezondheidszorgregeling
voor zijn gepensioneerde werknemers. Deze regeling is gesloten
voor de nieuwkomers.
De contante waarde van de verbintenissen die voortvloeien
uit gezondheidszorgregelingen na uitdiensttreding bedroeg
56 miljoen euro op 31 december 2023, tegenover 62 miljoen
euro op 31 december 2022, wat een vermindering betekent met
6 miljoen euro in de loop van 2023.
De lasten met betrekking tot de gezondheidszorgregelingen na
uitdiensttreding bedragen 3 miljoen euro in 2023 tegenover
2 miljoen euro in 2022.
De andere elementen die betrekking hebben op de gezondheids-
zorgregelingen na uitdiensttreding en die rechtstreeks in het
eigen vermogen worden geboekt bedragen 7 miljoen euro in 2023
tegenover (29) miljoen euro in 2022.
141
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
7.c Andere voordelen op lange termijn
BNP Paribas Fortis biedt aan haar werknemers verscheidene
langetermijnvoordelen aan, voornamelijk gratificaties wegens
langdurig dienstverband, de mogelijkheid om vakantieda-
gen op te sparen en bepaalde beschermingen in geval van
arbeidsongeschiktheid.
De overeenkomstige netto provisie bedraagt 68 miljoen euro op
31 december 2023, (71 miljoen op 31 december 2022).
Daarnaast worden er als onderdeel van het beleid van BNP Paribas
Fortis inzake variabele bezoldiging jaarlijks regelingen voor uitge-
stelde bezoldigingen opgesteld voor bepaalde hoog presterende
medewerkers of krachtens speciale reglementaire bepalingen.
Deze regelingen voorzien in stortingen uitgesteld in de tijd die
afhankelijk zijn van de resultaten behaald door bepaalde afde-
lingen, kernactiviteiten en BNP Paribas Fortis.
31 december 2022
In miljoenen euro’s 31 december 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Netto voorzieningen voor andere voordelen op lange termijn
68
71
Activa opgenomen voor andere voordelen op lange termijn
-
-
Verplichtingen opgenomen in de balans voor andere voordelen op lange termijn
68
71
7.d Ontslagvergoedingen
BNP Paribas Fortis heeft een aantal vervroegde-vertrekregelingen
ingevoerd gebaseerd op de bereidwilligheid van werknemers die
aan bepaalde toegangscriteria voldoen. De kosten gekoppeld aan
de vrijwillige vertrekregelingen maken het voorwerp uit van pro-
visies voor actieve werknemers van zodra er voor het betreffende
plan een bilateraal akkoord is of een ontwerp ervan. Verder boekt
BNP Paribas Fortis de lasten verbonden aan de vertrekregelingen
in het kader van een herstructurering vanaf het ogenblik dat de
bank een geformaliseerd en gedetailleerd plan heeft opgesteld,
waarvan de aankondiging gedaan werd aan de betrokken partijen.
31 december 2023 31 december 2022
In miljoenen euro’s aangepast volgens IFRS 17 en 9
Provisies voor vrijwillig vertrek en vervroegde pensioneringsplannen
120
139
142
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
8 Bijkomende informatie
8.a Voorwaardelijke verplichtingen: juridische geschillen
en arbitrage
BNP Paribas Fortis (en haar geconsolideerde dochterondernemin-
gen) is als verweerster betrokken bij een aantal geschillen, claims
en rechtszaken in België en in een aantal buitenlandse jurisdicties.
Deze zijn een gevolg van haar normale bankbedrijf en houden
inter alia verband met haar activiteiten als kredietverstrekker,
werkgever, investeerder en belastingbetaler.
BNP Paribas Fortis neemt hiervoor voorzieningen op wanneer het
management, na overleg met haar juridisch adviseurs, het waar-
schijnlijk acht dat BNP Paribas Fortis een vergoeding zal dienen
te betalen en deze vergoeding redelijkerwijs geschat kan worden.
Hoewel het vaak onmogelijk is de uiteindelijke uitkomst van
alle lopende of dreigende juridische en door toezichthouders
ingestelde procedures te voorspellen of te bepalen, is het manage-
ment, na beraadslaging op basis van ingewonnen advies, van
mening dat bepaalde andere claims en juridische procedures
tegen BNP Paribas Fortis (en haar geconsolideerde dochteron-
dernemingen) waarmee het management van BNP Paribas Fortis
bekend is (en waarvoor, in overeenstemming met wat hierboven
uiteengezet werd, geen voorziening is gevormd) ongegrond zijn,
dat hiertegen met succes verweer kan worden gevoerd of dat
de uitkomst hiervan naar verwachting niet zal resulteren in
een significant verlies in de Geconsolideerde Jaarrekening van
BNP Paribas Fortis.
Evenals vele andere ondernemingen die actief zijn op het gebied
van bankdiensten, beleggen, beleggingsfondsen en effectenhandel,
heeft BNP Paribas Fortis (en haar geconsolideerde dochteron-
dernemingen) van toezichthouders, overheidsinstanties of
zelfregulerende instanties verzoeken om informatie gekregen,
of zal zij deze verzoeken mogelijks krijgen. BNP Paribas Fortis
antwoordt op dergelijke verzoeken en werkt samen met de betref-
fende toezichthouders en andere instanties om hun verzoeken te
beantwoorden.
Na de overname en fusie van ABN AMRO Bank (Luxembourg) S.A. in
het tweede semester van 2018, heeft de dochteronderneming van
BNP Paribas Fortis, BGL BNP Paribas S.A., de bewaringsactiviteiten
van ABN AMRO Bank (Luxembourg) S.A. geïntegreerd. In de context
van die activiteiten, hebben drie fondsen, voor dewelke ABN AMRO
(Luxembourg) S.A. optrad als bewaarnemer , een dagvaarding aan
BGL BNP Paribas betekend. Op dit ogenblik werd geen provisie
genomen voor deze zaken maar BGL BNP Paribas heeft wel beslo-
ten om haar belangen te verdedigen door beroep te doen op de
vrijwaringsgarantie die werd overeengekomen bij de overname.
Bovendien heeft BGL BNP Paribas besloten om de betrokken
activiteiten stop te zetten en heeft zij bewaringscontracten en
gelieerde bankrelaties beëindigd.
8.b Bedrijfscombinaties en verlies van controle of
significante invloed
Gerealiseerde activiteiten in 2023
Creation Financial Services Limited en Creation
Consumer Finance Ltd (Personal Finance
activiteit in het Verenigd Koninkrijk)
Verwerving door Alpha Credit van 100% van de aandelen in
Creation Financial Services Limited (Personal Finance activiteit
in het Verenigd Konikrijk) van BNPP Personal Finance.
Deze operatie heeft de balans van de Bank op overnamedatum
met 3,5 miljard euro verhoogd, met name 3,3 miljard euro aan
financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs.
TEB Finansman AS
Aankoop van 100% van de aandelen in TEB Finansman AS door TEB
AS van TEB Holding (14,24%) en BNPP Personal Finance (85,58%).
Deze operatie heeft de balans van de Bank op overnamedatum
met 0,2 miljard euro verhoogd, met name in de rubriek financiële
activa tegen geamortiseerde kostprijs.
Arval Relsa
Verwerving van de resterende 50% van de aandelen in Arval
Relsa en haar dochterondernemingen Rentaequipos Leasing SA,
Commercializadora de Vehiculos SA, Rentaequipos Leasing Peru
SA en Arval Relsa Colombia door Arval Service Lease SA .
143
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
BNP Paribas Fortis verwierf de exclusieve controle over Arval Relsa
en haar dochterondernemingen en consolideerde deze volledig
vanaf het eerste kwartaal van 2023.
De balans van de Bank verhoogde op overnamedatum met
0,5 miljard euro, met name in de rubrieken materiële vaste activa
met 0,3 miljard euro en in financiële activa tegen geamortiseerde
kostprijs met 0,1 miljard euro.
De goodwill gelinkt aan deze operatie bedroeg 25,9 miljoen euro.
Gerealiseerde activiteiten in 2022
bpost bank NV
Op 3 januari 2022 kocht BNP Paribas Fortis de resterende 50%
van de aandelen in bpost bank.
De bank verwierf daarbij de exclusieve controle over de entiteit die
sinds het eerst kwartaal van 2022 volledig geconsolideerd wordt.
Door de overname steeg het balanstotaal van de bank met
12 miljard euro, in het bijzonder 11 miljard euro aan financiële
activa tegen geamortiseerde kostprijs, en werd een badwill van
245 miljoen euro in de resultatenrekening erkend.
Terberg Leasing Group BV
Op 30 november 2022 kocht Arval Service Lease 100% van de
Terberg Leasing Group BV, een een full-service leasemaatschappij
dat haar diensten hoofdzakelijk aanbiedt in Nederland maar
slechts beperkt actief is in België.
BNP Paribas Fortis verwierf hierbij de exclusieve controle over
de entiteiten die sinds het eerste kwartaal van 2022 volledig
geconsolideerd worden.
Het balanstotaal van de bank werd door de overname met
1 miljard euro verhoogd, in het bijzonder met materiële activa.
De overname resulteerde in een goodwill van 96 miljoen euro .
8.c Minderheidsbelangen
Wijzigingen in activa en Wijzigingen in activa en
verplichtingen opgenomen verplichtingen opgenomen
in het eigen vermogen in het eigen vermogen
die niet kunnen worden die kunnen worden
Kapitaal en geherclassificeerd als geherclassificeerd als Minderheids-
In miljoenen euro’s reserves nettoresultaat nettoresultaat belangen
Kapitaal en reserves per 31 december 2021
6.224
52
(971)
5.305
Impact van de eerste toepassing van IAS 29 in Turkije
(24)
-
99
75
Impact van de overgang naar IFRS 17 (toelichting 2)
(16)
-
17
1
Impact van de overgang naar IFRS 9 (toelichting 2)
24
-
(26)
(2)
Kapitaal en reserves per 1 januari 2022
6.208
52
(881)
5.379
Overige wijzigingen
(72)
(1)
-
(73)
Dividenden
(225)
-
-
(225)
Wijzigingen in activa en verplichtingen opgenomen
-
(4)
133
129
in het eigen vermogen
NETTORESULTAAT VAN HET BOEKJAAR 2022
462
-
-
462
Kapitaal en reserves per 31 december 2022
6.373
47
(748)
5.672
Overige wijzigingen
(111)
-
-
(111)
Acquisities
11
-
-
11
Dividenden
(313)
-
-
(313)
Wijzigingen in activa en verplichtingen opgenomen
-
4
56
60
in het eigen vermogen
NETTORESULTAAT VAN HET BOEKJAAR 2023
447
-
-
447
Kapitaal en reserves per 31 december 2023
6.407
51
(692)
5.766
144
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Belangrijkste minderheidsbelangen
De materialiteit van de minderheidsbelangen wordt inge-
schat op basis van de analyse van het gewicht van de
dochterondernemingen in de balans (vóór eliminatie van de
onderlinge verrichtingen) en het resultaat van BNP Paribas Fortis.
31 december
2023
Boekjaar 2023
Nettoresultaat inclusief
Nettoresultaat waardeschomme-
inclusief waarde- lingen van activa Dividenden
schommel- Nettoresultaat en verplichtingen uitbetaald
Balanstotaal ingen van activa toekomend opgenomen in aan
voor Nettobaten en verplichtingen Deel- aan het eigen vermogen minderheids-
intragroeps- van het Netto- opgenomen in het neming minderheids- – deel minderheids- aandeel-
In miljoenen euro’s eliminatie bankbedrijf resultaat eigen vermogen (%) belangen belangen houders
Bijdrage van de
entiteiten die behoren
63.241
1.839
727
796
50%
438
487
282
tot de BGL BNP Paribas
Groep
Andere
9
20
31
minderheidsbelangen
Totaal
447
507
313
31 december
2022
aangepast
volgens Boekjaar 2022
IFRS 17 en 9 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Nettoresultaat Nettoresultaat inclusief
inclusief waarde- waardeschomme- Dividenden
schommel- Nettoresultaat lingen van activa uitbetaald
ingen van activa en verplichtingen
Balanstotaal en verplichtingen toekomend aan opgenomen in aan
voor Nettobaten opgenomen Deel- het eigen vermogen minderheids-
intragroeps- van het Netto- in het eigen neming minderheids- – deel minderheids- aandeel-
In miljoenen euro’s eliminatie bankbedrijf resultaat vermogen (%) belangen belangen houders
Bijdrage van de
entiteiten die behoren
61.851
1.661
542
368
50%
353
268 204
tot de BGL BNP Paribas
Groep
Andere
109
322
21
minderheidsbelangen
Totaal 462
591
225
Interne herstructureringen die leidden tot een
wijziging in de minderheidsbelangen in het
eigen vermogen van dochterondernemingen
Er vonden geen significante interne herstructureringen plaats in
2023 en 2022.
Verplichtingen tot terugkoop van
minderheidsbelangen
In verband met de acquisitie van bepaalde entitei-
ten heeft BNP Paribas Fortis putopties toegekend aan
minderheidsaandeelhouders.
De totale waarde van deze verplichtingen, geboekt als een ver-
mindering van het eigen vermogen, bedraagt 214 miljoen euro per
31 december 2023, vergeleken met een bedrag van 135 miljoen
euro per 31 december 2022.
145
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
8.d Activa aangehouden voor verkoop
De activa en passiva die op 31 december 2023 geboekt staan als
“activa en verplichtingen aangehouden voor verkoop” hebben
betrekking op de verkoop door BNP Paribas Fortis Factor NV van
haar volledig geconsolideerde dochtervennootschap BNP Paribas
Factor GmbH aan het Duits filiaal van BNP Paribas SA. Deze
verkoop werd goedgekeurd door het Uitvoerend Comité van
BNP Paribas Fortis maar de uitvoering is opgeschort in afwach-
ting van de goedkeuring door de regelgevende autoriteiten. De
juridische overdracht moet in 2024 zijn voltooid.
BNP Paribas Factor GmbH wordt beschouwd als een groep activa
die wordt afgestoten, zoals gedefinieerd in IFRS 5 ‘Vaste activa
aangehouden voor verkoop en beëindigde bedrijfsactiviteiten’.
De activa en verplichtingen van deze dochteronderneming zijn
geherklasseerd en gepresenteerd in de respectieve afzonderlijke
posten ‘Activa aangehouden voor verkoop’ en ‘Verplichtingen
aangehouden voor verkoop’ van de geconsolideerde balans. In
overeenstemming met IFRS 5 werd de vergelijkende informatie
niet aangepast in de geconsolideerde balans.
Een groep af te stoten activa wordt gewaardeerd volgens de
laagste van de boekwaarde of de reële waarde verminderd met
verkoopkosten. Als de reële waarde verminderd met de verkoop
kosten lager is dan de boekwaarde wordt het verwachte verlies
gerapporteerd als ‘Nettowinsten/verliezen op overige vaste activa’.
Voor deze specifieke groep af te stoten activa is de reële waarde
lager dan de boekwaarde, wat betekent dat er een verwacht
verlies van 7 miljoen euros erkend wordt in de geconsolideerde
financiële staten per 31 december 2023.
Overeenkomstig de IFRS 5 met betrekking tot groepen van activa
en passiva die te koop worden gehouden, worden de geconsoli-
deerde financiële overzichten van BNP Paribas Fortis aangepast
om BNP Paribas Fortis Factor NV vanaf december 2023 afzon-
derlijk te presenteren:
de activa worden geherclassificeerd op een afzonderlijke lijn
van de balans ‘Activa aangehouden voor verkoop’;
de verplichtingen worden ook geherclassificeerd in een afzon-
derlijke lijn ‘Passiva geassocieerd met activa aangehouden
voor verkoop’;
in wijzigingen in geldmiddelen en kasequivalenten wordt
geïsoleerd in de kasstroomoverzicht.
In miljoenen euro’s
31 december 2023
31 december 2022
ACTIVA
Financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs
4.025
-
Overlopende rekeningen en overige activa
2
-
Materiële vaste activa en vastgoedbeleggingen
2
-
TOTAAL ACTIVA
4.029
-
VERPLICHTINGEN
Financiële verplichtingen tegen geamortiseerde kostprijs
3.971
-
Actuele en uitgestelde belastingen
26
-
Overlopende rekeningen en overige verplichtingen
14
-
TOTAAL VERPLICHTINGEN
4.011
-
146
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
8.e Significante beperkingen in dochterondernemingen,
geassocieerde ondernemingen en joints ventures
Significante beperkingen met betrekking tot
de mogelijkheid om liquide middelen naar
BNP Paribas Fortis te transfereren
De mogelijkheid van entiteiten om dividenden uit te betalen of
leningen en voorschotten terug te betalen hangt onder meer af
van lokale regelgeving inzake kapitalisatie, statutaire reserves
en financiële. In 2023 was geen enkele entiteit van BNP Paribas
Fortis onderworpen aan significante beperkingen, andere dan
regelgevende vereisten.
Significante beperkingen met betrekking
tot de mogelijkheid van BNP Paribas Fortis
om activa te gebruiken uit geconsolideerde
gestructureerde entiteiten
Toegang tot de activa van geconsolideerde gestructureerde enti-
teiten waarin externe investeerders (andere dan entiteiten van de
BNP Paribas Groep) hebben geïnvesteerd, is beperkt voor zover
de activa van deze entiteiten voorbehouden zijn aan de houders
van rechten van deelneming of effecten. Op 31 december 2023
en 2022 waren de betrokken activa.
Significante beperkingen met betrekking tot de
mogelijkheid van BNP Paribas Fortis om activa
te gebruiken die als onderpand of via een
terugkoopovereenkomst gebruikt worden
De financiële instrumenten die door BNP Paribas Fortis als onder-
pand werden gegeven of in een terugkoopovereenkomst gebruikt
worden staan vermeld in toelichting 5.p en 6.d.
Significante beperkingen met betrekking tot
liquiditeitsreserves
Significante beperkingen met betrekking tot liquiditeitsreserves
komen overeen met de deposito’s die verplicht worden aange-
houden bij de centrale banken, deze worden weergegeven in
het hoofdstuk ‘Risicobeheer en solvabiliteit - Liquiditeits- en
herfinancieringsrisico’.
8.f Gestructureerde entiteiten
BNP Paribas Fortis gaat ervan uit dat ze sponsor is van een
gestructureerde entiteit van zodra ze betrokken is geweest bij
de oprichting.
BNP Paribas Fortis is voornamelijk betrokken in verrichtingen met
gesponsorde gestructureerde entiteiten via de activiteiten van
effectisering van financiële activa ofwel als initiator of sponsor,
activiteiten van fondsenbeheer en van gespecialiseerde financie-
ringen van activa.
Daarnaast is BNP Paribas Fortis eveneens betrokken bij gestruc-
tureerde entiteiten die ze niet gesponsord heeft, namelijk onder
de vorm van beleggingen in fondsen of effectiseringsvehikels.
De zeggenschapscriteria voor gestructureerde entiteiten staan
vermeld in toelichting 1.c.2 ‘Consolidatiemethodes’.
Geconsolideerde gestructureerde entiteiten
De voornaamste categorie van geconsolideerde gestructureerde
entiteiten is:
Effectisering voor eigen rekening: de effectiseringsposities voor
eigen rekening afgesloten en aangehouden door BNP Paribas Fortis.
Niet-geconsolideerde
gestructureerde entiteiten
BNP Paribas Fortis is betrokken bij niet-geconsolideerde gestruc-
tureerde entiteiten in het kader van haar activiteiten, om aan de
behoeften van haar klanten te voldoen .
147
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Informatie betreffende belangen in gesponsorde
gestructureerde entiteiten
De belangrijkste niet-geconsolideerde gesponsorde gestructu-
reerde entiteiten zijn:
Effectisering: BNP Paribas Fortis structureert effectiseringsvehi-
kels om aan haar klanten financieringsmogelijkheden van hun
activa aan te bieden, hetzij rechtstreeks, hetzij via geconsolideerde
ABCP conduits. Elk vehikel financiert de aankoop van activa van
de klanten (schuldvorderingen, obligaties, …) door voorname-
lijk obligaties uit te geven die gekoppeld zijn aan die activa en
waarvan de terugbetaling afhangt van de opbrengst van de activa.
Fondsen: BNP Paribas Fortis structureert en beheert fondsen
om beleggingsopportuniteiten aan te bieden aan haar klanten.
Specifieke of openbare fondsen worden voorgesteld aan instituti-
onele of individuele klanten en worden verspreid en commercieel
opgevolgd door BNP Paribas Fortis. De entiteiten van BNP Paribas
Fortis die zulke fondsen beheren kunnen beheers- en prestatie-
commissies ontvangen. Daarnaast kan BNP Paribas Fortis zelf
delen van het fonds aanhouden.
Financiering van activa: BNP Paribas Fortis financiert gestructu-
reerde entiteiten die activa verwerven (schepen, export finance; …)
om te worden verhuurd. De huur die de gestructureerde enti-
teit ontvangt dient als terugbetaling van de financiering die
gewaarborgd is door het actief aangehouden door de gestruc-
tureerde entiteit.
Overige: BNP Paribas Fortis kan eveneens, voor rekening van
haar cliënteel, entiteiten structureren om te beleggen in activa
of schulden te herstructureren.
Een belang in een niet-geconsolideerde gestructureerde entiteit
is al dan niet een contractuele overeenkomst die BNP Paribas
Fortis blootstelt aan variabele opbrengsten verbonden aan het
rendement van de entiteit.
De activa en verplichtingen van BNP Paribas Fortis die verband houden met belangen in gesponsorde gestructureerde entiteiten
worden hierna vermeld:
Belangen op de balans van BNP Paribas Fortis 31 december 2023
In miljoenen euro’s
Effectisering
Fondsen
Overige
Totaal
ACTIVA
Financiële instrumenten tegen reële waarde met
-
-
-
-
waardeveranderingen in de resultatenrekening
Financiële afdekkingsderivaten
-
57
-
57
Financiële instrumenten tegen reële waarde met
-
-
-
-
waardeveranderingen in het eigen vermogen
Financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs
-
-
7
8
Overige activa
-
-
-
-
TOTAAL ACTIVA
-
57
7
65
VERPLICHTINGEN
Financiële instrumenten tegen reële waarde met
-
-
14
14
waardeveranderingen in de resultatenrekening
Financiële afdekkingsderivaten
-
-
-
-
Financiële verplichtingen tegen geamortiseerde kostprijs
89
-
243
332
Overige verplichtingen
2
-
-
2
TOTAAL VERPLICHTINGEN
91
-
257
348
GEFINANCIERDE RISICO'S
-
57
7
65
NIET-GEFINANCIERDE RISICO'S
-
-
39
39
Kredietverbintenissen
-
-
39
39
Garantieverbintenissen en derivaten
-
-
-
-
MAXIMALE BLOOTSTELLING AAN VERLIEZEN
-
57
46
104
GROOTTE VAN DE GESTRUCTUREERDE ENTITEITEN
88
18
605
711
(1)
148
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Belangen op de balans van BNP Paribas Fortis 31 december 2022 aangepast volgens IFRS 17 en 9
In miljoenen euro’s Effectisering
Fondsen
Overige
Totaal
ACTIVA
Financiële instrumenten tegen reële waarde met - -
-
-
waardeveranderingen in de resultatenrekening
Financiële afdekkingsderivaten
-
-
-
-
Financiële instrumenten tegen reële waarde met -
-
-
-
waardeveranderingen in het eigen vermogen
Financiële activa tegen geamortiseerde kostprijs - -
8
8
Overige activa
-
-
-
-
TOTAAL ACTIVA
-
-
8
8
VERPLICHTINGEN
Financiële instrumenten tegen reële waarde met
13
-
-
13
waardeveranderingen in de resultatenrekening
Financiële afdekkingsderivaten
-
-
-
-
Financiële verplichtingen tegen geamortiseerde kostprijs
495
1
6
502
Overige verplichtingen
4
-
-
4
TOTAAL VERPLICHTINGEN 512
1
6
519
GEFINANCIERDE RISICO'S
-
-
8
8
NIET-GEFINANCIERDE RISICO'S
-
-
39
39
Kredietverbintenissen -
-
39
39
Garantieverbintenissen en derivaten
-
-
-
-
MAXIMALE BLOOTSTELLING AAN VERLIEZEN
-
-
47
47
GROOTTE VAN DE GESTRUCTUREERDE ENTITEITEN 188 94
552
834
(1)
(1) De grootte van de gesponsorde gestructureerde entiteiten is gelijk aan de totale activa van de gestructureerde entiteit voor effectiseringsvehikels, de intrinsieke waarde
voor de fondsen (met uitzondering van het beheer van mandaten) en de totale activa van de gestructureerde entiteit of het bedrag van de BNP Paribas Fortis verbintenis
voor activa financiering en andere structuren
De maximale blootstelling aan de verliezen van de door
BNP Paribas Fortis gesponsorde gestructureerde entiteiten stemt
overeen met het nominale bedrag van het thesaurieverlies. Het
bevat de boekwaarde van het actief, exclusief de waardeschomme-
lingen in de boekwaarde van financiële activa tegen reële waarde
waarvan de waardeveranderingen opgenomen worden in het
eigen vermogen, evenals het nominale bedrag van de verstrekte
kredietverbintenissen en waarborgen en het notioneel bedrag van
de verkochte CDS’en (credit default swaps).
Informatie betreffende belangen in niet-
gesponsorde gestructureerde entiteiten
De voornaamste belangen aangehouden door BNP Paribas Fortis
waarbij de bank enkel belegger is in niet-gesponsorde gestruc-
tureerde entiteiten worden hierna beschreven:
participaties in fondsen die niet beheerd worden door
BNP Paribas Fortis: in het kader van haar handelsactiviteit
belegt BNP Paribas Fortis in gestructureerde entiteiten
zonder enige betrokkenheid in het beheer of de structurering
(beleggingen in gemeenschappelijke beleggingsfondsen,
beleggingsfondsen in effecten of alternatieve fondsen),
voornamelijk als economische dekking van gestructureerde
producten verkocht aan cliënten. BNP Paribas Fortis neemt
eveneens minderheidsbelangen om ondernemingen te bege-
leiden in het kader van haar kapitaalinvesteringsactivteit. In
2023 waren de investeringen van de bank zeer beperkt en
geen investeringen gedaan in december.
beleggingen in effectiseringsvehikels: de beleggingen in effec-
tiseringsvehikels bedroegen 0,4 miljard euro op 31 december
2023 (0,5 miljard euro op 31 december 2022). Bovendien heeft
BNP Paribas Fortis ook posities op SPV’s dewelke gesponsord
werden door BNP Paribas Groep maar niet door BNP Paribas
Fortis. Deze beleggingen waren immaterieel op 31 december
2023 en op 31 december 2022) .
149
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
8.g Bezoldigingen en voordelen aan de bedrijfsleiders
van BNP Paribas Fortis
Aan het bezoldigingsbeleid voor de Raad van Bestuur en het Directiecomité werden in de loop van 2023 geen belangrijke aanpassin-
gen gedaan.
Bezoldiging van de leden van de Raad van Bestuur
Bezoldigingsbeleid voor de leden van de Raad van Bestuur
1
Met uitzondering van de Voorzitter die het recht krijgt op het gebruik van een bedrijfswagen en een mobiele telefoon.
De leden van de Raad van Bestuur ontvangen een bezoldiging
van de Raad van Bestuur gebaseerd op onderstaande principes,
zoals goedgekeurd door de Gewone Algemene Vergadering van
Aandeelhouders van 20 april 2023. Tijdens deze vergadering werd
een verhoging van de vergoeding van de Raad van Bestuur tot in
totaal maximum 1,75 miljoen euro per jaar gevalideerd.
Sinds 1 januari 2018 worden de mandaten aangehouden door
personeelsleden van de Groep BNP Paribas in filialen van de
Groep BNP Paribas (in Frankrijk of in het buitenland), zonder
vergoeding uitgeoefend.
Dit heeft geen gevolgen voor de niet-uitvoerende onafhankelijke
bestuurders van BNP Paribas Fortis NV. De niet-uitvoerende
bestuurders, in dienst bij BNP Paribas SA, krijgen geen vergoeding
voor het mandaat dat zij bij BNP Paribas Fortis NV aanhouden.
De uitvoerende bestuurders van BNP Paribas Fortis NV hebben
evenmin recht op een vergoeding voor de mandaten die zij binnen
de BNP Paribas Groep aanhouden, behalve natuurlijk voor wat
hun uitvoerend mandaat bij BNP Paribas Fortis NV zelf betreft.
Voor de mandaten uitgeoefend bij BGL BNP Paribas SA bestaat
eveneens een uitzondering.
Jaarlijks vast salaris Voorzitter Raad van Bestuur
EUR
400.000
(bruto)
Jaarlijks vast salaris Leden Raad van Bestuur
EUR
25.000
(bruto)
Zitpenning Voorzitter vergaderingen Raad van Bestuur
EUR
4.400
(bruto)
Zitpenning Leden Raad van Bestuu
EUR
2.200
(bruto)
Zitpenning Voorzitter Comités van de Raad van Bestuur
EUR
4.800
(bruto)
Zitpenning Leden Comités van de Raad van Bestuur
EUR
2.400
(bruto)
De niet-uitvoerende leden van de Raad van Bestuur ontvangen
geen variabele betaling, pensioenplan of verzekeringen, noch
enig ander voordeel
1
.
150
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Bezoldiging van het jaar
Onderstaande tabel laat de bruto bezoldiging van de Raad zien die in 2023 werd betaald aan de leden van de Raad van Bestuur.
In euros
Vaste bezoldiging
Zitpenningen*
Totaal 2023
Maxime JADOT
Voorzitter
400.000
112.800
512.800
Michael ANSEEUW
Uitvoerend bestuurder
25.000
26.400
51.400
Didier BEAUVOIS
Uitvoerend bestuurder
25.000
26.400
51.400
Dirk BOOGMANS
Niet-uitvoerend bestuurder
25.000
60.000
85.000
Antoinette d'ASPREMONT LYNDEN
Niet-uitvoerend, onafhankelijk bestuurder
25.000
105.600
130.600
Daniel de CLERCK
Uitvoerend bestuurder
25.000
24.200
49.200
Sophie DUTORDOIR
Niet-uitvoerend bestuurder
6.250
6.600
12.850
(tot de AG van 20 april 2023)
Wouter DE PLOEY
Niet-uitvoerend, onafhankelijk bestuurder
25.000
64.800
89.800
Anne LECLERCQ
Niet-uitvoerend, onafhankelijk bestuurder
25.000
76.800
101.800
Piet VAN AKEN
Uitvoerend bestuurder
25.000
26.400
51.400
Titia VAN WAEYENBERGE
Niet-uitvoerend, onafhankelijk bestuurder
25.000
74.400
99.400
Stéphane VERMEIRE
Uitvoerend bestuurder
25.000
26.400
51.400
Sandra WILIKENS
Uitvoerend bestuurder
25.000
26.400
51.400
681.250
657.200
1.338.450
* Deze kolom omvat het bedrag inclusief zitpenningen voor alle sub-comités van de Raad van Bestuur
Bezoldiging van de leden van het Directiecomité
Bezoldigingsbeleid voor de leden van
het Directiecomité
De leden van het Directiecomité zijn zelfstandig en ontvangen een
bezoldiging van de Raad van Bestuur op basis van dezelfde princi-
pes als niet-uitvoerende leden van de Raad van Bestuur. Daarnaast
worden zij vergoed voor hun functies in het Directiecomité via de
volgende componenten: (i) een vaste maandelijkse bezoldiging,
(ii) een variabele jaarlijkse bezoldiging op basis van het behalen
van duidelijke prestatiecriteria en risicobeheer gekoppeld aan
collectieve en individuele prestatiecriteria (zoals hierna vermeld),
(iii) een bedrijfsverzekeringsplan (pensioenplan, hospitalisatie-
verzekering, levensverzekering en invaliditeitsuitkeringen), (iv)
voordelen in natura (het gebruik van een bedrijfswagen, gsm,
tablet en internet) en (v) de mogelijkheid om betalingen in
incentive-aandelen op lange termijn te krijgen. De voorwaarden
zoals opgelegd door de Europese richtlijn betreffende Capital
Requirements IV (‘CRD IV’) en de Belgische bankenwet maken dat
hun bezoldiging onderworpen is aan strikte voorwaarden.
De bezoldigingsstructuur en de niveaus van het bezoldigings-
beleid worden vastgelegd door de Raad van Bestuur op advies
van het Remuneratiecomité, met verwijzing naar de gepaste
gebruikelijke vergoedingspraktijken van een Directiecomité en
de benchmarking op de markt, en met de ondersteuning van
gespecialiseerde consultancykantoren. Het beleid met betrekking
tot de bezoldigingen volgde hetzelfde proces en dezelfde prin-
cipes als vorig jaar. Hieraan worden in de komende jaren geen
veranderingen verwacht.
Prestatiecriteria die worden gebruikt om
variabele bezoldiging te bepalen
Het volledige proces hieronder wordt geauditeerd door het
departement Inspection Générale, de interne auditeur van
BNP Paribas Fortis NV.
Individuele prestaties
Een zelfbeoordeling wordt voorbereid door elk lid van het
Directiecomité. Die beoordeling wordt nadien voorgelegd aan de
Chief Executive Officer, en wordt aangevuld met specifieke risk
en compliance elementen, waarna de CEO beslist over de score.
151
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
De individuele prestaties beogen het behalen van zowel persoon-
lijke als management doelstellingen, zoals bepaald door de Raad
van Bestuur.
Teamprestaties gebaseerd op Key Performance
Indicators (KPI’s)
De collectieve prestaties zijn gebaseerd op Key Performance
Indicators (KPI’s) gecreëerd om aan te tonen dat het Directiecomité
optreedt als één Team. Elk jaar stelt BNP Paribas Fortis een
strategisch plan op, waaruit indicatoren worden afgeleid die
het Directiecomité in staat stellen de collectieve prestaties van
BNP Paribas Fortis te meten en evalueren. De prestatiecriteria die
voor elke business worden gemeten zijn: financiële resultaten,
kostenbeheer, risicobeheer/compliance, ontwikkeling op lange
termijn en maatschappelijk verantwoord ondernemen, people
management. Op jaarbasis ontvangt het Directiecomité een score
voor haar globale collectieve prestaties.
De evaluatieperiode tijdens dewelke de prestaties worden gemeten
loopt van januari tot december van elk jaar. De methodes die
worden gebruikt om de prestaties te evalueren ten opzichte van de
doelstellingen zijn zowel kwalitatief (klantentevredenheid, degelijk
risicobeheer, resultaten van de globale werknemersenquête, Team
Motivation Barometer, people management, enz.) als kwantitatief
(netto-bedrijfsresultaat, bruto-inkomen, evolutie van de cost of
risk toename van marktaandeel, enz.).
Toekomstige prestaties toegepast op het
uitgesteld deel van de variabele bezoldiging
Het variabel deel van de bezoldiging is onderworpen aan uit-
stellingsprincipes, waarbij het uitgesteld deel afhankelijk is van
zowel de toekomstige prestaties van BNP Paribas Fortis als van
een degelijk risicobeheer.
Bezoldiging van het jaar
Onderstaande tabel laat de bruto bezoldiging zien die werd uitbetaald of betaalbaar is aan de leden van het Directiecomité voor het
jaar 2023, met inbegrip van voordelen in natura en bestuurdersvergoedingen.
2023
2022
Chief Executive Andere leden van Chief Executive Andere leden van
In euro’s Officer het Directiecomité Officer het Directiecomité
Bezoldiging
Vast
750.000
2.094.000
998.513
2.453.250
Contant deel van variabel
168.128
499.000
261.800
674.800
Uitgesteld deel van variabel
133.192
341.000
252.700
365.200
Meerjarige variabele vergoeding
119.000
308.000
140.000
357.000
Bestuurdersvergoeding
51.400
339.016
111.016
358.266
Voordelen van alle aard
4.188
16.804
3.314
21.866
Pensioen, levensverzekering en wezenpensioen
201.097
330.313
317.857
325.516
Totaal
1.427.005
3.928.133
2.085.200
4.555.898
(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
Teneinde volledig in overeenstemming te zijn met de EU Richtlijn CRD IV die van toepassing is op kredietinstellingen, is de aangeduide meerjarige variabele vergoeding
het bedrag dat gerelateerd is aan de prestaties van het boekjaar en niet het bedrag toegewezen tijdens het boekjaar waarover gerapporteerd wordt. Vanaf 2016, teneinde
volledig compliant te zijn met de richtlijnen van de Europese Banken Autoriteiten (‘EBA’) van 21 december 2016, wordt de meerjarige variabele vergoeding openbaar
gemaakt rekening houdende met de reële waarde op het moment dat de vergoeding werd toegekend
(2)
Ten einde volledig in overeenstemming te zijn met artikel 3:6 van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen, werden de zitpenningen, ontvangen in de controlled
perimeter toegevoegd
(3)
De leden van het Directiecomité hebben elk een bedrijfswagen en een mobiele telefoon
(4)
Voor pensioenplannen met vaste bijdragen en voor pensioenplannen met vaste toezegging: som van bijdragen van BNP Paribas Fortis
152
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Informatie over de meerjarige
variabele vergoeding
Contingent Sustainable and International
Scheme (‘CSIS’) 2017, 2018, 2019, 2020, 2021,
2022 en 2023
CSIS’ werd ontworpen om Material Risk Takers, aangeduid als
sleutelfiguur binnen de BNP Paribas Groep, te belonen voor hun
prestaties, in lijn met de Europese regelgeving, voor zover dat
deze prestaties overeenkomen met de lange termijn belangen
van BNP Paribas Groep. Het CSIS heeft als doel het op één lijn
brengen van de beloning en het voorzichtig risicobeheer. Zoals
opgelegd door CRD IV, voorziet het CSIS plan dat de toekenning
volledig geannuleerd kan worden zodat de kredietkwaliteit van
de BNP Paribas Groep gegarandeerd blijft.
Bijgevolg zullen de betalingen, zoals voorzien onder CSIS, gean-
nuleerd worden als de CET1-ratio van de BNP Paribas Groep, op
enig moment tijdens de looptijd van het plan, daalt onder 7%
of indien BNP Paribas Groep het onderwerp uitmaakt van een
procedure tot ontbinding.
Bijkomend, en teneinde de groeiambitie van de BNP Paribas Groep
te weerspiegelen rekening houdende met de ecologische, econo-
mische en sociale verantwoordelijkheden, heeft de BNP Paribas
Groep beslist dat:
de toekenning van:
85% van de CSIS afhankelijk wordt gemaakt van de ope-
rationele resultaten van de Groep BNP Paribas (‘Group
Performance Indicator – GPI’);
15% van de CSIS afhankelijk wordt gemaakt van de
resultaten van Corporate Social Responsability ‘CSR’ doel-
stellingen, waarbij de BNP Paribas Groep het essentieel
acht dat op alle niveaus aanzienlijk gewerkt wordt aan de
promotie van de sociale, economische en milieubewuste
verantwoordelijkheid; en
alle betalingen in het plan te onderwerpen aan de voorwaarde
dat de inkomsten voor belastingen van BNP Paribas Groep
positief zijn.
De toekenning van CSIS gebeurt onder de vorm van een cash
bedrag uitgedrukt in de lokale munteenheid (‘de nominale waarde
van het instrument’) met recht op een interest (‘interestwaarde’).
Voor het plan 2017 startte de toekenningsperiode op 1 januari
2018 en eindigde op 1 januari 2023. De retentieperiode bedroeg 6
maanden tussen 1 januari 2023 en 30 juni 2023.. De begunstigde
heeft het recht om op de betalingsdatum een interestwaarde te
ontvangen, berekend op de periode van 1 januari 2023 tot 30 juni
2023. De jaarlijkse interestvoet bedraagt 1,25%;
Voor het plan 2018 startte de toekenningsperiode op 1 januari
2019 en eindigt op 1 januari 2024. De retentieperiode bedraagt
6 maanden tussen 1 januari 2024 en 30 juni 2024. De begunstigde
heeft het recht om op de betalingsdatum een interestwaarde te
ontvangen, berekend op de periode van 1 januari 2024 tot 30 juni
2024. De jaarlijkse interestvoet bedraagt 2,09%;
Voor het plan 2019 startte de toekenningsperiode op 1 januari
2020 en eindigt op 1 januari 2025. De retentieperiode bedraagt
6 maanden tussen 1 januari 2025 en 30 juni 2025. De begunstigde
heeft het recht om op de betalingsdatum een interestwaarde te
ontvangen, berekend op de periode van 1 januari 2025 tot 30 juni
2025. De jaarlijkse interestvoet bedraagt 1,1%;
Voor het plan 2020 startte de toekenningsperiode op 1 januari
2021 en eindigt op 1 januari 2026. De retentieperiode bedraagt
6 maanden tussen 1 januari 2026 en 30 juni 2026. De begunstigde
heeft het recht om op de betalingsdatum een interestwaarde te
ontvangen, berekend op de periode van 1 januari 2026 tot 30 juni
2026. De jaarlijkse interestvoet bedraagt 0,8%.
Voor het plan 2021 startte de toekenningsperiode op 1 januari
2022 en eindigt op 1 januari 2027. De retentieperiode bedraagt
6 maanden tussen 1 januari 2027 en 30 juni 2027. De begunstigde
heeft het recht om op de betalingsdatum een interestwaarde te
ontvangen, berekend op de periode van 1 januari 2027 tot 30 juni
2027. De jaarlijkse interestvoet bedraagt 1,28%.
Voor het plan 2022 startte de toekenningsperiode op 1 januari
2023 en eindigt op 1 januari 2028. De retentieperiode bedraagt
6 maanden tussen 1 januari 2028 en 30 juni 2028. De begunstigde
heeft het recht om op de betalingsdatum een interestwaarde te
ontvangen, berekend op de periode van 1 januari 2028 tot 30 juni
2028. De jaarlijkse interestvoet bedraagt 2,9%.
Voor het plan 2023 start de toekenningsperiode op 1 januari
2024 en eindigt op 1 januari 2029. De retentieperiode bedraagt
12 maanden tussen 1 januari 2029 en 31 december 2029. De
begunstigde heeft het recht om op de betalingsdatum een interest-
waarde te ontvangen, berekend op de periode van 1 januari 2029
tot 30 december 2029. De jaarlijkse interestvoet bedraagt 4,77% .
153
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Growth Technology Sustainability scheme (GTS)
Het Growth, Technology, Sustainability (GTS) plan is bedoeld om
geselecteerde sleutelfiguren van de groep te engageren in het
strategisch plan 2025 van BNP Paribas. Dit plan werd uitzon-
derlijk toegekend in 2022 en is bedoeld om de begunstigden aan
boord te houden en te motiveren, en dit door hun belangen af
te stemmen op de doelstellingen van de Groep in termen van
gemiddelde jaarlijkse operationele prestaties tijdens de duur van
het strategisch plan GTS 2025.
Het plan zal worden uitbetaald op 30 juni 2026, onder voorbehoud
van de naleving van persoonlijke voorwaarden en van de volgende
prestatievoorwaarden:
De betaling zal gekoppeld zijn aan de gemiddelde jaarlijkse
evolutie van de Gross operating income (GOI), exclusief SRF
(bijdrage aan het Single Resolution Fund) van de BNP Paribas
Groep over de looptijd van het strategisch plan, d.w.z. tussen
2021 en 2025, met toepassing van een grid van 0% tot 100%
van het toegekende bedrag.
Het plan zal niet worden uitbetaald, en alle rechten erop
zullen vervallen, indien het resultaat vóór belastingen van
BNP Paribas Groep voor het boekjaar 2025 negatief is.
Informatie over verbrekingsvergoeding
Tijdens het jaar 2023 werden er geen verbrekingsvergoedingen
betaald aan de leden van het Directiecomité.
Relaties met managers op sleutelposities
Op 31 december 2023, bedroeg het totaal aan openstaande lenin-
gen en garanties, toegekend aan leden van de Raad van Bestuur
en hun naaste familieleden, 2,6 miljoen euro. Deze leningen en
garanties vertegenwoordigen normale transacties, uitgevoerd aan
normale markt -en/of klantenvoorwaarden.
8.h Andere verbonden partijen
Overige verbonden partijen van BNP Paribas Fortis omvatten:
BNP Paribas en alle dochtermaatschappijen die controle
uitoefenen over BNP Paribas Fortis;
geconsolideerde vennootschappen van BNP Paribas Fortis
(inclusief entiteiten die geconsolideerd worden op basis van
de vermogensmutatiemethode);
en entiteiten die pensioenplannen beheren die aangeboden
worden aan de werknemers van BNP Paribas Fortis.
Alle verrichtingen tussen BNP Paribas Fortis en de verbonden
partijen worden marktconform uitgevoerd.
Relaties tussen geconsolideerde
vennootschappen
Een lijst van geconsolideerde vennootschappen wordt verstrekt
in toelichting 8.k ‘Consolidatiekring’. Verrichtingen en uitstaande
saldi tussen volledig geconsolideerde entiteiten van BNP Paribas
Fortis worden geëlimineerd.
De volgende tabellen tonen de uitgevoerde transacties met de
volgens vermogensmutatiemethode geconsolideerde entiteiten
en entiteiten van de BNP Paribas Groep .
154
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Uitstaande saldi van verrichtingen met verbonden partijen
31 december 2022
31 december 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Entiteiten van Entiteiten van
BNP Paribas Joint Geassocieerde BNP Paribas Geassocieerde Joint
In miljoenen euro’s Groep ventures deelnemingen Groep ventures deelnemingen
ACTIVA
Zichtrekeningen
2.153
-
40
4.890
49 -
Leningen
15.339
59
221
4.517
669
68
Effecten
38
-
140
51
140
-
Overige activa
1.269
-
113
316
62
-
Totaal activa
18.799
59
514
9.774
920
68
VERPLICHTINGEN
Zichtrekeningen
705
101
545
720
229
115
Andere deposito's
44.764
-
590
25.920
811
-
Schuldbewijzen
688
-
23
736
26
-
Totaal veplichtingen
46.157
101
1.158
27.376
1.066
115
KREDIETS- EN GARANTIEVERBINTENISSEN
Verstrekte kredietverbintenissen
49
19
55
31
61
24
Verstrekte garantieverbintenissen
5.857
7
60
5.611
65
64
Totaal krediets- en garantieverbintenissen
5.906
26
115
5.642
126
88
(1)
(1)
(1) Inclusief gecontroleerde maar niet materiële ondernemingen die worden geconsolideerd via de vermogensmutatiemethode
BNP Paribas Fortis voert ook handelsverrichtingen zoals derivaten (swaps, opties en forwards,…) en financiële instrumenten (aandelen,
obligaties,…) uit met verbonden partijen.
Elementen uit de resultatenrekening met verbonden partijen
Boekjaar 2022
Boekjaar 2023 aangepast volgens IFRS 17 en 9
Entiteiten van Geassocieerde Entiteiten van Joint Geassocieerde
In miljoenen euro’s
BNP Paribas Groep
Joint ventures
deelnemingen BNP Paribas Groep
ventur
es
deelnemingen
Rentebaten
1.702
6
19
371
6 7
Rentelasten
(2.626)
(3)
(30)
(711)
-
(7)
Commissiebaten
135
-
578
163
- 599
Commissielasten
(124)
-
(23)
(135)
-
(17)
Verleende diensten
88
-
46
77
-
43
Verkregen diensten
(387)
-
(79)
(290)
-
(80)
Lease-opbrengsten
44
-
14
42
- 10
Totaal
(1.168)
3
525
(483)
6
555
(1)
(1)
(1) Inclusief gecontroleerde maar niet materiële ondernemingen die worden geconsolideerd via de vermogensmutatiemethode
155
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
De entiteiten van BNP Paribas Fortis beheren bepaalde voordelen na uitdiensttreding die
aangeboden worden aan de werknemers
BNP Paribas Fortis financiert een aantal pensioensregelingen die
beheerd worden door AG Insurance, waarin BNP Paribas Fortis
een deelneming bezit van 25%.
8.i Financiële instrumenten per looptijd
De onderstaande tabel geeft een uitsplitsing van de balans per
contractuele looptijd voor contracten met een enkele vervaldag,
en volgens kasstromen voor activa met verschillende aflossings-
data. De bron van de gegevens in deze tabel is identiek aan die
voor het opstellen van de normatieve liquiditeitsrapporten (zoals
de ‘Liquidity Coverage Ratio’ of de ‘Net Stable Funding Ratio’).
Financiële verplichtingen worden voornamelijk geclassificeerd
onder de rubriek ‘op zicht’ gezien het belang van zichtdeposito’s
en spaardeposito’s, terwijl financiële activa meestal worden
vermeld onder de rubriek ‘meer dan een jaar’ als gevolg van de
lange looptijden van termijn- en hypothecaire leningen.
De looptijden van de ‘handelsportefeuille’ transacties die
gerapporteerd worden onder financiële activa en verplichtingen
gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waarde-
veranderingen in de resultatenrekening worden beschouwd als
‘onbepaald’ voor zover deze instrumenten bestemd zijn om te
worden verkocht of afgelost vóór hun contractuele vervaldata.
De looptijden van afdekkingsderivaten en de herwaarderingsre-
serve voor portefeuilles, afgedekt tegen renterisico worden ook
als ‘onbepaald’ beschouwd.
‘Overnight’ en Kleiner dan
In miljoenen euro’s, onmiddellijk 1 maand (excl. 1 tot 3 3 maanden 1 tot Meer dan
op 31 december 2023
Onbepaald
opvraagbaar ‘overnight’) maanden tot 1 jaar 5 jaar
5 jaar
TOTAAL
Geldmiddelen en tegoeden bij centrale
-
38.467
-
-
-
-
-
38.467
banken
Financiële instrumenten tegen reële
waarde met waardeveranderingen in
de resultatenrekening
7.752
-
1.101
126
326
83
31
9.419
Financiële afdekkingsderivaten
5.418
-
-
-
-
-
-
5.418
Herwaarderingsreserve voor portefeuilles,
afgedekt tegen renterisico
(804)
-
-
-
-
-
-
(804)
Financiële activa tegen reële waarde met
149
35
225
20
146
2.486
7.741
10.802
waardeveranderingen in het eigen vermogen
Financiële activa tegen geamortiseerde
-
7.791
11.402
14.733
30.281
96.317
85.790
246.314
kostprijs
Financiële activa per looptijd
12.515
46.293
12.728
14.879
30.753
98.886
93.562
309.616
Deposito’s van centrale banken
-
1.971
-
-
-
-
-
1.971
Financiële instrumenten tegen reële
waarde met waardeveranderingen in
de resultatenrekening
6.835
-
10.630
527
767
2.491
97
21.347
Financiële afdekkingsderivaten
8.271
-
-
-
-
-
-
8.271
Herwaarderingsreserve voor portefeuilles,
afgedekt tegen renterisico
(3.895)
-
-
-
-
-
-
(3.895)
Financiële verplichtingen tegen
-
160.733
26.046
32.555
34.918
15.185
960
270.397
geamortiseerde kostprijs
Financiële verplichtingen per looptijd*
11.211
162.704
36.676
33.082
35.685
17.676
1.057
298.091
* De tabel bevat geen informatie met betrekking tot Arval, waarvoor de externe financiering 22,4 miljard euro bedraagt, waarvan het grootste deel binnen 1 tot 5 jaar op
vervaldag komt, en de resterende financiering binnen minder dan 1 jaar .
156
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
‘Overnight’ Kleiner dan
In miljoenen euro’s en 1 maand
op 31 december 2022 onmiddellijk (excl. 1 tot 3 3 maanden 1 tot Meer dan
aangepast volgens IFRS 17 en 9
Onbepaald
opvraagbaar ‘overnight’) maanden tot 1 jaar 5 jaar
5 jaar
TOTAAL
Geldmiddelen en tegoeden bij centrale
-
39.009
-
-
-
-
-
39.009
banken
Financiële instrumenten tegen reële
waarde met waardeveranderingen in
de resultatenrekening
8.358
-
1.899
464
1.231
352
11
12.315
Financiële afdekkingsderivaten
6.499
-
-
-
-
-
-
6.499
Herwaarderingsreserve voor portefeuilles,
afgedekt tegen renterisico
(907)
-
-
-
-
-
-
(907)
Financiële activa tegen reële waarde met
133
-
186
133
137
1.887
3.401
5.877
waardeveranderingen in het eigen vermogen
Financiële activa tegen geamortiseerde
-
7.606
11.382
16.015
31.568
85.193
84.082
235.846
kostprijs
Financiële activa per looptijd
14.083
46.615
13.467
16.612
32.936
87.432
87.494
298.639
Deposito’s van centrale banken
-
2.363
-
-
-
-
-
2.363
Financiële instrumenten tegen reële
waarde met waardeveranderingen in
de resultatenrekening
7.187
-
7.387
485
1.165
1.239
1.057
18.520
Financiële afdekkingsderivaten
9.692
-
-
-
-
-
-
9.692
Herwaarderingsreserve voor portefeuilles,
afgedekt tegen renterisico
(5.216)
-
-
-
-
-
-
(5.216)
Financiële verplichtingen tegen
-
184.710
18.763
14.014
29.419
12.433
2.479
261.818
geamortiseerde kostprijs
Financiële verplichtingen per looptijd*
11.663
187.073
26.150
14.499
30.584
13.672
3.536
287.177
* De tabel bevat geen informatie met betrekking tot Arval, waarvoor de externe financiering 15,7 miljard euro bedraagt, waarvan het grootste deel binnen 1 tot 5 jaar op
vervaldag komt, en de resterende financiering binnen minder dan 1 jaar.
8.j Reële waarde van financle instrumenten tegen
geamortiseerde kostprijs
De informatie verstrekt in deze toelichting dient met de grootste
voorzichtigheid te worden geïnterpreteerd om volgende redenen:
deze reële waarden zijn een schatting van de waarde van de
relevante instrumenten op 31 december 2023. Zij kunnen van
dag tot dag schommelen als gevolg van wijzigingen in diverse
parameters, zoals rentevoeten en de kredietwaardigheid van
de tegenpartij. Meer bepaald kunnen zij in belangrijke mate
verschillen van de werkelijk ontvangen of betaalde bedragen
op de vervaldag van het instrument. In de meeste gevallen
is het niet de bedoeling de reële waarde onmiddellijk te
realiseren en in de praktijk is dit mogelijk ook niet het geval.
Als gevolg daarvan vertegenwoordigt de reële waarde niet
de werkelijke waarde van het instrument voor BNP Paribas
Fortis in het perspectief van de continuïteit van de activiteit;
de meeste van deze reële waarden zijn niet zinvol en worden
daarom niet in aanmerking genomen bij het beheer van de
commerciële bancaire activiteiten waarbij deze instrumenten
gebruikt worden;
de schatting van de reële waarde voor financiële instrumenten
gewaardeerd tegen historische kostprijs vereist veelal het
gebruik van modelleringstechnieken, hypotheses en veron-
derstellingen die van bank tot bank kunnen verschillen. Dit
betekent dat vergelijkingen van reële waarden van financiële
instrumenten gewaardeerd aan historische kostprijs gepubli-
ceerd door verschillende banken niet betekenisvol kunnen zijn;
de reële waarden die in de tabel hieronder worden getoond
bevatten niet de reële waarden van financiële leaseovereen-
komsten, niet-financiële instrumenten zoals materiële vaste
activa, goodwill en overige immateriële activa zoals de waarde
toegekend aan portefeuilles met onmiddellijk opvraagbare
deposito’s of klantenrelaties. Bijgevolg dienen deze reële
waarden niet beschouwd te worden als de actuele bijdrage
van de betrokken instrumenten tot de globale waardering
van BNP Paribas Fortis.
157
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
31 december 2023 Geschatte reële waarde
In miljoenen euro’s
Niveau 1
Niveau 2
Niveau 3
Totaal
Boekwaarde
FINANCIËLE ACTIVA
Leningen aan en vorderingen op kredietinstellingen en klanten
(1)
-
21.712
189.027
210.739
215.958
Schuldbewijzen tegen geamortiseerde kostprijs (toelichting 5.e)
10.940
694
86
11.720
12.507
FINANCIËLE VERPLICHTINGEN
Deposito's van kredietinstellingen en klanten
-
266.966
-
266.966
266.776
Schuldbewijzen (toelichting 5.h)
-
23.889
-
23.889
23.801
Achtergestelde schulden (toelichting 5.h)
-
2.235
-
2.235
2.235
31 december 2022 Geschatte reële waarde
aangepast volgens IFRS 17 en 9
In miljoenen euro’s
Niveau 1
Niveau 2
Niveau 3
Totaal
Boekwaarde
FINANCIËLE ACTIVA
Leningen aan en vorderingen op kredietinstellingen en klanten
(1)
-
14.835
184.127
198.962
207.301
Schuldbewijzen tegen geamortiseerde kostprijs (toelichting 5.e)
11.878
637
1
12.516
13.151
FINANCIËLE VERPLICHTINGEN
Deposito's van kredietinstellingen en klanten
-
259.194
-
259.194
258.987
Schuldbewijzen (toelichting 5.h)
-
16.170
-
16.170
16.252
Achtergestelde schulden (toelichting 5.h)
-
2.284
-
2.284
2.283
(1) Financiële leasing uitgesloten
BNP Paribas Fortis zorgt ervoor dat met de gebruikte waar-
deringstechnieken en veronderstellingen de reële waarde van
financiële activa en verplichtingen gewaardeerd tegen geamor-
tiseerde kostprijs op een consistente manier wordt gemeten
binnen de bank. Reële waarde is gebaseerd op in een actieve
markt genoteerde prijzen voor zover deze beschikbaar zijn. In
alle andere gevallen wordt de reële waarde bepaald op basis
van waarderingstechnieken zoals het verdisconteren van toe-
komstige geschatte kasstromen voor leningen, verplichtingen en
schuldbewijzen tegen geamortiseerde kostprijs of op basis van
specifieke waarderingsmodellen voor overige financiële instru-
menten zoals beschreven in toelichting 1. ’Samenvatting van de
belangrijkste grondslagen voor financiële verslaggeving toegepast
door BNP Paribas Fortis’. De beschrijving van de niveaus in de
reële-waardehiërarchie is ook opgenomen in de grondslagen voor
financiële verslaggeving (toelichting 1.g.9). Ingeval van leningen,
verplichtingen en schuldbewijzen tegen geamortiseerde kostprijs
met een initiële looptijd van minder dan één jaar (met inbegrip
van onmiddellijk opeisbare deposito’s) of voor de meeste gere-
glementeerde spaarproducten, komt de reële waarde overeen
met de boekwaarde. Deze instrumenten worden geclassificeerd
in Niveau 2 met uitzondering van leningen aan klanten die in
Niveau 3 geclassificeerd zijn.
158
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Nieuw in de consolidatiekring (E)
Wijziging in stem- of eigendomsrechten (V)
Divers
E1
Overschrijding drempels
V1
Bijkomende acquisitie
D1
Wijziging in consolidatiemethode niet
E2
Toevoeging
V2
Gedeeltelijke verkoop
gerelateerd aan schommelingen in
E3
Aankoop, verwerving van controle of
V3
Verwatering
de stem- of eigendomsrechten
verwerving van invloed van betekenis
V4
Stijging in %
D2
Bpost bank werd tot 31 december
Uit de consolidatiekring (S)
2021 geconsolideerd op basis van de
vermogensmutatiemethode in BNP Paribas
S1
Stopzetting van de activiteit
Fortis. Als gevolg van de aanvullende
(waaronder ontbinding, liquidatie)
aankoop door BNP Paribas Fortis, wordt
S2
Verwijdering, verlies van controle of
bpost bank volledig geconsolideerd.
verlies van invloed van betekenis
Prudentiële consolidatiekring
S3
Entiteiten uit de consolidatiekring
omdat < drempels
1
Entiteiten onder gemeenschappelijke controle die proportioneel
S4
Fusie, algemene overdracht
geconsolideerd worden om prudentiële redenen.l
van activa en passiva
2
Entiteiten geconsolideerd volgens de vermogensmutatiemethode
in het prudentieel toepassingsgebied
VC
Volledige consolidatie
VM Vermogensmutatiemethode
FV
Geassocieerde deelneming gewaardeerd aan reële waarde met
waardeveranderingen in de resultatenrekening
(s) Gestructureerde entiteiten
8.k Consolidatiekring
31 december 2023
31 december 2022
Stem- Eigendoms- Stem- Eigendoms-
rechten belang rechten belang
Benaming
Land
Methode
(%)
(%)
Ref.
Methode
(%)
(%)
Ref.
Consoliderende onderneming
BNP Paribas Fortis
België
België
AG Insurance
België
VM
25,0%
25,0%
VM
25,0%
25,0%
Alpha Credit SA
België
VC
100,0%
99,9%
VC
100,0%
99,9%
Arval Belgium NV SA
België
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Axepta BNPP Benelux
België
VC
100,0%
99,9%
VC
100,0%
99,9%
Bancontact Payconiq Company
België
VM
22,5%
22,5%
VM
22,5%
22,5%
Banking Funding Company SA
België
S1
Batopin
België
VM
25,0%
25,0%
VM
25,0%
25,0%
Belgian Mobile ID
België
VM
12,2%
12,2%
VM
12,2%
12,2%
BNP Paribas 3 Step IT (Belgium Branch)
België
VC
100,0%
12,8%
VC
100,0%
12,8%
BNP Paribas Fortis Factor NV SA
België
VC
100,0%
99,9%
VC
100,0%
99,9%
BNP Paribas Fortis Private Equity Belgium NV België
VC
100,0%
99,9%
VC
100,0%
99,9%
BNP Paribas Fortis Private Equity Expansion
België
VC
100,0%
99,9%
VC
100,0%
99,9%
BNP Paribas Fortis Private Equity Management België
VC
100,0%
99,9%
VC
100,0%
99,9%
BNP Paribas Lease Group Belgium
België
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
BNPP Fortis Film Finance
België
VC
99,9%
99,9%
VC
99,9%
99,9%
bpost bank
België
VC
100,0%
100,0%
VC
100,0%
100,0%
V1
D2
CNH Industrial Capital Europe Belgium Branch België
VC
100,0%
12,5%
VC
100,0%
12,5%
Credissimo
België
VC
100,0%
99,9%
VC
100,0%
99,9%
Credissimo Hainaut SA
België
VC
99,7%
99,7%
VC
99,7%
99,7%
Crédit pour Habitations Sociales
België
VC
81,7%
81,7%
VC
81,7%
81,7%
Demetris NV
België
VC
99,9%
99,9%
VC
99,9%
99,9%
E1
Eos Aremas België S.A./N.V.
België
VM
49,9%
49,9%
VM
49,9%
49,9%
159
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Nieuw in de consolidatiekring (E)
Wijziging in stem- of eigendomsrechten (V)
Divers
E1
Overschrijding drempels
V1
Bijkomende acquisitie
D1
Wijziging in consolidatiemethode niet
E2
Toevoeging
V2
Gedeeltelijke verkoop
gerelateerd aan schommelingen in
E3
Aankoop, verwerving van controle of
V3
Verwatering
de stem- of eigendomsrechten
verwerving van invloed van betekenis
V4
Stijging in %
D2
Bpost bank werd tot 31 december
Uit de consolidatiekring (S)
2021 geconsolideerd op basis van de
vermogensmutatiemethode in BNP Paribas
S1
Stopzetting van de activiteit
Fortis. Als gevolg van de aanvullende
(waaronder ontbinding, liquidatie)
aankoop door BNP Paribas Fortis, wordt
S2
Verwijdering, verlies van controle of
bpost bank volledig geconsolideerd.
verlies van invloed van betekenis
Prudentiële consolidatiekring
S3
Entiteiten uit de consolidatiekring
omdat < drempels
1
Entiteiten onder gemeenschappelijke controle die proportioneel
S4
Fusie, algemene overdracht
geconsolideerd worden om prudentiële redenen.l
van activa en passiva
2
Entiteiten geconsolideerd volgens de vermogensmutatiemethode
in het prudentieel toepassingsgebied
VC
Volledige consolidatie
VM Vermogensmutatiemethode
FV
Geassocieerde deelneming gewaardeerd aan reële waarde met
waardeveranderingen in de resultatenrekening
(s) Gestructureerde entiteiten
31 december 2023
31 december 2022
Stem- Eigendoms- Stem- Eigendoms-
rechten belang rechten belang
Benaming
Land
Methode
(%)
(%)
Ref.
Methode
(%)
(%)
Ref.
Es-Finance
België
VC
100,0%
99,9%
VC
100,0%
99,9%
Fortis Lease Belgium
België
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
FScholen
België
VM
1
50,0%
50,0%
VM
1
50,0%
50,0%
Immobilière Sauvenière S.A.
België
VC
100,0%
99,9%
VC
100,0%
99,9%
Private Equity Investments BE/FR/LU VM VM
Isabel SA NV
België
VM
25,3%
25,3%
VM
25,3%
25,3%
Locadif
België
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Microstart
België
VC
42,3%
76,8%
VC
42,3%
76,8%
Sowo Invest SA NV
België
VC
87,5%
87,5%
VC
87,5%
87,5%
Terberg Leasing Justlease België BV
België
VC
2
99,9%
100,0%
VC
2
99,9%
100,0%
E3
België - Special Purpose Entities
Bass Master Issuer NV
België
VC VC
Esmée Master Issuer
België
VC VC
FL Zeebrugge
België
VC VC
België - Gestructureerde entiteiten
Epimede
België
VM VM
Luxemburg
Arval Luxembourg SA
Luxemburg
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
BGL BNP Paribas
Luxemburg
VC
50,0%
50,0%
VC
50,0%
50,0%
BNP Paribas Fortis Funding S.A.
Luxemburg
VC
100,0%
99,9%
VC
100,0%
99,9%
BNP Paribas Lease Group Luxembourg S.A.
Luxemburg
VC
100,0%
50,0%
VC
100,0%
50,0%
BNP Paribas Leasing Solutions
Luxemburg
VC
50,0%
25,0%
VC
50,0%
25,0%
Cardif Lux Vie
Luxemburg
VM
33,3%
16,7%
VM
33,3%
16,7%
Cofhylux S.A.
Luxemburg
S4
VC
100,0%
50,0%
Luxhub SA
Luxemburg
VM
28,0%
14,0%
VM
28,0%
14,0%
Visalux
Luxemburg
VM
25,3%
12,6%
VM
25,3%
12,6%
(a)
(a) Op 31 december 2023 en 31 december 2022, 14 Private Equity investeringsentiteiten
160
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Nieuw in de consolidatiekring (E)
Wijziging in stem- of eigendomsrechten (V)
Divers
E1
Overschrijding drempels
V1
Bijkomende acquisitie
D1
Wijziging in consolidatiemethode niet
E2
Toevoeging
V2
Gedeeltelijke verkoop
gerelateerd aan schommelingen in
E3
Aankoop, verwerving van controle of
V3
Verwatering
de stem- of eigendomsrechten
verwerving van invloed van betekenis
V4
Stijging in %
D2
Bpost bank werd tot 31 december
Uit de consolidatiekring (S)
2021 geconsolideerd op basis van de
vermogensmutatiemethode in BNP Paribas
S1
Stopzetting van de activiteit
Fortis. Als gevolg van de aanvullende
(waaronder ontbinding, liquidatie)
aankoop door BNP Paribas Fortis, wordt
S2
Verwijdering, verlies van controle of
bpost bank volledig geconsolideerd.
verlies van invloed van betekenis
Prudentiële consolidatiekring
S3
Entiteiten uit de consolidatiekring
omdat < drempels
1
Entiteiten onder gemeenschappelijke controle die proportioneel
S4
Fusie, algemene overdracht
geconsolideerd worden om prudentiële redenen.l
van activa en passiva
2
Entiteiten geconsolideerd volgens de vermogensmutatiemethode
in het prudentieel toepassingsgebied
VC
Volledige consolidatie
VM Vermogensmutatiemethode
FV
Geassocieerde deelneming gewaardeerd aan reële waarde met
waardeveranderingen in de resultatenrekening
(s) Gestructureerde entiteiten
31 december 2023
31 december 2022
Stem- Eigendoms- Stem- Eigendoms-
rechten belang rechten belang
Benaming
Land
Methode
(%)
(%)
Ref.
Methode
(%)
(%)
Ref.
Rest van de wereld
Aprolis Finance
Frankrijk
VC
51,0%
12,8%
VC
51,0%
12,8%
Artegy
Frankrijk
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
Artel
Frankrijk
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval AB
Zweden
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval AS
Denemarken
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval AS Norway
Noorwegen
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval Austria GmbH
Oostenrijk
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval Brasil LTDA
Brazilië
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval BV Nederland
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval CZ SRO Tsjechische
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Republiek
Arval Deutschland GmbH
Duitsland
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval Fleet Services
Frankrijk
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval Hellas Car Rental SA
Griekenland
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval LLC
Rusland
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval Magyarorszag KFT
Hongarije
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval Maroc SA
Marokko
VC
2
66,7%
66,7%
VC
2
66,7%
66,7%
Arval Oy
Finland
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval Relsa SPA
Chili
VC
2
100,0%
99,9%
V1
VM
50,0%
49,9%
Arval Relsa Colombia SAS Colombië
VC
2
100,0%
99,9%
V1
VM
50,0%
49,9%
Arval Schweiz AG
Zwitserland
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval Service Lease
Frankrijk
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval Service Lease Aluger Operational Portugal
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Automoveis SA
Arval Service Lease Italia SPA
Italië
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval Service Lease Polska SP ZOO
Polen
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval Service Lease Romania SRL
Roemenië
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval Service Lease SA
Spanje
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval Slovakia SRO
Slowakije
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval Trading
Frankrijk
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Arval UK Group Ltd Verenigd
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Koninkrijk
161
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Nieuw in de consolidatiekring (E)
Wijziging in stem- of eigendomsrechten (V)
Divers
E1
Overschrijding drempels
V1
Bijkomende acquisitie
D1
Wijziging in consolidatiemethode niet
E2
Toevoeging
V2
Gedeeltelijke verkoop
gerelateerd aan schommelingen in
E3
Aankoop, verwerving van controle of
V3
Verwatering
de stem- of eigendomsrechten
verwerving van invloed van betekenis
V4
Stijging in %
D2
Bpost bank werd tot 31 december
Uit de consolidatiekring (S)
2021 geconsolideerd op basis van de
vermogensmutatiemethode in BNP Paribas
S1
Stopzetting van de activiteit
Fortis. Als gevolg van de aanvullende
(waaronder ontbinding, liquidatie)
aankoop door BNP Paribas Fortis, wordt
S2
Verwijdering, verlies van controle of
bpost bank volledig geconsolideerd.
verlies van invloed van betekenis
Prudentiële consolidatiekring
S3
Entiteiten uit de consolidatiekring
omdat < drempels
1
Entiteiten onder gemeenschappelijke controle die proportioneel
S4
Fusie, algemene overdracht
geconsolideerd worden om prudentiële redenen.l
van activa en passiva
2
Entiteiten geconsolideerd volgens de vermogensmutatiemethode
in het prudentieel toepassingsgebied
VC
Volledige consolidatie
VM Vermogensmutatiemethode
FV
Geassocieerde deelneming gewaardeerd aan reële waarde met
waardeveranderingen in de resultatenrekening
(s) Gestructureerde entiteiten
31 december 2023
31 december 2022
Stem- Eigendoms- Stem- Eigendoms-
rechten belang rechten belang
Benaming
Land
Methode
(%)
(%)
Ref.
Methode
(%)
(%)
Ref.
Arval UK Leasing Services Ltd Verenigd
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Koninkrijk
Arval UK Ltd Verenigd
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Koninkrijk
Bantas Nakit AS
Turkije
VM
1
33,3%
16,7%
VM
1
33,3%
16,7%
BGL BNP Paribas S.A. (Germany Branch)
Duitsland
VC
100,0%
50,0%
VC
100,0%
50,0%
BNL Leasing SPA
Italië
VM
26,2%
6,5%
VM
26,2%
6,5%
BNP Paribas 3 STEP IT
Frankrijk
VC
51,0%
12,8%
VC
51,0%
12,8%
BNP Paribas 3 Step IT (Germany Branch)
Duitsland
VC
100,0%
12,8%
VC
100,0%
12,8%
BNP Paribas 3 Step IT (Italy Branch)
Italië
VC
100,0%
12,8%
VC
100,0%
12,8%
BNP Paribas 3 Step IT (Netherlands Branch) Nederland
VC
100,0%
12,8%
VC
100,0%
12,8%
BNP Paribas 3 Step IT (Spain Branch)
Spanje
VC
100,0%
12,8%
E2
BNP Paribas3 Step IT (United Kingdom Branch) Verenigd
VC
100,0%
12,8%
VC
100,0%
12,8%
Koninkrijk
BNP Paribas Commercial Finance Limited Verenigd
VC
100,0%
99,9%
VC
100,0%
99,9%
Koninkrijk
BNP Paribas Factor AS
Denemarken
VC
100,0%
99,9%
VC
100,0%
99,9%
BNP Paribas Factor Gmbh
Duitsland
VC
100,0%
99,9%
VC
100,0%
99,9%
BNP Paribas Finansal Kiralama A.S.
Turkije
VC
100,0%
26,1%
VC
100,0%
26,1%
BNP Paribas Fortis (Spain branch)
Spanje
VC
100,0%
100,0%
VC
100,0%
100,0%
BNP Paribas Fortis (U.S.A branch) Verenigde
VC
100,0%
100,0%
VC
100,0%
100,0%
Staten
BNP Paribas Fortis Yatirimlar Holding AS
Turkije
VC
100,0%
100,0%
VC
100,0%
100,0%
BNP Paribas Lease Group
Frankrijk
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
BNP Paribas Leasing Solutions IFN S.A.
Roemenië
VC
99,9%
24,9%
VC
99,9%
24,9%
BNP Paribas Lease Group Leasing Solutions Italië
VM
26,2%
6,5%
VM
26,2%
6,5%
S.P.A.
BNP Paribas Lease Group Milan Branch
Italië
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
BNP Paribas Lease Group PLC Verenigd
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
Koninkrijk
BNP Paribas Lease Group (Germany Branch)
Duitsland
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
BNP Paribas Lease Group Sa (Portugal Portugal
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
Branch)
BNP Paribas Lease Group Sa ( Spain Branch)
Spanje
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
BNP Paribas Lease Group Sp. Z.O.O
Polen
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
BNP Paribas Leasing Solutions Ltd. Verenigd
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
Koninkrijk
162
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Nieuw in de consolidatiekring (E)
Wijziging in stem- of eigendomsrechten (V)
Divers
E1
Overschrijding drempels
V1
Bijkomende acquisitie
D1
Wijziging in consolidatiemethode niet
E2
Toevoeging
V2
Gedeeltelijke verkoop
gerelateerd aan schommelingen in
E3
Aankoop, verwerving van controle of
V3
Verwatering
de stem- of eigendomsrechten
verwerving van invloed van betekenis
V4
Stijging in %
D2
Bpost bank werd tot 31 december
Uit de consolidatiekring (S)
2021 geconsolideerd op basis van de
vermogensmutatiemethode in BNP Paribas
S1
Stopzetting van de activiteit
Fortis. Als gevolg van de aanvullende
(waaronder ontbinding, liquidatie)
aankoop door BNP Paribas Fortis, wordt
S2
Verwijdering, verlies van controle of
bpost bank volledig geconsolideerd.
verlies van invloed van betekenis
Prudentiële consolidatiekring
S3
Entiteiten uit de consolidatiekring
omdat < drempels
1
Entiteiten onder gemeenschappelijke controle die proportioneel
S4
Fusie, algemene overdracht
geconsolideerd worden om prudentiële redenen.l
van activa en passiva
2
Entiteiten geconsolideerd volgens de vermogensmutatiemethode
in het prudentieel toepassingsgebied
VC
Volledige consolidatie
VM Vermogensmutatiemethode
FV
Geassocieerde deelneming gewaardeerd aan reële waarde met
waardeveranderingen in de resultatenrekening
(s) Gestructureerde entiteiten
31 december 2023
31 december 2022
Stem- Eigendoms- Stem- Eigendoms-
rechten belang rechten belang
Benaming
Land
Methode
(%)
(%)
Ref.
Methode
(%)
(%)
Ref.
BNP Paribas Leasing Solutions A.S
Denemarken
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
E1
BNP Paribas Leasing Solutions N.V. Nederland
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
BNP Paribas Leasing Solutions Suisse SA
Zwitserland
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
BNPP Asset Management Holding
Frankrijk
VM
33,3%
30,9%
VM
33,3%
30,9%
BNPP Bank Polska SA
Polen
VM
24,0%
24,0%
V3
VM
24,1%
24,1%
BNPP Factoring Support Nederland
VC
100,0%
99,9%
VC
100,0%
99,9%
BNPP Fleet Holdings Ltd Verenigd
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Koninkrijk
BNPP Leasing Solution AS
Noorwegen
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
BNPP Leasing Solutions AB
Zweden
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
E1
BNPP Leasing Solutions GmbH Oostenrijk
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
(Ex - All In One Vermietung GmbH)
BNPP Rental Solutions Ltd Verenigd S3
VC
100,0%
25,0%
Koninkrijk
BNPP Rental Solutions SPA
Italië
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
Claas Financial Services
Frankrijk
VC
51,0%
12,8%
VC
51,0%
12,8%
Claas Financial Services (Germany Branch)
Duitsland
VC
100,0%
12,8%
VC
100,0%
12,8%
Claas Financial Services (Italy Branch)
Italië
VC
100,0%
12,8%
VC
100,0%
12,8%
Claas Financial Services Ltd Verenigd
VC
51,0%
12,8%
VC
51,0%
12,8%
Koninkrijk
Claas Financial Services (Poland Branch).
Polen
VC
100,0%
12,8%
VC
100,0%
12,8%
Claas Financial Services (Spain Branch)
Spanje
VC
100,0%
12,8%
VC
100,0%
12,8%
Cent ASL
Frankrijk
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
CNH Industrial Capital Europe Gmbh
Oostenrijk
VC
100,0%
12,5%
VC
100,0%
12,5%
CNH Industrial Capital Europe
Frankrijk
VC
50,1%
12,5%
VC
50,1%
12,5%
CNH Industrial Capital Europe BV Nederland
VC
100,0%
12,5%
VC
100,0%
12,5%
CNH Industrial Capital Europe (Italy Branch)
Italië
VC
100,0%
12,5%
VC
100,0%
12,5%
CNH Industrial Capital Europe Ltd Verenigd
VC
100,0%
12,5%
VC
100,0%
12,5%
Koninkrijk
CNH Industrial Capital Europe (Poland Branch) Polen
VC
100,0%
12,5%
VC
100,0%
12,5%
CNH Industrial Capital Europe (Germany Duitsland
VC
100,0%
12,5%
VC
100,0%
12,5%
Branch)
CNH Industrial Capital Europe (Spain Branch) Spanje
VC
100,0%
12,5%
VC
100,0%
12,5%
Cofiparc
Frankrijk
VC
2
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Comercializadora de Vehiculos SA
Chili
VC
2
100,0%
99,9%
V1
VM
50,0%
49,9%
163
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Nieuw in de consolidatiekring (E)
Wijziging in stem- of eigendomsrechten (V)
Divers
E1
Overschrijding drempels
V1
Bijkomende acquisitie
D1
Wijziging in consolidatiemethode niet
E2
Toevoeging
V2
Gedeeltelijke verkoop
gerelateerd aan schommelingen in
E3
Aankoop, verwerving van controle of
V3
Verwatering
de stem- of eigendomsrechten
verwerving van invloed van betekenis
V4
Stijging in %
D2
Bpost bank werd tot 31 december
Uit de consolidatiekring (S)
2021 geconsolideerd op basis van de
vermogensmutatiemethode in BNP Paribas
S1
Stopzetting van de activiteit
Fortis. Als gevolg van de aanvullende
(waaronder ontbinding, liquidatie)
aankoop door BNP Paribas Fortis, wordt
S2
Verwijdering, verlies van controle of
bpost bank volledig geconsolideerd.
verlies van invloed van betekenis
Prudentiële consolidatiekring
S3
Entiteiten uit de consolidatiekring
omdat < drempels
1
Entiteiten onder gemeenschappelijke controle die proportioneel
S4
Fusie, algemene overdracht
geconsolideerd worden om prudentiële redenen.l
van activa en passiva
2
Entiteiten geconsolideerd volgens de vermogensmutatiemethode
in het prudentieel toepassingsgebied
VC
Volledige consolidatie
VM Vermogensmutatiemethode
FV
Geassocieerde deelneming gewaardeerd aan reële waarde met
waardeveranderingen in de resultatenrekening
(s) Gestructureerde entiteiten
31 december 2023
31 december 2022
Stem- Eigendoms- Stem- Eigendoms-
rechten belang rechten belang
Benaming
Land
Methode
(%)
(%)
Ref.
Methode
(%)
(%)
Ref.
Creation Consumer Finance Ltd Verenigd
VC
100,0%
99,9%
E3
Koninkrijk
Creation Financial Services Ltd Verenigd
VC
100,0%
99,9%
E3
Koninkrijk
FCT Pulse France 2022
Frankrijk
2
VC
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
E2
Fortis Lease
Frankrijk
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
Fortis Lease Deutschland Gmbh
Duitsland
S3
VC
100,0%
25,0%
Fortis Lease Iberia SA
Spanje
S1
VC
100,0%
41,0%
Fortis Lease Portugal
Portugal
S1
VC
100,0%
25,0%
Fortis Lease Uk Ltd Verenigd
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
Koninkrijk
Fortis Vastgoedlease B.V. Nederland
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
Greenval Insurance DAC
Ierland
2
VC
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Heffiq Heftruck Verhuur BV Nederland
VC
50,1%
12,5%
VC
50,1%
12,5%
JCB Finance
Frankrijk
VC
100,0%
12,5%
VC
100,0%
12,5%
JCB Finance Holdings Ltd Verenigd
VC
50,1%
12,5%
VC
50,1%
12,5%
Koninkrijk
JCB Finance (Italy Branch)
Italië
VC
100,0%
12,5%
VC
100,0%
12,5%
JCB Finance (Germany Branch)
Duitsland
VC
100,0%
12,5%
VC
100,0%
12,5%
Louveo
Frankrijk
2
VC
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Manitou Finance Ltd. Verenigd
VC
51,0%
12,8%
VC
51,0%
12,8%
Koninkrijk
MGF
Frankrijk
VC
51,0%
12,8%
VC
51,0%
12,8%
MGF (Germany Branch)
Duitsland
VC
100,0%
12,8%
VC
100,0%
12,8%
MGF (Italy Branch)
Italië
VC
100,0%
12,8%
VC
100,0%
12,8%
Personal Car Lease BV Nederland S4
VC
2
100,0%
99,9%
E3
Public Location Longue Durée
Frankrijk
2
VC
100,0%
99,9%
VC
2
100,0%
99,9%
Rentaequipos Leasing SA
Chili
2
VC
100,0%
99,9%
V1
VM
50,0%
49,9%
Rentaequipos Leasing Peru SA
Peru
2
VC
100,0%
99,9%
V1
VM
50,0%
49,9%
Same Deutz Fahr Finance
F
rankrijk
VC
100,0%
25,0%
VC
100,0%
25,0%
TEB Arval Arac Filo Kiralama A.S.
Turkije
2
VC
100,0%
74,9%
VC
2
100,0%
74,9%
TEB ARF Teknoloji Anonim Sirketi
Turkije
VC
100,0%
48,7%
VC
100,0%
48,7%
TEB Faktoring A.S.
Turkije
VC
100,0%
48,7%
VC
100,0%
48,7%
TEB Finansman AS
Turkije
VC
100,0%
48,7%
E3
TEB Holding A.S.
Turkije
VC
50,0%
49,9%
VC
50,0%
49,9%
TEB Sh A
Serbie
VC
100,0%
49,9%
VC
100,0%
49,9%
164
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
Nieuw in de consolidatiekring (E)
Wijziging in stem- of eigendomsrechten (V)
Divers
E1
Overschrijding drempels
V1
Bijkomende acquisitie
D1
Wijziging in consolidatiemethode niet
E2
Toevoeging
V2
Gedeeltelijke verkoop
gerelateerd aan schommelingen in
E3
Aankoop, verwerving van controle of
V3
Verwatering
de stem- of eigendomsrechten
verwerving van invloed van betekenis
V4
Stijging in %
D2
Bpost bank werd tot 31 december
Uit de consolidatiekring (S)
2021 geconsolideerd op basis van de
vermogensmutatiemethode in BNP Paribas
S1
Stopzetting van de activiteit
Fortis. Als gevolg van de aanvullende
(waaronder ontbinding, liquidatie)
aankoop door BNP Paribas Fortis, wordt
S2
Verwijdering, verlies van controle of
bpost bank volledig geconsolideerd.
verlies van invloed van betekenis
Prudentiële consolidatiekring
S3
Entiteiten uit de consolidatiekring
omdat < drempels
1
Entiteiten onder gemeenschappelijke controle die proportioneel
S4
Fusie, algemene overdracht
geconsolideerd worden om prudentiële redenen.l
van activa en passiva
2
Entiteiten geconsolideerd volgens de vermogensmutatiemethode
in het prudentieel toepassingsgebied
VC
Volledige consolidatie
VM Vermogensmutatiemethode
FV
Geassocieerde deelneming gewaardeerd aan reële waarde met
waardeveranderingen in de resultatenrekening
(s) Gestructureerde entiteiten
31 december 2023
31 december 2022
Stem- Eigendoms- Stem- Eigendoms-
rechten belang rechten belang
Benaming
Land
Methode
(%)
(%)
Ref.
Methode
(%)
(%)
Ref.
TEB Yatirim Menkul Degerler A.S.
Turkije
VC
100,0%
48,7%
VC
100,0%
48,7%
Terberg Business Lease Group BV Nederland
VC
S4
VC
2
100,0%
99,9%
E3
Turk Ekonomi Bankasi A.S.
Turkije
VC
76,2%
48,7%
VC
76,2%
48,7%
Rest van de wereld - Special Purpose Entities
Folea Grundstucksverwaltungs und
Duitsland
S1
Vermietungs Gmbh & Co
Pixel 2021
Frankrijk
VC VC
165
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
8.l Vergoedingen betaald aan de statutaire
bedrijfsrevisoren
Vanaf boekjaar 2023 worden alle auditwerkzaamheden nu door Deloitte als enige revisor van de bank uitgevoerd.
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de honoraria die aan de revisoren (Deloitte, PwC, Mazars en anderen) van alle geconso-
lideerde entiteiten zijn betaald.
Boekjaar 2023
Exclusief belastingen,
Deloitte
PwC
Andere
Totaal
in duizenden euro’s
Bedrag
%
Bedrag
%
Bedrag
%
Bedrag
%
Audit
Statutaire audits
4.959
84%
876
80%
3.024
94%
8.859
87%
- BNP Paribas Fortis
1.276
22%
161
15%
12
0%
1.449
14%
- Geconsolideerde
3.683
62%
715
65%
3.012
94%
7.410
73%
dochterondernemingen
Andere diensten dan
959
16%
216
20%
199
6%
1.374
13%
statutaire audits
- BNP Paribas Fortis
160
3%
53
5%
65
2%
278
2%
- Geconsolideerde
799
13%
163
15%
134
4%
1.096
11%
dochterondernemingen
TOTAAL
5.918
100%
1.092
100%
3.223
100%
10.233
100%
Boekjaar 2022
Exclusief belastingen,
Deloitte
PwC
Andere
Totaal
in duizenden euro’s
Bedrag
%
Bedrag
Bedrag
%
Bedrag
%
Audit
Statutaire audits
2.504
83%
1.921
73%
2.695
95%
7.120
84%
- BNP Paribas Fortis
-
0%
1.344
51%
12
0%
1.356
16%
- Geconsolideerde
2.504
83%
577
22%
2.683
95%
5.764
68%
dochterondernemingen
Andere diensten dan
514
17%
723
27%
152
5%
1.389
16%
statutaire audits
- BNP Paribas Fortis
14
0%
396
15%
-
0%
410
5%
- Geconsolideerde
500
17%
327
12%
152
5%
979
11%
dochterondernemingen
TOTAAL
3.018
100%
2.644
100%
2.847
100%
8.509
100%
Voor het jaar 2023, het totale honoraria bedrag betaald aan
Deloitte, Commissarissen van BNP Paribas Fortis, en zijn netwerk
bedraagt 5.918.000 euros.
Dit bedrag bevat de honoraria van de auditdiensten van de
certificatie van de geconsolideerde en niet-geconsolideerde
jaarrekeningen van BNP Paribas Fortis en de niet-auditsdiensten.
Voor de commissarissen die de rekeningen niet certificeren,
bedraagt het totale van de honoraria bedrag 4.315.000 euros.
In 2023 werd de verhoging van de honoraria van Deloitte en de
verlaging van de honoraria van PwC voor de certificering van
de rekeningen van BNP Paribas Fortis toe te schrijven door de
overdracht van het auditmandaat van PwC bedrijfsrevisoren naar
Deloitte bedrijfsrevisoren van de opdracht door Deloitte na de
Algemene Vergadering van April 2023.
In 2023 is de verhoging van de honoraria van Deloitte en de
andere commissarissen voor de certificering van de rekeningen
voor de geconsolideerde entiteiten hoofdzakelijk toe te schrijven
aan de ingang van nieuwe entiteiten tot de consolidatiekring.
166
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2023
8.m Gebeurtenissen na de verslagperiode
In januari 2024 werd bpost bank geïntegreerd in BNP Paribas Fortis na een juridische fusie tussen beide entiteiten.
RISICOBEHEER EN
KAPITAALVEREISTEN
168
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
Inleiding
De informatie, die in dit hoofdstuk wordt gepresenteerd, weer-
spiegelt de risico’s waaraan BNP Paribas Fortis is blootgesteld.
Er wordt een overzicht gegeven van de risicobeheerorganisatie
van BNP Paribas Fortis, evenals een kwantitatieve en kwalitatieve
beschrijving van de risicopositie van BNP Paribas Fortis aan het
eind van 2023.
De risicomaatstaven van BNP Paribas Fortis worden gepresen-
teerd volgens de grondslagen van Basel III onder de prudentiële
consolidatiekring. Deze risico’s, berekend met behulp van metho-
den die zijn goedgekeurd door de Belgische toezichthouder,
i.e. de Nationale Bank van België (NBB) en door de Europese
toezichthouder, i.e. de Europese Centrale Bank (ECB), worden voor
zover mogelijk gemeten en beheerd volgens de methodologie
die bij BNP Paribas Groep wordt toegepast door Risk. Een meer
gedetailleerd beeld van het BNP Paribas Risk Fortis’ Management
en de risico’s waaraan het is blootgesteld volgens de Pillar 3
vereisten wordt gegeven in de ‘Pillar 3 disclosure’.
Nadere informatie over de wijze waarop BNP Paribas Groep de
risico’s die voortvloeien uit de bankactiviteiten beheert en meet,
zijn te vinden in het registratiedocument en in het Financiële
Jaarverslag 2023 van BNP Paribas .
169
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
1 Risicobeheerorganisatie
Eén van de voornaamste principes van het risicobeheer is de ”dou-
ble-walled defence/control”. De eerste risicoverantwoordelijkheid
binnen BNP Paribas Fortis ligt binnen de territory en meer in het
bijzonder binnen de businessunits, die verantwoordelijk zijn voor
de goedkeuring, het toezicht en het beheer van de risico’s die uit
hun activiteiten voortvloeien, overeenkomstig het relevante risi-
cobeleid, processen, procedures en limieten (first line of defence/
control) en in overeenstemming met de risicoappetijt van de bank.
De Risk functie (“RISK”) is onafhankelijk van de businessunits en
voert binnen BNP Paribas Fortis de tweede lijn controles (second
line of defence/control) uit. RISK draagt als een “tweede paar
ogen” bij dat de door de bank genomen risico’s in overeenstem-
ming zijn met en verenigbaar zijn met haar beleid.
Zij moet ervoor zorgen dat de door de Businesses genomen risico’s
in overeenstemming zijn met de risicotolerantie van de bank
en dat deze naar behoren worden gekwantificeerd, beheerd en
meegedeeld aan de interne en externe belanghebbenden.
Op regelmatige basis werkt RISK in wisselwerking met de andere
interne controlefuncties (Compliance, Audit en Legal) om hun
acties te coördineren.
Bevoegdheden en activiteiten:
RISK stelt het kader voor risicobeheer vast, volgt een geïnte-
greerde aanpak en bevordert het risicobewustzijn. RISK steunt
op een holistische risicobenadering en heeft een specifieke focus
op kredietrisico, tegenpartijrisico, operationeel risico, marktrisico,
renterisico en wisselkoersrisico in het “banking book”, funding
-en liquiditeitsrisico. Daarnaast houdt RISK toezicht op het kre-
dietbeleid, het risicocontrolebeleid, het portefeuillebeheer, de
kredietrapportering en de kredietcontrole.
De RISK-functie is ook verantwoordelijk voor de ”second line
of defence” voor milieu- en sociale risico’s en voor de daaraan
verbonden governance risico’s en zorgt ervoor dat deze zaken in
de risico governance van de bank worden geïntegreerd.
In het BNP Paribas Fortis Credit Risk Governance Framework heeft
de raad van bestuur delegaties voor kredietbeslissingen namens
BNP Paribas Fortis verstrekt aan de voorzitter van de Executive
board en aan de directie van de Businesses, onder voorbehoud
van de betrokkenheid van een RISK-vertegenwoordiger. De directie
van de Businesses zal via “Delegation Letters” verder delegeren
aan “Business Delegation Holders”. De RISK-functie benoemt haar
vertegenwoordigers.
In dit verband vereist een kredietbeslissing in het algemeen de
instemming van een relevante Business Delegation Holder en een
vertegenwoordiger van RISK met het vereiste autoriteitsniveau
(4-ogen principe), zoals uiteengezet in de delegatiebrieven.
De betrokkenheid van RISK in een specifiek dossier kan echter
worden vervangen door het definiëren van een beleid, scores en
ratingmodellen en de algemene risicoappetijt voor een cliënt. Bij
volledig digitale beslissingen vervangt het kader/beslissingsalgo-
ritme de betrokkenheid van zowel de Businesses als RISK
Het Enforcement Process wordt in gang gezet in alle gevallen
waarin, vanwege het kader van de delegatie en de overeenge
-
komen route, een kredietcomité van BNPP (gevestigd in Parijs of
elders), dat geen gezamenlijk BNPP/BNPP-F Credit Committee
is, een aanbeveling doet voor transacties die uiteindelijk moeten
worden beslist en geboekt of geboekt moeten worden in BNPP-F.
Voor de door BNPP-F België verstrekte kredietvoorstellen wordt
aanbevolen dat het betrokken ExBo-lid de belangrijkste onderte-
kenaar is voor de Businesses die onder zijn verantwoordelijkheid
vallen. De CRO heeft een vetorecht.
Bovendien controleert RISK, vanuit operationeel risk oogpunt, alle
commerciële en ondersteunende functies binnen BNP Paribas
Fortis. Daarnaast definieert en beoordeelt RISK het bestaan en de
doeltreffendheid van het permanente controlekader, in samen-
hang met andere functies die tweedelijnscontroles uitoefenen. In
dit verband zijn een aantal comités opgericht:
Internal Control Committee(s) (ICC): De taakomschrijving
van het BNP Paribas Fortis ICC is opgenomen in de “Terms of
Reference of the Internal Control Committee”. De belangrijk-
ste taak van het ICC is het verschaffen van een duidelijk en
volledig beeld van de belangrijkste operationele risico’s, het
evalueren en valideren van het operationele risicokader en
het permanente controlekader, en het nemen van besluiten
over eventuele operationele risico-onderwerpen. De conclusies
van het ICC dienen als basis voor het “management control
statement” van BNP Paribas Fortis ten opzichte van de NBB,
overeenkomstig de circulaire NBB 2011_9 van 20 december
2011. Om zijn rol en doelstelling te kunnen vervullen, heeft
het ICC een beslissingsbevoegdheid binnen zijn werkingssfeer.
ICC’s bestaan ook op het niveau van de Businesses en de
BNPP-Groep Functies en op het niveau van de belangrijkste
entiteiten in de governance perimeter.
170
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
Transaction Approval Committees (TAC): De rol en de proces-
vereisten van het TAC zijn uiteengezet in het TAC/NAC-beleid.
Uitzonderlijke transacties zijn niet-terugkerende, uitstaande,
vaak samengestelde of gestructureerde transacties, die niet
onder het risicobeleid van de bank vallen of niet passen in
een reeds lang bestaande en geaccepteerde praktijk, vanwege
de sterk ongebruikelijke of complexe kenmerken en derhalve
niet kunnen worden afgehandeld via het goedkeuringskader.
Dergelijke transacties moeten door middel van een valide-
ringsproces worden geëvalueerd en goedgekeurd voordat
zij worden afgesloten. Het TAC is het besluitvormingsforum
waarin de business of de functie de uitvoering van de trans-
actie of activiteit goedkeurt, rekening houdend met het advies
van Compliance, RISK, Legal en de relevante functies.
New Activity Committee (NAC): De rol en de procesvereisten
van de NAC zijn eveneens vastgelegd in het TAC/NAC-beleid.
Een nieuwe activiteit is een activiteit die niet kan worden
opgezet, gecontroleerd of beheerd in het kader van de
bestaande schriftelijke richtsnoeren, beleidslijnen, procedures
of systemen van de bank en derhalve niet in het goedkeu-
ringskader past. Een nieuwe activiteit, een generieke term, ook
voor nieuwe producten of diensten, moet worden gevalideerd
door middel van een formeel valideringsproces voordat zij van
start gaat. Het NAC is het besluitvormingsforum waarin de
business of functie de uitvoering van de transactie of activiteit
goedkeurt, rekening houdend met het advies van Compliance,
RISK, Legal, Finance en de relevante functies.
Fraud Risk Steering Committee: Het Fraud Risk Steering
Committee behoudt een overzicht van alle preventieve en
corrigerende maatregelen met betrekking tot fraude, volgt
de ontwikkeling van de fraude-incidenten (aantallen en ver-
liezen) en de onderliggende oorzaken, en zorgt waar nodig
voor herstelmaatregelen en arbitreert bij het vaststellen van
prioriteiten.
Organisatie:
Toezichtniveau
Overeenkomstig artikel 27 van de Bankwet moet BNP Paribas
Fortis een afzonderlijk risicocomité oprichten om het ExCo bij
risicogerelateerde aangelegenheden bij te staan:
Het Risk Committee zal, op verzoek van het ExCo, het ExCo
bijstaan (en doet aanbevelingen) in alle risico gerelateerde
aangelegenheden. Bovendien worden in artikel 29 van de
Bankwet verschillende bijzondere bevoegdheden van het
Risicocomité vermeld: i) risicotolerantie, ii) prijsbepaling en
iii) verloningsbeleid.
Uitvoerend niveau
Het ExBo heeft specifieke bevoegdheidsdelegaties verleend aan
een aantal beheerscomités die specifiek zijn samengesteld voor
de behandeling van risicobeheer. De belangrijkste risicocomités
op het niveau van het uitvoerend beheer zijn:
Central Credit Committee (CCC): Het CCC is het hoogste kre-
dietcomité en is de representatieve entiteit van het ExBo van
de bank op het gebied van krediet- en tegenpartijonderwerpen,
en meer in het bijzonder: op krediet- en tegenpartijrisico’s die
door alle Businesses zijn beslist binnen de grenzen van de
erkende delegaties, goedgekeurd kredietbeleid en binnen de
kredietlimieten van de bank: ervoor zorgen dat de kwaliteit
van de gedane toezeggingen overeenstemt met een “aan-
vaardbaar” risiconiveau voor de bank, dat coherent is tussen
de Businesses en uiteindelijk binnen haar rating, aangegeven
risicoappetijt en risk-reward objectieven;
Financial Market Risk Committee (FMRC): definieert en
handhaaft de markt- en tegenpartij kredietrisico strategie,
het beleid, de methoden en de limieten van, maar niet beperkt
tot, Global Markets, maar exclusief ALM/Treasury;
Bank Asset and Liability Committee (ALCo): beheert de
liquiditeitspositie van de bank en het renterisico en het
wisselkoersrisico in het “banking book”;
Risk Policy Committee (RPC): verschaft de details van de
risicostrategie en het risicobeleid van de bank en definieert
en handhaaft het investerings- en kredietbeleid, -methoden
en -drempels op business /portfolio/steeringcenter niveau;
Committee on Impairments and Provisions (CIP) (samen met
Finance): consolideert provisies en waardeverminderingen;
Information Security Steering Committee (ISSC): Het ISSC
stuurt de invoering van een goed systeem voor het beheer van
de beveiliging van informatie en maakt een goede risicobe-
sluitvorming mogelijk om ervoor te zorgen dat de informatica
systemen van de organisatie afdoende worden beschermd
tegen bedreigingen inzake informatiebeveiliging.
171
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
Chief Risk Officer (CRO). De RISK-functie wordt geleid door de Chief
Risk Officer. De CRO wordt door de Raad Van Bestuur benoemd op
aanbeveling van het Governance and Nomination Committee, mits
vooraf goedgekeurd door de betrokken toezichthouder. Zij/hij wordt
in beginsel benoemd voor de duur van haar/zijn ambtstermijn als
lid van het ExBo en ExCo.
De CRO rapporteert functioneel aan de CEO.
De CRO is verantwoordelijk voor de verschillende RISK functies:
BNP Paribas Fortis RISK BRB: RISK Belgian Retail Banking
(onderdeel van RISK CPBS) is verantwoordelijk voor het beheer
van kredietrisico’s die voortkomen uit alle business lines
binnen het domein van BNP Paribas Fortis (Retail, Affluent &
Private Banking Belgium, Corporate Banking excl. CIB).
BNP Paribas Fortis RISK CIB: RISK Corporate & Institutional
Banking is belast met het verschaffen van volledige
transparantie en een dynamische analyse van markt- en
tegenpartijrisico’s voor alle BNP Paribas Fortis-Businesses,
met uitzondering van ALM/Treasury, en is verantwoordelijk
voor het beheer van kredietrisico’s voor financiële instel-
lingen, overheden en ondernemingen die behoren tot
BNP Paribas Fortis CIB.
BNP Paribas Fortis RISK ORM: RISK Operational Risk
Management definieert in overleg met de andere Functies die
tweedelijns controles uitvoeren, het kader van operationele
risico’s en permanente controle dat door de eerste en tweede
verdedigingslinie moet worden toegepast. Bovendien fungeert
RISK ORM als tweede verdedigingslinie op de operationele
risicogebieden die zijn gedefinieerd in het Organisational
Framework en het Governance Framework voor operationeel
risicobeheer en permanente controle.
BNP Paribas Fortis RISK ERA: RISK Enterprise Risk Architecture
is verantwoordelijk voor Regulatory Affairs, Risk analytics en
modelling, Risk Strategic Analysis, reporting en provisioning,
Risk-ALM-treasury en Liquidity
BNP Paribas Fortis RISK FUNCTION COO: De RISK Function
Chief Operating Office is verantwoordelijk voor de permanente
operationele controle (verzekeren van de eerstelijnscontrole
van de RISK functie), het beheer van de IT-toegangen en
de continuïteit van de RISK activiteiten (beheerd door het
“business security and continuity office”), het RISK Operating
Office (coördineren van ondersteunende functies die niet
tot de kernactiviteiten behoren), projecten in het kader van
change management en communicatie.
BNP Paribas Fortis DPO: De Data Protection Office is
verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van
de voorschriften inzake privacy en bescherming van
persoonsgegevens.
BNP Paribas Fortis RISK IRC: RISK Independent Review &
Control is verantwoordelijk voor het model risk management
en het onafhankelijk overzien van modellen met name voor
1) kredietrisico, 2) markt- en tegenpartijrisico en 3) opera-
tioneel risico.
Tribe Risk & Credits: is verantwoordelijk voor producten,
processen, IT-systemen en data met betrekking tot krediet
-en risicobeheer. De Tribe Risk & Credits maakt geen deel uit
van de geïntegreerde RISK functie.
Bevoegdheden:
Buiten België, in lijn met bestaande lokale en globale rappor-
teringslijnen, informeren de CROs van bedrijven die binnen de
BNP Paribas Fortis Governance Perimeter vallen de CRO van
BNP Paribas Fortis, dit om de naleving van interne en externe
regels te waarborgen .
172
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
2 Risicometing en –categorieën
2.a Risicometing
Risicometing is een cruciale stap in het risicobeheerproces.
Voor het beoordelen en meten van risico’s gebruikt BNP Paribas
Fortis verschillende kwalitatieve en/of kwantitatieve methodes.
Deze variëren van regelmatige rapportages over onderwerpen
zoals risicoconcentratie en kwalitatieve en kwantitatieve porte-
feuilleoverzichten tot meer complexe kwantitatieve risicomodellen
voor het bepalen van interne risicoparameters zoals de ‘probabi-
lity of default’ (kans dat debiteuren in gebreke blijven), ‘loss given
default’ (verlies bij wanbetaling), ‘exposure at default’ (uitstaand
kredietrisico bij wanbetaling), ‘expected loss’ (verwacht verlies
voor kredietrisico) en ‘Value at Risk’ (voor marktrisico).
Om de effectiviteit en consistentie te garanderen, wordt bij de
ontwikkeling, de toetsing en de validatie van deze modellen
uitgegaan van voor de gehele bank geldende standaarden.
De waargenomen risicoparameters, de stresstesten en de ver-
wachtingen op basis van modellen worden vervolgens vergeleken
met een raamwerk van limieten en risicorichtlijnen.
Uiteindelijk worden al deze risicometingen en stresstesten
samengebracht in Risk Dashboards, die een algemeen overzicht
geven voor het topmanagement. Deze algemene overzichten
dienen om weloverwogen beslissingen te onderbouwen en worden
continu verbeterd.
2.b Risicoclassificatie
De hieronder beschreven risicocategorieën ontwikkelen zich in
lijn met de methodologische ontwikkelingen bij BNP Paribas en
de vereisten van de toezichthouders.
Krediet- en tegenpartijrisico
Het kredietrisico is het risico van een verlies op financiële activa
(bestaand of potentieel, uit hoofde van verstrekte verbintenissen)
als gevolg van een verandering in de kredietwaardigheid van de
debiteuren van de bank, die er uiteindelijk toe kan leiden dat
debiteuren in gebreke blijven. De kans dat een debiteur in gebreke
blijft en het verwachte realiseerbare bedrag van de lening of
vordering indien de debiteur in gebreke blijft, zijn belangrijke
elementen van de beoordeling van de kredietkwaliteit.
Het kredietrisico wordt gemeten op portefeuilleniveau, waarbij
rekening wordt gehouden met de correlatie tussen de waarde
van de leningen en vorderingen waaruit de portefeuille bestaat.
Tegenpartijrisico is de vertaling van kredietrisico verbonden
aan financiële transacties, investeringen en/of afwikkelingen
tussen twee partijen. Deze transacties bevatten zowel bilaterale
contracten, zoals “over-the-counter” (OTC) derivatencontracten,
als contracten afgewikkeld via centrale tegenpartijen (clearing-
instellingen). Het bedrag verbonden aan dit risico kan variëren in
de tijd in lijn met veranderende marktparameters die vervolgens
hun impact hebben op de vervangingswaarde van de relevante
transacties.
Tegenpartijrisico is het risico dat de tegenpartij niet kan voldoen
aan zijn verplichtingen om de huidige marktwaarde van een
transactie of portefeuille te betalen aan de bank waarvoor de
bank de begunstigde is. Het tegenpartijrisico is gelinkt aan de
vervangingskost van een derivaat of portefeuille wanneer de
tegenpartij haar betalingsverplichtingen niet kan nakomen.
Het kan dus aanzien worden als een marktrisico in geval van
wanbetaling of een voorwaardelijk risico.
Marktrisico
Het marktrisico is het risico op waardeverlies ten gevolge van
nadelige veranderingen in marktprijzen of marktparameters, al
dan niet genoteerd in de markt.
In de markt genoteerde parameters omvatten, maar zijn niet
beperkt tot, wisselkoersen, prijzen van effecten en grondstoffen
(ofwel genoteerd ofwel verkregen door verwijzing naar een gelijk-
soortig actief), prijzen van derivaten en andere parameters die
er rechtstreeks van kunnen afgeleid worden zoals rentevoeten,
‘credit spreads’, volatiliteit en impliciete correlaties of andere
soortgelijke parameters.
Niet-genoteerde parameters zijn parameters gebaseerd op
veronderstellingen zoals parameters gebruikt in modellen of
gebaseerd op statistische of economische analyses, niet verifi-
eerbaar in de markt .
173
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
Liquiditeit is een belangrijk onderdeel van marktrisico. In tijden
van schaarse of geen liquiditeit, kunnen instrumenten of goederen
niet verhandelbaar zijn of verhandelbaar maar niet aan hun
geschatte waarde. Dit zou kunnen voortvloeien uit bijvoorbeeld
lage transactievolumes, wettelijke beperkingen of een groot
onevenwicht tussen vraag naar en aanbod van bepaalde activa.
Marktrisico is opgesplitst in twee delen:
Marktrisico met betrekking tot handelsactiviteiten
en bestaande uit verhandelde instrumenten en afge-
leide producten;
Markrisico met betrekking tot bankactiviteiten waaronder
rente- en wisselkoersrisico’s voortvloeiend uit de intermedi-
aire activiteiten van de bank .
Operationeel risico
Het operationele risico is het risico op verlies door inadequate of
falende interne processen, of door externe gebeurtenissen hetzij
opzettelijk, accidenteel of door de natuur. Het beheer van het
operationele risico is gebaseerd op de analyse van de ketting
‘oorzaak – gebeurtenis – gevolg’.
Interne processen die aanleiding geven tot een operationeel risico
kunnen te maken hebben met werknemers en/of IT-systemen.
Enkele voorbeelden van externe gebeurtenissen zijn overstro-
mingen, brand, aardbevingen en terreuraanslagen. Krediet- of
marktgebeurtenissen zoals wanbetaling of waardeschommelingen
vallen niet binnen het domein van operationele risico’s.
Het operationele risico omvat fraude, personeelsrisico’s,
juridische risico’s, non-compliancerisico’s, fiscale risico’s,
informatiesysteemrisico’s, gedragsrisico’s (risico’s gerelateerd
aan het aanbieden van een ongepaste financiële dienst), risico’s
gelinkt aan mislukkingen in operationele processen met inbegrip
van zowel lening procedures of model risico’s als eender welke
potentiële financiële gevolgen voortvloeiend uit het beheer van
het reputatierisico.
Compliance- en reputatierisico
Het compliancerisico is het risico van juridische, administratieve
of disciplinaire sancties, alsook de belangrijke financiële ver-
liezen die een bank kan lijden ten gevolge van de niet-naleving
van wetten, reglementen, gedragscodes en praktijknormen van
toepassing op bank- en financiële activiteiten. Eveneens wordt er
gekeken naar de niet-naleving van instructies gegeven door een
uitvoerend orgaan, met name in de toepassing van de richtlijnen
uitgevaardigd door een toezichthoudend orgaan.
Het compliancerisico is per definitie een onderdeel van het ope-
rationele risico. Doordat het compliancerisico meer gevolgen kan
hebben dan alleen een financieel verlies en zelfs de reputatie van
de instelling kan schaden, behandelt de bank het compliancerisico
afzonderlijk.
Het reputatierisico is het risico van aantasting van het vertrouwen
dat in een onderneming wordt gesteld door klanten, tegenpartijen,
leveranciers, medewerkers, aandeelhouders, toezichthouders
en andere belanghebbenden waarvan het vertrouwen voor
de onderneming essentieel is om de dagelijkse activiteiten te
kunnen uitoefenen.
Het reputatierisico wordt voornamelijk bepaald door alle andere
risico’s waaraan de bank is blootgesteld.
ALM-risico (asset - liability management)
Het ALM-risico is het risico dat zich een verlies voordoet als gevolg
van een ongelijkheid in de rentevoeten, de looptijden of de aard
van activa en verplichtingen. Het ALM-risico heeft betrekking
op niet-handelsportefeuilles en omvat voornamelijk het globale
renterisico.
Liquiditeits- en herfinancieringsrisico
Het liquiditeits- en herfinancieringsrisico is het risico dat de bank
haar verplichtingen op een bepaalde plaats en in een specifieke
valuta niet kan nakomen tegen een aanvaardbare prijs .
Milieurisico
Milieurisico’s, en meer in het bijzonder deze die in verband staan
met klimaatsveranderingen, zijn een financieel risico voor de bank.
Ze kunnen zowel een rechtstreekse impact hebben op haar eigen
werking als een onrechtstreekse impact via haar financierings- en
investeringsactiviteiten. Er zijn twee belangrijke categorieën van
risico’s verbonden aan klimaatsveranderingen: (i) overgangsrisi-
co’s, voortvloeiend uit gedragsveranderingen van economische en
financiële spelers als antwoord op de energie-regelgevingen of op
technologische veranderingen; (ii) fysieke risico’s, voortvloeiend
uit de directe gevolgen van klimaatsveranderingen op mensen
en eigendommen door extreme weersomstandigheden of lange
termijn risico’s zoals het stijgend waterpeil of stijgende tempe-
raturen. Bovendien kan er een aansprakelijkheidsrisico ontstaan
uit deze twee risico categorieën. Meer bepaald door de schade die
rechtspersonen zouden moeten betalen indien ze verantwoordelijk
worden gesteld voor de opwarming van de aarde.
174
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
3 Kapitaalvereisten
Raamwerk
Als kredietinstelling is BNP Paribas Fortis onderworpen aan het
toezicht van regelgevende autoriteiten.
De Belgische Wet van 25 april 2014 over de stand van en het
toezicht op de kredietinstellingen aligneert zich met het Europees
regelgevingskader. De richtlijnen m.b.t. de kapitaalvereisten
(‘Capital Requirements Directive’) is het wettelijk kader voor het
toezicht op kredietinstellingen in alle lidstaten van de Europese
Unie en vormt de basis voor het ‘Single Supervisory Mechanism’
(SSM) dat is samengesteld uit de Europese Centrale Bank (ECB)
en de nationale bevoegde instanties, zoals de Nationale Bank
van België (NBB). De regelgeving m.b.t. de kapitaalvereisten
(‘Capital Requirements Regulation’, CRR) is gepubliceerd onder
referentienummer 575/2013 op 26 juni 2013 in de ‘Official Journal
of the European Union’ en is van kracht sinds 27 juni 2013, terwijl
de entiteiten onder haar toezicht maar pas het voorwerp van
toezicht zijn geworden op 1 januari 2014. De CRD en CRR zijn door
het Europees Parlement en de Raad gewijzigd op 20 mei 2019
(CRD V en CRR2). Nieuwe wijzigingen aan de CRD en CRR worden
verwacht in voege te treden in 2024 (CRD VI and CRR3) met als
eerste datum van toepassing 1 januari 2025.
Op geconsolideerd en statutair niveau wordt het toezicht op
BNP Paribas Fortis uitgeoefend door de Europese Centrale Bank
(ECB) en door de Nationale Bank van België (NBB). Daarnaast
kunnen ook de dochtermaatschappijen van BNP Paribas Fortis
onderworpen zijn aan de regelgeving van de diverse toezichthou-
dende instellingen in de landen waar zij actief zijn.
Banken moeten van de toezichthouders beschikken over een
minimum wettelijk vereist eigen vermogen onder de 1
ste
Pijler
van het Basel III raamwerk.
Sinds 1 januari 2014 berekent BNP Paribas Fortis het kapitaal en
de risicogewogen activa op basis van het CRR/CRD IV-raamwerk.
De NBB (voorheen de CBFA, de voormalige Belgische toezicht-
houder) heeft BNP Paribas Fortis toestemming verleend voor de
toepassing van de geavanceerde methode voor het berekenen
van de risico gewogen activa onder de Basel regelgevingen: de
Geavanceerde Interne Ratingbenadering voor kredietrisico en
marktrisico en de Geavanceerde Meetmethoden voor operatio-
nele risico’s.
Bepaalde dochterondernemingen van BNP Paribas Fortis hebben
deze toestemming niet gekregen en gebruiken daarom de gestan-
daardiseerde benadering voor de berekening van hun activa die
naar risico gewogen worden.
Samenstelling van het wettelijk
vereist vermogen
Het kapitaal voor regelgevingsdoeleinden op geconsolideerd
niveau wordt berekend op basis van IFRS- rapporteringsregels,
waarbij rekening wordt gehouden met de door de regelgever
opgelegde prudentiële filters en verminderingen, zoals beschreven
in de CRR/CRD IV omgezet in de Belgische Bankwet gepubliceerd
in april 2014 .
175
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
De onderstaande tabel toont de samenstelling van het wettelijk eigen vermogen van BNP Paribas Fortis:
31 december 2023
In miljoenen euro’s Basel III
Tier 1-kernkapitaal (CET1): Instrumenten en reserves
Kapitaalinstrumenten en de overeenstemmende agioreserves
11.905
Reserves
12.473
Gecumuleerde niet-gerealiseerde resultaten (OCI) en andere reserves
(2.692)
Minderheidsbelangen (bedragen aanvaard in geconsolideerde CET1)
1.760
Onafhankelijk geverifieerde tussentijdse winsten min voorzienbare lasten of dividenden
-
TIER 1-KERNKAPITAAL (CET1) VOOR PRUDENTIELE AANPASSINGEN
23.445
Tier 1-kernkapitaal (CET1): prudentiële aanpassingen (2.498)
TIER 1-KERNKAPITAAL1 (CET1)
20.947
Aanvullend Tier 1-kapitaal (AT1): instrumenten
768
Aanvullend Tier 1-kapitaal 1 (AT1): prudentiële aanpassingen
-
AANVULLEND TIER 1-KAPITAAL (AT1)
768
TIER 1-KAPITAAL (T1 = CET1 + AT1)
21.715
Tier 2-kapitaal (T2): instrumenten en voorzieningen
1.269
Tier 2-kapitaal (T2): prudentiële aanpassingen
(283)
TIER 2-KAPITAAL (T2)
986
TOTAAL KAPITAAL (TC = T1 + T2)
22.701
In de tabel hieronder worden de kernvermogen-indicatoren weergegeven:
In miljoenen euro’s
31 december 2023
31 december 2022
Common Equity Tier 1 Kapitaal (CET1)
20.947
21.084
Tier 1 Kapitaal
21.715
21.820
Totaal Kapitaal
22.701
22.816
Naar risico gewogen verbintenissen
Kredietrisico
103.065
100.365
Effectisering
969
671
Tegenpartijrisico
1.372
1.059
Aandelenrisico
13.203
11.149
Marktrisico
1.579
1.396
Operationeel risico
8.785
7.880
TOTAAL NAAR RISICO GEWOGEN VERBINTENISSEN
128.972
122.520
CET 1 ratio
16,24%
17,21%
Tier 1 ratio
16,84%
17,81%
Totaal kapitaal ratio
17,60%
18,62%
176
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
In de tabel hieronder wordt de leverage ratio weergegeven.
In miljoenen euro’s
31 december 2023
31 december 2022
BALANS BLOOTSTELLINGEN (EXCL. TERUGKOOPOVEREENKOMSTEN & DERIVATEN)
320.310
311.453
TERUGKOOPOVEREENKOMSTEN EN DERIVATEN
19.884
10.616
Terugkoopovereenkomsten en effecten(uit)leentransacties
15.494
5.684
Vervangingskost derivaten
2.785
3.471
Potentieel toekomstig risico derivaten
1.933
2.463
Marge-storting in contanten
(327)
(1.002)
BUITEN BALANS BLOOTSTELLINGEN
24.474
26.369
(AANGEPAST VOOR CONVERSIE NAAR KREDIET EQUIVALENT. ART.429 CRR)
TOTAAL BLOOTSTELLINGEN
364.668
348.438
PRUDENTIËLE AANPASSINGEN
(2.498)
(2.309)
TIER 1 KAPITAAL
21.715
21.820
LEVERAGE RATIO
6,00%
6,30%
177
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
4 Krediet- en tegenpartijkredietrisico
4.a Kredietrisico
Blootstelling aan kredietrisico
De onderstaande tabel toont alle financiële activa van BNP Paribas
Fortis, met inbegrip van vastrentende effecten, die zijn blootge-
steld aan kredietrisico. Het kredietrisico houdt geen rekening met
onderpanden en andere zekerheden die BNP Paribas Fortis heeft
verkregen in het kader van haar kredietverleningsactiviteiten of
de aankoop van kredietbescherming.
Uitstaand kredietrisico* uitgesplitst volgens Basel-activacategorie
31 december 2023
31 december 2022
Standaard- Standaard-
In miljoenen euro’s IRBA
benadering
Totaal
IRBA
benadering
Totaal
Centrale overheden en centrale banken
51.291
8.021
59.312
47.386
7.528
54.914
Ondernemingen
131.333
22.147
153.480
131.313
22.275
153.588
Instellingen **
12.913
5.888
18.801
12.903
5.141
18.044
Retail
93.971
46.742
140.713
95.696
36.331
132.027
Effectiseringsposities
4.022
491
4.513
1.940
650
2.590
Andere activa die geen krediet-
verplichting vertegenwoordigen ***
-
4.975
4.975
-
4.808
4.808
TOTALE BLOOTSTELLING
293.530
88.264
381.794
289.238
76.733
365.971
* Blootstelling aan kredietrisico is exclusief uitgestelde belastingen gewogen aan 250% en bijdragen betaald aan het wanbetalingsfonds van centrale clearingtegenpartijen
** De activacategorie Instellingen omvat kredietinstellingen en beleggingsondernemingen, met inbegrip van instellingen en ondernemingen die worden erkend in andere
landen. Hieronder vallen ook bepaalde posities op regionale en lokale autoriteiten, overheidsinstellingen en multilaterale ontwikkelingsbanken die niet worden behandeld
als centrale overheidsinstellingen
*** Onder ‘andere activa die geen kredietverplichting vertegenwoordigen’ vallen materiële activa en overlopende en overige activa
De bovenstaande tabel heeft betrekking op de volledige pruden-
tiële consolidatiekring op basis van de activacategorieën die zijn
vastgesteld volgens artikel VI.2 van het reglement van de CBFA
van 17 oktober 2006 ten aanzien van vermogensvereisten voor
kredietinstellingen en beleggingsondernemingen.
Diversificatie van de blootstelling aan kredietrisico
Met concentratie van kredietrisico wordt bedoeld dat er sprake
is van een uitstaand bedrag bij een tegenpartij of een totaal aan
uitstaande bedragen bij positief gecorreleerde tegenpartijen
(bijvoorbeeld doordat deze over het algemeen onder gelijkaar-
dige omstandigheden in gebreke blijven) die een aanzienlijk
verlies kunnen opleveren bij een faillissement of het in gebreke
blijven van die tegenpartij of tegenpartijen. Het vermijden van
concentraties is daarom een fundamenteel onderdeel van de
kredietrisicostrategie van BNP Paribas Fortis die erop is gericht
in omvang gespreide, liquide en gediversifieerde portefeuilles
aan te houden.
Om potentiële verbanden tussen uitstaande bedragen op dezelfde
tegenpartij te kunnen onderkennen, past BNP Paribas Fortis het
concept van ‘Total Group Authorization’ toe. Dit houdt in dat
groepen van verbonden tegenpartijen voor het kredietrisicobeheer
worden beschouwd als eenzelfde business groep.
Om de diversiteit aan kredietrisico’s te beheren, is het kredietri-
sicobeleid van BNP Paribas Fortis erop gericht het kredietrisico te
spreiden over meerdere sectoren en landen. In de onderstaande
figuur wordt de sectorconcentratie binnen de portefeuille met
leningen aan klanten van BNP Paribas Fortis per 31 december
2023” weergegeven .
178
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
Uitsplitsing van het kredietrisico
1
per Basel III-activacategorie en per bedrijfstak op 31 december
2023
1
Kredietrisico is exclusief uitgestelde belastingen gewogen aan 250%, bijdragen betaald aan het wanbetalingsfonds van centrale clearingtegenpartijen en effectiseringsposities
31 december 2023
31 december 2022
In miljoenen euro’s
Blootstelling
%
Blootstelling
%
Landbouw, voeding en tabak
13.693
4%
13.626
4%
Financiële diensten
54.752
14%
53.677
15%
Chemie (zonder geneesmiddelen)
4.111
1%
4.114
1%
Bouw
11.513
3%
12.265
3%
Kleinhandelaars
6.605
2%
6.447
2%
Uitrusting zonder IT
6.705
2%
6.404
2%
Vastgoed
31.994
8%
30.037
8%
Metaal & mijnbouw
5.687
1%
6.699
2%
Groothandel & handel
11.967
3%
14.197
4%
Zakelijke diensten
40.346
11%
40.461
11%
Transport & logistiek
10.155
3%
9.976
3%
Nutsvoorzieningen (elektriciteit, gas, water, enz.)
11.122
3%
11.965
3%
Retail
103.872
28%
93.134
25%
Overheids- & Openbare Diensten
22.837
6%
21.020
6%
Overige
41.924
11%
39.359
11%
TOTAAL
377.283
100%
363.381
100%
Geografische verdeling van het kredietrisico
1
per 31 december 2023 per vestigingsland van
de tegenpartij
Het concentratierisico voor landen bestaat uit de som van alle
risicoposities op kredietnemers in het betreffende land. In de
volgende tabel wordt de geografische concentratie binnen de
portefeuille met leningen aan klanten per 31 december 2023
weergegeven.
179
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
31 december 2023
Basel III
Centrale
overheden
en centrale
In miljoenen euro’s
banken
Ondernemingen
Instellingen
Retail
Totaal
%
Europa
52.436
137.806
16.737
138.360
345.340
92%
België
34.018
73.066
9.663
95.938
212.684
56%
Nederland
5
4.820
1.431
3.412
9.667
3%
Luxemburg
14.759
12.658
226
9.699
37.343
10%
Frankrijk
503
13 938
2.801
4.987
22.228
6%
Overige Europese landen
3.151
33.323
2.617
24.325
63.417
17%
Noord-Amerika
1.058
3.691
195
199
5.143
1%
Azië & Pacific
54
1.213
289
115
1.672
0%
Rest van de wereld
5.763
10.771
1.581
7.013
25.128
7%
TOTAAL
59.312
153.480
18.802
145.689
377.283
100%
31 december 2022
Basel III
Centrale
overheden
en centrale
In miljoenen euro’s
banken
Ondernemingen
Instellingen
Retail
Totaal
%
Europa
48.671
136.210
15.625
129.366
329.872
92%
België
33.094
70.495
8.564
97.262
209.415
58%
Nederland
15
4.715
1.163
3.347
9.240
3%
Luxemburg
11.688
13.394
291
9.982
35.355
10%
Frankrijk
1.031
13.690
3.786
5.201
23.708
7%
Overige Europese landen
2.843
33 916
1.821
13.574
52.154
14%
Noord-Amerika
835
3.723
537
221
5.316
1%
Azië & Pacific
78
1.305
288
106
1.777
0%
Rest van de wereld
5.330
12.349
1.595
7.142
26.416
7%
TOTAAL
54.914
153.587
18.045
136.835
363.381
100%
180
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
Algemeen kredietbeleid
De kredietactiviteiten van BNP Paribas Fortis vallen onder de
‘Global Credit Policy’ die van toepassing is voor alle onderdelen
van BNP Paribas Groep. Dit beleid is goedgekeurd door het Risk
Committee van de Groep BNP Paribas, dat wordt voorgezeten
door de Chief Executive Officer, en is bekrachtigd door het
Directiecomité van BNP Paribas Fortis, voorgezeten door haar
Chief Executive Officer. Dit beleid steunt op kernprincipes met
betrekking tot de naleving van de ethische standaarden van de
BNP Paribas Groep, het Compliance beleid, duidelijk omschreven
verantwoordelijkheden (Business en Risk), de aanwezigheid en
implementatie van procedures en de vereiste van een grondige
analyse van risico’s. Het beleid wordt geïmplementeerd in de
vorm van specifieke regels die zijn afgestemd op type activiteit
of tegenpartij. Het raamwerk voor het beheer van kredietrisi-
co’s binnen de bank wordt verder uitgewerkt in een specifieke,
transversale benadering die nader ingaat op de belangrijkste
grondregels voor de routering van kredieten, regels met betrekking
tot het delegeren van bevoegdheden en de rol van het Central
Credit Committee, het hoogste kredietcomité binnen de bank. Ook
wordt hiermee de grondregel dat de Risk functie onafhankelijk is
van de Business herhaald en versterkt.
De kredietactiviteiten van BNP Paribas Fortis zijn tevens onder-
worpen aan sectoriële regels. De bank levert veel inspanningen
om projecten te financieren die goed scoren in de milieuzorg.
BNP Paribas Fortis past momenteel 9 sectoriële beleidsnota’s toe
die de regels bepalen voor het financieren van en het investeren
in sectoren die geconfronteerd worden met grote sociale en
milieugebonden uitdagingen.
In deze context is de toewijding en strategie van de bank volledig
in lijn met die van de Groep BNP Paribas. Meer informatie hierover
kan gevonden worden in deel 7 van het ‘Universal Registration
Document’ van BNP Paribas.
Intern ratingsysteem
De bank beschikt over een uitgebreid intern ratingsysteem voor
het vaststellen van de naar risico gewogen activa die worden
gebruikt voor het berekenen van de solvabiliteitsratio’s. Er wordt
een periodiek beoordelings- en controleproces toegepast om te
waarborgen dat het systeem effectief is en op de juiste wijze is
geïmplementeerd. Voor zakelijke kredieten gaat het systeem uit
van drie parameters: de kans dat de tegenpartij in gebreke zal
blijven uitgedrukt in de vorm van een rating (PD - Probability of
Default), het verlies bij wanbetaling (LGD - Loss Given Default),
dat afhankelijk is van de structuur van de transactie, en de
kredietconversiefactor (CCF), die is gebaseerd op een schatting
van het gedeelte van de niet op de balans opgenomen positie die
blootstaat aan risico.
Elk van de parameters voor het kredietrisico wordt jaarlijks
getoetst door middel van backtesting en vergeleken met
benchmarks om te controleren hoe het systeem bij elk van de
bedrijfsonderdelen van de bank functioneert. Bij de backtests
worden voor elke parameter de geschatte en de gerealiseerde
uitkomsten met elkaar vergeleken.
Er kunnen twintig verschillende ratings intern worden toegekend
aan een tegenpartij. Zeventien hiervan worden gebruikt voor
klanten die niet in gebreke zijn, waarbij de kredietbeoordeling kan
variëren van ‘uitstekend’ tot ‘zeer zorgwekkend’, en drie hiervan
hebben betrekking op klanten die worden geclassificeerd als in
gebreke zijnde, volgens de definitie van de bankenregelgever.
Uitsplitsing van de IRBA blootstelling volgens interne rating – Centrale overheden en Centrale
banken, Instellingen en Ondernemingen.
31 december 2022 31 december 2023
in mio
0
20 000
40 000
60 000
80 000
100 000
120 000
0,00 < 0,15
1 - 3
0,15 < 0,25
3 - 4
0,25 < 0,50
4 - 6
0,50 < 0,75
6 - 7
0,75 < 2,50
7 - 11
2,50 < 10
11 - 15
10 < 100
15 - 17
100,00
18 - 2 0
Gemiddelde PD
op jaarbasis
Interne rating
181
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
Uitsplitsing van de IRBA blootstelling volgens interne rating – retail activiteiten
31 december 2022 31 december 2023
in mio
0
5000
10 000
15 000
20 000
25 000
30 000
0,00 < 0,15
1 - 3
0,15 < 0,25
3 - 4
0,25 < 0,50
4 - 6
0,50 < 0,75
6 - 7
0,75 < 2,50
7 - 11
2,50 < 10
11 - 15
10 < 100
15 - 17
100
18 - 20
Gemiddelde PD
op jaarbasis
Interne rating
4.b Tegenpartijkredietrisico
Het tegenpartijrisico is de vertaling van het kredietrisico dat in de
financiële transacties, investeringen en/of afwikkelingen tussen
tegenpartijen vervat zit.
Deze transacties bevatten zowel bilaterale contracten, zoals
“over-the-counter” (OTC) derivatencontracten, als contracten
afgewikkeld via clearinginstellingen. Het bedrag verbonden
aan dit risico kan variëren in de tijd in lijn met veranderende
marktparameters die vervolgens hun impact hebben op de ver-
vangingswaarde van de relevante transacties.
Tegenpartijrisico is het risico dat de tegenpartij niet kan voldoen
aan zijn verplichtingen om de huidige marktwaarde van een
transactie of portefeuille te betalen aan de bank waarvoor de
bank de begunstigde is. Het tegenpartijrisico is gelinkt aan de
vervangingskost van een derivaat of portefeuille wanneer de
tegenpartij haar betalingsverplichtingen niet kan nakomen.
Het kan dus aanzien worden als een marktrisico in geval van
wanbetaling of een voorwaardelijk risico .
182
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
5 Marktrisico
Marktrisico is het risico dat zich een waardeverlies voordoet ten
gevolge nadelige bewegingen in marktprijzen of -parameters, al
dan niet rechtstreeks waarneembaar.
Waarneembare marktparameters zijn – maar niet enkel beperkt
tot – wisselkoersen, prijzen van waardepapieren en grondstoffen
(beursgenoteerd of verbonden aan een referentie-index), prijzen
van afgeleide producten en andere parameters die er van afgeleid
zijn zoals rentevoeten, kredietmarges (credit spread), volatiliteiten
en correlatierisico’s of gelijkaardige parameters.
Niet waarneembare factoren zijn gebaseerd op veronderstellingen
zoals parameters vervat in modellen of gebaseerd op statistische
of economische analyses die niet te verifiëren zijn in de markt.
In de handelsboeken voor vastrentende waarden worden de kre-
dietinstrumenten gewaardeerd op basis van obligatierendementen
en kredietmarges die beschouwd worden als marktparameters
net zoals rentevoeten en wisselkoersen. Het kredietrisico op de
uitgever van het instrument is bijgevolg een component van het
marktrisico, beter bekend als emittentenrisico.
Liquiditeit is een belangrijk onderdeel van het marktrisico. In
periodes van weinig of geen liquiditeit, kunnen instrumenten
of waardepapieren niet verhandeld worden of niet verhandeld
worden aan hun geschatte waarde. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren
als er zeer weinig handel is, legale beperkingen zijn of er een groot
onevenwicht is tussen vraag en aanbod voor bepaalde activa.
Marktrisico is opgesplitst in twee delen:
Marktrisico met betrekking tot handelsactiviteiten
en bestaande uit verhandelde instrumenten en afge-
leide producten;
Markrisico met betrekking tot bankactiviteiten waaronder
rente- en wisselkoersrisico’s voortvloeiend uit de intermedi-
atie activiteiten van de bank.
5.a Kapitaalvereisten en risico gewogen activa voor
marktrisico’s
Kapitaalvereisten voor marktrisico
Risicogewogen activa
Kapitaalvereisten
31 december 31 december 31 december 31 december
In miljoenen euro's 2023 2022 2023 2022
INTERN MODEL
752
756
60
60
VAR
154
329
12
26
Stressed VAR
518
360
41
29
Incremental Risk Charge (IRC)
81
67
6
5
Comprehensive Risk Measure (CRM)
-
-
-
-
STANDAARDBENADERING
827
640
66
51
EFFECTISERINGSPOSITIES UIT HET HANDELSBOEK
-
-
-
-
MARKTRISICO
1.579
1.396
126
111
De marktrisicoberekening volgens de standaardbenadering dekt
het marktrisico van de onderdelen van de bank die niet vallen
onder de interne model benadering. De standaardbenadering
wordt gebruikt voor de berekening van het wisselkoers- en
grondstoffenrisico van de bankactiviteiten.
183
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
5.b Marktrisico verbonden aan handelsactiviteiten
Het marktrisico is het gevolg van handelsactiviteiten uitgevoerd
binnen Corporate and Institutional Banking en omvat verschil-
lende risicofactoren, zoals:
Het renterisico: het risico dat de waarde van een financieel
instrument verandert als gevolg van veranderingen in de
marktrente;
Het valutarisico: het risico van een verandering in de waarde
van een instrument door veranderingen in de koersen van
vreemde valuta’s;
Het aandelenrisico: komt voort uit veranderingen in de markt-
prijzen en de volatiliteit van aandelen en veranderingen in
marktprijzen van aandelenindexen;
Het grondstoffenrisico: komt voort uit fluctuaties in de markt-
prijzen en de volatiliteit van grondstoffen en veranderingen
in de prijzen van grondstoffenindexen;
Het ‘credit spread’-risico: komt voort uit veranderingen in de
kredietwaardigheid van een emittent en komt onder meer
tot uiting in een wijziging van de kosten bij het kopen van
bescherming ten aanzien van die emittent;
Optionele producten: omvatten impliciete volatiliteits- en
correlatierisico’s, waarvan de parameters kunnen worden
afgeleid van waarneembare prijzen van opties die worden
verhandeld op een actieve markt.
De handelsactiviteiten van BNP Paribas Fortis en haar doch-
termaatschappijen vloeien voort uit economische relaties met
klanten of indirect als een deel van ‘market making’ activiteiten.
Binnen Risk zijn drie afdelingen verantwoordelijk voor de opvol-
ging van het marktrisico:
RISK Markets & Financial Institutions (MFI) volgt de marktri-
sico’s van Global Markets op;
RISK ALMT volgt de activiteiten van ALM Treasury op;
RISK EM volgt de marktrisico’s in International Retail Banking
op buiten de eurozone.
De missie van deze afdelingen bestaat uit het definiëren, meten
en analyseren van risicofactoren en risicogevoeligheden, maar
ook het meten en controleren van de Value-at-Risk (VaR) als
algemene indicator van potentiële verliezen. Risk garandeert dat
de activiteiten voldoen aan het limietenkader goedgekeurd door de
verschillende comités. Het valideert nieuwe activiteiten en grote
transacties, herziet en valideert de positiewaarderingsmodellen
en voert een maandelijks nazicht uit van de marktparameters in
samenwerking met het departement ‘Valuation & Risk Control’.
5.c Marktrisico uit hoofde van bankactiviteiten
Het marktrisico uit hoofde van bankactiviteiten omvat enerzijds
het risico van verlies op aandelenbelangen en anderzijds de
rente- en valutarisico’s uit hoofde van de bancaire bemiddelings-
activiteiten en investeringen.
5.c.1 Aandelenrisico
Aandelenbelangen die door de bank worden aangehouden buiten
het tradingboek zijn effecten die een achtergestelde restvordering
verschaffen op de activa of inkomsten van de emittent of een
vergelijkbare economische grondslag hebben.
5.c.2 Valutarisico
Het valutarisico heeft betrekking op alle transacties, ongeacht of
ze deel uitmaken van het tradingboek of niet.
Met uitzondering van de valutapositie van BNP Paribas Fortis
België, die wordt berekend volgens het interne model van
BNP Paribas Fortis dat is goedgekeurd door de toezichthouder,
wordt de blootstelling aan valutarisico bepaald volgens de gestan-
daardiseerde methode, waarbij gebruik wordt gemaakt van de
mogelijkheid die de bankentoezichthouder biedt om hierbij alleen
het operationele valutarisico in aanmerking te nemen.
5.c.3 Renterisico
5.c.3.1 Organisatie van het renterisicobeheer
De Raad van Bestuur geeft de verantwoordelijkheid voor het beheer
van de renterisico’s in de bankactiviteiten aan de Chief Executive
Officer; de Chief Executive Officer delegeert het beheer ervan aan
het Bank Asset and Liability Management Committee (ALCo) .
184
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
De permanente leden van het bank ALCo zijn de Chief Executive
Officer(voorzitter), de leden van het Directiecomité verantwoor-
delijk voor de kernactiviteiten, de Chief Risk Officer, de Chief
Financial Officer (plaatsvervangend voorzitter), het hoofd van ALM
Treasury, het hoofd van BNP Paribas Group ALM Treasury Domestic
Markets en het hoofd van ALM Treasury Steering; andere ALCo
leden vertegenwoordigen ALM Treasury, Risk of Finance. Het bank
ALCo – dat maandelijks samen komt – is verantwoordelijk voor het
bepalen van het renterisicoprofiel van de bankactiviteiten, het
definiëren en opvolgen van indicatoren voor renterisicometing
en de toekenning van limieten.
ALM Treasury is bevoegd voor de implementatie van de beslissin-
gen inzake het beheer van de renterisico’s in de bankactiviteiten.
De Risk functie neemt deel aan het ALCo en bewaakt de imple-
mentatie door ALM Treasury, van de belangrijke beslissingen die
genomen werden door dit comité. Het voert ook een tweede-
lijnscontrole uit door validatie van modellen en risico-indicatoren,
het opvolgen van de risico-indicatoren en het toezicht op de
naleving van de toegekende limieten.
Het banking book bevat alle rentedragende activa en passiva van
alle business lines van BNP Paribas Fortis (inclusief de beleggings-
en afdekkingsverrichtingen van ALM Treasury) met uitzondering
van de (toegestane) tradingactiviteiten.
Transacties die worden geïnitieerd door de diverse business lines
van BNP Paribas Fortis worden systematisch overgedragen naar
ALM-Treasury via interne contracten of via financieringen en
ontleningen.
De strategie van de bank voor het beheer van het renterisico is
voornamelijk gebaseerd op een zorgvuldige opvolging van de
gevoeligheid van de rente-inkomsten van de bank voor verande-
ringen in de rentestand, rekening houdende met alle renterisico’s
(renteherzieningsrisico, basis risico en optionele risico’s); de
doelstelling is te zorgen voor de stabiliteit en regelmatigheid
van de totale netto rentemarge. Op deze manier kan BNP Paribas
Fortis bepalen hoe deze risico’s optimaal kunnen afgedekt worden.
Het renterisico wordt beperkt/afgedekt door het gebruik van een
waaier aan verschillende instrumenten; de belangrijkste zijn
de derivaten, voornamelijk renteswaps en -opties. Renteswaps
worden gebruikt voor het aanpassen van het lineair risicopro-
fiel, dat hoofdzakelijk wordt gegenereerd door de langlopende
activa en passiva aan vaste rente. Opties worden gebruikt voor
de verlaging van het niet-lineaire risico, dat voornamelijk wordt
veroorzaakt door in klantencontracten besloten opties, zoals
opties tot vervroegde aflossing in hypotheekleningen, limieten
op deposito’s.
5.c.3.2 Beheer en afdekken van renterisico
De afdekkingsstrategieën voor de renterisico’s in de bankactivi-
teiten worden bepaald en geïmplementeerd per munt.
De risicoafdekkingen gebeuren onder de vorm van swaps en opties
die geboekt worden als reële waarde of als kasstroomafdekkingen.
Ze kunnen ook voorkomen als HQLA (High Quality Liquid Asset)
effecten die geboekt worden als ‘Hold to Collect and Sell’ .
185
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
6 Soeverein schuldenrisico
Soeverein schuldenrisico is het risico dat een overheid in gebreke
komt voor zijn schuld, in geval van een tijdelijke of verlengde
onderbreking van rentebetaling (intrest en/of kapitaal). De bank
wordt dus blootgesteld aan krediet-, tegenpartij- of marktrisico
al naargelang de boekhoudcategorie van het financieel actief
uitgegeven door een overheid.
Blootstelling aan een overheidsschuld bestaat voornamelijk
uit obligaties.
De bank beschikt over staatsobligaties die deel uitmaken van
het liquiditeitsmanagement proces. Dit proces is onder meer
gebaseerd op het houden van obligaties als onderpand voor de
herfinanciering bij centrale banken. Een aanzienlijk deel van deze
‘liquiditeitsbuffer’ bestaat uit obligaties met een hoge rating die
zijn uitgegeven door overheden, supranationale entiteiten en
speciale agentschappen, met een laag risiconiveau. Een deel van
deze portefeuille bevat rentevoetkenmerken die bijdragen aan de
afdekkingsstrategieën van het renterisico in het bankboek.
De portefeuille van soevereine effecten van BNP Paribas Fortis
wordt in onderstaande tabel getoond. De cijfers in deze tabel
worden nu gerapporteerd onder de prudentiële consolidatiekring,
terwijl ze in de toelichtingen van voorgaande jaren onder de
boekhoudkundige consolidatiekring werden gerapporteerd.
Bankboek
In miljoenen euro’s
31 december 2023
31 december 2022
Eurozone
België
8.188
6.119
Italië
624
599
Spanje
542
522
Luxemburg
380
335
Oostenrijk
265
-
Frankrijk
75
147
Finland
25
64
Cyprus
2
-
Duitsland
1
-
Nederland
-
10
Totaal eurozone
10.102
7.796
Andere landen in Europese Economische Ruimte (EER)
-
Tsjechië
38
37
Overige
1
1
Totaal andere EER
39
38
Andere landen
-
-
Turkije
1.750
2.438
Overige
36
31
Totaal andere landen
1.786
2.469
Totaal
11.927
10.303
186
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
7 Operationeel risico
Raamwerk voor risicobeheer
Toezichtskader
In lijn met het raamwerk van BNP Paribas Groep heeft BNP Paribas
Fortis een allesomvattend raamwerk voor het beheren van het
operationele risico voor de hele bank ingevoerd dat voldoet aan de
Basel III-criteria die zijn vastgelegd in de ‘Advanced Measurement
Approach’ (AMA). Dit raamwerk draagt bij tot een beter risicobe-
heer doordat hiermee het bewustzijn ten aanzien van operationele
risico’s wordt versterkt. Het waarborgt een effectieve meting en
opvolging van het operationele risicoprofiel.
Belangrijke partijen en organisatie
Er is een effectieve risicobeheerstructuur ontwikkeld op basis van
een model met drie verdedigingslinies, waarbij de businesses de
hoofdverantwoordelijkheid dragen voor het beheren en beper-
ken van operationele risico’s. Binnen BNP Paribas Fortis zijn de
belangrijkste controlefuncties die de tweede verdedigingslinie
vormen Compliance, Legal en Risk. Zij hebben tot taak erop toe
te zien dat het raamwerk voor het beheren van het operationele
risicobeheer goed is verankerd, dat de operationele risico’s die
worden vastgesteld, beoordeeld, gemeten en beheerd een juiste
afspiegeling geven van het risicoprofiel en dat wordt voldaan
aan de eigenvermogensvereisten. De Algemene Inspectie (interne
audit) vertegenwoordigt de derde verdedigingslinie en ziet toe op
de juiste implementatie van de risicostructuren en het risicobeleid.
De belangrijkste bestuursorganen op het gebied van ope-
rationeel risico en interne controle zijn de Internal Control
Committees (ICC’s).
Het Internal Control Committee (ICC) is de ruggengraat van
het operationeel risicobeheer en het permanent controle kader.
Het beoogt:
het verstrekken van een duidelijk en alomvattend geconso-
lideerd beeld aan het management met betrekking tot de
situatie van de entiteit in termen van operationeel risico en
risico van niet-naleving;
waarschuwingen geven en indien nodig escaleren van zwak-
heden in het raamwerk naar het uitvoerend management;
de betrokkenheid van het uitvoerend management bij deze
onderwerpen concretiseren - onder meer door het vormen
van een forum voor analyse en besluitvorming.
Het ICC brengt de belangrijkste belanghebbenden uit de drie
verdedigingslinies samen, ze bespreken en worden het eens over
de belangrijkste onderwerpen met betrekking tot de operationele
risico’s, inclusief operationele en organisatorische aspecten .
187
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
8 Compliance- en reputatierisico
Compliance missie
De algemene missie van Compliance bestaat uit het verschaffen
van een redelijke mate van zekerheid ten aanzien van de naleving
van wet- en regelgeving bij de uitvoering van de diverse activitei-
ten van BNP Paribas Fortis en de bescherming van de reputatie
van de bank door middel van bindende adviezen, toezicht en
onafhankelijke controles.
Compliance heeft, als tweede verdedigingslinie, de taak toezicht
uit te uitoefenen op een effectieve beheersing van het compli-
ancerisico. Dit behelst het formuleren van beleid, het geven van
advies, controle op de uitvoering, garanderen dat de bank conform
de voorschriften en regelgeving werkt en het versterken van het
bewustzijn onder medewerkers met betrekking tot de volgende
belangrijke compliance-aspecten:
financiële veiligheid: customer due diligence, antiwitwas-
praktijken, strijd tegen financiering van terrorisme, financiële
sancties/embargo’s en meldingen aan financiële onder-
zoeksinstanties, fiscale deontologie, preventie van externe
corruptie en omkoping;
bescherming van de belangen van de klanten: overeenstem-
ming van de organisatie van de bank en haar processen met
de wettelijke verplichtingen van klantenbescherming inzake
investeren, lenen, verzekeringen en dagelijkse diensten
van de bank;
integriteit van medewerkers: hieronder vallen gedragsco
-
des, geschenkenbeleid, belangenconflicten, anti-omkoop
en -corruptie (intern), klokkenluiderspolitiek en beleid voor
privétransacties;
marktintegriteit: marktmisbruik, bankenwet, belangenconflicten.
Compliance stelt het beleid vast en geeft bindende adviezen op
deze terreinen. Adviezen van compliance kunnen worden geësca-
leerd naar een hoger niveau, totdat een consensus wordt bereikt,
om te komen tot een adequate oplossing voor het probleem.
Organisatie van Compliance
De Compliance functie is georganiseerd als een onafhankelijke,
geïntegreerde en gedecentraliseerde functie.
Compliance heeft rechtstreeks en onafhankelijk toegang tot het
Risk Committee, het Auditcomité van de Raad van Bestuur en
het Remediation Monitoring Committee en is daar permanent
uitgenodigd. De Chief Compliance Officer is lid van het Uitvoerend
Comité van de bank.
Fundamentele principes
Bij het beheren van compliance risico’s wordt uitgegaan van de
volgende fundamentele principes:
individuele verantwoordelijkheid: iedereen is verantwoordelijk
voor compliance en niet alleen de afdeling Compliance;
exhaustieve en allesomvattende benadering: de verant-
woordelijkheid van Compliance strekt zich uit tot alle
bankactiviteiten. Uit hoofde hiervan heeft Compliance onbe-
perkt toegang tot alle noodzakelijke informatie;
onafhankelijkheid: de medewerkers van Compliance voeren
hun missie uit binnen een context die de onafhankelijkheid van
hun denken en handelen waarborgt; groepsprocedures hebben
voorrang op lokale procedures zolang deze groepsprocedures
niet in strijd zijn met de nationale wetgeving .
188
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
9 Liquiditeitsrisico
Het liquiditeitsrisico is het risico dat de bank niet in staat zal
zijn om te voldoen aan bestaande of toekomstige voorzienbare
of niet-voorzienbare liquiditeits- of dekkingsvereisten over alle
looptijden, zowel voor de korte als voor de lange termijn.
Dit risico kan voortvloeien uit een vermindering van bepaalde
bronnen van financiering, trekking van kredietlijnen, vermindering
van de liquiditeitswaarde van sommige activa of verhoging van
dekkingsmarges in cash of in effecten. Dit risico kan gerelateerd
zijn aan de reputatie van de bank of aan systemische factoren in
de financiële markten zelf.
Het liquiditeitsrisico wordt beheerd door middel van een globaal
liquiditeitsbeleid dat is goedgekeurd door de Raad van Bestuur van
BNP Paribas Fortis. Dit beleid is gebaseerd op risicobeheersings-
principes die zowel onder normale omstandigheden als tijdens
een liquiditeitscrisis van toepassing zijn. De liquiditeitspositie
van BNP Paribas Fortis wordt beoordeeld op basis van interne
standaarden en door toezichthouders voorgeschreven ratio’s.
Beleidsdoelstellingen voor het beheer van
het liquiditeitsrisico
De doelstellingen van het beleid voor het beheer van het liqui-
diteitsrisico van BNP Paribas Fortis zijn het verkrijgen van een
evenwichtige financieringsmix ter ondersteuning van de ontwik-
kelingsstrategie van BNP Paribas Fortis en het waarborgen dat
ook onder crisisomstandigheden BNP Paribas Fortis in staat zal
zijn om al haar verplichtingen na te komen.
Het raamwerk voor liquiditeitsbeleid is gesteund op:
beheers-indicatoren:
volume-indicatoren om na te gaan of de commerciële
activiteiten voldoen aan hun liquiditeitsdoelstellingen
die zijn bepaald in functie van de financieringscapaciteit
van de bank;
prijsindicatoren, gebaseerd op de interne prijszetting van
liquiditeit;
indicatoren die een inschatting mogelijk maken van de liqui-
diteitspositie van de bank onder normale omstandigheden, de
liquiditeitspositie in geval van crisis situaties, de efficiëntie van
ondernomen acties en het voldoen aan reglementaire ratio’s;
de implementatie van liquiditeits-strategieën gebaseerd op
de diversificatie van financieringsbronnen met vervalda-
gen in functie van liquiditeitsbehoeften en de opbouw van
liquiditeitsreserves.
Het liquiditeitsbeleid definieert de beheers-principes die van
toepassing zijn in de BNP Paribas Fortis ondernemingen en onder-
liggende commerciële activiteiten, en dit ongeacht de looptijd
van de transacties.
Beleidsvoering
Net als voor de andere risico’s, is de Chief Executive Officer door
de Raad van Bestuur gemandateerd om het liquiditeitsrisico van
de bank te beheren. De Chief Executive Officer delegeert deze
verantwoordelijkheid aan het Asset & Liability Committee.
Het Risk-Committee rapporteert elk kwartaal aan de Raad
van Bestuur over het liquiditeitsbeleid en de liquiditeitspositie
van de bank.
Het Asset & Liability Committee is verantwoordelijk voor:
het definiëren van het liquiditeitsprofiel van de bank;
het toezicht houden op de naleving van reglementaire
liquiditeitsratio’s;
het bepalen van beheers-indicatoren, het toezien op de
naleving ervan en het kalibreren van de kwantitatieve drem-
pelwaarden voor de commerciële activiteiten;
het bepalen van liquiditeits-indicatoren, waar nodig het
aanduiden van drempelwaarden, en het toezien op de
naleving ervan;
het bepalen van strategieën voor het management van liqui-
diteitsrisico en het toezicht houden op de implementatie van
deze strategieën binnen de commerciële activiteiten, zowel
onder normale als onder crisis omstandigheden .
189
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
Meer in het bijzonder wordt het Asset & Liability Committee
geïnformeerd inzake financieringsprogramma’s, programma’s
voor het opbouwen van liquiditeitsreserves, simulaties van cri-
sisomstandigheden (stress testen), en alle gebeurtenissen die
zich voordoen onder crisisomstandigheden. Het Liquidity Crisis
Committe, een onderdeel van het Asset & Liability Committee
heeft eveneens als taak om de aanpak van een liquiditeitscrisis
te definiëren (noodplan).
Het Asset & Liability Committee vergadert elke maand.
ALM Treasury is voor de hele bank verantwoordelijk voor de ope-
rationele implementatie van de beslissingen inzake liquiditeit van
het Asset & Liability Committee. De Asset & Liability Committees
in entiteiten van de bank zijn op hun beurt verantwoordelijk
voor de lokale implementatie van de strategie inzake liquidi-
teitsmanagement die werd bepaald door het centrale Asset &
Liability Committee.
ALM Treasury is eveneens verantwoordelijk voor het liquidi-
teitsbeheer verbonden aan de vervaldagstructuur van de ganse
bank. Het is meer bepaald verantwoordelijk voor financiering en
korte-termijn uitgifte (deposito-certificaten, commercial paper,
enz.), voor senior en achtergestelde schuld-uitgifte (Medium Term
Notes, obligaties, middellange en lange termijn deposito’s, covered
bonds, etc.), (zelf aangehouden) krediet-effectiseringsprogramma’s
en programma’s voor (zelf aangehouden) gedekte obligaties, . Een
bijkomende taak van ALM Treasury is het aanleveren van interne
financiering van de commerciële activiteiten van de bank, operati-
onele entiteiten, en het beleggen van eventuele kas-overschotten.
Het departement is ook verantwoordelijk voor het opbouwen en
het beheren van de liquiditeitsreserves. Deze omvatten onder
meer activa die snel en eenvoudig kunnen verkocht worden onder
crisisomstandigheden.
De Risk functie is lid van het Asset & Liability Committee (ALCo)
en van de lokale ALCo’s. Het bewaakt de implementatie van de
beslissingen van deze comités door ALM Treasury. Tevens voert
ze een tweedelijnscontrole uit door validatie van modellen en
risico-indicatoren (met inbegrip van liquiditeits stresstesten),
het toezicht op risico-indicatoren en het toezicht op de naleving
van toegekende limieten.
De Finance functie is verantwoordelijk voor de productie van zowel
de gestandaardiseerde reglementaire liquiditeitsratio’s als van de
interne beheers-indicatoren. Finance waakt over de consistentie
van de door het ALM Committee van de bank gedefinieerde interne
beheers-indicatoren. De Finance functie is eveneens lid van het
Asset en Liability Comittee (ALCo) en van de lokale ALCo’s.
190
RISICOBEHEER EN SOLVABILITEIT
VERSLAG VAN DE ERKENDE
COMMISSARIS
192
VERSLAG VAN DE ERKENDE COMMISSARIS
Verslag van de commissaris aan de algemene
vergadering van BNP Paribas Fortis NV over
het boekjaar afgesloten op 31 december 2023 -
Geconsolideerde jaarrekening
In het kader van de wettelijke controle van de geconsolideerde
jaarrekening van BNP Paribas Fortis NV (de “vennootschap”) en
haar filialen (samen “de groep”), leggen wij u ons commissa-
risverslag voor. Dit bevat ons verslag over de geconsolideerde
jaarrekening alsook de overige door wet- en regelgeving gestelde
eisen. Dit vormt één geheel en is ondeelbaar.
Wij werden benoemd in onze hoedanigheid van commissaris door
de algemene vergadering van 20 april 2023, overeenkomstig het
voorstel van het bestuursorgaan uitgebracht op aanbeveling van
het auditcomité en op voordracht van de ondernemingsraad. Ons
mandaat loopt af op de datum van de algemene vergadering die
beraadslaagt over de jaarrekening afgesloten op 31 december
2025. Wij hebben de wettelijke controle van de geconsolideerde
jaarrekening van BNP Paribas Fortis NV voor de eerste maal
uitgevoerd gedurende de huidige verslagperiode.
Verslag over de geconsolideerde
jaarrekening
Oordeel zonder voorbehoud
Wij hebben de wettelijke controle uitgevoerd van de geconsoli-
deerde jaarrekening van de groep, die de resultatenrekening op
31 december 2023 omvat, alsook het overzicht van het nettoresul-
taat en wijzigingen van activa en verplichtingen opgenomen in het
eigen vermogen, de balans op 31 december 2023, het kasstroomo-
verzicht op 31 december 2023, het overzicht van wijzigingen in
het eigen vermogen tussen 1 januari 2022 en 31 december 2023,
en de toelichting met de belangrijkste grondslagen voor financiële
verslaggeving en andere toelichtingen. Deze geconsolideerde jaar-
rekening vertoont een geconsolideerd balanstotaal van 373.880
miljoen EUR en een geconsolideerde winst van het boekjaar van
3.542 miljoen EUR.
Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een
getrouw beeld van het vermogen en van de financiële toestand
van de groep op 31 december 2023 alsook van zijn geconsoli-
deerde resultaten en van zijn geconsolideerde kasstromen over
het boekjaar dat op die datum is afgesloten, in overeenstemming
met de International Financial Reporting Standards (IFRS) zoals
goedgekeurd door de Europese Unie en met de in België van
toepassing zijnde wettelijke en reglementaire voorschriften.
Basis voor het oordeel zonder voorbehoud
Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens de internationale
controlestandaarden (ISA’s) zoals van toepassing in België. Wij
hebben bovendien de door IAASB goedgekeurde internationale
controlestandaarden toegepast die van toepassing zijn op huidige
afsluitdatum en nog niet goedgekeurd op nationaal niveau. Onze
verantwoordelijkheden op grond van deze standaarden zijn verder
beschreven in de sectie “Verantwoordelijkheden van de com-
missaris voor de controle van de geconsolideerde jaarrekening”
van ons verslag. Wij hebben alle deontologische vereisten die
relevant zijn voor de controle van de geconsolideerde jaarrekening
in België nageleefd, met inbegrip van deze met betrekking tot de
onafhankelijkheid.
Wij hebben van het bestuursorgaan en van de aangestelden van
de vennootschap de voor onze controle vereiste ophelderingen
en inlichtingen verkregen.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie
voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Kernpunten van de controle
Kernpunten van onze controle betreffen die aangelegenheden die
naar ons professioneel oordeel het meest significant waren bij
de controle van de geconsolideerde jaarrekening van de huidige
verslagperiode. Deze aangelegenheden zijn behandeld in de
context van onze controle van de geconsolideerde jaarrekening
als geheel en bij het vormen van ons oordeel hierover, en wij
verschaffen geen afzonderlijk oordeel over deze aangelegenheden.
193
VERSLAG VAN DE ERKENDE COMMISSARIS
Kernpunten van de controle Hoe onze controle de kernpunten van de controle behandelde
Bijzondere waardeverminderingen op leningen en vorderingen
De geconsolideerde jaarrekening van BNP Paribas Fortis NV bevat op het
einde van het boekjaar 2023 leningen en vorderingen voor een bedrag van
238.419 miljoen EUR. IFRS 9 legt het concept op van voorzieningen voor
verwachte verliezen en vereist dat kredietrisico’s in drie fasen worden
ingedeeld. Bijzondere waardeverminderingen worden geboekt op alle leningen
en vorderingen om rekening te houden met verwachte gebeurtenissen met een
impact op de geschatte toekomstige kasstromen van die leningen en vorderingen.
Voor dubieuze kredieten maken het vaststellen van een bijzondere
waardevermindering en het bepalen van de realiseerbare waarde deel uit van
een inschattingsproces dat, onder meer, de beoordeling van het bestaan van
een verminderde kredietkwaliteit omvat, van de financiële toestand van de
tegenpartij, van de verwachte toekomstige kasstromen en van de waarde van
het ontvangen onderpand.
Het bepalen van de voorzieningen houdt een beoordeling in bij het bepalen van
assumpties, van de methodologie, van de modelleringstechnieken en van
de parameters.
Wegens de aanzienlijke hoeveelheid aan leningen en vorderingen opgenomen
in de balans, de risicokost opgenomen in de resultatenrekening (280 miljoen
EUR), de significante invloed van de assumpties op de boekwaarde van deze
leningen en vorderingen en de gestegen onzekerheid als gevolg van de huidige
macro-economische situatie, wordt de audit van het hierboven beschreven
proces als een Kernpunt van de controle beschouwd.
Wij verwijzen naar toelichtingen 5.e en 3.g bij de geconsolideerde jaarrekening.
Bovendien heeft de raad van bestuur het proces voor het beheer van
kredietrisico’s en de beoordeling van bijzondere waardeverminderingen
in meer detail beschreven in het jaarverslag bij de geconsolideerde
jaarrekening, en in de sectie ‘kredietrisico’ van het hoofdstuk ‘Risicobeheer en
kapitaalvereisten’.
Op basis van onze risicobeoordeling hebben wij de bijzondere
waardeverminderingen onderzocht en de toegepaste
methodologie en de assumpties van het management die
beschreven werden in de vorige paragraaf kritisch beoordeeld:
Wij hebben het bestuursproces met betrekking tot de bepaling
van de fase van het kredietrisico (zoals bepaald door IFRS 9)
en van de kredietverlaging beoordeeld, inclusief het continu
her-beoordelen van de geschiktheid van de hypotheses die
gebruikt worden in de modellen voor het bepalen van de
kredietverliezen;
Wij hebben het ontwerp, de implementatie en de
doeltreffendheid getest van de belangrijkste controles, met
betrekking tot de modellen en manuele processen die van
toepassing zijn voor de identificatie van gebeurtenissen die
leiden tot een waardevermindering of tot een verminderde
kredietkwaliteit, voor de waardering van het onderpand, voor
de schattingen van het bedrag van de terugvordering bij
wanbetaling, en voor het bepalen van de waardevermindering;
Wij hebben samen met onze experts en op basis van onze
risicobeoordeling de onderliggende modellen beoordeeld,
inclusief het goedkeuringsen validatieproces voor de
modellen. Wij hebben de gebruikte methodologieën kritisch
beoordeeld door gebruik te maken van onze sectorkennis en -
ervaring, met de nadruk op mogelijke veranderingen sinds de
toepassing van IFRS 9;
Wij hebben de geschiktheid van de waardeverminderingen
op leningen op individuele basis beoordeeld: wij hebben
geverifieerd dat de Vennootschap een periodieke controle
van de onder toezicht staande tegenpartijen heeft uitgevoerd
en we hebben, op basis van steekproeven, de door het
management gebruikte veronderstellingen en gegevens
beoordeeld om de waardeverminderingen te ramen;
Tot slot hebben wij de volledigheid en juistheid van de
toelichtingen beoordeeld, en onderzocht of de toelichtingen in
overeenstemming zijn met de vereisten die zijn opgenomen in
de IFRS zoals goedgekeurd door de Europese Unie.
Waardering van de goodwill en van de goodwill op deelnemingen in
ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode wordt toegepast
De geconsolideerde jaarrekening van de Vennootschap per 31 december
2023 vermeldt in de rubriek ‘Goodwill’ een bedrag van 872 miljoen EUR
en in de rubriek ‘deelnemingen in ondernemingen waarop de
vermogensmutatiemethode wordt toegepast’ een bedrag van 2.631 miljoen
EUR. Deze immateriële en financiële activa, evenals de goodwill in
ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode wordt toegepast, zijn
ontstaan als gevolg van overnames van bepaalde dochterondernemingen
(directe en indirecte) van BNP Paribas Fortis NV tijdens het huidige en
de vorige boekjaren. De IFRS standaarden schrijven voor dat goodwill
onderworpen wordt aan een jaarlijkse beoordeling teneinde een eventuele
minderwaarde te identificeren.
Wij hebben deze immateriële en financiële activa, evenals de goodwill in
ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode wordt toegepast,
beschouwd als een Kernpunt van de controle, in het licht van de materialiteit
van deze rubriek, en aangezien de jaarlijkse beoordeling een inschatting door
de directie inhoudt, dit zowel met betrekking tot de keuze van de toegepaste
waarderingsmethoden als met betrekking tot de gehanteerde hypotheses -
meer bepaald de assumpties met betrekking tot het vermogen om toekomstige
kasstromen te genereren en de gehanteerde discontovoet, rekening houdend
met aangepaste risicofactoren.
Wij verwijzen naar de geconsolideerde jaarrekening, toelichting 5.m
‘Goodwill’, toelichting 5.k ‘Deelnemingen in ondernemingen waarop
de vermogensmutatiemethode wordt toegepast’ en toelichting 8.c
‘Minderheidsbelangen’.
Wij hebben onze werkzaamheden gericht op (i) het
waarderingsmodel dat wordt gebruikt voor de beoordeling van
de onderliggende onderneming, (ii) de geschiktheid van de
discontovoet en de perpetuele groeivoet gebruikt in het model en
(iii) de voorspellingen van de toekomstige kasstromen:
Met onze waarderingsdeskundigen hebben wij de geschiktheid
van de waarderingsmethodes die door het management
worden gehanteerd beoordeeld en de onderliggende
hypothesen die aan de basis liggen voor het gebruik van deze
modellen met deze laatste besproken;
Wij hebben het bestuursproces met betrekking tot de
toekomstige kasstromen die voor de waarderingen zijn
gebruikt beoordeeld; met name de totstandkoming en
goedkeuring van het financiële plan evenals de jaarlijkse
vergelijking, uitgevoerd door het management, van de actuele
prestaties met voorgaande inschattingen;
Op basis van onze risicobeoordeling, hebben wij samen
met onze waarderingsdeskundigen de hypotheses van het
management bij het voorspellen van de perpetuele groeivoet
en de discontovoet kritisch beoordeeld. Wij hebben eveneens
de gepastheid van de sensitiviteit berekeningen door het
management kritisch beoordeeld;
Tot slot hebben wij de volledigheid en juistheid van
de toelichtingen beoordeeld, en of de toelichtingen in
overeenstemming zijn met de vereisten opgenomen in de IFRS
zoals goedgekeurd door de Europese Unie.
194
VERSLAG VAN DE ERKENDE COMMISSARIS
Kernpunten van de controle Hoe onze controle de kernpunten van de controle behandelde
Onzekerheid met betrekking tot de inschatting van financiële instrumenten
geboekt aan reële waarde
De huidige marktomstandigheden en het lage renteklimaat beïnvloeden
de reële waarde van financiële instrumenten. De voor bepaalde financiële
instrumenten gebruikte waarderingsmethoden en - modellen zijn inherent
subjectief en maken gebruik van verscheidene hypotheses. Het gebruik van
andere waarderingsmethoden en hypotheses zou kunnen leiden tot significant
verschillende reële waarden. Bovendien worden marktprijs aanpassingen aan
de reële waarde (reserves) geboekt op alle posities gewaardeerd aan reële
waarde waarvan de waardeveranderingen in de resultatenrekening of in het
eigen vermogen worden geboekt.
De IFRS standaarden vereisen het gebruik van de reële waarde voor de bepaling
van de boekwaarde van verschillende financiële activa en passiva en vereisen
bovendien dat voor activa die niet aan reële waarde in de balans geboekt worden,
de reële waarde in de toelichting moet worden opgenomen.
Aangezien het gebruik van andere hypotheses zou kunnen leiden tot andere
reële waarden dan deze die weerhouden werden bij de opstelling van de
jaarrekening, en rekening houdend met het belang van de reële waarde voor
de bepaling van de boekwaarden van bepaalde rubrieken van de balans en het
resultaat, beschouwen wij dit als een Kernpunt van de controle.
Wij verwijzen naar toelichting 5.d ‘Bepaling van de reële waarde van financiële
instrumenten’ en 1 ‘Samenvatting van de belangrijkste grondslagen voor
financiële verslaggeving toegepast door BNP Paribas Fortis’.
Wij hebben een begrip verkregen van de interne
controleomgeving met betrekking tot de waardering van
financiële instrumenten, met inbegrip van de controles
uitgevoerd op de prijzen, het validatieproces van de modellen
en de waarde aanpassingen. Op cyclische basis hebben wij de
ontwerp en de doeltreffendheid van die controles getest, die
wij als essentieel voor onze audit beschouwen;
Met onze waarderingsexperten hebben wij de gepastheid
van de methodologie die gebruikt wordt voor de validatie
van de modellen kritisch beoordeeld en hebben wij een
herberekening uitgevoerd van reële waarden op basis van
steekproeven. Dit behelst tevens een evaluatie, op basis
van onze ervaring en de huidige marktpraktijken, van de
marktgegevens, de basisgegevens en van de belangrijkste
hypotheses die gebruikt worden in de modellen ter bepaling
van de reële waarde;
Tot slot hebben wij de volledigheid en juistheid van
de toelichtingen beoordeeld, en of de toelichtingen in
overeenstemming zijn met de vereisten opgenomen in de IFRS
zoals goedgekeurd door de Europese Unie.
Algemene IT-controles
De betrouwbaarheid en veiligheid van de ITsystemen spelen een sleutelrol bij
het opstellen van de geconsolideerde rekeningen van BNP Paribas Fortis NV.
De beoordeling van de algemene IT-controles van de infrastructuren en
applicaties die bijdragen aan de voorbereiding van boekhoudkundige en
financiële informatie vormt een Kernpunt van de audit.
Met name het bestaan van een systeem voor het controleren van de
toegangsrechten tot IT-systemen en autorisatieniveaus op basis van
werknemersprofielen vormt een essentiële controle om het risico van
ongepaste wijzigingen in de configuratie van applicaties of onderliggende
gegevens te beperken.
Voor de belangrijkste systemen die bijdragen aan de ontwikkeling
van boekhoudkundige en financiële informatie, was het werk
dat we met de steun van onze IT-specialisten uitgevoerd hebben
vooral gericht op de volgende aspecten:
inzicht verkrijgen in de systemen, processen en controles die ten
grondslag liggen aan boekhoudkundige en financiële informatie;
beoordelen van algemene IT-controles (beheer van toegang
tot applicaties en gegevens, beheer van veranderingen
en ontwikkelingen met betrekking tot applicaties,
beheer van IT-activiteiten) op belangrijke systemen (met
name boekhoudkundige, consolidatie- en automatische
afstemmingsapplicaties);
onderzoeken van de controle op autorisaties voor manuele
boekingen;
het uitvoeren van aanvullende auditwerkzaamheden waar nodig;
rekening houden in onze audit strategie met het
cyberveiligheidsrisico gelinkt aan de crisis in Oekraïne en het
wijdverbreid geruik van telewerken.
Risico op de evaluatie van de restwaarde van in leasing gegeven voertuigen
De restwaarden van de voertuigen die deel uitmaken van het wagenpark
van de groep worden vastgelegd bij aanvang van de huurcontracten. Op elke
afsluitingsdatum worden deze herzien om een schatting te verkrijgen die dicht
bij de geschatte verkoopwaarde van het voertuig ligt. De methoden voor het
bepalen van deze restwaarden zijn gemeenschappelijk voor alle entiteiten van
de groep. Deze schattingen zijn gebaseerd op een statistisch model gebaseerd op
historische verkoopgegevens van gebruikte voertuigen, waarbij rekening wordt
gehouden met de specifieke contexten voor verschillende geografische gebieden.
In een omgeving die nog steeds wordt gekenmerkt door aanzienlijke
onzekerheid in verband met de macro-economische context en de
technologische veranderingen op de automarkt, heeft de groep een
kortere levertijd van voertuigen waargenomen, evenals een daling van
de herverkoopwaarde.
Tezelfdertijd is de automarkt geleidelijk aan het transformeren naar
een elektrificatie van voertuigen, aangedreven door veranderingen in
de regelgevingen die in beweging zijn. Deze veranderingen hebben het
management ertoe gebracht schattingsaanpassingen door te voeren, bedoeld
om de consistentie van de gegevens in de modellen te behouden en heeft
voorzieningen voor onzekerheden aangelegd.
De tijdens het herwaarderingsproces van het wagenpark geschatte restwaarde
kan afwijken van de initiële restwaarde, wat kan leiden tot een aanpassing van
de afschrijving van de voertuigen over de resterende looptijd van het contract.
Wij waren van mening dat de herwaardering van de restwaarden een
Kernpunt van de audit is, omdat deze gebaseerd is op de schatting van
de herverkoopwaarde van de voertuigen die op de balans staan, dat deze
gebaseerd is op een statistische model en dat het veronderstellingen bevat die
gebaseerd zijn op de oordeelsvorming van het management.
We waardeerden de relevantie van het interne controlesysteem
van de groep die de schattingen regelt die bijdragen aan de
bepaling van de restwaarden en in het bijzonder de aanpassing
ervan aan de evoluerende context. We hebben het systeem
nagekeken die geleid hebben tot de aanpassing van de modellen
aan de marktontwikkelingen. Op een steekproef van de vloot
hebben we de controles met betrekking tot de herwaardering
van de restwaarden beoordeeld, terwijl we de nieuwe
hypothesen en parameters integreerden die als basis voor het
model dienden.
Met de hulp van onze experten hebben we de
relevantie van het geïmplementeerde statistische
model en de belangrijkste parameters onderzocht.
Ons werk bestond verder, door middel van
steekproeven, uit:
de consistentie van gegevens uit herwaarderingsmodellen
opnieuw uitvoeren via een data-analyseaanpak;
vergelijken van de overeenkomst tussen de boekhoudkundige
informatie en die uit het wagenparkbeheersysteem;
controleren of de gebruikte schattingen gebaseerd zijn op
gedocumenteerde methoden die voldoen aan de principes
beschreven in de bijlage.
195
VERSLAG VAN DE ERKENDE COMMISSARIS
Paragraaf inzake een overige
aangelegenheid
De geconsolideerde jaarrekening over het vorige boekjaar werd
gecontroleerd door een andere commissaris die hierover een
verklaring zonder voorbehoud heeft afgeleverd.
Verantwoordelijkheden van het
bestuursorgaan voor het opstellen van
de geconsolideerde jaarrekening
Het bestuursorgaan is verantwoordelijk voor het opstellen van
de geconsolideerde jaarrekening die een getrouw beeld geeft
in overeenstemming met de International Financial Reporting
Standards (IFRS) zoals goedgekeurd door de Europese Unie en
met de in België van toepassing zijnde wettelijke en reglemen-
taire voorschriften, alsook voor de interne beheersing die het
bestuursorgaan noodzakelijk acht voor het opstellen van de
geconsolideerde jaarrekening die geen afwijking van materieel
belang bevat die het gevolg is van fraude of van fouten.
Bij het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening is het
bestuursorgaan verantwoordelijk voor het inschatten van de
mogelijkheid van de groep om haar continuïteit te handhaven,
het toelichten, indien van toepassing, van aangelegenheden die
met continuïteit verband houden en het gebruiken van de conti-
nuïteitsveronderstelling, tenzij het bestuursorgaan het voornemen
heeft om de groep te liquideren of om de bedrijfsactiviteiten te
beëindigen of geen realistisch alternatief heeft dan dit te doen.
Verantwoordelijkheden van de commissaris
voor de controle van de geconsolideerde
jaarrekening
Onze doelstellingen zijn het verkrijgen van een redelijke mate van
zekerheid over de vraag of de geconsolideerde jaarrekening als
geheel geen afwijking van materieel belang bevat die het gevolg is
van fraude of van fouten en het uitbrengen van een commissaris-
verslag waarin ons oordeel is opgenomen. Een redelijke mate van
zekerheid is een hoog niveau van zekerheid, maar is geen garantie
dat een controle die overeenkomstig de ISA’s is uitgevoerd altijd
een afwijking van materieel belang ontdekt wanneer die bestaat.
Afwijkingen kunnen zich voordoen als gevolg van fraude of fouten
en worden als van materieel belang beschouwd indien redelij-
kerwijs kan worden verwacht dat zij, individueel of gezamenlijk,
de economische beslissingen genomen door gebruikers op basis
van deze geconsolideerde jaarrekening, beïnvloeden.
Bij de uitvoering van onze controle leven wij het wettelijk,
reglementair en normatief kader na dat van toepassing is op
de controle van de geconsolideerde jaarrekening in België. De
wettelijke controle biedt geen zekerheid omtrent de toekomstige
levensvatbaarheid van de vennootschap, noch van de efficiëntie of
de doeltreffendheid waarmee het bestuursorgaan de bedrijfsvoe-
ring van de vennootschap ter hand heeft genomen of zal nemen.
Als deel van een controle uitgevoerd overeenkomstig de ISA’s,
passen wij professionele oordeelsvorming toe en handhaven wij
een professioneel-kritische instelling gedurende de controle. We
voeren tevens de volgende werkzaamheden uit:
het identificeren en inschatten van de risico’s dat de
geconsolideerde jaarrekening een afwijking van materieel
belang bevat die het gevolg is van fraude of van fouten, het
bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden die op deze
risico’s inspelen en het verkrijgen van controle-informatie
die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Het
risico van het niet detecteren van een van materieel belang
zijnde afwijking is groter indien die afwijking het gevolg is van
fraude dan indien zij het gevolg is van fouten, omdat bij fraude
sprake kan zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte,
het opzettelijk nalaten om transacties vast te leggen, het
opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken
van de interne beheersing;
het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant
is voor de controle, met als doel controlewerkzaamheden op
te zetten die in de gegeven omstandigheden geschikt zijn
maar die niet zijn gericht op het geven van een oordeel over
de effectiviteit van de interne beheersing van de groep;
het evalueren van de geschiktheid van de gehanteerde grond-
slagen voor financiële verslaggeving en het evalueren van de
redelijkheid van de door het bestuursorgaan gemaakte schat-
tingen en van de daarop betrekking hebbende toelichtingen;
het concluderen dat de door het bestuursorgaan gehanteerde
continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is, en het conclu-
deren, op basis van de verkregen controle-informatie, of er
een onzekerheid van materieel belang bestaat met betrekking
tot gebeurtenissen of omstandigheden die significante twijfel
kunnen doen ontstaan over de mogelijkheid van de groep om
haar continuïteit te handhaven. Indien wij concluderen dat
er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij
ertoe gehouden om de aandacht in ons commissarisverslag
te vestigen op de daarop betrekking hebbende toelichtingen
in de geconsolideerde jaarrekening, of, indien deze toe-
lichtingen inadequaat zijn, om ons oordeel aan te passen.
Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie
die verkregen is tot de datum van ons commissarisverslag.
Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er
echter toe leiden dat de groep haar continuïteit niet langer
kan handhaven;
196
VERSLAG VAN DE ERKENDE COMMISSARIS
het evalueren van de algehele presentatie, structuur en
inhoud van de geconsolideerde jaarrekening, en an de vraag of
de geconsolideerde jaarrekening de onderliggende transacties
en gebeurtenissen weergeeft op een wijze die leidt tot een
getrouw beeld;
het verkrijgen van voldoende en geschikte controle-informatie
met betrekking tot de financiële informatie van de entiteiten
of bedrijfsactiviteiten binnen de groep gericht op het tot uit-
drukking brengen van een oordeel over de geconsolideerde
jaarrekening. Wij zijn verantwoordelijk voor de aansturing van,
het toezicht op en de uitvoering van de groepscontrole. Wij
blijven ongedeeld verantwoordelijk voor ons oordeel.
Wij communiceren met het auditcomité onder meer over de
geplande reikwijdte en timing van de controle en over de sig-
nificante controlebevindingen, waaronder eventuele significante
tekortkomingen in de interne beheersing die wij identificeren
gedurende onze controle.
Wij verschaffen aan het auditcomité tevens een verklaring dat wij
de relevante deontologische voorschriften over onafhankelijkheid
hebben nageleefd, en wij communiceren met hen over alle relaties
en andere zaken die redelijkerwijs onze onafhankelijkheid kunnen
beïnvloeden en, waar van toepassing, over de daarmee verband
houdende maatregelen om onze onafhankelijkheid te waarborgen.
Uit de aangelegenheden die aan het auditcomité zijn gecommu-
niceerd bepalen wij die zaken die het meest significant waren bij
de controle van de geconsolideerde jaarrekening van de huidige
verslagperiode, en die derhalve de kernpunten van onze controle
uitmaken. Wij beschrijven deze aangelegenheden in ons verslag,
tenzij het openbaar maken van deze aangelegenheden is verboden
door wet- of regelgeving.
Overige door wet- en regelgeving
gestelde eisen
Verantwoordelijkheden van
het bestuursorgaan
Het bestuursorgaan is verantwoordelijk voor het opstellen en de
inhoud van het jaarverslag over de geconsolideerde jaarrekening
en de andere informatie opgenomen in het jaarrapport over de
geconsolideerde jaarrekening.
Verantwoordelijkheden van de commissaris
In het kader van ons mandaat en overeenkomstig de Belgische
bijkomende norm bij de in België van toepassing zijnde internatio-
nale controlestandaarden (ISA’s), is het onze verantwoordelijkheid
om, in alle van materieel belang zijnde opzichten, het jaarverslag
over de geconsolideerde jaarrekening en de andere informatie
opgenomen in het jaarrapport te verifiëren, alsook verslag over
deze aangelegenheden uit te brengen.
Aspecten betreffende het jaarverslag over
de geconsolideerde jaarrekening en andere
informatie opgenomen in het jaarrapport
over de geconsolideerde jaarrekening
Na het uitvoeren van specifieke werkzaamheden op het jaarver-
slag over de geconsolideerde jaarrekening, zijn wij van oordeel dat
dit jaarverslag overeenstemt met de geconsolideerde jaarrekening
voor hetzelfde boekjaar en is opgesteld overeenkomstig het artikel
3:32 van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen.
In de context van onze controle van de geconsolideerde jaarreke-
ning, zijn wij tevens verantwoordelijk voor het overwegen, in het
bijzonder op basis van de kennis verkregen tijdens de controle, of
het jaarverslag over de geconsolideerde jaarrekening een afwijking
van materieel belang bevat, hetzij informatie die onjuist vermeld
is of anderszins misleidend is. In het licht van de werkzaamhe-
den die wij hebben uitgevoerd, dienen wij u geen afwijking van
materieel belang te melden.
In de context van onze controle van de geconsolideerde jaarreke-
ning zijn wij tevens verantwoordelijk voor het overwegen, in het
bijzonder op basis van de kennis verkregen in de controle, of het
jaarverslag over de geconsolideerde jaarrekening en de andere
informatie opgenomen in het jaarrapport over de geconsolideerde
jaarrekening, zijnde:
Het Bericht van de Raad van Bestuur;
Het hoofdstuk over Risicobeheer en Kapitaalvereisten; en
Het hoofdstuk ‘Overige informatie’;
een afwijking van materieel belang bevatten, hetzij informatie
die onjuist vermeld of anderszins misleidend is. In het licht van
de werkzaamheden die wij hebben uitgevoerd, hebben wij geen
afwijking van materieel belang te melden.
Vermeldingen betreffende
de onafhankelijkheid
Ons bedrijfsrevisorenkantoor en ons netwerk hebben geen
opdrachten verricht die onverenigbaar zijn met de wettelijke
controle van de geconsolideerde jaarrekening en ons bedrijfs
-
revisorenkantoor is in de loop van ons mandaat onafhankelijk
gebleven tegenover de groep.
De honoraria voor de bijkomende opdrachten die verenigbaar
zijn met de wettelijke controle bedoeld in artikel 3:65 van
het Wetboek van vennootschappen en verenigingen werden
correct vermeld en uitgesplitst in de toelichting bij de gecon-
solideerde jaarrekening.
Europees uniform elektronisch formaat
(ESEF)
Wij hebben ook, overeenkomstig de ontwerpnorm inzake de con-
trole van de overeenstemming van de financiële overzichten met
het Europees uniform elektronisch formaat (“ESEF”), de controle
197
VERSLAG VAN DE ERKENDE COMMISSARIS
uitgevoerd van de overeenstemming van het ESEF-formaat en de
markeertaal met de technische reguleringsnormen vastgelegd
door de Europese Gedelegeerde Verordening nr. 2019/815 van 17
december 2018 (“Gedelegeerde Verordening”).
Het bestuursorgaan is verantwoordelijk voor het opstellen, in
overeenstemming met de ESEF vereisten, van de geconsolideerde
financiële overzichten in de vorm van een elektronisch bestand in
ESEF-formaat (“digitale geconsolideerde financiële overzichten”)
opgenomen in het jaarlijks financieel verslag.
Het is onze verantwoordelijkheid voldoende en geschikte
onderbouwende informatie te verkrijgen om te concluderen dat
het formaat en de markeertaal van de digitale geconsolideerde
financiële overzichten in alle van materieel belang zijnde opzich-
ten voldoen aan de ESEF-vereisten krachtens de Gedelegeerde
Verordening.
Op basis van de door ons uitgevoerde werkzaamheden zijn wij van
oordeel dat het formaat van en de markering van informatie in
de officiële talen versie van de digitale geconsolideerde financiële
overzichten opgenomen in het jaarlijks financieel verslag van
BNP Paribas Fortis NV per 31 december 2023 in alle van materieel
belang zijnde opzichten in overeenstemming zijn met de ESEF-
vereisten krachtens de Gedelegeerde Verordening.
Andere vermeldingen
Huidig verslag is consistent met onze aanvullende verklaring aan het auditcomité bedoeld in artikel 11 van de verordening (EU)
nr. 537/2014.
Zaventem, 25 maart 2024
De commissaris
Deloitte Bedrijfsrevisoren BV
Vertegenwoordigd door Yves Dehogne
198
VERSLAG VAN DE ERKENDE COMMISSARIS
BNP PARIBAS FORTIS
JAARVERSLAG 2023
(NIET-GECONSOLIDEERD)
200
BNP PARIBAS FORTIS JAARVERSLAG 2023 (NIET-GECONSOLIDEERD)
Verslag van de Raad van Bestuur
In overeenstemming met het Belgische vennootschaps- en
verenigningswetboek (artikel 3:32) en om herhalingen te ver-
mijden heeft BNP Paribas Fortis het niet-geconsolideerde en het
geconsolideerde verslag van de Raad van Bestuur gecombineerd.
Het geconsolideerde verslag van de Raad van Bestuur is te vinden
in het begin van dit jaarverslag.
Toelichting bij de evolutie van de balans
Het balanstotaal bedraagt op 31 december 2023 255,5 miljard
euro, een stijging met 16,3 miljard euro of 7% in vergelijking met
31 december 2022. Per 31 december 2023 is het rendement van
de activa 1%. BNP Paribas Fortis bezit 2 buitenlandse vestigingen
te New York en Madrid.
Activa
Geldmiddelen, tegoeden bij centrale banken en postchèque en
girodiensten (rubriek I) en vorderingen op kredietinstellingen
(rubriek III) stijgen met 11,7 miljard euro en bedragen 43,5 miljard
euro. Deze stijging is grotendeels te wijten aan een toegenomen
reverse repo activiteit.
Leningen en vorderingen op klanten (rubriek IV) bedragen
142,1 miljard euro per 31 december 2023.
In België is het bedrag van de termijnleningen gestegen met
2,1 miljard euro, verdeeld over verschillende types leningen
zoals investeringskredieten aan bedrijven en financieringen
toegestaan aan filialen. De hypotheekleningen bleven stabiel op
36,2 miljard euro.
De obligaties en andere vastrentende effecten (rubriek V) bedra-
gen 47,1 miljard euro per 31 december 2023, een stijging met
4 miljard euro.
Het bedrag van 47,1 miljard euro bestaat grotendeels uit obligaties
uitgegeven door publieke instellingen (11,7 miljard euro, een
stijging met 3,6 miljard euro tegenover 2022 hoofdzakelijk ten
gevolge van bijkomende investeringen in Belgische en Europese
obligaties), uit de ‘Special Purpose Vehicles’ (31,3 miljard euro,
identiek aan vorig jaar) en door andere emittenten (4,1 miljard
euro, iets hoger dan vorig jaar).
De financiële vaste activa (rubriek VII) bedragen 8,9 miljard euro
per 31 december 2023, in lijn met de situatie eind 2022.
De oprichtingskosten en immateriële vaste activa (rubriek VIII)
bedragen 7 miljoen euro per 31 december 2023.
Materiële vaste activa (rubriek IX) bedragen 1,0 miljard euro per
31 december 2023, in lijn met de situatie eind 2022.
De overige activa (rubriek XI) blijven stabiel op 1,7 miljard euro
per 31 december 2023.
Overlopende rekeningen (rubriek XII) blijven stabiel op
11,1 miljard euro per 31 december 2023, een stijging met
0,1 miljoen euro met de situatie eind 2022, grotendeels ten
gevolge van de evolutie van de interest derivaten. De reële waarde
van deze afgeleide financiële instrumenten is op symmetrische
wijze op actiefzijde en op passiefzijde beïnvloed door de daling
van de rentevoeten.
Verplichtingen en eigen vermogen
De schulden bij kredietinstellingen (rubriek I) bedragen
53,4 miljard euro per 31 december 2023, een stijging met
16,5 miljard euro in vergelijking met 31 december 2022. Een deel
van deze evolutie (daling met (15,3) miljard euro) wordt verklaard
door de terugbetaling van de TLTRO III (‘Targeted Longer-Term
Refinancing Operations’) van de BCE. De repo activiteit steeg met
30,6 miljard euro.
De schulden bij cliënten (rubriek II) bedragen 148,4 miljard euro
per 31 december 2023, een daling met (6,1) miljard euro ten
opzichte van 31 december 2022.
Spaarrekeningen zijn gedaald met (4,9) miljard euro door de
uitgifte van de Belgische Staatsbon. De zichtrekeningen daalden
met (14,5) miljard euro, gecompenseerd door een stijging van
de termijndeposito’s met 13,1 miljard euro in een context van
stijgende rentevoeten.
De door schuldbewijzen belichaamde schulden (rubriek III)
bedragen 14,9 miljard euro per 31 december 2023, hetzij een
stijging met 4,2 miljard euro.
De overige schulden (rubriek IV) bedragen 7,4 miljard euro, een
stijging met 1,2 miljard euro in vergelijking met 31 december 2022.
De overlopende rekeningen (rubriek V) bedragen 10,2 miljard euro,
een stijging met 1,3 miljard euro in vergelijking met 31 december
2022, ten gevolge van de evolutie van de interest derivaten. De
reële waarde van deze afgeleide financiële instrumenten is op
symmetrische wijze op actiefzijde en op passiefzijde beïnvloed
door de daling van de rentevoeten.
De achtergestelde schulden (rubriek VIII) blijven stabiel op
3.4 miljard euro per 31 december 2023.
Het eigen vermogen (rubrieken IX, X, XI, XII et XIII) bedraagt
17,0 miljard euro per 31 december 2023, een daling met
(0,3) miljard euro in vergelijking met 31 december 2022.
201
BNP PARIBAS FORTIS JAARVERSLAG 2023 (NIET-GECONSOLIDEERD)
Toelichting bij de evolutie van de resultatenrekening
Het netto-resultaat van BNP Paribas Fortis bedraagt 2.584 miljoen
euro, vergeleken met 2.207 miljoen euro in 2022.
De rentemarge (rubrieken I et II) bedraagt 2.644 miljoen euro in
2023, een stijging met 67 miljoen euro in vergelijking met 2022,
hoofdzakelijk in België, onder impuls van stabiele marges op
deposito’s, desondanks een hogere herfinancieringslast en een
negatieve impact van de uitgifte van de Belgische Staatsbon op
1 jaar in het derde kwartaal van 2023.
De opbrengsten uit niet-vastrentende effecten (rubriek III) bedra-
gen 1.201 miljoen euro in 2023, een stijging met 259 miljoen euro
in vergelijking met 2022, hoofdzakelijk door de stijging van de
dividenden ontvangen van verbonden ondernemingen.
De commissies (rubrieken IV et V) bedragen 1.074 miljoen euro
in 2023, een stijging van 28 miljoen euro in vergelijking met 2022.
Dit is hoofdzakelijk te wijten aan een toename van de financiële
vergoedingen.
De winst uit financiële transacties (rubriek VI) bedraagt
180 miljoen euro, een daling met (107) miljoen euro in ver-
gelijking met 2022, voornamelijk te wijten aan rentevoet- en
wisselkoersverrichtingen.
De algemene administratieve kosten (rubriek VII) bedragen
(2.518) miljoen euro, een stijging van (60) miljoen euro in ver-
gelijking met 2022.
In België, daalden de personeelskosten en kosten van personeels-
voordelen met 31 miljoen euro, aangezien de kostenstijging door
de inflatie meer dan gecompenseerd wordt door de daling van
de pensioenuitgaven.
De overige administratieve kosten stijgen met (91) miljoen euro
in vergelijking met 2022. Deze evolutie is voornamelijk te wijten
aan de groei van de activiteiten, naast de inflatie en gedeeltelijk
gecompenseerd door een daling van de banktaksen.
De afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskos-
ten, immateriële en materiele vaste activa (rubriek VIII) bedragen
(49) miljoen euro tegen (76) miljoen euro in 2022.
De waardeverminderingen op vorderingen en op de beleggings-
portefeuilles (rubrieken IX et X) bedragen (12) miljoen euro, tegen
(7) miljoen euro in 2022.
De provisies voor risico’s en kosten (rubrieken XI et XII) bevatten
een netto toevoeging van (12) miljoen euro in 2023 tegenover een
netto terugname van 35 miljoen euro in 2022.
De onttrekkingen aan het fonds voor algemene bankrisico’s
(rubriek XIII) bedragen 459 miljoen euro te wijten aan een wij-
ziging in de waarderingsregels m.b.t. het fonds. Het fonds zal
vanaf nu de verwachte kredietverliezen dekken van kredieten
en obligaties die niet als dubieus of in waarde verminderd
beschouwd worden.
De overige bedrijfsopbrengsten (rubriek XIV) bedragen
179 miljoen euro in 2023, een stijging met 23 miljoen euro in
vergelijking met 2022.
De overige bedrijfskosten (rubriek XV) bedragen (388) miljoen
euro in 2023, een stijging met 55 miljoen euro in vergelijking met
2022. Dit is hoofdzakelijk te wijten aan de groei van de activiteiten
naast de impact van de inflatie
De uitzonderlijke opbrengsten (rubriek XVII) bedragen 40 miljoen
euro in 2023, een daling met (127) miljoen euro in vergelijking met
2022. Deze evolutie is hoofdzakelijk te wijten aan meerwaarden bij
verkoop van een belangrijk financieel vast actief en terugneming
en van waardeverminderingen in 2022.
De uitzonderlijke kosten (rubriek XVIII) bedragen (29) miljoen euro
in 2023, een daling van 9 miljoen euro in vergelijking met 2022.
De belastingen op het resultaat (rubriek XX) bedragen
(185) miljoen euro in 2023, een stijging van (95) miljoen euro
in vergelijking met 2022, ten gevolge van de verhoging van de
belastbare grondslag
202
BNP PARIBAS FORTIS JAARVERSLAG 2023 (NIET-GECONSOLIDEERD)
Voorstel tot bestemming van
het resultaat van het boekjaar
Te bestemmen winst van het boekjaar EUR 2.583,7 miljoen
Overgedragen winst van het vorig boekjaar EUR 3.730,7 miljoen
Te bestemmen winst EUR 6.314,4 miljoen
Over te dragen winst EUR 3.465,9 miljoen
Dividend EUR 2.831,6 miljoen
Andere rechthebbenden * EUR 16,9 miljoen
* Dit bedrag betreft de winstpremie van 2,5% berekend op de individuele jaarlijkse verloning van de werknemers van BNP Paribas Fortis NV in overeenstemming met de Wet
van 22 mei 2001 (Wet betreffende de werknemersparticipatie in het kapitaal van de vennootschappen en tot instelling van een winstpremie voor de werknemers).
Conform de hierboven beschreven bestemming van het resultaat
van het boekjaar 2023 zal de Raad van Bestuur van BNP Paribas
Fortis NV aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders
een bruto gewoon dividend van 5,01 euro per aandeel, hetzij
2.831,6 miljoen euro in totaal, voorstellen.
203
BNP PARIBAS FORTIS JAARVERSLAG 2023 (NIET-GECONSOLIDEERD)
Informatie over transacties met
verbonden partijen
Procedure van de Raad van Bestuur
Achtergrond
Artikel 7:97 van het Wetboek van vennootschappen en vereni-
gingen voorziet een specifieke procedure voor beursgenoteerde
vennootschappen in het kader van transacties tussen verbon-
den partijen. Ook al is deze bepaling niet van toepassing op
BNP Paribas Fortis, toch heeft de Raad van Bestuur, op advies
van het GNC en in lijn met de interne governance principes, op
15 december 2011 een ‘Procedure van de Raad van Bestuur voor
intra-groepstransacties’ (‘‘Procedure”) goedgekeurd die geïnspi-
reerd is op, maar niet identiek is aan artikel 7:97 van het Wetboek
van vennootschappen en verenigingen.
In de loop van 2023 vereiste geen enkele transactie de toepassing
van deze ‘Procedure’.
204
BNP PARIBAS FORTIS JAARVERSLAG 2023 (NIET-GECONSOLIDEERD)
BNP PARIBAS FORTIS
JAARREKENING 2023
(NIET-GECONSOLIDEERD)
206
BNP PARIBAS FORTIS JAARREKENING 2023 (NIET-GECONSOLIDEERD)
Nr. BE 0403.199.702 VOL-inst 2.1
BALANS NA WINSTVERDELING
In duizenden euro’s Codes Boekjaar Vorig boekjaar
ACTIVA
I. Kas, tegoeden bij centrale banken, postcheque- en girodiensten 10100 1.235.303 1.276.969
II. Bij de centrale bank herfinancierbaar overheidspapier 10200 - -
III. Vorderingen op kredietinstellingen 10300 42.302.964 30.622.737
A. Onmiddellijk opvraagbaar 10310 22.357.348 23.906.248
B. Overige vorderingen (op termijn of met opzegging) 10320 19.945.616 6.716.489
IV. Vorderingen op cliënten 10400 142.090.886 141.191.612
V. Obligaties en andere vastrentende effecten 10500 47.118.873 43.153.106
A. Van publiekrechtelijke emittenten 10510 11.687.511 8.106.034
B. Van andere emittenten 10520 35.431.362 35.047.072
VI. Aandelen en andere niet-vastrentende effecten 10600 51.557 53.001
VII. Financiële vaste activa 10700 8.958.311 9.237.306
A. Deelnemingen in verbonden ondernemingen 10710 5.665.280 5.804.165
B.
Deelnemingen in ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding
bestaat
10720 2.576 983 2.575.022
C. Andere aandelen die tot de financiële vaste activa behoren 10730 158.453 168.266
D.
Achtergestelde vorderingen op verbonden ondernemingen en
ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
10740 557.595 689.853
VIII. Oprichtingskosten en immateriële vaste activa 10800 5.576 6.524
IX. Materiële vaste activa 10900 919.259 964.978
X. Eigen aandelen 11000 - -
XI. Overige activa 11100 1.741.918 1.486.036
XII. Overlopende rekeningen 11200 11.072.656 11.207.994
TOTAAL VAN DE ACTIVA 19900 255.497.303 239.200.263
207
BNP PARIBAS FORTIS JAARREKENING 2023 (NIET-GECONSOLIDEERD)
Nr. BE 0403.199.702 VOL-inst 2.2
In duizenden euro’s Codes Boekjaar Vorig boekjaar
PASSIVA
VREEMD VERMOGEN 201/208 238.488.476 221.926.638
I. Schulden bij kredietinstellingen 20100 53.398.403 36.859.243
A. Onmiddellijk opvraagbaar 20110 873.068 2.607.247
B. Mobiliseringsschulden wegens herdiscontering van handelspapier 20120 - -
C. Overige schulden op termijn of met opzegging 20130 52.525.335 34.251.996
II. Schulden bij cliënten 20200 148.407.754 154.603.824
A. Spaargelden / spaardeposito's 20210 61.834.454 66.693.682
B. Andere schulden 20220 86.573.300 87 910.142
1. Onmiddellijk opvraagbaar 20221 61.411.797 76.007.470
2. Op termijn of met opzegging 20222 25.161.503 11 902.672
3. Wegens herdiscontering van handelspapier 20223 - -
III. In schuldbewijzen belichaamde schulden 20300 14.939.355 10.780.648
A. Obligaties en andere vastrentende effecten in omloop 20310 10.766.266 6.344.618
B. Overige schuldbewijzen 20320 4.173.089 4.436.030
IV. Overige schulden 20400 7.439.045 6.189.429
V. Overlopende rekeningen 20500 10.240.402 8.937.382
VI. Voorzieningen en uitgestelde belastingen 20600 219.415 222.931
A. Voorzieningen voor risico’s en kosten 20610 219.415 222.931
1. Pensioen- en soortgelijke verplichtingen 20611
2. Belastingen 20612 -
3. Overige risico's en kosten 20613 219.415 222.931
B. Uitgestelde belastingen 20620 - -
VII. Fonds voor algemene bankrisico's 20700 412.602 871.681
VIII. Achtergestelde schulden 20800 3.431.500 3.461.500
EIGEN VERMOGEN 209/213 17.008.827 17.273.625
IX. Kapitaal 20900 10.964.768 10.964.768
A. Geplaatst kapitaal 20910 10.964.768
10 964.768
B. Niet-opgevraagd kapitaal (-) 20920 - -
X. Uitgiftepremies 21000 940.582 940.582
XI. Herwaarderingsmeerwaarden 21100 - -
XII. Reserves 21200 1.637.546 1.637.546
A. Wettelijke reserve 21210 1.096.477 1.096.477
B. Onbeschikbare reserves 21220 36.988 36.988
1. Voor eigen aandelen 21221 - -
2. Andere 21222 36.988 36.988
C. Belastingvrije reserves 21230 150.790 150.790
D. Beschikbare reserves 21240 353.291 353.291
XIII. Overgedragen winst (verlies) (+)/(-) 21300 3.465.931 3.730.729
TOTAAL VAN DE PASSIVA 29900 255.497.303 239.200.263
208
BNP PARIBAS FORTIS JAARREKENING 2023 (NIET-GECONSOLIDEERD)
Nr. BE 0403.199.702 VOL-inst 3
RESULTATENREKENING (in staffelvorm)
In duizenden euro’s Codes Boekjaar Vorig boekjaar
I. Rente-opbrengsten en soortgelijke opbrengsten 40100 6.504.795 3.528.322
A. Waaronder: uit vastrentende effecten 40110 820.703 444.821
II. Rentekosten en soortgelijke kosten 40200 3.860.927 951.747
III. Opbrengsten uit niet-vastrentende effecten 40300 1.200.569 942.040
A. Aandelen en andere niet-vastrentende effecten 40310 2.458 9.287
B. Deelnemingen in verbonden ondernemingen 40320 972.610 632.674
C.
Deelnemingen in ondernemingen waarmee een
deelnemingsverhouding bestaat
40330 225.104 299.941
D. Andere aandelen die tot de financiële vaste activa behoren 40340 397 138
IV. Ontvangen provisies 40400 1.535.349 1.524.125
A. Makelaars- en commissielonen 40410 559.836 556.165
B.
Vergoeding voor diensten van beheer, adviesverlening en
bewaring
40420 401.531 353.507
C. Overige ontvangen provisies 40430 573.982 614.453
V. Betaalde provisies 40500 461.417 478.079
VI. Winst (Verlies) uit financiële transacties (+)/(-) 40600 179.618 286.568
A.
Uit het wissel- en handelsbedrijf in effecten en andere financiële
instrumenten
40610 174.054 402.796
B. Uit de realisatie van beleggingseffecten 40620 5.564 (116.228)
VII. Algemene administratieve kosten 40700 2.517.629 2.457.463
A. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen 40710 1.262.981 1.293.471
B. Overige administratieve kosten 40720 1.254.648 1.163.992
VIII.
Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op
immateriële en materiële vaste activa
40800 49.053 75.912
IX.
Waardeverminderingen op vorderingen en voorzieningen voor
de posten buiten de balanstelling ‘’I. Eventuele passiva’’ en
‘’II. Verplichtingen met een potentieel kredietrisico’’: toevoegingen
(terugnemingen)
(+)/(-) 40900 20.387 15.496
X.
Waardeverminderingen op de beleggingsportefeuille in obligaties,
aandelen en andere vastrentende of niet-vastrentende effecten:
toevoegingen (terugnemingen)
(+)/(-) 41000 (8.197) (8.997)
XI.
Voorzieningen voor andere risico's en kosten dan bedoeld in
de posten buiten de balanstelling ''I. Eventuele passiva'' en ''II.
Verplichtingen met een potentieel kredietrisico’’: bestedingen
(terugnemingen)
(+)/(-) 41100 (27.623) (48.622)
XII.
Voorzieningen voor andere risico’s en kosten dan bedoeld in
de posten buiten de balanstelling ‘’I. Eventuele passiva’’ en
‘’II. Verplichtingen met een potentieel kredietrisico’’
41200 39.691 14.114
XIII. Onttrekking (Toevoeging) aan het fonds voor algemene bankrisico’s (+)/(-) 41300 459.079 -
XIV. Overige bedrijfsopbrengsten 41400 178.970 155.751
XV. Overige bedrijfskosten 41500 387.886 332.669
XVI. Winst (Verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting (+)/(-) 41600 2.757.210 2.168.945
209
BNP PARIBAS FORTIS JAARREKENING 2023 (NIET-GECONSOLIDEERD)
Nr. BE 0403.199.702 VOL-inst 3
In duizenden euro’s Codes Boekjaar Vorig boekjaar
XVII. Uitzonderlijke opbrengsten 41700 40.172 166.820
A.
Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen
op immateriële en materiële vaste activa
41710 1.449 353
B.
Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste
activa
41720 29.421 99.206
C.
Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en
kosten
41730 - -
D. Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa 41740 9.302 67.097
E. Andere uitzonderlijke opbrengsten 41750 - 164
XVIII. Uitzonderlijke kosten 41800 29.031 38.299
A.
Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op
oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa
41810 - -
B. Waardeverminderingen op financiële vaste activa 41820 10.704 27.157
C.
Voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten: toevoegingen
(bestedingen)
(+)/(-) 41830 - -
D. Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa 41840 13.466 8.802
E. Andere uitzonderlijke kosten 41850 4.861 2.340
XIX. Winst (Verlies) van het boekjaar vóór belasting (+)/(-) 41910 2.768.351 2.297.466
XIXbis.
A. Overboeking naar de uitgestelde belastingen 41921 - -
B. Onttrekking aan de uitgestelde belastingen 41922 - -
XX. Belastingen op het resultaat (+)/(-) 42000 184.660 90.366
A. Belastingen 42010 199.311 95.289
B.
Regularisering van belastingen en terugneming van
voorzieningen voor belastingen
42020 14.651 4.923
XXI. Winst (Verlies) van het boekjaar (+)/(-) 42100 2.583.691 2.207.100
XXII. Overboeking naar (Onttrekking aan) de belastingvrije reserves (+)/(-) 42200
XXIII. Te bestemmen winst (Te verwerken verlies) van het boekjaar (+)/(-) 42300 2.583.691 2.207.100
210
BNP PARIBAS FORTIS JAARREKENING 2023 (NIET-GECONSOLIDEERD)
Nr. BE 0403.199.702 VOL-inst 5.18
XVIII. STAAT VAN HET KAPITAAL EN DE AANDEELHOUDERSSTRUCTUUR
In duizenden euro’s Codes Boekjaar Vorig boekjaar
A. STAAT VAN HET KAPITAAL
1. Maatschappelijk kapitaal
a. Geplaatst kapitaal
Geplaatst kapitaal per einde van het vorige boekjaar 20910P xxxxxxxxxxxxxx 10.964.768
Geplaatst kapitaal per einde van het boekjaar (20910) 10.964.768
Codes Bedragen Aantal aandelen
Wijzigingen tijdens het boekjaar
b. Samenstelling van het kapitaal
Soorten aandelen
Gewone 10.964.768 565.194.208
Aandelen op naam 51801 xxxxxxxxxxxxxx 565.021.566
Aandelen aan toonder en/of gedematerialiseerde aandelen 51802 xxxxxxxxxxxxxx 172.642
Codes
Niet-opgevraagd
bedrag
Opgevraagd, niet-
gestort bedrag
2. Niet-gestort kapitaal
a. Niet-opgevraagd kapitaal (20920) - xxxxxxxxxxxxxx
b. Opgevraagd, niet-gestort kapitaal 51803 xxxxxxxxxxxxxx -
c. Aandeelhouders die nog moeten volstorten
Codes Boekjaar
3. Eigen aandelen
a. Gehouden door de instelling zelf
* Kapitaalbedrag 51804 -
* Aantal aandelen 51805 -
b. Gehouden door haar dochters
* Kapitaalbedrag 51806 -
* Aantal aandelen 51807 -
4. Verplichtingen tot uitgifte van aandelen
a. Als gevolg van de uitoefening van CONVERSIERECHTEN
* Bedrag van de lopende converteerbare leningen 51808 -
* Bedrag van het te plaatsen kapitaal 51809 -
* Maximum aantal uit te geven aandelen 51810 -
b. Als gevolg van de uitoefening van INSCHRIJVINGSRECHTEN
* Aantal inschrijvingsrechten in omloop 51811 -
* Bedrag van het te plaatsen kapitaal 51812
-
* Maximum aantal uit te geven aandelen 51813 -
5. Toegestaan, niet-geplaatst kapitaal 51814 10.964.768
6. Aandelen buiten kapitaal
a. Verdeling
* Aantal aandelen 51815 -
* Daaraan verbonden stemrecht 51816 -
b. Uitsplitsing volgens de aandeelhouders
* Aantal aandelen gehouden door de vennootschap zelf 51817 -
* Aantal aandelen gehouden door haar dochters 51818 -
B.
Aandeelhoudersstructuur van de instelling op de datum van de jaarafsluiting, zoals die blijkt uit de kennisgevingen die de instelling heeft
ontvangen
- ingevolge artikel 7:225 en artikel 7:83 van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen;
- ingevolge artikel 14, vierde lid, van de wet van 2 mei 2007 op de openbaarmaking van belangrijke deelnemingen
of ingevolge artikel 5 van het koninklijk besluit van 21 augustus 2008 houdende nadere regels betreffende bepaalde multilaterale
handelsfaciliteiten.
Na verificatie heeft BNP Paribas Fortis geen notificaties ontvangen.
OVERIGE INFORMATIE
212
OVERIGE INFORMATIE
Hoogste en laagste maandelijkse koersen van
het BNP Paribas Fortis aandeel op de wekelijkse
veilingen in 2023
De hoogste en laagste maandelijkse koersen van het BNP Paribas
Fortis aandeel op de wekelijkse veilingen op Euronext Brussel
(Euronext Expert Market) in 2023 waren als volgt (in euro):
Maand Laagste Hoogste
Januari 32,2 35,2
Februari 36,0 38,6
Maart 38,6 45,0
April NVT NVT
Mei 42,2 44,0
Juni 40,2 42,0
Juli 40,2 40,2
Augustus 40,2 40,2
September 40,4 41,2
Oktober 42,0 42,0
November 41,6 42,0
December 41,6 41,6
Externe functies, uitgeoefend door bestuurders en
effectieve leiders op 31 december 2023, waarvan
de openbaarmaking verplicht is
Conform het Reglement van de Nationale Bank van België van
9 november 2021 met betrekking tot de uitoefening van externe
functies door leiders en verantwoordelijken van de onafhan-
kelijke controlefuncties van gereglementeerde ondernemingen
(het ‘Reglement’), heeft de Raad van Bestuur van BNP Paribas
Fortis haar ‘Interne regels betreffende de uitoefening van externe
functies door effectieve leiders en verantwoordelijken van de
onafhankelijke controlefuncties van BNP Paribas Fortis’ (‘Interne
Regels’) goedgekeurd.
Het Reglement en de Interne Regels bepalen onder meer dat
bepaalde externe functies, die door de effectieve leiders en
bestuurders van BNP Paribas Fortis worden uitgeoefend, in het
jaarverslag moeten worden vermeld.
De effectieve leiders van BNP Paribas Fortis zijn opgenomen in een
lijst die wordt voorgelegd aan de Nationale Bank van België en die
in overeenstemming met de geldende regels geactualiseerd wordt.
Deze lijst bevat de leden van het Directiecomité van BNP Paribas
Fortis, de CFO en de leiders van haar buitenlandse bijkantoren.
Op grond van het Reglement en de Interne Regels zijn de externe
functies die het voorwerp van een openbaarmaking uitmaken,
de uitvoerende dan wel niet-uitvoerende bestuursmandaten,
evenals de functies die een deelname aan het bestuur en het
beleid impliceren, uitgeoefend door een bestuurder of effectieve
leider van BNP Paribas Fortis in handelsvennootschappen of in
vennootschappen met een handelsvorm, in een onderneming
met een andere Belgische dan wel buitenlandse rechtsvorm of
in een Belgische of buitenlandse openbare instelling met indus-
triële, commerciële of financiële werkzaamheden die niet tot de
BNP Paribas groep behoren.
213
OVERIGE INFORMATIE
Voornaam, Naam
(Functie)
Vennootschap Bedrijfsactiviteit (Functie) Notering
Max JADOT
(Voorzitter van de Raad van Bestuur)
Baltisse NV Investeringsvennootschap -
(Niet-uitvoerend bestuurder)
Dominique AUBERNON
(Niet-uitvoerend bestuurster)
Sicovam Holding SA Holdingvennootschap -
(Niet-uitvoerend bestuurster)
Dirk BOOGMANS
(Niet-uitvoerend bestuurder)
Ethiasco BV Holdingvennootschap -
(Niet-uitvoerend bestuurder)
Smile Invest NV Investeringsvennootschap
(Lid van het Investeringscomité)
Smile Invest Management Company NV Investeringsvennootschap -
(Niet-uitvoerend bestuurder)
Newton Biocapital I NV Investeringsfonds -
(Niet-uitvoerend bestuurder en voorzitter van het Auditcomité)
Newton Biocapital II NV Investeringsfonds -
(Niet-uitvoerend bestuurder en voorzitter van het Auditcomité)
Wouter DE PLOEY
(Onafhankelijk bestuurder)
Unibreda NV Holdingvennootschap -
(Niet-uitvoerend bestuurder)
Vanbreda Risk & Benefits NV Verzekeringsmakelaar -
(Niet-uitvoerend bestuurder en lid van het Remuneratiecomité)
Anne LECLERCQ
(Administratrice indépendante)
WDP NV Logistiek Euronext Brussels
(Onafhankelijk bestuurster, lid van het Auditcomité en van het
Benoemings- en remuneratiecomité)
Fluxys Belgium NV Energie-infrastructuur -
(Onafhankelijk bestuurster, lid van het Audit -en Risicocomité en van het
Corporate Governance Comité)
Titia VAN WAEYENBERGE
(Onafhankelijk bestuurster)
De Eik NV Investeringsvennootschap -
(Voorzitster Raad van Bestuur en lid van het Benoemings- en
remuneratiecomité)
Paratodos NV Agribusiness -
(Chief Executive Officer - uitvoerend bestuurster)
Estancia Montania NV Agribusiness -
(Niet-uitvoerend bestuurster)
Ganadera El Roble NV Agribusiness -
(Niet-uitvoerend bestuurster)
214
OVERIGE INFORMATIE
Voornaam, Naam
(Functie)
Vennootschap Bedrijfsactiviteit (Functie) Notering
Pikyry SA Agribusiness -
(Niet-uitvoerend bestuurster)
Industria San Cosme SA Agribusiness -
(Niet-uitvoerend bestuurster)
Indufin Capital partners Sicar Investeringsvennootschap -
(Niet-uitvoerend bestuurster)
Tattersal Leasing SA Leasingvennootschap -
(Niet-uitvoerend bestuurster)
Indufin Investment fund NV Investeringsfonds -
(Voorzitster van de Raad van Bestuur)
Sandra WILIKENS
(Uitvoerend bestuurster)
Vanbreda Risk & Benefits NV Verzekeringsmakelaar -
(Niet-uitvoerend bestuurster)
215
KLAAR VOOR JOUW WERELD
BNP PARIBAS FORTIS SA
MAATSCHAPPELIJKE ZETEL
Warandeberg 3
1000 Brussel (België)
Rechtspersonenregister van Brussel
Ondernemingsnummer: 0403.199.702
www.bnpparibasfortis.com
Gedrukt op 100%
gerecycleerd papier